Kryeministri i vendit, Albin Kurti kishte deklaruar se Kosova synon ta padisë Serbinë për gjenocid, por as katër vjet pas mandatit, një padi e tillë nuk është hartuar. Zyrtarë qeveritarë thonë se janë duke punuar në këtë drejtim por që nuk mund të jepen detaje për shkak të ndjeshmërisë së çështjes. Në anën tjetër, në Kosovë ka skepticizëm se një premtim i tillë do të mund të realizohet.

Mbi 13 mijë civilë të vrarë, mbi 20 mijë të përdhunuar seksualisht, mbi 6 mijë të zhdukur – prej tyre rreth 1.600 vazhdojnë të jenë të pagjetur, e më shumë se 800.000 persona të zhvendosur gjatë luftës së viteve në 1998-1999 në Kosovë. Serbia vazhdon t’i mohojë krimet që i ka kryer në Kosovë.

Ministrja e Drejtësisë, Albulena Haxhiu thotë, se janë duke punuar për padinë për gjenocid dhe se janë në konsultime me ekspertë.

“Adresimin e krimeve të luftës e kemi prioritet në kuadër të programit qeverisës. Dhe nëse shohim se cilat janë veprimet që ne i kemi dhënë si zotime, të gjitha i kemi adresuar përveç se në padinë për gjenocid jemi duke punuar. Por, për këtë të fundit nuk kam mundësi që të jap më shumë informacione, për shkak se është tepër proces i ndjeshëm…Në konsultime me ekspertë, por nuk mund as që t’i përmendi si emra të përveçëm për faktin se çfarëdo dhënie e informacionit në raport me këtë çështje mund të dëmtojë Kosovën, duke pasur parasysh përpjekjet e vazhdueshme të Serbisë për të mos dhënë llogari për të gjitha krimet që ka bërë në Kosovë gjatë periudhës së luftës”, thotë ajo.

Por sipas profesorit të së drejtës kushtetuese, Arsim Bajrami, qeveria e ka kuptuar që ky është një proces kompleks.

“Qeveritë në vazhdimësi kanë premtuar, edhe qeveria aktuale. Ne e dimë në fillim të mandatit e ka pasur një prioritet padinë për gjenocid, por po kalojnë katër vjet të mandatit dhe akoma nuk e kemi atë padi. Mendoj që edhe kryeministri e ka kuptuar që ky është një proces shumë kompleksiv dhe se nuk është një proces për të eksperimentuar, sepse do të mund ta dëmtojmë shumë shtetin në qoftë se e humbim rastin. Humbja eventuale e rastit do ta rehabilitonte komplet Serbinë për atë çfarë ka bërë. Për këtë çështje të padisë ne duhet konsensus mbi partiak, nacional, akademik, shtetëror, shoqëror, që ta bëjmë këtë padi”,deklaron Bajrami.

Paditë për gjenocid ngrihen pranë Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë – institucionit që vendos për mosmarrëveshjet në mes të shteteve. Në GJND mund të iniciojnë procedura vetëm shtetet që janë anëtare të Organizatës së Kombeve të Bashkuara (OKB).

Amer Alija nga Fondi për të Drejtën Humanitare në Kosovë thotë se sfiduese për institucionet e Kosovës është procedura e inicimit të rastit – duke qenë se vendi nuk është anëtar i OKB-së.

“Ne e kemi parë në fushata zgjedhore se një prej premtimeve ka qenë ngritja e padisë kundër Serbisë pranë Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë. Ajo çfarë është sfiduese fillimisht për organet shtetërore të Kosovës është procedura se, si dhe në çfarë forme do ta iniciojë rastin Kosova pranë kësaj gjykate, duke marrë parasysh se vetëm shtetet anëtare të Kombeve të Bashkuara mund të iniciojnë procedura. Dhe në rastin konkret, Kosova nuk është pjesë e OKB-së. Pastaj këto krimet që kanë ndodhur gjatë luftës së fundit në Kosovë, nga Tribunali i Hagës, nga prokurorë dhe nga gjyqtarë, kryesisht krimet janë proceduar si krim kundër njerëzimit dhe për këtë kemi edhe personat të cilat janë dënuar për krime lufte. Se si Kosova tani do të rikualifikojë krimet e njëjta në krimet si gjenocid do të jetë e sfiduese për juristët kosovarë”,deklaron ai.

Kosova duhet të padisë Serbinë për gjenocid kur është e sigurt se do ta fitojë rastin, thotë njëri nga hartuesit e Kushtetutës, Arsim Bajrami.

“Kosova duhet të jetë shumë e kujdesshme, shumë e përgatitur dhe duhet ta bëjë këtë padi në momentin kur është e sigurt se do ta fitojë rastin. Për këtë arsye unë i kam sugjeruar udhëheqësve, krerëve të shtetit që të autorizojnë një kompani të fortë ndërkombëtare, me juristë dhe ekspertë kulminant të gjenocidit dhe ata të marrin përsipër, të përgatisin dosjen e gjenocidit. Ndërkohë, institucionet vendore, në radhë të parë Instituti për Dokumentimin e Krimeve të Luftës të sistemojë dhe të dokumentojë komplet dokumentacionin për gjenocid. Më mirë të jemi pak të vonuar se sa të nxituar dhe të humbasim rastin”, deklaron ai.

Bosnje e Hercegovina dhe Kroacia i kanë humbur rastet për gjenocid. Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë pati konstatuar se Serbia është përgjegjëse për shkeljen e Konventës për Parandalimin dhe Ndëshkimin e Krimit të gjenocidit në Srebrenicë, por jo edhe për kryerje të gjenocidit, për çka Bosnja kishte ngritur padi.

Vendimet e GJND-së me seli në Hagë, janë përfundimtare dhe nuk mund të apelohen.

Ish-Kryeministri grek, Kostas Simitis, ka ndërruar jetë në moshën 88-vjeçare. Sipas raportimeve, ai u gjet pa ndjenja në rezidencën e tij në Agioi Theodoroi dhe u transportua me urgjencë në spitalin e Korintit, ku mjekët nuk mundën ta shpëtonin. Varrimi i tij do të mbahet më 9 janar në Mitropolinë e Athinës me nderimet e plota të një kryeministri në detyrë, duke njohur kontributin e tij të rëndësishëm për Greqinë.

Gjatë tetë viteve të tij në krye të qeverisë (1996-2004), Simitis shënoi arritje historike, përfshirë anëtarësimin e Greqisë në eurozonë dhe përpjekjet e tij për integrimin e Qipros në Bashkimin Evropian. Si lider i Lëvizjes Panhelenike Socialiste (PASOK), ai përfaqësoi krahun modernist të partisë, duke promovuar reforma ekonomike dhe integrimin e thellë të vendit me BE-në. Nën drejtimin e tij, Greqia miratoi masa shtrënguese për stabilitet ekonomik dhe zhvilloi një politikë të jashtme të moderuar, duke u fokusuar në marrëdhëniet me Turqinë dhe çështjen e Qipros.

Pas vdekjes së Simitis, qeveria greke shpalli një periudhë katër-ditore zie kombëtare. Figura të larta politike, përfshirë Presidenten e Republikës, Katerina Sakellaropoulou, dhe Kryeministrin Kyriakos Mitsotakis, i shprehën ngushëllimet familjes së tij, duke e cilësuar atë si një nga figurat më të rëndësishme politike të historisë moderne të Greqisë. Mesazhe ngushëllimi erdhën gjithashtu nga udhëheqës evropianë, të cilët e vlerësuan Simitisin si një politikan vizionar dhe një europianist të thellë./UBTNews/

Hetuesit në Kore të Jugut kanë kërkuar zgjatje të urdhrit të arrestit për presidentin e pezulluar Yoon Suk Yeol, i cili pritet të skadojë të hënën. Yoon vazhdon të qëndrojë në rezidencën e tij presidenciale në Seul, pas përpjekjes së dështuar javën e kaluar për arrestimin e tij.

Agjencia e Hetimit për Korrupsionin e Zyrtarëve të Lartë (CIO) u përpoq të ekzekutojë urdhrin e arrestit të premten, pasi Yoon kishte shpërfillur tre thirrje për t’u marrë në pyetje në lidhje me tentativën e tij të dështuar për të shpallur ligjin ushtarak më 3 dhjetor. Pas përplasjes me sigurimin presidencial, agjencia anti-korrupsion kërkoi që policia të marrë përsipër përpjekjet për arrestimin e tij.

Përpjekjet e dështuara për të ndaluar presidentin Yoon kanë ngritur pikëpyetje mbi aftësitë e agjencisë anti-korrupsion. Me burime më të mëdha, policia mund të jetë në gjendje të ndërmarrë një qasje më të fortë për arrestimin e tij.

Avokatët e Yoon-it argumentojnë se urdhri i arrestit është i paligjshëm dhe pretendojnë se nuk ka baza juridike që agjencia të delegojë pjesë të procesit hetimor te një agjenci tjetër. Megjithatë, kundërshtimi i tyre ndaj urdhrave të arrestit u refuzua nga Gjykata e Qarkut Perëndimor të Seulit të dielën, duke i hapur rrugë rinovimit të përpjekjeve për arrestimin e presidentit të pezulluar./DW/

Mijëra njerëz kanë protestuar në Mal të Zi për të kërkuar dorëheqjen e zyrtarëve të lartë të sigurisë pasi 12 persona u vranë në ditën e Vitit të Ri.

Duke brohoritur “Dorëheqje” dhe “Vrasës”, protestuesit organizuan tubime të dyfishta në kryeqytetin Podgoricë dhe në qytetin qendror të Cetinjes ku ndodhën vrasjet.

Jashtë ndërtesës së Ministrisë së Brendshme në Podgoricë, njerëzit kërkuan që ministri i Brendshëm Danilo Sharanoviq dhe zëvendëskryeministri për Siguri dhe Mbrojtje Aleksa Beçiq të largoheshin.

Milo Perovic, nga një grup i udhëhequr nga studentë që ndihmuan në organizimin e tubimit, i tha turmës se njerëz të pafajshëm vdiqën gjatë vëzhgimit të tyre.

“Ju nuk arritët të na mbroni, ndaj jepni dorëheqjen! ka thënë Perovic.

Disa orë më parë, qindra njerëz mbajtën 12 minuta heshtje për 12 viktimat në një tubim në Cetinje, kryeqyteti historik i Malit të Zi.

Ishte masakra e dytë e tillë në qytet në më pak se tre vjet.

Shumë banorë të Cetinjës dhe malazezë të tjerë besojnë se policia e keqtrajtoi situatën dhe nuk ka bërë sa duhet për të rritur sigurinë që nga masakra e parë, e cila ndodhi në gusht 2022.

Sulmuesi vrau 10 persona, duke përfshirë dy fëmijë, përpara se të qëllohej dhe të vritej nga një kalimtar.

Të shtënat e së mërkurës rezultuan nga një zënkë në bar. Një vendas 45-vjeçar shkoi në shtëpi për të marrë armën përpara se të kthehej në lokal dhe të hapte zjarr.

Ai vrau katër persona atje dhe tetë të tjerë në vende të ndryshme përpara se të vriste veten.

Masakra ka nxitur shqetësime për nivelin e dhunës në shoqërinë malazeze, e cila është e ndarë politikisht.

Ai ngriti gjithashtu pyetje në lidhje me gatishmërinë e institucioneve shtetërore për të trajtuar problemet, duke përfshirë pronësinë e armëve.

Policia ka thënë se të shtënat ishte e pamundur të parashikohej dhe të parandalohej, megjithëse personi i armatosur, i identifikuar si Aco Martinović, ishte dënuar për sjellje të dhunshme dhe armëmbajtje pa leje.

Viktimat e tij ishin kryesisht miqtë dhe familjarët.

Autoritetet malazeze njoftuan me shpejtësi një ligj të ri, të rreptë për armët dhe masa të tjera të ashpra për të frenuar armët e paligjshme, të cilat janë të bollshme në vendin ballkanik me rreth 620,000 banorë.

Të dielën, policia tha se bastisi disa lokacione në vend dhe konfiskoi rreth 20 armë, më shumë se 500 fishekë municionesh dhe eksplozivë.

Protestuesit në Cetinje dhe Podgoricë kërkuan gjithashtu një “çmilitarizimin” e popullatës përmes shkatërrimit të armëve të paligjshme, taksave të larta mbi zotërimin e armëve dhe një moratorium mbi licencat e reja, ndërsa ato ekzistuese të rishqyrtohen sipas kritereve strikte.

Maja Gardasheviq, një organizatore proteste, tha gjatë mitingut në Cetinje se “ne kemi ardhur këtu duke kërkuar përgjigje”.

“Pse ndodhi një masakër në Cetinje për herë të dytë? pyeti Gardasheviq. “Pse askush nuk është përgjegjës? Pse është kaq e vështirë të japësh dorëheqjen?”