

Shëndet
E keni ditur gabim! Ja sa ujë duhet të pimë në ditë
Published
4 months agoon
By
UBT NewsUji është një përbërës thelbësor për jetën dhe shëndetin tonë. Ai luan një rol kyç në funksionimin e çdo qelize, indi dhe organi në trupin tonë.
Shpesh lind pyetja: Sa ujë duhet të pimë çdo ditë për të qëndruar të hidratuar dhe të shëndetshëm?
Një rregull i njohur është “8 gota në ditë”, ose rreth 2 litra ujë në ditë. Megjithatë, kjo është mesatare e nevojat për ujë ndryshojnë nga personi në person, në varësi të faktorëve të ndryshëm si: Mosha dhe gjinia, pesha trupore, aktiviteti fizik, temperatura e ambientit, gjendja shëndetësore dhe ushqimet që hamë.
Sipas Institutit të Mjekësisë në SHBA, rekomandimet ditore janë:
Rreth 3.7 litra në ditë për meshkujt
Rreth 2.7 litra në ditë për femrat
Këtu përfshihet jo vetëm uji i pijshëm, por edhe lëngjet e tjera dhe uji që përftohet nga ushqimi.
Shenjat e dehidratimit:
Është e rëndësishme të dëgjojmë trupin. Shenjat më të zakonshme që tregojnë se mund të jeni të dehidratuar janë:
Ethe apo ndjesi lodhjeje
Goja e thatë
Urina me ngjyrë të errët
Dhimbje koke
Marramendje ose ndjesi e të fikëtit
Si të sigurohemi që po pimë mjaftueshëm ujë?
Mbaj gjithmonë me vete një shishe uji
Pi ujë para, gjatë dhe pas aktivitetit fizik
Konsumo më shumë fruta dhe perime me përmbajtje të lartë uji (si shalqi, kastravec, domate). /UBT News/
Shëndet
Ekspertët britanikë: Aditivët në ushqime ndikojnë në sjelljen e fëmijëve
Published
26 minutes agoon
October 17, 2025By
UBT News
Një studim i ri britanik, i botuar në revistën mjekësore “The Lancet”, ka zbuluar se ngjyrat dhe aditivët ushqimorë mund të rrisin nivelin e hiperaktivitetit tek fëmijët.
Aditivët shtohen në produkte ushqimore për të përmirësuar shijen, pamjen, ngjyrën apo për të zgjatur afatin e ruajtjes së tyre.
Shkencëtarët nga Universiteti i Southamptonit në Angli analizuan sjelljet e fëmijëve që kishin konsumuar pije apo ushqime që përmbanin kombinime të ndryshme aditivësh, krahasuar me ata që kishin pirë vetëm lëngje natyrale frutash.
Studimi, i porositur nga Agjencia Britanike për Standardet Ushqimore, konfirmoi rezultatet e kërkimeve të mëhershme mbi fëmijët që vuajnë nga hiperaktiviteti apo çrregullimi i vëmendjes (ADHD).
“Kemi dëshmuar se aditivët ndikojnë negativisht në sjelljen e fëmijëve të moshës ndërmjet tre dhe tetë vjeç”, deklaruan profesori Jim Stevenson dhe ekipi i tij kërkimor.
Sipas tyre, fëmijët që konsumuan aditivë treguan rreth 10% më shumë shenja të hiperaktivitetit krahasuar me ata që nuk i kishin konsumuar. Hulumtimi përfshiu 153 fëmijë trevjeçarë dhe 144 fëmijë tetëvjeçarë.
Hiperaktiviteti lidhet me vështirësi në sjellje dhe zhvillim, që shpesh shfaqen në periudhën parashkollore dhe shkollore.
Ai karakterizohet nga mungesa e përqendrimit, lëvizshmëri e tepruar dhe impulsivitet, duke ndikuar ndjeshëm në funksionimin dhe jetën e përditshme të fëmijës.
Ekspertët theksojnë se një dietë e balancuar është çelësi për zhvillimin e shëndetshëm të fëmijëve — përfshirë edhe ata me ADHD.
Ushqyerja duhet të bazohet në fruta dhe perime të freskëta, drithëra, produkte qumështi pa yndyrë, mish, peshk, bishtajore, vezë dhe arra, duke shmangur sa më shumë produktet me ngjyra dhe aditivë artificialë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Sa ndikojnë hormonet në humor dhe shëndetin mendor?
Published
16 hours agoon
October 16, 2025By
UBT News
Hormonet janë thelbësore për funksionimin e trupit, por ndikojnë fuqishëm edhe në trurin dhe emocionet tona. Ato ndërveprojnë me neurotransmetuesit, duke ndikuar në mënyrën si ndiejmë, mendojmë dhe reagojmë.
Ndryshimet hormonale dhe shëndeti mendor
Te gratë, periudhat me ndryshime të mëdha hormonale, adoleshenca, cikli menstrual, shtatzënia, pas lindjes dhe menopauza lidhen me rritjen e rrezikut për depresion, ankth dhe stres post-traumatik.
Para ciklit menstrual, rënia e estrogjenit dhe progesteronit mund të shkaktojë nervozizëm, lodhje dhe trishtim, ndërsa gjatë ovulacionit estrogjeni sjell ndjenja mirëqenieje. Pas lindjes, rreth 13% e grave përjetojnë depresion për shkak të rënies së hormonit.
Edhe burrat përjetojnë ndryshime hormonale, sidomos me uljen graduale të testosteronit, që mund të ndikojë në humor.
Si veprojnë hormonët në tru?
Ndikojnë në neurotransmetues si serotonina dhe dopamina. Estrogjeni ndihmon në mbrojtjen dhe krijimin e neuroneve të reja në hipokampus, pjesa e trurit e rëndësishme për kujtesën dhe emocionet.
Kortizoli, hormoni i stresit, nëse është i vazhdueshëm, mund të dëmtojë neuronet dhe të ulë përqendrimin dhe kujtesën.
Hormonet e tiroides gjithashtu ndikojnë në energji dhe humor; sëmundjet tiroide mund të shkaktojnë depresion ose ankth.
Rrugë të reja trajtimi
Zbulimet e fundit kanë çuar në trajtime të reja, si Brexanolone për depresionin pas lindjes, dhe përdorimi i estrogjenit ose testosteronit për të përmirësuar efektin e antidepresantëve në disa pacientë.
Megjithatë, reagimi ndaj trajtimeve hormonale ndryshon nga personi në person.
Si përfundim, hormonet kanë rol kyç në shëndetin mendor dhe mirëqenien emocionale, dhe kuptimi i tyre është çelësi për trajtime më efektive dhe të personalizuara. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Lodhje e vazhdueshme? Problemi mund të mos jetë gjumi
Published
17 hours agoon
October 16, 2025By
UBT News
Shumë njerëz ndihen të lodhur, edhe kur flenë mjaftueshëm. Edhe pse gjumi është thelbësor për rigjenerimin e trupit, zakonet e përditshme dhe disa probleme shëndetësore ulin nivelin e energjisë, edhe nëse nuk duket menjëherë shkaku.
Probleme me gjëndrën tiroide
Hipotiroidizmi ngadalëson metabolizmin, shkakton lodhje, rëndese dhe apati. Simptomat ngatërrohen me mungesën e gjumit ose stresin.
Zgjidhja: Konsultohuni me mjekun dhe bëni analizat e gjakut.
Konsum i tepruar i kafesë
Sasia e madhe e kafesë, sidomos pasdite, mund të përkeqësojë cilësinë e gjumit dhe të mbajë trupin në tension.
Zgjidhja: Kufizoni kafeinën në 1–2 filxhanë para orës 10:00 dhe zëvendësojeni me fruta ose shëtitje të lehta.
Mungesë aktiviteti fizik
Jetesa sedentare ul qarkullimin e gjakut dhe kapacitetin e mushkërive, duke sjellë lodhje të vazhdueshme.
Zgjidhja: Edhe një ecje 30-minutëshe në ditë mund të rrisë energjinë pa pasur nevojë për palestër intensive.
Stres kronik
Stresi i përditshëm ndikon në cilësinë e gjumit dhe në funksionet fizike të trupit.
Zgjidhja: Praktikoni frymëmarrje të thellë, pushime pa ekrane, relaksim ose meditim, edhe për pak minuta në ditë.
Ushqyerje e pasaktë, edhe pse e bollshme
Trupi mund të ndihet i lodhur nëse nuk merr lëndët ushqyese të nevojshme, pavarësisht sa ushqeheni. Dehidratimi dhe mungesa e vitaminave apo mineraleve shkaktojnë lodhje.
Zgjidhja: Pini ujë rregullisht, shmangni ushqimet e përpunuara, hani ushqime të pasura me fibra, proteina dhe yndyrna të shëndetshme.
Ekspertët këshillojnë që nëse ndiheni të lodhur pavarësisht gjumit, kontrolloni zakonet e përditshme dhe shëndetin tuaj. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Hani një dardhë çdo ditë, trupi juaj nuk do të jetë më i njëjti!
Published
19 hours agoon
October 16, 2025By
UBT News
Dardhat ndoshta nuk janë ndër frutat më të preferuara, por tani që është sezoni i tyre, ia vlen t’u japim më shumë vëmendje.
Me shijen e tyre të butë dhe të ëmbël, dardhat mund të konsumohen në shumë mënyra:Të pjekura me pak mjaltë dhe kanellë, në sallata, në tërshërë, në smoothie, apo edhe mbi pica me djathë dhe proshutë.
Përfitimet kryesore të dardhave për shëndetin:
Ndihmojnë në rënien në peshë
Janë të pasura me fibra, që ju mbajnë të ngopur gjatë. Kjo do të thotë që mund të konsumoni më pak ushqim pa ndjerë uri. Kanë pak kalori.
Luftojnë kapsllëkun
Fibrat e dardhave ndihmojnë tretjen dhe e bëjnë më të lehtë jashtëqitjen. Mos i hiqni lëkurën, sepse është e pasur me fibra.
Ulin kolesterolin dhe tensionin e gjakut
Fibrat ndihmojnë në uljen e kolesterolit të keq, kaliumi në dardha ndihmon në rregullimin e tensionit të gjakut e mbron shëndetin e zemrës.
Forcojnë imunitetin
Dardhat përmbajnë vitaminë C dhe antioksidantë që ndihmojnë trupin të luftojë viruset dhe sëmundjet. Varietetet e ndryshme ofrojnë përfitime të ndryshme, ndaj provoni sa më shumë lloje të ndryshme.
Mbrojnë nga sëmundjet kronike
Konsumimi i rregullt ulë rrezikun për sëmundje si diabeti, sëmundjet e zemrës dhe madje edhe Alzheimeri, falë fibrave dhe antioksidantëve që përmirësojnë shëndetin e zorrëve dhe trurit. /A.Z/UBT News/

Një i lënduar nga aksidenti në autostradën Prishtinë-Prizren

Përfundon numërimi i votave në Fushë Kosovë

Ekspertët britanikë: Aditivët në ushqime ndikojnë në sjelljen e fëmijëve

Dyshohet se dhunoi një vajzë të mitur, arrestohet burri në Malishevë

Klinë, pas mosmarrëveshjes verbale i dyshuari sulmon fizikisht motrën

Aksident i rëndë në autostradën Prishtinë-Prizren

Sot protestohet në Tiranë në përkrahje të ish-krerëve të UÇK-së që po gjykohen në Hagë

Një vit pa Liam Payne! Motra e tij Ruth rrëfen pikëllimin që nuk zbehet

Sa ndikojnë hormonet në humor dhe shëndetin mendor?
Të kërkuara
-
Vendi2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Lajmet3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Rajoni3 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën