Lajmet

Ekipi që nis i pari gjuajtjen e penalltive, ka një avantazh.

A janë penalltitë mënyra më e drejtë për të shpallur fituesin e një ndeshje?

Publikuar

Fati i finales së pestë të Kampionatit Evropian të futbollit – edicioni i 16-të i të cilit po luhet aktualisht në të gjithë kontinentin – u vendos nga penalltia më e famshme në historinë e këtij sporti. Në vitin 1976, 120 minutat lojë nuk arritën që të shpallnin një fitues midis  Çekosllovakisë dhe Gjermanisë Perëndimore.
Në këto kushte u kalua tek gjuajtja e penalltive, hera e parë që po provohej në një turne të madh. Në momentin kur çekët ishin në avantazh 4-3, ishte radha e Antonin Panenkës. Duke i dhënë të kuptojë portierit, sikur do të gjuante në anën e majtë dhe pasi priti që portieri gjerman të hidhet në atë krah, mesfushori e goditi topi me shumë delikatesë në qendër të portës, duke i siguruar kësisoj titullin kampion vendit të tij.

Deri më sot gjuajtje të tilla nga pika e bardhë (shpeshherë të pritura) njihen si alla Panenka. Por gjuajtjet e penaltive, janë që nga vitit 1976 spektakle të paharrueshme për shkak të dramës që bartin. Formati i tyre është i thjeshtë. Nëse, në një ndeshje me eleminim direkt, dy ekipe janë barazim pas lojës së rregullt prej 90 minutash, dhe pas 30 minutave shtesë, ftuesi përcaktohet nga gjuajtja e penalltive.

Secila nga skuadrat zgjedh 5 lojtarët që do të gjuajnë penalltitë, dhe në fund fitues është ekipiqë shënon më shumë se sa kundërshtari. Nëse pas 5 gjuajtjeve të para, skuadrat janë sërish në barazim, lojtarët e mbetur godasin nga një penallti, e cila nëse realizohet ose humbet përcakton direkt fituesin dhe humbësin.

Pre e presionit mund të bien edhe futbollistët më të mirë. Në finalen e Kupës së Botës së vitit1994, sulmuesi i famshëm italian Roberto Baxho gaboi në gjuajtjen e pestë të skuadrës së tij, duke ia dhuruar titullin titullin kampion Brazilit.

Në fakt gjuajtjet e penalltive janë shoqëruar aq shumë gabime nga skuadrat e mëdha, sa qëpërshkruhen shpesh si një lotari. Studimet kanë gjetur pak prova se ato favorizojnë skuadrat më të mira. Në këto kushte, ekzistojnë 2 mënyra për të pasur një mekanizëm më të ndershëm.

E para është të përmirësojmë vetë formatin e gjuajtjes së penalltive.

Për shembull është provuar se ekipi që nis i pari gjuajtjen e penalltive, ka një avantazh të rëndësishëm. Sipas një studimi nga London School of Economics, ai fiton në rreth 60 për qind të rasteve.

Kjo ndodh ndoshta për shkak të presionit psikologjik mbi lojtarët që gjuajnë të dytët, të cilët duhet të shënojnë për të mbajtur gjallë shpresat e skuadrës së tyre. Vendimi se kush gjuan i pari merret përmes hedhjes së monedhës.

FIFA, organi drejtues i futbollit botëror, ka provuar formatin ABBA, pra penalltinë e parë e gjuan njëra skuadër, më pas gjuajnë rresht 2 lojtarët e ekipit kundërshtar, dhe më pas gjuan lojtari i dytë i ekipit që nisi i pari gjuajtjen e penalltive.

Ky është i njëjti format që përdoret në lojën e tenisit. Por eksperimenti nuk u konsiderua i suksesshëm, pasi vetë mbështetësit e saj e cilësuan si shumë konfuze. Në këtë rast ata duhet të përballen me konstantën matematikore Prouhet–Thue–Morse.

Kjo lloj skeme, ABBABAAB, konsiderohet më e ndershmja për gjuajtjet e penalltive, dhe ajo përdoret në shumë duele të tjera sportive, si për shembull në turnetë e shahut. Shumë eksperimente sugjerojnë se përdorimi i skemës Prouhet–Thue–Morse, i barazon shanset e ekipeve, afërsisht në nivelet 50-50.

Mënyra e dytë për t’i dhënë ekipit më të mirë meritor shansin më të mirë për të fituar, është heqja dorë nga penalltitë. Një opsion është një lloj tjetër sfide, në të cilin lojtarët nisen me topin nga mesi i fushës dhe kanë një kohë të caktuar për ta mposhtur portierin (nganjëherë skemës i shtohet edhe një mbrojtës kundërshtar).

Kjo skemë mund të kërkojë më shumë aftësi, sesa thjesht bërja gol nga distanca 11 metra. “Goli i artë”, në të cilin fiton ekipi që shënon i pari në kohën shtesë, u testua dhe më pas u anulua shpejt, pasi inkurajonte shumë futbollin mbrojtës.

Ndoshta ideja më bindëse është një formë e “Golit të artë”, në të cilën nuk ka asnjë kufizim në kohën shtesë. Por një lojtar nga secili ekip hiqet nga fusha në intervale të rregullta (le të themi në çdo 10 minuta). Hapësira shtesë që krijohet por edhe lodhja fizike, shton shanset për të pasur një gol që mund ta zgjidhë sfidën.

Por për shumë tifozë, është pikërisht ideja që një ekip më i dobët gjatë një ndeshjeje mund të ketë mundësi të eleminojë një rival shumë më të fuqishëm, ajo që i bën shumë tërheqëse penalltitë. Dhe çekët jo favoritë në atë finale, që arritën të mposhtnin nga pika e bardhë ekipin e fortë të Gjermanisë Perëndimore në vitin 1976, vendosën një precedent edhe në këtë drejtim. / The Economist – Bota.al

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Kusari-Lila: Qeveria s’pajtohet me draftin e Asociacionit nga BE-ja, prandaj nuk e dërgon në Kushtetuese

Publikuar

nga

Shefja e Grupit Parlamentar të Lëvizjes Vetëvendosje, Mimoza Kusari-Lila, ka thënë se Qeveria e Kosovës nuk mund të dërgojë draft-statutin e Asociacionit të propozuar nga BE-ja në Gjykatë Kushtetuese, pasi nuk pajtohet me të njëjtin.

Sipas saj, ka brenga serioze sesi draft-statuti i Asociacionit të dërgohet në Kushtetuese, mirëpo tha se duhet të ekzistojë një rrugë e ndërmjetme në të cilin duhet të ketë diçka nga ana e qeverisë, por edhe të merren garanci serioze nga faktori ndërkombëtar se i njëjti s’mund të ketë kompetenca ekzekutive.

“Jemi në rrethana të cilat asnjëherë – formë apo mënyrë nuk duam që të krijojmë mekanizma që mund të ketë mosfunksionalitet apo dëmtim të brendshëm të rendit kushtetues në Kosovë, përkundër që është thënë se ka garanci se asociacioni nuk ka kompetenca ekzekutive. Ajo çka është prezantuar në draftin e BE-së në të cilin janë dhënë komente, të cilat nuk kanë reflektuar si të tilla. Kemi brenga serioze mbi atë sesi mund të realizohet apo çfarë forme i dërgohet Gjykatës Kushtetuese. Nuk mund t’i dërgohet si një draft i pranuar pa pasur një vendim të qeverisë. Qeveria nuk ka vendim për atë draft pasi s’pajtohet me atë draft në tërësinë si është dorëzuar. Prandaj duhet të ekzistojë një rrugë e ndërmjetme në të cilin duhet të ketë diçka nga ana e qeverisë, por në afate në të cilat duhet të merren garanci serioze, që deri tash s’ka pasur”, tha ajo.

Kusari-Lila shprehu zhgënjimin e saj me mosanëtarësimin e Kosovës në Këshill të Evropës.

“Jemi të zhgënjyer me atë çfarë ndodhi, me mosfutujen në agjendë. E kuptojmë se ka pasur kërkesa individuale të shteteve pastaj në raport me kërkesën që u tha më e artikuluar nga dy shtete, nga Franca dhe Italia. Por kjo nuk na zmbraps nga përpjekjet dhe kontinutitet për plotësimin e të gjitha standardeve që kanë të bëjnë me të drejtat, rendit, ligjin dhe zhvillimin. Ishte një përvojë jo e mirë, por nuk ishte hera e parë që Kosova u ballafaqua me një standard shtesë apo ndryshe nga organizata kishte për vendet të tjera. Është e paprecedent të kthehet një vendim i Asamblesë Parlamentare të mos trajtohet në Këshillin e Ministrave, siç ndodhi në rastin tonë”, theksoi ajo.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Atentati ndaj kryeministrit sllovak, dyshohet se autori mund të mos ketë vepruar i vetëm

Publikuar

nga

Zhvillime të reja kanë dalë në dritë nga hetimet lidhur me atentatin ndaj kryeministrit të Sllovakisë, Robert Fico. Ministri i Brendshëm, Matus Sutaj Estok deklaroi se për rastin ishte ngritur një ekip hetimor, i cili do të shqyrtonte nëse i dyshuari veproi si pjesë e një grupi të organizuar që kishin inkurajuar njëri-tjetrin për të kryer atentatin.

“Një akt që hedh dyshime për përfshirjen e personave të tjerë në ngjarje, ishte se komunikimet në internet të të dyshuarit ishin fshirë dy orë pas atentatit, por jo nga i dyshuari dhe me shumë mundësi as nga bashkëshortja e tij”, tha ministri , i cili shtoi se kjo është një shenjë se autori mund të mos ketë vepruar i vetëm, por krimi mund të jetë kryer nga një grup i caktuar njerëzish.

Ndërkohë zëvendëskryeministri Robert Kalinak tha të dielën se Fico ishte jashtë rrezikut për jetën, por gjendja e tij ishte ende shumë e rëndë për t’u transferuar në një spital në kryeqytetin Bratislavë.

Më herët Gjykata Speciale Penale e Sllovakisë vendosi se i dyshuari, i identifikuar nga prokurorët si Juraj Cintula, do të qëndrojë në paraburgim pasi akuzohet për tentativë vrasje. Ministri i Brendshëm tha pas ngjarjes se i dyshuari ishte i pakënaqur me politikën e qeverisë për Ukrainën.

Qeveria e Ficos i ka dhënë fund mbështetjes zyrtare ushtarake për Ukrainën dhe ka marrë një linjë më pro-ruse në konflikt, ndryshe nga shumica e partnerëve të Bashkimit Europian. Atentati ndaj Ficos ka bërë që i gjithë spektri politik i Sllovakisë të bëjë thirrje për ulje të tensioneve dhe zbutje të retorikës së ashpër mes politikanëve. Ndërkohë Policia sllovake tha të dielën se kishte arrestuar tre persona për postime në mediat sociale që mbështesnin atentatin ndaj kryeministrit.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Shpërndarja e Kuvendit, opozita vazhdon të jetë e përçarë

Publikuar

nga

Partitë parlamentare në Kuvendin e Kosovës ende nuk kanë pajtim për formën e dërgimit të vendit në zgjedhje të parakohshme.

