Lajmet

Evropa shpenzoi më shumë në rrugë sesa në hekurudha në 25 vjetët e fundit

Rrjeti hekurudhor në Evropë ka rënë dramatikisht gjatë tri dekadave të fundit, thuhet në studimin e ri.

Published

on

Një raport i ri që u publikua së fundmi tregon se si shtetet evropiane po i ndërpresin hekurudhat dhe po ndërtojnë rrugë.

Rrjeti hekurudhor në Evropë ka rënë dramatikisht gjatë tri dekadave të fundit, thuhet në studimin e ri, ndërsa investimet në rrugë janë rritur. Por me ngushtimin e hendekut të financimit mes të dyjave, a mund të ketë dritë në fund të tunelit (që ekzistonte më parë)?

Gjatësia e autostradave në Evropë u rrit 60 për qind midis viteve 1995 dhe 2020 ose 30,000 km, sipas hulumtimit të kryer nga institutet gjermane Wuppertal Institute, T3 Transportation dhe Greenpeace.

Ndërkohë, hekurudhat u tkurrën me 6.5 për qind ose 15,650 km, dhe më shumë se 2 mijë e 500 stacione hekurudhore u mbyllën.

Shifrat tregojnë se si qeveritë po u japin përparësi makinave mbi hekurudhat, paralajmëroi aktivisti i lartë i BE-së për klimën,

Shifrat ekspozojnë se si qeveritë u japin përparësi makinave mbi hekurudhat, paralajmëroi aktivistja e lartë e BE-së për klimën në Greenpeace, Lorelei Limousin.

“Miliona njerëz jashtë qyteteve nuk kanë opsione tjera përveçse ta blejnë një veturë për të shkuar në punë, për t’i dërguar fëmijët në shkollë apo aktivitete tjera, e sidomos ata që jetojnë në vende ku ka shumë rrallë apo fare transport publik”, deklaroi ajo.

“Kjo është rezultat i qeverive që çmontojnë rrjetet hekurudhore lokale dhe regjionale përderisa shpenzojnë për ndërtimin e rrugëve”, shtoi ajo.

Gjatë viteve 1995 dhe 2018, shtetet evropiane shpenzuan 66% më shumë në rrugë sesa hekurudha. Gjatë viteve 2018-2021, shtetet evropiane shpenzuan 34% më shumë në zgjatjen e rrugëve sesa në zgjatjen e hekurudhave.

Trenët janë forma më ekologjike e transportit publik. Veturat, kamionët dhe furgonët janë përgjegjës për 72% të emetimeve në Evropë, ndërsa transporti hekurudhor vetëm 0.4%. Megjithatë qeveritë vazhdojnë të derdhin para në infrastructure rrugore.

27 vendet e Bashkimit Evropian, Norvegjia, Zvicra dhe Bashkimi Evropian shpenzuan mesatarisht 1.5 trilion euro në infrastrukturë rrugore dhe vetëm 930 miliardë euro gjatë periudhës 1995-2020.

Dhjetë vende raportuan një rritje neto të gjatësisë së rrjeteve të tyre hekurudhore që nga viti 1995. Këto janë Belgjika, Kroacia, Estonia, Finlanda, Irlanda, Italia, Holanda, Sllovenia, Spanja dhe Zvicra.

Pjesa më e madhe e mbylljeve të hekurudhave u bë në Gjermani (reduktuar me 6 mijë e 706 km), Poloni (me 4 mijë e 660 km) dhe Francë (me 4 mijë e 125 km). Pavarësisht kësaj, këto tri vende ende përfaqësojnë gjatësinë totale të rrjetit më të gjatë. Pas tyre renditen Britania e Madhe dhe Spanja.

Midis viteve 2018 dhe 2021, Austria, Belgjika, Danimarka, Franca, Italia, Luksemburgu dhe Britania e Madhe investuan më shumë në hekurudhë sesa në rrugë. Vendet e tjera shpenzuan më shumë në rrugë sesa në hekurudhë. Në Rumani, hendeku i financimit ishte veçanërisht i madh. Qevera shpenzoi 12 herë më shumë në rrugë sesa në hekurudhë.

Autostradat u zgjeruan më shumë në Irlandë, Rumani dhe Poloni, dhe më pak në Lituani, Letoni dhe Belgjikë. Në 15 nga 30 vendet e analizuara, gjatësia e autostradës u dyfishua, sikurse në Spanjë, Norvegji dhe Greqi./UBTNews/

Lajmet

Dita Ndërkombëtare e Librit për Fëmijë

Published

on

Që nga viti 1967, 2 prilli kremtohet si Dita Ndërkombëtare e Librit për Fëmijë, një ditë që frymëzon dashurinë për leximin dhe tërheq vëmendjen për librat për fëmijë. Kjo datë u përzgjodh për të nderuar shkrimtarin e njohur danez, Hans Christian Andersen, i cili me përrallat e tij ka edukuar dhe argëtuar breza të tërë fëmijësh.

Çdo vit, kjo ditë ka një temë të veçantë dhe një poster simbolik, si dhe një shkrimtar që shkruan një mesazh drejtuar fëmijëve të botës. Për vitin 2025, Dita Ndërkombëtare e Librit për Fëmijë sponsorizohet nga Holanda dhe posteri është krijuar nga dy autorë të librave për fëmijë holandezë.

Tema e këtij viti është “Liria e imagjinatës”, dhe motoja është marrë nga fjalia e fundit e poezisë “Gjuha e figurave”: “Imagjino mbi poezinë time dhe mos ngurro: këto fjalë të përkasin ty edhe pse vijnë nga unë”.

Librat cilësorë për fëmijë nxisin dhe zhvillojnë imagjinatën e lexuesve të vegjël, duke i ndihmuar ata të eksplorojnë krijimtarinë e tyre dhe të shohin botën nga një perspektivë të re. Ata gjithashtu i ftojnë fëmijët të interpretojnë fjalët, duke i mësuar ata të shkruajnë dhe krijojnë vetë historinë.

Autorja e këtij viti është Rian Visser, një shkrimtare dhe poete holandeze e njohur për librat e saj komikë dhe emocionues që janë shumë të preferuar nga fëmijët. Ajo është emëruar zyrtarisht Laureate Holandeze e Librave për Fëmijë për periudhën 2024-2026.

Kjo ditë ka si qëllim të nxisë leximin dhe të promovojë librat që ndihmojnë fëmijët të zhvillojnë imagjinatën dhe kreativitetin e tyre, duke i bërë ata të përfshihen në një botë të pasur me mundësi dhe ide të reja./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

26 vjet nga vrasja e 86 civilëve në Kralan të Gjakovës

Published

on

Sot, më 2 prill 2025, shënohen 26 vjet nga masakra e Kralanit në Gjakovë, ku forcat ushtarake dhe policore serbe vranë 86 civilë shqiptarë. Gjatë Luftës së Kosovës, një grup prej 1500 shqiptarësh kishte braktisur shtëpitë e tyre për t’u shpëtuar krimeve të forcave serbe, dhe ata u ndanë në dy grupe. Një pjesë e tyre, përfshirë gra, fëmijë dhe pleq, u dërguan në Shqipëri, ndërsa djemtë dhe burrat u mbajtën nën mbikëqyrje dhe rrethim të forcave serbe në një livadh pa ushqim dhe ujë.

Më 4 prill 1999, një numër i madh i këtyre burrave u lirua, por 86 prej tyre, përfshirë 11 të mitur, u mbajtën dhe më pas u ekzekutuan. Trupat e tyre u gjetën më vonë në një varrezë masive në Bajina Bashta të Serbisë, pranë liqenit të Peruçës. Deri më sot, asnjë nga përgjegjësit për këtë krim të tmerrshëm nuk është dërguar para drejtësisë. Fondi për të Drejtën Humanitare (FDH) kishte ngritur kallëzim penal në vitin 2013 dhe kishte identifikuar disa eprorë të ushtrisë serbe si të dyshuar për krime lufte.

Përpjekjet për drejtësi vazhdojnë edhe sot. Në vitin 2014, Shoqata “Familja dhe Shpresa” dërgoi një letër në Tribunalin e Hagës, ku kërkoi hetimin e kësaj masakre dhe dërgimin e përgjegjësve para drejtësisë. Pavarësisht përpjekjeve, askush nga autorët e krimit nuk ka marrë dënim deri më tani./UBTNews/

Continue Reading

Bota

​Izraeli eliminon tarifat për të gjitha produktet amerikane

Published

on

Izraeli ka njoftuar heqjen e tarifave për të gjitha produktet që importohen nga Shtetet e Bashkuara, një hap që vjen një ditë përpara vendosjes së tarifave reciproke nga presidenti Donald Trump. Kryeministri Benjamin Netanyahu dhe ministri i Ekonomisë Nir Barkat kanë theksuar se ky veprim është një hap tjetër për hapjen e tregut izraelit ndaj konkurrencës, diversifikimin e ekonomisë dhe uljen e kostos së jetesës. Ata gjithashtu theksuan se ky vendim do të forcojë më tej lidhjet ekonomike dhe aleancën me Shtetet e Bashkuara.

Shtetet e Bashkuara janë partneri më i madh tregtar dhe aleati më i afërt i Izraelit, me tregti dypalëshe që arriti vlerën e 34 miliardë dollarëve në vitin 2024. Deri tani, 98% e mallrave nga SHBA ishin pa doganë për Izraelin, dhe marrëveshja e tregtisë së lirë mes dy shteteve është nënshkruar që 40 vjet më parë. Ministria e Financave e Izraelit vlerëson se tarifat për importet nga SHBA sillnin një të ardhur prej 11.3 milionë dollarësh në vit, kryesisht në sektorin e bujqësisë.

Heqja e tarifave është një lëvizje strategjike për të ruajtur stabilitetin e ekonomisë izraelite dhe për të forcuar lidhjet me SHBA-në, sidomos në një periudhë të pasigurisë tregtare dhe politike./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Izraeli zgjeron operacionin në Gaza, synon ‘zona të mëdha’ të territorit

Published

on

Izraeli ka njoftuar zgjerimin e operacioneve të tij në Gaza, me qëllim pushtimin e “zonave të mëdha” të territorit. Ministri i Mbrojtjes, Israel Katz, tha se ofensiva ka për qëllim “shkatërrimin dhe pastrimin” e zonave nga terroristët dhe infrastruktura e tyre, duke e përfshirë këto territore në “zonat e sigurisë izraelite”. Ai shtoi se operacioni do të kërkojë një evakuim masiv të palestinezëve dhe i bëri thirrje atyre që të distancohen nga Hamasi dhe të ndihmojnë në lirimin e pengjeve izraelitë, duke përshkruar këtë si mënyrën e vetme për të përfunduar luftën.

Luftimet dhe tensionet janë intensifikuar, me ushtrinë izraelite që ka nisur operacione tokësore në Rafah, në jug të Gazës. Ky operacion ka pasuar një paralajmërim të Katz për përdorimin e “forcës së plotë” në pjesë të tjera të territorit. Izraeli ka rinisur ofensivën pas akuzave se Hamasi refuzoi një marrëveshje armëpushimi të propozuar nga SHBA dhe nuk lironte pengjet izraelitë. Nga ana tjetër, Hamasi ka akuzuar Izraelin për shkelje të marrëveshjeve të mëparshme.

Situata humanitare në Gaza po përkeqësohet, pasi Izraeli ka bllokuar hyrjen e ndihmave nga 2 marsi, duke shkaktuar një krizë të rëndë. OKB-ja ka reduktuar operacionet e saj në Gaza pas sulmeve ndaj punonjësve të saj dhe ekipeve mjekësore. Konflikti, i cili shpërtheu më 7 tetor 2023, ka rezultuar në humbjen e më shumë se 50,000 jetëve palestineze dhe ka thelluar vuajtjet për civilët në territorin e rrethuar./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara