Ekonomi

Ekonomistët paralajmërojnë një tjetër vit të trazuar për tregjet

Gjysma e parë e vitit të ri mund të jetë me luhatje, sipas parashikimeve të Wall Street.

Published

on

Investitorët duhet të përgatiten për një tjetër vit të trazuar në tregjet financiare, kanë paralajmëruar ekonomistët, teksa bankat qendrore luftojnë inflacionin, Kina rihap ekonominë pas kufizimeve të Covid dhe lufta e Ukrainës e shtyn ekonominë globale drejt recesionit.

Gjysma e parë e vitit të ri mund të jetë me luhatje, sipas parashikimeve të Wall Street, pasi vitin që kaloi, tregjet globale pësuan rënien e tyre më të madhe që nga kriza financiare e vitit 2008.

Por S&P 500 i SHBA-së gjithësesi pritet të përfundojë vitin 2023 pak më lart se sa e nisi. Objektivi mesatar i 22 strategëve të pyetur nga Bloomberg është që ta mbyllë vitin 2023 me 4,078 pikë – rreth 6% më lartë se në vitin 2022.

Ekonomistët po kërkojnë që Rezerva Federale e SHBA-së të ngadalësojë rritjen e normave të interesit këtë vit, teksa perspektiva për ekonominë e Amerikës përkeqësohet. Inflacioni në SHBA ka rënë nga kulmi që arriti verën e kaluar, ndërsa rritja e normave të interesit në vitin 2022 ka tkurrur tregun e banesave.

“Ne besojmë se një periudhë e rritjes është e pashmangshme dhe rreziqet e recesionit janë të larta pasi efektet e vonuara të një politike të shtrënguar monetare ndjehen në ekonomi”, tha Brian Rose, ekonomist i lartë amerikan në UBS Global Wealth Management.

Michael Antonelli, drejtor menaxhimi dhe strateg i tregut në bankën e investimeve Baird, parashikoi se Fed do të “shtypë butonin e pauzës” në shkurt pas një rritjeje të normës së interesit. Ai gjithashtu pret që tregu i aksioneve amerikane të ketë fitime gjatë vitit 2023.

“Tregjet e aksioneve pyesin ‘a po përmirësohen, apo po përkeqësohen gjërat?’ Unë mendoj se ato do të përmirësohen pak vitin e ardhshëm”, tha Antonelli për Yahoo Finance Live. Ai shtoi: “Unë nuk mendoj se po marrim ndonjë fitim të madh, por mendoj se viti i ardhshëm do të jetë disi pozitiv.”

Deutsche Bank parashikon rënie ekonomike këtë vit, të cilat do të godasin tregjet financiare. “Ne parashikojmë që tregjet kryesore të aksioneve të bien 25% nga nivelet që ishin kur goditi recesioni në SHBA, por më pas rikuperohen plotësisht deri në fund të vitit 2023, duke supozuar se recesioni zgjat vetëm disa tremujorë,” thanë analistët e Deutsche Bank në 2023 World Outlook, në fund të vitit të kaluar.

Një rënie globale mund t’i shtyjë bankat qendrore të anulojnë disa nga masat për rritjen e normave të interesit të zbatuara vitin e kaluar. Nikolaj Schmidt, kryeekonomist ndërkombëtar në firmën e menaxhimit të investimeve T Rowe Price, parashikon se bankat qendrore kryesore do të lehtësojnë politikën monetare në fillim të gjysmës së dytë të 2023.

Schmidt tha: “Ne e shohim që bota po zhytet në një recesion global në vitin 2023. Recesioni do të jetë rezultat i shtrëngimit të jashtëzakonshëm monetar që bankat qendrore kanë zbatuar gjatë 12 muajve të fundit”.

Analistët në bankën e investimeve Jefferies parashikojnë një recesion global këtë vit, por presin që Azia mund të shmangë një rënie të drejtpërdrejtë.  Rajoni mund të përfitojë nga një ringjallje e turizmit, pasi turistët kinezë do fillojnë t’u rikthehen udhëtimeve.  

“Azia mund të shmangë një recesion të drejtpërdrejtë. Në goditjet e kaluara të krizave të dotcom dhe GFC [Kriza e Madhe Financiare], Azia u rimëkëmb shpejt dhe ne presim që ajo të mund të bëjë të njëjtën gjë në 2023″, thanë ata.

Vendimi i Kinës për të lehtësuar kufizimet e Covid muajin e kaluar mund të lehtësojë tensionet globale të zinxhirit të furnizimit, por gjithashtu mund të çojë në kërkesë më të lartë për mallra dhe energji, duke shtuar presionet e inflacionit.

Banka e Anglisë pritet të rrisë sërish normat e interesit, me normën bankare që parashikohet të arrijë në 4.5% në verë, nga 3.5% që është aktualisht.

FTSE 100 i Britanisë ishte një nga pak indekset kryesore të aksioneve që u rrit gjatë vitit 2022, duke fituar pothuajse 1%. Ipek Ozk-ardeskaya në Swissquote parashikoi se performanca e lartë e FTSE 100 mund të shtrihet edhe gjatë vitit të ri: “Nëse rihapja kineze sjell një tjetër goditje në inflacion për shkak të çmimeve më të larta të energjisë dhe mallrave, FTSE 100 mund të vazhdojë t’u ofrojë një strehë të mirë atyre që janë të gatshëm për të marrë masa mbrojtëse kundër një inflacioni global të shkaktuar nga energjia”.

Ekonomia e Rusisë është në recesion.  

“Pasi ka nisur një luftë brutale, Putini nuk ka rrugëdalje”, thonë ekonomistët në bankën Berenberg. / The Guardian – Bota.al

Ekonomi

Bie tregu global i arit

Published

on

Tregu global i artit ka shënuar një rënie prej 12% në vitin 2024, duke arritur në një vlerë prej 57.5 miliardë dollarësh, sipas raportit të publikuar nga banka zvicerane UBS dhe Art Basel.

Kjo rënie vjen pas një uljeje prej 4% të regjistruar në vitin 2023.

Raporti ia atribuon këtë tkurrje pasigurisë ekonomike globale dhe tensioneve në rritje gjeopolitike.

Kina,  dikur kishte rol të fuqishëm në tregtinë ndërkombëtare të artit, ka pësuar rënien më të madhe, me një ulje prej 31% në shitjet vjetore.

Tashmë, Kina ka zbritur në vendin e tretë, pas Britanisë së Madhe, e njohur për shtëpitë e saj të ankandeve prestigjioze si Sotheby’s dhe Christie’s, transmeton albinfo.ch.

Shtetet e Bashkuara mbeten udhëheqësja dominuese, me 43% të pjesës së tregut botëror të artit.

Pas tyre renditet Britania e Madhe me 18%, ndërsa Kina ka rënë në 15%.

Continue Reading

Ekonomi

Diaspora për dy muaj solli rreth 175 milionë euro në Kosovë

Published

on

Banka Qendrore e Kosovës njoftoi se remitancat, si kategoria kryesore në kuadër të ardhurave dytësore, arritën vlerën 86.14 milionë euro në janar 2025, një vlerë afërsisht të njëjtë me periudhën e njëjtë të vitit 2024.

Sipas vlerësimeve preliminare, remitancat për shkurt 2025 arritën në 88.12 milionë euro, duke sjellë një total prej 174.26 milionë euro (preliminare) për dy muajt e parë të vitit 2025.

“Sipas vlerësimeve preliminare remitancat për shkurt 2025 ishin rreth 88.12 milionë euro, duke arritur vlerën 174.26 milion euro (preliminare) për dy muajt e parë të 2025. Prurjet më të mëdha edhe gjatë shkurtit 2025 kanë qenë përmes IFJB-ve me 62.65%, bankave komerciale me 16.45% dhe kanaleve tjera me 20.90%”, thuhet në raportin për statistikat e Sektorit të Jashtëm për tremujorin e katër 2024 dhe Bilancit të Pagesave për muajin janar 2025.

Sipas BQK-së, bilanci i pagesave në fund të janarit 2025 u karakterizua me deficit të llogarisë rrjedhëse në vlerë prej 21.36 milionë euro, i cili tregon thellim të deficitit krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar kur llogaria rrjedhëse kishte suficit prej 6.78 milionë euro.

Shkaktari kryesor i këtij deficiti është rritja e deficitit në bilancin tregtar. Investimet direkte në Kosovë për janar 2025 arritën në 90.96 milionë euro, duke shënuar një rritje prej 12.19% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, përderisa investimet direkte jashtë Kosovës arritën në 16.19 milionë euro, me një rritje prej 19.12% krahasuar me janar 2024.

“Asetet rezervë deri janar 2025 janë rritur për 45.95 milionë euro, kurse në periudhën e njëjtë të vitit paraprak ishin 15.21 milionë euro. Rritjes së aseteve rezervë i ka kontribuar rritja e depozitave për 45.95 milionë euro, nuk ka pas investime në letra me vlerë gjatë muajit janar 2025”, njofton tutje BQK-ja.

Continue Reading

Ekonomi

Produktet ushqimore me rritje çmimesh në vitin 2025

Published

on

Në një klimë globale gjithnjë e më të paqëndrueshme ekonomikisht dhe ambientalisht, çmimet e produkteve ushqimore kanë filluar të shfaqin një tendencë të qëndrueshme në rritje gjatë vitit 2024, me projeksione që sugjerojnë një vazhdimësi të kësaj rritjeje edhe në 2025.

Burime të ndryshme, si “The Wall Street Journal”, “Reuters” dhe raportet nga bursat ndërkombëtare sinjalizojnë se kjo nuk është një lëvizje e përkohshme, por pjesë e një cikli më të gjerë me shkaqe të shumta.

Kafeja në fokus: Arabica dhe Robusta në çmime të reja rekorde

Ndër produktet më të ndjeshme ndaj kësaj rritjeje është kafeja – si Arabica, e cila tregtohet në New York Stock Exchange (NYSE), ashtu edhe Robusta, e cila ndjek bursën e Londrës. Të dhënat e fundit nga tregjet tregojnë një ngjitje të fortë të çmimeve:

Arabica: nga rreth 3,637 dollarë/ton në janar 2024 në mbi 6,062 dollarë/ton në mars 2025, një rritje mbi 60%

Robusta: nga 2400 dollarë/ton në mbi 3500 dollarë/ton, një rritje mbi 45% në të njëjtën periudhë.

Grafiku më sipër tregon qartë se si kjo lëvizje është përshpejtuar në muajt e fundit, duke reflektuar ndikimet e faktorëve të jashtëm, si: thatësira në Brazil, reshjet e dendura në Vietnam, ndërprerjet në zinxhirët e furnizimit dhe rritja e kostove të punës dhe energjisë.

Produkte të tjera në rritje të çmimit:

Kafeja nuk është rasti i vetëm. Tregjet globale kanë shënuar rritje çmimesh edhe për:

Drithërat (gruri, orizi) – të ndikuar nga luftërat dhe kufizimet në eksport

Qumështi dhe produktet e tij – për shkak të kostove më të larta të transportit dhe ushqimit për bagëtitë

Yndyrat bimore (vaj luledielli, vaj palme) – të ndikuara nga krizat klimatike në vendet prodhuese.

Sipas raportimeve të fundit të “Bloomberg”, çmimet e këtyre produkteve pritet të vazhdojnë të jenë në nivele të larta për pjesën e parë të vitit 2025, me disa sinjale që kjo mund të jetë “normalja e re” në tregun global.

Continue Reading

Ekonomi

BQK parashikon inflacion prej 1.8% për vitin 2025

Published

on

Banka Qendrore e Republikës së Kosovës (BQK), njofton se parashikimet e saj sugjerojnë se norma e përgjithshme e inflacionit pritet të jetë rreth 1.8% në vitin 2025.

“Presionet inflacioniste në çmimet e ushqimit në tregun vendor mbeten një nga faktorët kryesorë përcaktues të ecurisë së inflacionit; megjithëse, rënia e parashikuar e çmimeve të ushqimeve në tregjet ndërkombëtare mund të ushtrojë presion për rishikim të inflacionit për poshtë”, thuhet në raportin e BQK-së për vlerësimin tremujor të ekonomisë.

Sipas raportit, përkundër kësaj, ecuria e inflacionit vazhdon të minohet kryesisht nga goditjet potenciale si pasojë e tensioneve gjeopolitike, kufizimeve tregtare dhe kushteve klimatike.

Continue Reading

Të kërkuara