Në partinë në pushtet, Lëvizjen Vetëvendosje theksojnë së në Kuvend s’ka kërkesë zyrtare për shpërndarje të legjislaturës së tetë, derisa theksojnë gatishmërinë për zgjedhje, por presin unifikimin e opozitës. Në anën tjetër, partitë opozitare vazhdojnë të mos dakordohen se si të shkojë vendi në zgjedhje të parakohshme. Në PDK presin që deri më 30 maj të shpërndahet Kuvendi, siç thonë për t’i hapur rrugë zgjedhjeve të parakohshme më 30 qershor ose më së largu 7 korrik.

Ndërkaq, AAK-ja si të vetmen formë të shkuarjes në zgjedhje të parakohshme e sheh dorëheqjen ose shkarkimin e kryeministrit Albin Kurti. Këtë të fundit synojnë të realizojnë në seancën e Kuvendit të premten, ku në debatin për tri vjet qeverisje të Kurtit pritet të prezantojnë një rezolutë për shkarkimin e tij.

Shefja e Grupit Parlamentar të LVV-së, Mimoza Kusari-Lila, tha se s’kanë frikë nga shkuarja në zgjedhje të parakohshme, mirëpo opozita duhet të jetë e unifikuar në kërkesën e saj. Ajo u shpreh kundër rezolutës së AAK-së për shkarkimin e kryeministrit Kurti.

“Asnjëherë nuk kemi thënë se kemi frikë nga shkuarja në zgjedhje apo rikonfigurimi i mandatit te sovrani. Megjithatë nuk mund të bëjmë këtë vetëm me një grup parlamentar të opozitës. Opozita duhet të jetë e unifikuar në kërkesën e saj, në fund të fundit opozita është ajo që kërkon zgjedhje apo ndryshim të qeverisjes, ndërsa ne konsiderojmë se kjo qeveri i ka plotësuar të gjitha kushtet për një mandat të rregullt”, tha ajo.

Mirëpo, shefi i Grupit Parlamentar të PDK-së, Abelard Tahiri, ritheksoi nevojën e shkuarjes në zgjedhje të parakohshme, përmes shpërndarjes së Kuvendit.

Ai paraqiti datën e fundit si opsion për shpërndarjen e Kuvendit, derisa tha se po punojnë intensivisht me partitë opozitare për t’u dakorduar për shpërndarjen e Kuvendit.

“Jemi në afatet e fundit kohore kur duhet të procedohet me mocionin për shpërndarjen e Kuvendit në mënyrë që vendi ynë t’i drejtohet kutive të votimit, me datën 30 qershor apo 7 korrik. Prandaj e them para jush se data 30 maj që i bie e enjtja tjetër është data e fundit kur Kuvendi i Kosovës duhet të shpërndahet në mënyrë që vendi t’i kap afatet kohore 30 qershor apo 7 korrik si data që i kemi propozuar. Deri tani ende s’kemi një situatë kur kemi një dakordim ndërmjet grupeve parlamentare në Kuvend që vendi të shkojë në zgjedhje të parakohshme…”, theksoi ai.

Mirëpo shefi i Grupit Parlamentar të AAK-së, Besnik Tahiri, tha se nuk do të përkrahim opsionin e shpërndarjes së Kuvendit, pasi sipas tij, përmes kësaj forme kryeministri Kurti po amnistohet për dështimin në ekzekutiv. Ai tha se qeverinë e ardhshme duhet të drejtojë opozita e tanishme në Kuvend.

“Shpërndarja e Kuvendit në këtë fazë nënkupton një dalje për qeverinë Kurti. Në një formë marrjen e fajit nga Kuvendi për dështimin e qeverisë. Shpërndarja duhet të vjen vetëm atëherë arrijmë të shkarkojmë një qeveri të dëmshme apo kur dorëhiqet, por jo në asnjë situatë që Kuvendi të merr një përgjegjësi që nuk i takon. Ne jemi në vit zgjedhor. Nëse shihni kalendarin zgjedhor për tre muaj apo katër muaj duhet të shpallet data e zgjedhjeve”, tha Tahiri.

