Shëndet
Efektet e duhanpirjes në lëkurë, flokë, dhëmbë dhe sy
Ekzistojnë gjithashtu shumë mënyra më pak të njohura që duhani mund të ndikojë në shëndetin tuaj.
Published
3 years agoon
By
UBT.NewsDuhanpirësit kanë shumë arsye për ta lënë duhanin. Lënia e duhanit zvogëlon në mënyrë dramatike rreziqet kryesore shëndetësore nga duhani, duke përfshirë rrezikun e kancerit të mushkërive, atakut në zemër dhe sëmundjeve të zemrës, sipas Shoqatës Amerikane të Mushkërive.
Ekzistojnë gjithashtu shumë mënyra më pak të njohura që duhani mund të ndikojë në shëndetin tuaj. Për disa arsye të tjera për të lënë duhanin, lexoni për disa nga mënyrat se si duhani mund të ndikojë në lëkurën, flokët dhe sytë tuaj.
Rrit rrezikun nga psoriasis
Psoriaza është një gjendje e lëkurës që lidhet me autoimunitetin që shkakton njolla të kuqe dhe me luspa në lëkurë. Jo duhanpirësit mund të sëmuren nga psoriasis, por nëse pini duhan, rreziku juaj rritet, sipas Fondacionit Kombëtar të Psoriasis. Pirja e duhanit gjithashtu mund t’i përkeqësojë simptomat tek njerëzit që tashmë kanë psoriasis.
Është e lidhur me rënien e flokëve
Pirja e duhanit lidhet me fillimin e hershëm të alopecisë androgjenetike (AGA), një formë e rënies së flokëve që prek meshkujt dhe femrat. Një studim i vitit 2020 në Journal of Cosmetic Dermatolgy zbuloi se duhanpirësit kishin më shumë gjasa të shfaqnin shenja të AGA dhe se duhanpirja duket se e bënte atë të përparonte më shpejt. Studiuesit teorizuan se nikotina mund të jetë përgjegjëse për përshpejtimin e rënies së flokëve.
Mund të çojë në humbjen e dhëmbëve
Pirja e duhanit ju vë në rrezik më të madh për të gjitha llojet e problemeve dentare, duke përfshirë kancerin e gojës, sëmundjet e mishrave të dhëmbëve dhe humbjen e dhëmbëve. Një studim i vitit 2015 në Gazetën e Kërkimeve Dentare zbuloi se femrat duhanpirëse kishin më shumë se dy herë më shumë gjasa për të lëshuar dhëmbë sesa femrat jo duhanpirëse dhe se duhanpirësit meshkuj kishin tre herë më shumë gjasa të humbnin dhëmbë sesa meshkujt jo-duhanpirës. Lajmi i mirë ishte se lënia e duhanit mund të ndihmojë. Dhjetë deri në 20 vjet pas lënies së duhanpirjes, rreziku i humbjes së dhëmbëve te ish-duhanpirësit nuk ishte më i keq se ai i njerëzve që nuk kishin pirë kurrë duhan.
Ndërhyn në shërimin e plagëve
Një studim i vitit 2020 nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) zbuloi se duhanpirësit kishin një rrezik më të lartë të shërimit të plagëve të vonuara dhe komplikimeve të tjera pas operacionit. Por përsëri, kishte një lajm të mirë për ata që e braktisën. Lënia e duhanit edhe katër javë përpara operacionit uli rrezikun e komplikimeve dhe çoi në rezultate më të mira gjashtë muaj më vonë.
Është e lidhur me lythat gjenitale
Për arsye që nuk janë plotësisht të qarta, duhanpirësit janë më të ndjeshëm ndaj infeksionit me papillomavirusin njerëzor (HPV), një familje e madhe virusesh që mund të shkaktojnë lytha, përfshirë lythat gjenitale. Ndërsa lythat gjenitale dhe anale shkaktohen nga llojet seksualisht të transmetueshme të HPV-së, duhani duket të jetë një faktor kontribues, sipas një studimi të vitit 2014 në Revistën Ndërkombëtare të Sëmundjeve Kolorektale.
Është e lidhur me kancerin e lëkurës
Pirja e duhanit është shkaku kryesor i kancerit të mushkërive, si dhe kancerit të fytit, gojës dhe ezofagut, kështu që nuk duhet të jetë çudi që cigaret gjithashtu mund të rrisin rrezikun e kancerit të lëkurës. Sipas një studimi të vitit 2020 në Shkaqet dhe Kontrolli i Kancerit, duhanpirësit kanë më shumë gjasa të zhvillojnë karcinomën e qelizave skuamoze, lloji i dytë më i zakonshëm i kancerit të lëkurës, sesa jo duhanpirësit.
Mund të kontribuojë në kataraktet dhe degjenerimin makular
Pirja e duhanit mund të çojë gjithashtu në sëmundje të syve dhe humbje të shikimit, veçanërisht degjenerim makular dhe katarakte. Sipas Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC) duhanpirësit kanë dy herë më shumë gjasa të kenë degjenerim makular dhe dy deri në tre herë më shumë të ngjarë të zhvillojnë katarakte. Por përsëri, lajmi i mirë është se lënia e duhanit mund të ndihmojë në zvogëlimin e rrezikut të zhvillimit të të dyjave. Dhe edhe pas shfaqjes së degjenerimit makular, lënia e duhanit mund të ngadalësojë përparimin e saj. /UBTNews/
Shëndet
Çfarë ndodh në tru kur Alzheimeri na bën t’i harrojmë të dashurit?
Published
9 hours agoon
November 20, 2025By
UBT News
Shpesh, vështirësia për të njohur njerëzit e afërt — një simptomë karakteristike e sëmundjes së Alzheimerit mund të lidhet me dëmtimin e rrjeteve mbrojtëse që rrethojnë neuronet në tru, sipas një ekipi kërkimor.
Studiuesit theksojnë se disa ilaçe, të cilat aktualisht po testohen për trajtimin e tumoreve dhe artritit, mund të kenë potencialin të rikthejnë këto struktura dhe të ndihmojnë në ruajtjen e kujtesës.
Këto rezultate vijnë nga një eksperiment i realizuar te minjtë nga Universiteti i Virginias dhe Virginia Tech, i publikuar në revistën “Alzheimer’s & Dementia”.
“Zbulimi i ndryshimit strukturor që shpjegon humbjen specifike të kujtesës te pacientët me Alzheimer është emocionues”, tha drejtuesi i studimit, Harald Sontheimer. Ai shtoi se zbulimi paraqet një objektiv të ri me ilaçe premtuese ndikojnë në mekanizmat përkatës.
Kërkuesit kishin treguar se disa zona të trurit janë të rrethuara nga struktura të quajtura rrjete perineuronale, një lloj matrice mbrojtëse që izolon neuronet, duke krijuar një barrierë të rëndësishme për komunikimin nervor dhe formimin e kujtimeve të reja.
Ata dyshuan se dëmtimet në rrjete janë faktor kyç në zhvillimin e Alzheimerit. Eksperimentet e mbështetën këtë, minjtë me rrjete perineuronale të dëmtuara në zonën CA2 të hipokampusit humbën aftësinë për të mbajtur mend minj të tjerë, formë e “kujtesës sociale” — edhe pse e ruajtën aftësinë për të krijuar kujtime të reja për objektet rreth tyre.
Kjo pasqyron situatën tek njerëzit, ku kujtesa sociale shpesh dëmtohet më herët se ajo për objektet.
Studiuesit testuan një grup ilaçesh të quajtura inhibitorë të metaloproteinazave të matricës, që parandalojnë enzimat që degradojnë proteinat e matricës jashtëqelizore, përfshirë ato të rrjeteve perineuronale.
Minjtë që morën këto ilaçe treguan degradim shumë më të vogël të rrjeteve mbrojtëse dhe ruajtën më mirë kujtesën sociale, pavarësisht prania së patologjisë së Alzheimerit.
Sontheimer paralajmëron se duhen studime të mëtejshme për të vlerësuar sigurinë dhe efektivitetin e kësaj qasjeje para se të testohet te njerëzit. Ekspertë të pavarur nënvizojnë se, megjithëse zbulimi është premtues, kalimi nga rezultatet te minjtë në aplikimin klinik te njerëzit kërkon kohë dhe prova të kontrolluara të mirëfillta. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Kafeina kundër migrenës, sa funksionon dhe çfarë duhet të dini?
Published
1 day agoon
November 19, 2025By
UBT NewsKafeina, e cila gjendet natyrshëm në kafe, çaj dhe disa medikamente, njihet gjerësisht për efektin e saj stimulues.
Megjithatë, pak njerëz e dinë se ajo mund të ndihmojë edhe në lehtësimin e dhimbjeve të kokës.
Studimet tregojnë se kafeina zvogëlon dhimbjen e kokës duke ngushtuar enët e gjakut në tru duke rritur efektin e analgjezikëve si paracetamoli dhe aspirina. Konsumimi i një sasie të moderuar, 100–150 mg, që i korrespondon një filxhani kafe mund të jetë i dobishëm veçanërisht në dhimbjet e tensionit ose në fazat e para të migrenës.
Kafeina duhet përdorur me kujdes. Marrja e tepërt shkakton dhimbje koke, sidomos si pasojë e varësisë ose e ndërprerjes së papritur.
Për këtë arsye, ekspertët këshillojnë personat që vuajnë nga migrena të vëzhgojnë reagimin e trupit të tyre ndaj kafeinës dhe ta përdorin atë në mënyrë të kontrolluar. Efekti i saj është më i fortë kur kombinohet me qetësues, por gjithmonë nën këshillimin e mjekut ose farmacistit.
Për të parandaluar dhimbjet e kokës, krahas konsumit të kujdesshëm të kafeinës, është e rëndësishme të ruani gjumin, hidratimin dhe një dietë të shëndetshme. Nëse dhimbjet janë të shpeshta, kërkoni patjetër ndihmë mjekësore për trajtim të duhur. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Çfarë e bën lëngun e shegës kaq të shëndetshëm?
Published
1 day agoon
November 19, 2025By
UBT News
Lëngu i freskët nuk ka pse të kufizohet vetëm te variantet jeshile apo të pasura me spinaq.
Shega është përdorur si ilaç natyral që nga lashtësia dhe edhe sot po studiohet për përfitimet e saj të shumta shëndetësore.
Ky frut mund të ndihmojë në parandalimin e kancerit dhe në forcimin e sistemit imunitar.
Më poshtë janë disa nga përfitimet kryesore të shegës:
Antioksidant i fuqishëm
Kokrrat e shegës marrin ngjyrën karakteristike të kuqe nga polifenolët, kimikale që veprojnë si antioksidantë shumë potentë. Lëngu i shegës përmban një sasi më të lartë antioksidantësh se shumica e lëngjeve të tjera të frutave, madje tre herë më shumë se vera e kuqe dhe çaji i gjelbër. Këta antioksidantë mbrojnë qelizat nga dëmtimet dhe reduktojnë inflamacionin.
I pasur me vitaminë C
Një gotë lëng shege siguron mbi 40% të sasisë ditore të rekomanduar të vitaminës C, duke e bërë atë një burim të shkëlqyer të kësaj vitamine të rëndësishme.
Mund të ndihmojë në parandalimin e kancerit
Lëngu mori vëmendje të madhe pasi një studim tregoi se ngadalëson rritjen e qelizave të kancerit të prostatës. Megjithatë, kërkimet shkencore për këtë përfitim vazhdojnë.
I dobishëm për shëndetin e zemrës
Shega konsiderohet si një nga lëngjet më të mira për zemrën, ndihmon në mbrojtjen e zemrës dhe arterieve, duke kontribuar në qarkullim më të shëndetshëm të gjakut.
Përfitime të tjera
Lëngu përmirëson memorien, i pasur me vitamina të ndryshme dhe ndihmon në uljen e shtypjes së lartë të gjakut. /A.Z/UBT News/
Shumë njerëz mendojnë se tërshëra dhe produkte të ngjashme janë zgjedhja më e mirë për mëngjes, por kjo nuk është gjithmonë e vërtetë.
Vezët janë një alternativë fantastike, jo vetëm të shijshme, por edhe shumë të dobishme për shëndetin. Ato përmbajnë proteina të larta që ndihmojnë në kontrollin e peshës dhe ju bëjnë të ndiheni të ngopur për më gjatë.
Përfitimet kryesore të vezëve:
1. Ju mbajnë të ngopur më gjatë
Proteina e yndyra që gjenden tek vezët ndihmojnë në ruajtjen e energjisë dhe frenimin e urisë, duke ju mbajtur të ngopur për më shumë orë.
2. Ndihmojnë në humbjen e peshës
Ata që konsumojnë vezë për mëngjes kanë më shumë gjasa të humbin peshë krahasuar me ata që hanë bukë ose ushqime të tjera.
3. Burim i shkëlqyer proteinash
Vezët përmbajnë të gjitha aminoacidet thelbësore, duke i bërë një nga burimet më të mira të proteinave në dietë. Rekomandohet të konsumoni të paktën një vezë në ditë për një regjimi ushqimor të ekuilibruar.
4. Çmimi i tyre i përballueshëm
Krahasuar me burime të tjera proteinash si mishi i kuq, vezët janë më të lira dhe lehtësisht të disponueshme.
5. Nuk dëmtojnë kolesterolin
Edhe pse përmbajnë kolesterol, studimet e fundit tregojnë se konsumi i vezëve nuk e rrit nivelin e kolesterolit në mënyrë të dëmshme.
6. Përmirësojnë funksionin e trurit dhe kujtesën
Vezët përmbajnë kolinë, lëndë ushqyese që mbështet zhvillimin dhe funksionin e trurit, duke përmirësuar kujtesën dhe vigjilencën.
7. Mbrojnë shikimin
Antioksidantët luteinë dhe zeaxanthin që gjenden tek vezët ndihmojnë në mbrojtjen e syve nga dëmtimet e shkaktuara nga rrezet UV dhe mund të ulin rrezikun e kataraktit në pleqëri. /A.Z/UBT News/
Përjetoni avantazhin e privatësisë me Samsung Galaxy. liria fillon nga siguria
Maldivet bëjnë revolucionin anti-duhan: Ndalohet përgjithmonë për të lindurit pas 2007-ës!
Orav përgëzon Hamzën, pas zgjedhjes në krye të PDK-së: Pres me padurim të punoj me të
Agim Ademi flet për shortin e Kosovës
Catherine Zeta-Jones dhe Michael Douglas: 25 vite dashuri të pandryshuar
AUV asgjëson 2934 kilogramë tranguj të konservuar
Zgjedhjet lokale të 12 tetorit, ngrihet aktakuzë ndaj dy personave
4 ditë zgjedhore brenda një viti – KQZ tregon hapat pas shpalljes së zgjedhjeve të parakohshme
Rrezikohet pezullimi i transportit publik në Prishtinë
Të kërkuara
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet4 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
