Inovacione

Ethereum: Çfarë është dhe ku ndryshon nga bitcoin?

Publikuar

Si filloi

Ether (eter) është monedha vendase e Ethereum, një platformë me burim të hapur – blockchain (teknologji e re revolucionare – një zinxhir bllok).

Ethereum u themelua në vitin 2013 nga programuesi ruso-kanadez Vitalik Buterin dhe disa sipërmarrës të tjerë të kriptovalutave. Shumë nga njerëzit që themeluan Ethereumin u morën më parë me bitcoin.

Për Buterin, bitcoin ishte shumë i kufizuar në funksionalitet. Në një intervistë për Business Insider, ai e krahasoi atë me një kalkulator xhepi që “ka vetëm një funksion”, ndërsa ai tha se Ethereum është më shumë si një smartphone (telefon i mençur), me shumë aplikacione që mund të përdorni.

Kjo është premisa kryesore e Ethereum. Ashtu si bitcoin, ajo është e ndërtuar në teknologjinë blockchain – në thelb një rrjet kompjuterik i shpërndarë që regjistron të gjitha transaksionet e kriptovalutave. Por ndryshe nga bitcoin, njerëzit mund të ndërtojnë aplikacione në majë të Ethereum.

Me fjalët e vetë Buterit, Ethereum është “një bllokim me një gjuhë programimi të integruar” dhe “mënyra më logjike për të ndërtuar në të vërtetë një platformë që mund të përdoret për shumë më shumë lloje të aplikacioneve”.

Kontrata inteligjente

Rrjeti Ethereum pret ato që njihen si kontrata të mençura – koleksione të kodeve që kryejnë një sërë udhëzimesh dhe funksionojnë në blockchain.

Kohët e fundit, aktiviteti në rrjetin e eterit është rritur falë rritjes së NFT-ve, ose shenjave jo-zbutëse, të cilat janë pasuri dixhitale të krijuara për të përfaqësuar pronësinë e artikujve unik virtualë. Kjo sepse shumë NFT – nga macet shumëngjyrëshe në internet të CryptoKitties te avatarët e frymëzuara nga Cyberpunk të CryptoPunks – drejtohen në Ethereum.

E thënë thjesht, bitcoin është një rrjet pagesash që mund të përdoret për të transferuar vlerën midis dy personave kudo në botë. Sot, përdoret kryesisht për të investuar. Nga ana tjetër, Ethereum po synon të krijojë infrastrukturën për një internet që nuk mirëmbahet nga asnjë autoritet i vetëm.

Një trend i madh në Ethereum tani është financa e decentralizuar, një term që i referohet produkteve tradicionale financiare si huatë dhe hipotekat që ndërtohen duke përdorur blockchain. Në këtë rast, blockchain zëvendëson ndërmjetësit – nga bankat tek qeveritë – dhe mban gjurmët e gjithçkaje.

Kritikat

Megjithatë, Ethereum është larg të qenit perfekt. Në vitin 2017, popullariteti i lojës CryptoKitties bëri që rrjeti i eterit të mbingarkohej shumë, duke ngadalësuar në mënyrë të konsiderueshme transaksionet dhe duke drejtuar zhvilluesit e lojës për të rritur tarifat e tyre.

Shkallëzimi është një nga çështjet më të mëdha me rrjetin Ethereum sot. Aktualisht operon duke përdorur një protokoll të provës së punës, të ngjashëm me bitcoin. Kjo do të thotë që minatorët e kriptovalutave me kompjuterë të krijuar për qëllim duhet të garojnë për të zgjidhur enigma komplekse matematikore në mënyrë që të vërtetojnë transaksionet.

Kjo ka çuar në kritika si për bitcoin ashtu edhe për Ethereum nga ata që shqetësohen për sasitë masive të energjisë së konsumuar nga rrjetet e tyre.

Por Ethereum po kalon një azhurnim ambicioz të quajtur Ethereum 2.0. Investitorët e kriptos thonë se azhurnimi duhet të ndihmojë rrjetin Ethereum të funksionojë duke përpunuar shumë më shumë transaksione me një ritëm më të shpejtë dhe duke mbështetur aplikacione me miliona përdorues.

Kjo gjithashtu mund të çojë në vlerësim afatshkurtër të çmimeve. Gjithnjë e më shumë eter (kriptovaluta dixhitale) po largohet për një periudhë “bllokimi” nga mbajtësit e shenjave që kërkojnë të bëhen ‘staker’ dhe të vërtetojnë transaksionet në rrjetin e ri. Kjo, në teori, mund të kufizojë furnizimin e disponueshëm të eterit.