Këto komente ata i bën pas mbledhjes së Kryesisë së Kuvendit, ku u caktuan dy seanca plenare gjatë kësaj jave. Të zgjedhurit e popullit do të mblidhen të enjten për të vazhduar pikat nga seancat e kaluara, ndërsa të premten do të mbahet seancë për të debatin parlamentar për tri vjet qeverisje të Qeverisë Kurti.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Gjykata Penale Ndërkombëtare kërkon urdhër arresti për liderin e Hamasit dhe kryeministrin izraelit për krime lufte në Gaza

Publikuar

nga

Gjykata Penale Ndërkombëtare po kërkon urdhra arresti për liderin e Hamasit, Yahya Sinwar dhe kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu me akuza për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit lidhur me sulmet e 7 tetorit në Izrael dhe luftën pasuese në Gaza, tha kryeprokurori i gjykatës, Karim Khan për CNN.

Khan tha se ICC po kërkon gjithashtu urdhër për Ministrin e Mbrojtjes të Izraelit, Yoav Gallant, si dhe dy liderë të tjerë të lartë të Hamasit, Mohammed Diab Ibrahim al-Masri, udhëheqësi i Brigadave Al Qassem dhe i njohur më mirë si Mohammed Deif, dhe Ismail Haniyeh, Hamas, lider politik.

Urdhëresat kundër politikanëve izraelitë shënojnë herën e parë që ICC ka vënë në shënjestër udhëheqësin më të lartë të një aleati të ngushtë të Shteteve të Bashkuara. Vendimi e vendos Netanyahun në shoqërinë e presidentit rus Vladimir Putin, për të cilin GJNP lëshoi një urdhër arresti për luftën e Moskës kundër Ukrainës.

Një panel gjyqtarësh të ICC tani do të shqyrtojë kërkesën e Khan për urdhër-arrest. Khan tha se akuzat kundër Sinwar, Haniyeh dhe al-Masri përfshijnë “shfarosje, vrasje, marrje pengjesh, përdhunim dhe sulm seksual në paraburgim”.

Bota u trondit më 7 tetor kur njerëzit u hoqën nga dhomat e tyre të gjumit, nga shtëpitë e tyre, nga kibucitë e ndryshëm në Izrael”, tha Khan për Amanpour, duke shtuar se “njerëzit kanë vuajtur jashtëzakonisht shumë”.

Akuzat kundër Netanyahut dhe Gallantit përfshijnë “shkaktim të shfarosjes, shkaktimin e urisë si metodë lufte, duke përfshirë mohimin e furnizimeve me ndihma humanitare, duke synuar qëllimisht civilët në konflikt”, i tha Khan Amanpour.

Kur raportet u shfaqën muajin e kaluar se kryeprokurori i ICC-së po shqyrtonte këtë mënyrë veprimi, Netanyahu tha se çdo urdhër arresti i ICC-së kundër zyrtarëve të lartë të qeverisë dhe ushtarakëve izraelitë “do të ishte një fyerje e përmasave historike” dhe se Izraeli “ka një sistem ligjor të pavarur që heton me rigorozitet të gjitha shkeljet e ligjit.”

I pyetur nga Amanpour në lidhje me komentet e bëra nga Netanyahu, Khan tha: “Askush nuk është mbi ligjin”. Ai tha se nëse Izraeli nuk pajtohet me ICC-në, “ata janë të lirë, pavarësisht kundërshtimeve të tyre ndaj juridiksionit, të ngrenë një sfidë para gjyqtarëve të gjykatës dhe kjo është ajo që unë i këshilloj ata të bëjnë”.

Izraeli dhe Shtetet e Bashkuara nuk janë anëtarë të ICC. Megjithatë, ICC pretendon se ka juridiksion mbi Gazën, Jerusalemin Lindor dhe Bregun Perëndimor pasi udhëheqësit palestinezë ranë dakord zyrtarisht të jenë të detyruar nga parimet themeluese të gjykatës në vitin 2015. /UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara