

Kulturë
Ëndrrat pasqyrojnë kujtimet tona
Studimi i ri: Ëndrrat pasqyrojnë kujtimet tona, por parashikojnë edhe ngjarjet e së ardhmes.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiËndrrat që shohim në gjumë janë rezultat i një procesi që kombinon shpesh fragmente të përvojave të shumta të jetës, dhe që parashikon ngjarje të ardhshme. Në këtë përfundim ka arritur një studim më i fundit mbi to.
Rezultatet e studimit në fjalë, tregojnë se 53.5 për qind e ëndrrave kishin të bënin me kujtimet e personit që i sheh ato, dhe gati 50 për qind e raporteve me një burim kujtesën, ishin të lidhura me përvoja të shumta të së kaluarës.
Po ashtu, studimi zbuloi se 25.7 për qind e ëndrrave, kishin të bënin me ngjarje specifike të afërta, dhe 37.4 për qind të ëndrrave me një burim të ardhshëm ngjarjesh, gjithashtu kishin të bënin me një ose më shumë kujtime specifike të përvojave të kaluara.
Në studim u vure se ëndrrat e orientuara drejt së ardhmes, u bënë proporcionalisht më të zakonshme më vonë gjatë natës.“Njerëzit janë përpjekur shumë për mijëra vjet që të gjejnë kuptimin që kanë ëndrrat”- tha studiuesja kryesore Erin Uomsli, që ka një doktoraturë në neuroshkencën njohëse dhe është profesore e asociuar në Departamentin e Psikologjisë dhe programit të Neuroshkencë në Universitetin Furman në Karolinën e Jugut, SHBA.
“Me këtë studim ne paraqesim prova të reja, se ëndrrat pasqyrojnë një funksion të përpunimit të kujtesës. Edhe pse prej kohësh ëndrrat përfshijnë fragmente të përvojës së kaluar, të dhënat tona sugjerojnë se ëndrrat parashikojnë gjithashtu ngjarje të mundshme në të ardhmen”- thekson ajo.
Studimi përfshiu 48 studentë që e kaluan natën në laborator për vlerësimin e gjumit brenda natës, duke përdorur polisomnografinë. Gjatë natës, pjesëmarrësit u zgjuan deri në 13 herë,për të raportuar mbi përvojat e tyre gjatë fillimit të gjumit, gjumit REM dhe gjumit jo–REM. Mëngjesin e ditës tjetër, pjesëmarrësit identifikuan dhe përshkruan burimet e jetës reale për secilën ëndërr të raportuar mbrëmjen e mëparshme. Në total u analizuan 481 raport mbi ëndrrat.
“Ky është një përshkrim i ri se si ëndrrat frymëzohen nga burime të shumta të jetës reale, duke përdorur fragmente të përvojës së kaluar, për të ndërtuar skenarë të rinj që parashikojnë ngjarjet e ardhshme”- shprehet Uomsli.
Sipas studiueses, rritja proporcionale e ëndrrave të orientuara drejt së ardhmes,gjatë pjesës së mëvonshme të gjumit, mund të diktohet nga afërsia kohore me ngjarjet e ardhshme. Ndërsa këto ëndrra përshkruajnë rrallë në realitet ngjarjet e ardhshme, aktivizimi dhe ri–kombinimi i fragmenteve të kujtesës që lidhen me të ardhmen mund të shërbejë si një funksion adaptues. / bota.al
Kulturë
Prishtina bëhet qendër e fotogazetarisë me katër ekspozita të The VII Foundation
Published
2 hours agoon
October 23, 2025By
UBT News
Në kuadër të edicionit të sivjetëm të FOTOIST, Festivalit Ndërkombëtar të Fotografisë në Prishtinë, për publikun janë hapur katër ekspozita ndërkombëtare të realizuara nga The VII Foundation, një ndër organizatat më të njohura botërore në fushën e fotogazetarisë.
Ekspozitat janë vendosur në ndërtesën e Grandit dhe në Galerinë e Arteve, ku do të qëndrojnë të hapura deri më 24 tetor 2025. Ato trajtojnë tema të fuqishme si lufta, mjedisi, historia dhe identiteti shoqëror.
“A Brief Guide to Investigating War Crimes” – Ron Haviv
Fotoreporteri i njohur dhe bashkëthemeluesi i The VII Foundation, Ron Haviv, prezanton në Prishtinë ekspozitën “A Brief Guide to Investigating War Crimes”, realizuar në bashkëpunim me Global Investigative Journalism Network (GIJN).
E kuruar nga vetë Haviv, ekspozita bazohet në udhëzuesin e GIJN për gazetarët që raportojnë mbi krimet e luftës dhe përfshin imazhe të fuqishme të realizuara nga anëtarët e The VII Foundation. Përmes saj, theksohen pasojat njerëzore të konflikteve dhe rëndësia e gazetarisë hulumtuese në kërkim të drejtësisë ndërkombëtare.
“Élévations” – Éric Bouvet
E hapur më 17 tetor 2025 në ndërtesën e Grandit dhe Galerinë e Arteve, ekspozita “Élévations” e fotografit francez Éric Bouvet paraqet peizazhe madhështore të Alpeve, të realizuara me teknika të fotografisë së shekullit XIX.
Qasja e ngadalësuar krijuese synon t’i ftojë vizitorët në reflektim mbi raportin mes njeriut dhe natyrës. Fotot përcjellin njëkohësisht respekt për bukurinë natyrore dhe paralajmërim për pasojat e ndryshimeve klimatike.
Kjo ekspozitë është pjesë e një nisme të përbashkët të The VII Foundation dhe Institut Français në Bosnje e Hercegovinë, mbështetur nga UNESCO përmes “Culture and Creativity for the Western Balkans”, me fokus në diskutimin mbi qëndrueshmërinë mjedisore dhe rolin e tregimit vizual.
“USA 3.0” – The VII Foundation
Në këtë ekspozitë paraqitet një projekt i gjerë i fotogazetarisë bashkëkohore, që dokumenton në kohë reale realitetin shoqëror dhe politik në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
Kuratorë të ekspozitës janë Ron Haviv dhe Danny Wilcox Frazier. Pjesëmarrës janë emra si Doug Barrett, Ashley Gilbertson, Ed Kashi, Maggie Steber, Nichole Sobecki e të tjerë, që përmes fotografive ofrojnë perspektivë mbi zhvillimet amerikane e ruajtjen e kujtesës kolektive.
“MONUMENTAL: The Dome of the Rock” & “Notre-Dame de Paris” – Ziyah Gafić dhe Tomas van Houtryve
Projekti “MONUMENTAL” eksploron lidhjen mes besimit, identitetit kombëtar dhe politikës, përmes simbolikës së dy monumenteve të rëndësishme fetare: Kupolës së Shkëmbit në Jerusalem dhe katedrales Notre-Dame në Paris.
Fotografët Ziyah Gafić e Tomas van Houtryve patën qasje të rrallë në objekte kulturoro-fetare përgjatë 2019–2023, duke dokumentuar dimensionet e arkitektonike dhe historike. Ekspozita nxjerr në pah marrëdhëniet mes fesë, pushtetit e trashëgimisë në kontekst global.
Ekspozitat e këtij edicioni të FOTOIST përforcojnë pozitën e Prishtinës si qendër kulturore rajonale, ku fotografia shërben si mjet reflektimi dhe dialogu mbi sfidat bashkëkohore.
Të gjitha ekspozitat mbesin të hapura deri më 24 tetor 2025. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Rituali ideal i përgatitjes së lëkurës në moshë për një grim të qëndrueshëm
Published
22 hours agoon
October 22, 2025By
UBT News
Përgatitja e lëkurës është çelësi për një grim të përsosur, sidomos kur koha kalon dhe lëkura ndryshon.
Formulat e lehta dhe produktet e synuara ndikojnë në qëndrueshmërinë dhe freskinë e grimit tuaj, duke e bërë më të lëmuar dhe natyral.
Një lëkurë e pastër dhe e shëndetshme është baza e çdo rutine grimi, pa marrë parasysh moshën. Me kalimin e viteve, rutina para aplikimit duhet të përshtatet për të ruajtur rezultatin e dëshiruar.
Përgatitja e duhur mund të bëjë ndryshimin mes një grim natyral, të përditshëm, dhe një pamjeje glamuroze për raste speciale.
Pse është e rëndësishme përgatitja e lëkurës?
Hapi i parë përcakton nëse grimi do të duket i freskët dhe i qëndrueshëm. Lëkura e hidratuar redukton dukshmërinë e rrudhave e pengon grumbullimin e produktit, përdorimi i produkteve të përshtatura me shenjat e plakjes ndihmon në mbushje, zbutje dhe mbrojtje të lëkurës.
Produktet që duhen shmangur
Pilingjet e ashpra dhe eksfoliantët fizikë që irritojnë lëkurën dhe shtojnë teksturë të panevojshme.
Kremrat e rëndë nën pudër që mund të shkaktojnë rrëshqitje të produktit.
Primerët që mbushin poret ose ato matifikues, sepse mund të theksojnë strukturën e lëkurës në moshë.
Produktet që duhen përdorur
Rituali bazë përfshin pastrim, piling të butë, hidratim dhe mbrojtje SPF.
Për lëkurën në moshë, rekomandohet përdorimi i produkteve të synuara:
Pastrues dhe piling të butë për një sipërfaqe të pastër.
Produktet me antioksidantë për ndriçim dhe mbrojtje nga radikalet e lira.
Serumet me acid hialuronik ose peptide për hidratim dhe mbushje të lëkurës.
Produkte me ceramide, peptide ose niacinamide për ushqim dhe lëmuar të lëkurës.
Qëllimi është që lëkura të jetë e ushqyer dhe gati për grim. Aplikimi shtresë mbi shtresë i formulave të lehta siguron përthithje të mirë dhe pamje natyrale. Kujdesi për zonën nën sy me krem antirrudhë është i domosdoshëm për të shmangur grumbullimin e grimit në vijat e vogla. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Miqësia, çelësi për lumturi! Takimet me shokët ulin ndjeshëm trishtimin
Published
23 hours agoon
October 22, 2025By
UBT News
Një studim i kryer nga Universiteti i Oksfordit ka zbuluar se socializimi me miqtë, sidomos në mjedise relaksuese si “natat me shokët”, ka një efekt të rëndësishëm pozitiv mbi mirëqenien emocionale të meshkujve.
Ky kërkim nxjerr në pah se takimet e rregullta me miqtë e ngushtë ndikojnë në uljen e ndjenjave të trishtimit dhe vetmisë deri në 45%, duke përmirësuar ndjeshëm humorin dhe shëndetin mendor.
Sipas studiuesve, përfitimet nuk lidhen me konsumin e alkoolit, siç mund të mendohet shpesh, por me ndërveprimet sociale, të qeshurat dhe lidhjen e thellë që krijohet gjatë kohës së kaluar me shokët.
Këto momente aktivizojnë sistemin e shpërblimit në tru, duke çliruar endorfina, hormonin e lumturisë dhe duke ulur nivelet e hormoneve të stresit.
Studimi tregon se meshkujt që kalojnë më shumë kohë në biseda argëtuese me miqtë, përjetojnë më pak stres e ndihen më pak të vetmuar.
Ky zbulim vlen për të theksuar rëndësinë e mbajtjes së lidhjeve sociale për mirëqenien emocionale dhe për të luftuar ndikimet negative të stresit dhe trishtimit.
Ekspertët rekomandojnë që, përtej rutinës së përditshme, të gjejmë kohë për takime me njerëzit që na bëjnë të ndihemi mirë, pasi këto momente sociale janë një mbështetje e fuqishme për shëndetin mendor.
Nuk është pijet që bëjnë diferencën, por lidhja dhe bashkëbisedimi i vërtetë. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Britania feston “Rozë Ball”-in në Muzeun Britanik, Greqia reagon për ekspozimin pranë Skulpturave të Partenonit
Published
1 day agoon
October 22, 2025By
UBT News
Muzeu Britanik organizoi të shtunën në mbrëmje një festë madhështore me qëllim mbledhjen e fondeve për nevojat e institucionit, e quajtur “Rozë Ball”, që u zhvillua në ambientet e tij historike, përfshirë Galerinë Duveen, ku ekspozohen Skulpturat e Partenonit.
Siç pritej, ky fakt ngjalli reagime të ashpra në Greqi. Ngjarja, e frymëzuar nga MET Gala amerikane, kishte për synim të tërhiqte elitën e artit dhe biznesit për të ndihmuar muzeun, i cili po përballet me rënie të të ardhurave në vitet e fundit.
Një mbrëmje rozë për artin dhe luksin
Për këtë “Rozë Ball” të parë u ofruan 800 ftesa me çmim prej 2,000 paundësh secila, që u shitën plotësisht. Të ftuarit duhej të respektonin veshjen zyrtare në nuanca rozë, në nder të ekspozitës së re mbi Indinë e lashtë, të sponsorizuar nga biznesmenja dhe artdashësja Isha Ambani, e cila ishte edhe bashkëorganizatore e mbrëmjes.
Atmosfera e natës mbajti një ngjyrim të fortë indian, nga muzika dhe ushqimi, deri te vallëzimet dhe dekorimet. Në një skenë të veçantë, përballë Skulpturave të Partenonit, të ftuarit shijuan shampanjë, aromat e kuzhinës indiane dhe performancat muzikore live.
Emra të njohur në tapetin rozë
Ndër të pranishmit u panë Sir Mick Jagger me partneren Melanie Hamrick, Naomi Campbell, Janet Jackson, Kristin Scott Thomas, Manolo Blahnik, si dhe mbesat e Princeshës Diana, Kitty, Amelia dhe Eliza Spencer.
Në mesin e të ftuarve ishin gjithashtu Daphne Guinness dhe Eugenia Niarchou, të njohura për lidhjet e tyre me modën dhe filantropinë.
Ankand për bamirësi
Përveç shitjes së biletave, fondet u shtuan përmes një ankandi bamirësie, ku u ofruan dhurata të veçanta, si portret kafshe i pikturuar nga kuratorja Dame Tracey Emin dhe një tur ekskluziv në apartamentin e Coco Chanel.
Greqia kërkon kthimin e skulpturave
Ndërkohë që Muzeu i Akropolit në Athinë vazhdon fushatën për ribashkimin e Skulpturave të Partenonit, drejtori i Muzeut Britanik, Nicholas Cullinan, ka zgjedhur të fokusohet në bashkëpunime private për të siguruar stabilitetin financiar të institucionit.
“Nevojat financiare të muzeut kërkojnë që të jesh fleksibël dhe sipërmarrës,” deklaroi ai, duke mbrojtur qasjen e re të muzeut ndaj financimit. /A.Z/UBT News/

Rusia premton “përgjigje të dhimbshme” nëse BE-ja konfiskon asetet

Bën gara shpejtësie, 10 muaj masë mbrojtëse dhe gjoba nga 400 euro për dy shoferët

Kazakistani hap zyrtarisht ambasadën në Shqipëri

Barkodet ndërkombëtare së shpejti edhe për produktet e Kosovës

Në QNR rinumërohen 10 nga 16 kutitë e votimit

Prishtina bëhet qendër e fotogazetarisë me katër ekspozita të The VII Foundation

Kaçanik: Arrestohen dy persona pasi u kapën duke përgatitur qeset me marihuanë për shitje

Zyrtari policor goditet me veturë në Zubin Potok

Nora Gjakova në mesin e kampioneve botërore e olimpike në Romë
Të kërkuara
-
Lajmet2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni4 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months ago
Profesori i UBT-së fiton grant prestigjioz kërkimor në Universitetin Çarls të Pragës