Akoma, disa skeptikë dyshojnë në monedhat dixhitale si bitcoin dhe eter. Tubimi i fundit u ka kujtuar disa investitorëve flluskën e kriptos 2017, në të cilën bitcoin shkoi deri në 20 mijë dollarë përpara se të binte deri në 3 mijë e 122 dollarë një vit më vonë./UBTNews

(Arjeta Ibishi, studente në Media dhe Komunikim në UBT)

Inovacione

Pse Galileo Galilei njihet si “revolucionari i shkencës”?

Publikuar

nga

Galileo Galilei (1564-1642) ishte një astronom, fizikan, inxhinier dhe polimatist italian që luajti një rol vendimtar në Revolucionin Shkencor të shekullit të 17-të. Galileo shpesh përmendet si “babai i astronomisë moderne vëzhguese”, “babai i fizikës moderne” dhe “babai i shkencës”.

Kontributet dhe arritjet e tij kryesore përfshijnë:

Përdorimin e Teleskopit:

Galileo ishte shkencëtari i parë që përdori një teleskop për observime astronomike. Duke shfrytëzuar këtë instrument, ai zbuloi sipërfaqen e Hënës, zbuloi katër hënët më të mëdha të Jupiterit (tani të njohura si hënët galileane), vuri re fazat e Venusit dhe zbuloi njollat e diellit.

Ligji i Rënies së Lirë:

Ligji i Rënies së Lirë u përcaktua nga Galileo nëpërmjet një sërë eksperimentesh të thjeshta që përfshinin lëvizjen e trupave nën ndikimin e gravitetit. Thelbi i ligjit të Galileos për trupat në rënie mund të përmblidhet si më poshtë:

Objektet me masa të ndryshme bien me të njëjtën shpejtësi kur i nënshtrohen gravitetit në mungesë të rezistencës së ajrit.

Kjo sfidoi pikëpamjen Aristoteliane se objektet më të rënda bien më shpejt se ato më të lehta. Nëpërmjet eksperimenteve, Galileo demonstroi se, në mungesë të rezistencës së konsiderueshme të ajrit, të gjitha objektet bien me të njëjtën shpejtësi, pavarësisht nga masa e tyre. Ky koncept hodhi themelet për ligjet e lëvizjes të Isaac Njutonit dhe ligjin e gravitetit universal.

Mbështetës i Heliocentrizmit:

Galileo mbështeti modelin heliocentrik të sistemit diellor, i propozuar nga Nikolla Koperniku, që vendoste Diellin në qendër me planetët, përfshirë Tokën, që rrotulloheshin rreth tij. Kjo e çoi në konflikt me pikëpamjet gjeocentrike të mbajtura nga Kisha Katolike në atë kohë.

Konflikti me Kishën Katolike:

Mbështetja e Galileos për modelin heliocentrik e çoi në konflikt me Kishën Katolike, e cila mbështeste një pamje gjeocentrike. Në vitin 1633, ai u gjykua nga Inkvizita Katolike Romake dhe u detyrua të mohonte mbështetjen e tij për heliocentrizmin. Pasi u dënua me burgim shtëpie, ai kaloi pjesën tjetër të jetës së tij në arrest shtëpie.

Vazhdo të lexosh

Inovacione

Raport: Kina para Perëndimit në garën për teknologjitë kritike

Kina mund të bëhet superfuqi e teknologjisë në botë.

Publikuar

nga

Kina kryeson botën në 37 nga 44 teknologjitë kritike, dhe demokracitë perëndimore kanë mbetur prapa në garën për përparime shkencore dhe kërkimore, thuhet në një raport nga një institut australian.

Kina mund të bëhet superfuqi e teknologjisë në botë dhe dominon tashmë në mbrojtje, hapësirë, robotikë, energji, mjedis, bioteknologji, inteligjencë artificiale (AI), materiale të avancuara dhe teknologjinë kryesore kuantike, sipas raportit të Institutit australian të Politikave Strategjike (ASPI).

Zonat kryesore që dominohen nga Kina janë dronët, mësimi i makinerive, bateritë elektrike, energjia bërthamore, fotovoltaikët, sensorët kuantikë dhe nxjerrja e mineraleve kritike, sipas Critical Technology Tracker, që u publikua të enjten.

Krahasuar me Kinën, sipas raportit, Shtetet e Bashkuara të Amerikës kryesojnë vetëm në shtatë teknologjike kritike, sikurse sistemet e lëshimit në hapësirë dhe llogaritja kuantike, sipas ASPI, e cila merr fonde nga qeveritë australiane, Mbretëria e Bashkuar dhe SHBA, si dhe burime të sektorit privat sikurse industria e mbrojtjes dhe teknologjisë.

Britania e Madhe dhe India janë ndër pesë vendet e para në 29 nga 44 teknologjitë, Koreja e Jugut dhe Gjermania në pesë vendet e para në 20 dhe 17 teknologji, respektivisht, thuhet në raport./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Inovacione

Google do të lansojë disa telefona të mençur, një orë dhe tablet

Google vjen me shumë produkte të reja.

Publikuar

nga

Të mërkurën Google zbuloi një linjë të zgjeruar të produkteve harduerike, një dëshmi se kompania dëshiron të shkojë përtej reklamimimit dhe të garojë me kompanitë sikurse Apple.

Në një konferencë që u mbajt fizikisht pas tri viteve, Google njoftoi rreth lansimit të tre telefonave të mençur, orës së mençur si dhe rreth planeve për lansimin e një tableti vitin e ardhshëm. Google po ashtu njoftoi rreth përditësimeve në disa prej mjeteve më të njohrua sikurse Maps, Google Translate dhe në makinën e kërkimit.

Tre telefona të mençur Pixel

Google befasoi fansat të mërkurën duke zbuluar dy pajisje të reja kryesore – Pixel 7 dhe Pixel 7 Pro. Ndonëse kompania nuk ka dhënë shumë detaje, dy telefonat e mençur pritet të dalin në treg këtë vjeshtë.

Google njoftoi gjithashtu edhe rreth planeve për lansimin e telefonit inteligjent Pixel 6a, një version më i përballueshëm i linjës së tij Pixel 6 të lëshuar në fillim të këtij viti. Pixel 6a mundësohet nga çipi i brendshëm Tensor i Google dhe do të dalë në treg në tri ngjyra – jeshile, e bardhë dhe e zezë. Telefoni do të kushtojë 449 dollarë dhe do të jetë i disponueshëm nga 21 korriku.

Pixel Watch

Në treg nuk mungojnë orët inteligjente Android, por Google po planifikon të prodhojë për herë të parë një orë inteligjente. Kompania ndau detaje rreth orës së mençur Pixel Watch, që do të përdorë sistemin operativ të Google, WearOS dhe do të jetë në pajtueshmëri me shërbime të tilla sikurse Google Assistant, Google Maps dhe Google Wallet. Ora do të dalë në treg në vjeshtë. Google po ashtu njoftoi rreth planeve për lansimin e Pixel Tablet, që sipas kompanisë do të lansohet në vitin 2023./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Futurizëm

Kosova edhe këtë vit merr pjesë në garën më të madhe ndërkombëtare të robotikës, FIRST Global Challenge

Publikuar

nga

Sikurse edhe viteve të kaluara, UBT ka nderin që edhe sivjet të përfaqësojë Kosovën në garën më të madhe ndërkombëtare në fushën e robotikës, FIRST Global Challenge, që për shkak të situatës aktuale me COVID-19 po mbahet në formën online.

Kosovën do ta përfaqësojnë, Elta Bajrami, Vlera Saraçi, Riona Krosa, Alba Ratkoceri dhe Mërgita Alija, të cilët nën mentorimin e Elita Hajrizit, janë duke u përgatitur dhe punuar në laboratorët e UBT-së.

Ekipi përfaqësues i shtetit të Kosovës do ta sfidojë vetën në mesin e të rinjve nga rreth 170 shtete të ndryshme të botës. të cilët këtë vit, ndryshe nga garat e organizuara më herët po përdorin njohuritë kreative the teknologjinë për zgjidhjen e problemeve të ndryshme në komunitetin ku jetojnë ata.

Të rinjtë nga Kosova në fazën e parë të kësaj gare kanë ideuar dhe dizajnuar projektin për qasjen e barnave në mënyrën online, projekt ky shumë interesant dhe i nevojshëm për gjithë shoqërinë.

Projekti ‘E-Pharm” është barnatore digjitale, që përbën lehtësim në blerjen dhe dërgesën e barnave online për të gjithë personat e specifikisht për të moshuarit dhe personat në viset rurale.

Sipas ekipit përfaqësues nga Kosova, “E-Pharm” përbëhet nga të gjitha llojet e barnave, vitaminave, suplimenteve, të cilat lehtësisht mund të gjenden në barnatoren digjitale përmes faqes kryesore (home) të “E-Pharm”.

E veçanta e “E-pharm” është se dërgesa e çdo barne bëhet përmes postës apo droneve (për viset jo të përshtatshme për qasje), përderisa secila dërgesë është e shoqëruar me një përshkrim, ku përpos komponentëve të tyre gjenden dhe këshilla pasuese.

UBT e përfaqëson Kosovën në këtë garë tash e disa vite, ku përmes ekipit të përbërë nga studentë të UBT-së, bëhet përgatitja në mënyrë profesionale në laboratorët inovativ të mekatronikës.

Kujtojmë se nga kjo garë UBT është vlerësuar nga organizatorët dhe ka marrë medalje të artë për kontributin dhe mbështetjen që po jep institucioni për FIRST Global dhe për zhvillimin e STEM në botë (Science, Technology, Engineering and Mathematics).

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara