Kulturë

Ëndrrat pasqyrojnë kujtimet tona

Studimi i ri: Ëndrrat pasqyrojnë kujtimet tona, por parashikojnë edhe ngjarjet e së ardhmes.

Published

on

Ëndrrat që shohim në gjumë janë rezultat i një procesi që kombinon shpesh fragmente të përvojave të shumta të jetës, dhe që parashikon ngjarje të ardhshme. Në këtë përfundim ka arritur një studim më i fundit mbi to.

Rezultatet e studimit në fjalë, tregojnë se 53.5 për qind e ëndrrave kishin të bënin me kujtimet e personit që i sheh ato, dhe gati 50 për qind e raporteve me një burim kujtesën, ishin të lidhura me përvoja të shumta të së kaluarës.

Po ashtu, studimi zbuloi se 25.7 për qind e ëndrrave, kishin të bënin me ngjarje specifike të afërta, dhe 37.4 për qind të ëndrrave me një burim të ardhshëm ngjarjesh, gjithashtu kishin të bënin me një ose më shumë kujtime specifike të përvojave të kaluara.

Në studim u vure se ëndrrat e orientuara drejt së ardhmes, u bënë proporcionalisht më të zakonshme më vonë gjatë natës.“Njerëzit janë përpjekur shumë për mijëra vjet që të gjejnë kuptimin që kanë ëndrrat”- tha studiuesja kryesore Erin Uomsli, që ka një doktoraturë në neuroshkencën njohëse dhe është profesore e asociuar në Departamentin e Psikologjisë dhe programit të Neuroshkencë në Universitetin Furman në Karolinën e Jugut, SHBA.

“Me këtë studim ne paraqesim prova të reja, se ëndrrat pasqyrojnë një funksion të përpunimit të kujtesës. Edhe pse prej kohësh ëndrrat përfshijnë fragmente të përvojës së kaluar, të dhënat tona sugjerojnë se ëndrrat parashikojnë gjithashtu ngjarje të mundshme në të ardhmen”- thekson ajo.

Studimi përfshiu 48 studentë që e kaluan natën në laborator për vlerësimin e gjumit brenda natës, duke përdorur polisomnografinë. Gjatë natës, pjesëmarrësit u zgjuan deri në 13 herë,për të raportuar mbi përvojat e tyre gjatë fillimit të gjumit, gjumit REM dhe gjumit jo–REM. Mëngjesin e ditës tjetër, pjesëmarrësit identifikuan dhe përshkruan burimet e jetës reale për secilën ëndërr të raportuar mbrëmjen e mëparshme. Në total u analizuan 481 raport mbi ëndrrat.

“Ky është një përshkrim i ri se si ëndrrat frymëzohen nga burime të shumta të jetës reale, duke përdorur fragmente të përvojës së kaluar, për të ndërtuar skenarë të rinj që parashikojnë ngjarjet e ardhshme”- shprehet Uomsli.

Sipas studiueses, rritja proporcionale e ëndrrave të orientuara drejt së ardhmes,gjatë pjesës së mëvonshme të gjumit, mund të diktohet nga afërsia kohore me ngjarjet e ardhshme. Ndërsa këto ëndrra përshkruajnë rrallë në realitet ngjarjet e ardhshme, aktivizimi dhe ri–kombinimi i fragmenteve të kujtesës që lidhen me të ardhmen mund të shërbejë si një funksion adaptues. / bota.al

Magazinë

Vdiq këngëtarja Roberta Flack

Published

on

Këngëtarja e zhanrit R&B, Roberta Flack, ka vdekur të hënën në moshën 88-vjeçare. BBC-ja ka raportuar se ajo vdiq e rrethuar nga familja e saj, derisa nga 2022-a vuante nga një sëmundje e neuroneve motorike dhe nuk mund të këndonte më.

Në 2020-n kishte pësuar sulm në tru. Ajo ishte e njohur për hitet “The first time ever I saw your face” dhe “Killing me softly with his song”.

“Ajo vdiq në paqe e rrethuar nga familja. Roberta theu kufij dhe rekorde. Ajo po ashtu ishte një edukatore krenare”, thuhet në njoftimin e përfaqësuesve të saj.

Këngëtarja kishte lindur në Karolinë të Veriut dhe ishte rritur në Virginia, ku kishte marrë mësime mbi muzikën.

Continue Reading

Kulturë

“Conclave” triumfon në edicionin e 31-të Screen Actors Guild Awards (SAG)

Published

on

Thrilleri papal “Conclave” ka arritur të ngjitet në majën e suksesit në ceremoninë e 31-të të Screen Actors Guild Awards (SAG), duke triumfuar në kategorinë më të lakmuar, atë të “Kastit më të Mirë”, në një natë të mbushur me emocion dhe nderime të mëdha për botën e kinemasë. Ky film, që zë vend në zemrën e intrigave dhe lojërave të pushtetit, është gjithashtu i nderuar me çmimin më të rëndësishëm në ceremoninë e fundit të çmimeve BAFTA, që u zhvillua javën e kaluar, duke e konsoliduar pozitat e tij si një nga filmat më të spikatur të vitit.

Në një ceremoni të ndritur, mes ngjyrave dhe pasioneve të kinemasë, fituesit e tjerë të natës përfshijnë aktorët Demi Moore dhe Timothée Chalamet, të cilët janë tashmë emra të njohur në garën për çmimin më prestigjioz të industrisë, Oscar, me mundësinë më të madhe për të arritur në skenën e madhësisë. Ky edicion u shoqërua gjithashtu me surpriza dhe momente të paharrueshme për të gjithë të pranishmit.

Aktori britanik Ralph Fiennes, që është një nga yjet kryesorë të “Conclave”, e pranoi çmimin për rolin e tij të paharrueshëm, duke e falënderuar regjisorin Edward Berger për “perceptimin, depërtimin dhe kujdesin e tij të jashtëzakonshëm”. Fiennes shprehu mirënjohjen për pasionin dhe vëmendjen që regjisorët sjellin në çdo detaj të një krijimi kinematografik, dhe për mundësinë që ai pati të bëhej pjesë e një projekti kaq të veçantë.

Më herët gjatë ceremonisë, bashkëpunëtorja e tij Isabella Rossellini, në një moment emocional, uroi një shërim të shpejtë për Papën Françesku, pas diagnozës së tij me pneumoni, duke theksuar se kjo ishte një shenjë e ndjeshmërisë dhe e bashkësisë së kinemasë, që i qëndron gjithmonë pranë ngjarjeve të rëndësishme të botës.

Pavarësisht se “Conclave” nuk arriti të fitojë çmime të tjera gjatë mbrëmjes, fitimi i çmimit për “Kastin më të Mirë” e vendos atë në një pozicion të fuqishëm përpara ceremonisë së ardhshme të Oscar-eve, e cila do të zhvillohet më 2 mars. Ky sukses i papritur për thrillerin papal reflekton një konfirmim të tij si një nga titujt më të diskutuar dhe të vlerësuar të vitit, duke krijuar një atmosferë të tensionuar dhe dinamike në fushat e çmimeve ndërkombëtare.

Në ceremoninë e 31-të të SAG, aktorët e tjerë gjithashtu e gjetën veten të nderuar për performancat e tyre të jashtëzakonshme. Demi Moore, me rolin e saj në “The Substance”, mori një fitore që i dhuroi një kthesë të papritur në garën për titullin e aktorës më të mirë. Ajo portretizon një instruktore të gjimnastikës të moshuar, që merr një ilaç për të krijuar një version më të ri dhe të bukur të vetes, një histori që ka kapur imagjinatën e publikut dhe kritikëve.

Timothée Chalamet, në një rol të papritur dhe befasues, fitoi çmimin për “Aktorin më të Mirë” falë portretizimit të tij të Bob Dylan në filmin biografik A Complete Unknown, i cili e renditi atë si fituesin e këtij çmimi, duke mposhtur rivalin e tij të fortë, Adrien Brody. Ky është një tjetër sukses në karrierën e Chalamet, i cili është gjithnjë në rrugën e shkëlqimit.

Në kategorinë e aktorëve të dytë, Zoe Saldana mori çmimin për interpretimin e saj të jashtëzakonshëm në muzikalin në gjuhën spanjolle Emilia Pérez, që shpalos historinë e një bosi të drogës meksikan që kalon përmes një transformimi radikal të gjinisë.

Edhe pse filmi “Wicked” mori shumë nominime, ai nuk arriti të fitojë asnjë çmim në këtë edicion të SAG, një mundësi që disa mund të kenë pritur, ndërsa Anora, fituesja e çmimit për filmin më të mirë në Film Independent Spirit Awards, gjithashtu nuk arriti të ngadhënjejë në këtë ngjarje prestigjioze.

Në këtë mbrëmje të pasur me ngjyra dhe yje të kinemasë, Conclave doli fituesi i madh, duke bërë një hap të fuqishëm drejt çmimeve Oscar dhe duke lënë një shenjë të thellë në botën e filmit./UBTNews/

 

 

Continue Reading

Kulturë

Sevasti Qiriazi, patriotja që organizoi arsimimin e vajzave në gjuhën shqipe

Published

on

Sevasti Qiriazi Dako, një ndër figurat më të shquara të atdhetarizmit dhe arsimit shqip, lindi më 24 shkurt 1871 në Manastir. Ajo ishte një grua e jashtëzakonshme, e cila luajti një rol kyç në organizimin e arsimimit të vajzave në gjuhën shqipe dhe kontribuoi në avancimin e arsimit dhe emancipimin shoqëror të gruas shqiptare.

Sevastia ishte gruaja e parë shqiptare që ndoqi studimet e larta në “Robert College” të Stambollit, një arritje që shënoi një hap të rëndësishëm për femrat shqiptare në një kohë kur mundësitë për arsimim ishin të kufizuara. Pas përfundimit të studimeve në vitin 1891, ajo u kthye në Shqipëri dhe u angazhua në ngritjen e shkollës për vajza në Korçë. Kjo shkollë, e drejtuar nga Sevasti dhe motra e saj Parashqevi Qiriazi, shërbeu si një qendër e rëndësishme edukimi për vajzat e kohës, duke formuar breza të rinjsh të kulturuar dhe me ndërgjegje kombëtare.

Sevasti Qiriazi ishte gjithashtu një shkrimtare dhe redaktore e teksteve shkollore. Ajo bashkëpunoi ngushtë me bashkëshortin e saj, Kristo Dako, një arsimtar atdhetar, për hartimin dhe redaktimin e materialeve që ndihmuan në zhvillimin e arsimit shqiptar. Angazhimi i Sevasti Qiriazit në lëvizjen për arsimin dhe alfabetin shqiptar ishte i padiskutueshëm, duke marrë pjesë aktive në dy ngjarjet më të rëndësishme të kohës: Kongresin e Manastirit dhe atë të Elbasanit, që hodhën themelet e arsimit dhe alfabetit të gjuhës shqipe.

Përveç angazhimit të saj në fushën e arsimit, Sevasti Qiriazi ishte një veprimtare e shquar në fushën e çështjeve kombëtare. Ajo bashkëpunoi ngushtë me Ismail Qemalin, kryeministrin e Pavarësisë, dhe me grupe patriotike shqiptare jashtë vendit, duke u angazhuar për mbrojtjen e të drejtave të shqiptarëve dhe për promovimin e çështjes kombëtare në nivele ndërkombëtare. Në cilësinë e kryetares së Partisë Kombëtare Shqiptare në SHBA, Sevasti mbajti ligjërata dhe trumbetoi kërkesat e shqiptarëve në forumet ndërkombëtare.

Pas kthimit të saj në Shqipëri në vitin 1920, Sevasti Qiriazi vazhdoi përpjekjet për zhvillimin e arsimit dhe emancipimin shoqëror të femrës shqiptare me hapjen e Institutit Femëror “Kyrias”, një tjetër hap i rëndësishëm në avancimin e mundësive për vajzat shqiptare.

Në shënimet e saj autobiografike, Sevasti Qiriazi përmbledh luftën e saj për emancipimin e bijave të shqipes në veprën e titulluar “Lufta për emancipimin e bijave të shqipes”. Ky testament i veprës së saj mbetet një kujtim i pavdekshëm i angazhimit të Sevasti Qiriazit për arsimin dhe përparimin e shoqërisë shqiptare./UBTNews/

Continue Reading

Magazinë

U shpall fitues i Sanremo-s 2025 për të përfaqësuar Italinë, këngëtari njofton tërheqjen nga Eurosong

Published

on

Fituesi i Sanremo-s 2025, Olly ka hequr dorë nga përfaqësimi i tij për shtetin italian në Eurovision, e cila do të mbahet në Bazel. Njoftimin e ka bërë të ditur vetë ai në rrjetin e tij social “Instagram”, duke shprehur se ka vendosur të heqi dorë nga mundësia për të marrë pjesë në Eurovision.

Ai ka shkruar se ky vendim është mënyra e tij për të dëgjuar veten, duke uruar fat atyre që do e zëvëndësojnë, e njofton koncertet e tij nëpër botë. Sakaq, RAI i ka shprehur mirënjohje këngëtarit për kontributin e dhënë në edicionin e 75-të të Festivalit di Sanremo dhe i ka uruar një karrierë të gjatë dhe të suksesshme.

Reagimi i plotë:

Kam vendosur të heq dorë nga mundësia për të marrë pjesë në Eurovision, me vetëdijen se është një nga ato gjëra që ndoshta ndodh vetëm një herë në jetë. Falenderoj ata që më votuan dhe më dhanë mundësinë të kem këtë privilegj: Shpresoj t’ju shoh së shpejti në një nga koncertet e mia për t’ju kthyer gjithë dashurinë që marr këto ditë. Për mua, ky vendim është mënyra ime për të dëgjuar veten dhe ndoshta edhe mënyra ime e shtrembër për të thënë faleminderit. Disa do të thonë se po heq dorë nga një ëndërr, mirëpo mendoj se thjesht kam zgjedhur ta jetoj atë në kohën time.

I uroj një fat të madh kujtdo që zë vendin tim: muzika në Itali është plot me artistë të mrekullueshëm dhe kasti i këtij viti është prova më e sinqertë e kësaj. Gjithmonë besoni! Diçka po ndryshon dhe është e qartë për të gjithë. Ju përqafoj dhe shihemi në turne, Federico. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara