Bota

Dyshimet rreth pasaportës së vaksinës

Published

on

Dokumenti, përmes të cilit vërtetohet vaksinimi kundër COVID-19, është një prej çështjeve kryesore në udhëtimet post-pandemike, por ka shumë shqetësime lidhur me privatësinë dhe diskriminim që pasaportat e tilla do të sillnin. Pse?

Derisa pandemia e COVID-19 ngadalë po e humb fuqinë dhe programet e vaksinimit masiv po arrijnë te më shumë njerëz, shtrohet një pyetje e re: A duhet që qeveritë dhe sektori privat të pranojnë idenë e pasaportës digjitale të vaksinimit për udhëtimet ndërkombëtare? Ithtarët e këtyre pasaportave thonë se dokumentet e tilla do ta përshpejtojnë rikthimin në “normalitet”, duke lejuar sërish udhëtimet jashtë dhe udhëtimet biznesore, por kjo ide po përcillet me kundërthënie.

Ofrimi i dëshmisë se një person është vaksinuar, në mënyrë që ai më pas të udhëtojë jashtë vendit, nuk është një koncept i ri – ka shembuj të ngjashëm ku disa shtete, për vite me radhë, kërkojë që personat që hyjnë në territorin e tyre të jenë të vaksinuar kundër Etheve të Verdha.

Për një kohë të gjatë, vaksinat po ashtu janë kërkuar gjatë disa udhëtimeve, apo pjesëmarrjes në shkollat publike si dhe për punë në ndonjë industri të caktuar, e tillë si industria e kujdesit shëndetësor.

Por, në rastin e COVID-19, kjo do të nënkuptonte një aktivitet edhe më të madh se më parë, që do të përbënte sfida të mëdha logjistike. 

Skeptikët e pasaportës së vaksinës po ashtu parashohin se prezantimi i saj do të shkaktonte diskriminim dhe mashtrim, do të inkurajojë sjellje të rrezikshme, shfaqjen e varianteve të reja të koronavirusit si dhe do të shkatërronte privatësinë.

Çka është pasaporta e vaksinës?

Ende nuk ka një pajtim lidhur me definicionin e një pasaporte të vaksinimit kundër COVID-19, por përgjithësisht besohet se do të ishte një dokument (fillimisht në formë digjitale) që do të dëshmonte se një person që po e kalon kufirin apo po udhëton në një vend tjetër, është i vaksinuar.

Kur flitet për pasaporta, zakonisht merren parasysh dokumentet e udhëtimit që lëshohen nga qeveritë për qytetarët e tyre dhe shumica tani po i referohen pasaportës së vaksinës si një certifikatë digjitale, që dëshmon se bartësi i saj është vaksinuar dhe me të ai mund të marrë pjesë në ngjarje të ndryshme, të shkojë në punë dhe më e rëndësishmja, të udhëtojë. Një konfirmim i tillë, në formë digjitale, do të përfshinte një kod QR, që mund të skanohet me telefon të mençur dhe do të prezantohej, shembull, para hyrjes në një stadium futbolli apo për të kaluar kufij ndërkombëtarë.

Kur përshkruajmë përfitimet shëndetësore, termi “pasaportë” në vetvete veçse është kundërthënës për shkak të konotacioneve që ka me qeveritë autoritare dhe frikës së konceptit të idesë së Big Brother (Vëllait të Madh), shkruan ABC News.

Nuk ka një pasaportë të tillë”, thotë Arthur Caplan, themelues dhe drejtor i Departamentit të etikës shëndetësore në Universitetin e Nju Jorkut. Keqkuptimet lidhur me pasaportat e vaksinave, potencialisht mund të frikësojnë njerëzit, shpjegon ai, duke bërë që ata të besojnë se dikush do t’i ndalojë dhe t’ua kërkojë që të tregojnë dokumentet që kanë marrë vaksinën, që sipas tij, ky rast nuk qëndron.

“Kjo i bën njerëzit të ndihen nervozë, duhet të ndalemi së përdoruri atë term”, thotë Caplan, i cili përdor termat “vërtetim i vaksinës” dhe “certifikatë” për të përshkruar dëshminë digjitale të statusit për vaksinim të një personi.

Pasaportat e rreme të vaksinimit

Pasaporta të rreme të vaksinës tashmë po shiten online dhe me një çmim të lirë, shkruan Reuters. Ekspertët e sigurisë kibernetike kanë paralajmëruar për një rritje të mashtrimeve të këtij lloji, menjëherë pasi shtetet nisën të bisedojnë për dokumentet e mundshme, të cilat do të mund të dëshmonin se një person është vaksinuar.

Nga Islanda e deri në Izrael, disa shtete kanë filluar të heqin kufizimet për njerëzit që mund të dëshmojnë se janë vaksinuar, duke i lejuar ata që të marrin pjesë në ngjarje të ndryshme rekreative ose edhe të kalojnë kufijtë shtetërorë, pasi të kenë paraqitur dokumentet e vaksinimit.

“Njerëzit po mundohen që të shmangin rregullat përmes dokumenteve të rreme, duke rrezikuar kështu jetën e të tjerëve”, tha për Reuters, Been Arora, themelues i kompanisë së inteligjencës kibernetike, Cyble.

“Ne kemi parë qindra faqe në të ashtuquajturën ‘dark web’, ku shiten këto dokumente, me çmime të ulëta”, shtoi Arora.

Dark web është pjesë e internetit që shkon përtej motorëve të kërkimit, ku përdoruesit kryesisht janë anonim dhe në të shumtën e rasteve paguajnë me kriptovaluta, siç është Bitcoin.

Këto dokumente të rreme mund të blihen me 12 dollarë, thotë Arora, duke shtuar se sipas të dhënave që ka, që prej shkurtit, kur fillimisht u shfaqën në shitje këto dokumente të rreme, numri i këtij lloji të mashtrimeve është rritur. 

Kur dhe si u prezantua pasaporta e vaksinës?

Dialogu rreth kredencialeve të vaksinave do të përmirësohej shumë nëse diskutohet për dy çështje kyçe, shkruan NBC News. Së pari a është e dëshirueshme që të kemi një mekanizëm të sigurt dhe të besueshëm, i cili do të përcaktonte se kush është vaksinuar kundër koronavirusit dhe për të paktën disa arsye?

Dhe së dyti, në çfarë konteksti është e dëshirueshme dhe e përshtatshme që të kërkohet dëshmi për vaksinim, në mënyrë që njerëzit të mund të marrin pjesë ndonjë aktivitet?

Një numër i madh i shteteve, kryesisht evropiane, janë në favor të prezantimit të një dokumenti të tillë. Danimarka dhe Suedia kanë thënë se do të krijojnë pasaporta të vaksinës dhe Estonia ka thënë se po punon me Organizatën Botërore të Shëndetësisë për ta adresuar këtë çështje. Po ashtu, në favor të kësaj ideje pritet të jenë edhe destinacionet turistike siç janë Greqia, Spanja dhe Qipro.

Presidentja e Komisionit Evropian, Urusla von der Leyen, më 1 mars ka shkruar në Twitter se Bashkimi Evropian do të prezantojë një projektligj për pasaportat e gjelbra digjitale në muajin mars, ku do të përfshihej edhe dëshmia nëse një person është vaksinuar ose jo.

Dy javë më vonë, më 17 mars, Komisioni Evropian njoftoi për një propozim që njerëzit brenda bllokut, që janë vaksinuar mund të udhëtojnë lirshëm. Por, edhe të vaksinuarit do të mund të përballen me disa kufizime. Aktualisht, BE-ja ende nuk ka miratuar për përdorim vaksinën ruse Sputnik V dhe atë kineze, Sinopharm, kurse për njerëzit e vaksinuar nga shtetet e tjera, do të vazhdojë të jetë e ndaluar hyrja e tyre. Sipas paralajmërimeve, këto pasaporta të gjelbra për BE-në do të jenë të gatshme për përdorim në qershor.

Jashtë BE-së, kryeministri britanik, Boris Johnson ka thënë se qeveria e tij është duke e shqyrtuar mundësinë e përdorimit të një dokumenti të tillë. Kina dhe Japonia po ashtu janë në favor të përdorimit të pasaportës së vaksinës, siç janë edhe shtetet që varen nga turizmi, të tilla si Tajlanda dhe Aruba.

Më 14 prill, Këshilli i Evropës tha se u ka dërguar një dokument të 47 shteteve që janë anëtare në këtë këshill, duke kërkuar nga ta që të mbrohen të drejtat e njeriut, kur bëhet fjalë për pasaportat e vaksinës.

Këshilli i Evropës ka kërkuar nga shtetet që të ndërmarrin hapa për të mbrojtur të dhënat e personave të vaksinuar, t’u ruhet privatësia dhe të ndërmerren hapa për rreziqet që mund të paraqiten në sigurinë dhe shëndetin publik.

Continue Reading

Bota

OKB: Mbi 72.000 migrantë të vdekur ose të zhdukur në dekadën e fundit

Published

on

By

Më shumë se 72.000 vdekje dhe zhdukje janë dokumentuar përgjatë rrugëve të migrimit në mbarë botën gjatë dekadës së fundit, shumica në vende të prekura nga kriza, tha të martën Organizata e Kombeve të Bashkuara.

Viti i kaluar shënoi numrin më të lartë të regjistruar ndonjëherë të migrantëve të vdekur, me të paktën 8.938 persona që humbën jetën përgjatë rrugëve të migrimit, sipas Organizatës Ndërkombëtare për Migracionin (IOM).

Këto shifra janë një kujtesë tragjike se njerëzit rrezikojnë jetën kur pasiguria, mungesa e mundësive dhe presione të tjera i lënë pa zgjedhje të sigurta apo të qëndrueshme në vendin e tyre”, tha drejtoresha e IOM-it, Amy Pope.

Raporti i agjencisë së OKB-së zbuloi se gati tri të katërtat e të gjitha vdekjeve dhe zhdukjeve të migrantëve të regjistruara globalisht që nga viti 2014 ndodhën ndërsa njerëzit po iknin nga pasiguria, konfliktet, katastrofat dhe krizat e tjera humanitare.

Një në katër ishin “nga vende të prekura nga kriza humanitare, me mijëra vdekje të afganëve, rohingjave dhe sirianëve të dokumentuara përgjatë rrugëve të migrimit në mbarë botën”, thuhej në Raportin për Migrantët e Zhdukur të IOM-it.

Raporti thekson se më shumë se 52.000 persona humbën jetën ndërsa përpiqeshin të largoheshin nga një prej 40 vendeve në botë ku OKB-ja ka një plan reagimi ndaj krizave ose plan humanitar të veprimit.

Pope bëri thirrje për investime ndërkombëtare “për të krijuar stabilitet dhe mundësi brenda komuniteteve, në mënyrë që migrimi të jetë një zgjedhje, jo një domosdoshmëri”.

Dhe kur qëndrimi [në vendlindje] nuk është më i mundur, duhet të punojmë së bashku për të mundësuar rrugë të sigurta, ligjore dhe të rregullta që mbrojnë jetët”, tha ajo.

Mesdheu Qendror mbetet rruga më vdekjeprurëse e migrimit në botë, me gati 25.000 persona të humbur në det gjatë dekadës së fundit, tha IOM.

Më shumë se 12.000 prej tyre janë humbur në det pasi janë nisur nga Libia e shkatërruar nga lufta, ndërsa të panumërt të tjerë janë zhdukur gjatë tranzitit nëpër shkretëtirën e Saharasë, sipas raportit.

Më shumë se 5.000 persona kanë humbur jetën ndërsa përpiqeshin të largoheshin nga Afganistani i shkatërruar nga kriza gjatë dekadës së fundit, shumë prej tyre pas rikthimit të talibanëve në pushtet në vitin 2021.

Dhe më shumë se 3.100 anëtarë të pakicës së përndjekur Rohingja nga Mianmari kanë vdekur gjatë kësaj periudhe, shumë prej tyre në mbytje anijesh apo gjatë kalimit në Bangladesh.

Shumë shpesh, migrantët harrohen”, paralajmëroi Julia Black, koordinatore e Projektit për Migrantët e Zhdukur të IOM-it dhe autore e raportit.

Dhe për shkak të mungesës së të dhënave – sidomos në zonat e luftës dhe në rajonet e goditura nga katastrofat – numri real i viktimave ka shumë gjasa të jetë shumë më i lartë se sa kemi regjistruar”, tha ajo.

Continue Reading

Bota

Parlamenti hungarez voton për t’u tërhequr nga GJPN-ja

Published

on

By

Parlamenti hungarez votoi për tërheqjen e vendit nga Gjykata Ndërkombëtare Penale, tha Ministri i Jashtëm hungarez Peter Szijártó.

Parlamenti hungarez sapo ka votuar për t’u tërhequr nga GJPN-ja. Duke marrë këtë vendim, ne refuzojmë të jemi pjesë e një institucioni të politizuar që ka humbur paanshmërinë dhe besueshmërinë e tij”, shkroi Szijárto për Xu-në.

Kryeministri hungarez Viktor Orbán deklaroi më parë se vendi i tij vendosi të largohej nga GJPN-ja sepse beson se organizata është bërë politike dhe jo e paanshme vitet e fundit.

Continue Reading

Bota

“Së bashku jemi më të fortë”, Komisioni Evropian thellon mbështetjen ndaj Ukrainës

Published

on

By

Bashkimi Evropian do të vazhdojë të rrisë mbështetjen ushtarake për Ukrainën, edhe nëse Shtetet e Bashkuara ndryshojnë qëndrimin e tyre dhe tërhiqen nga negociatat e paqes.

Kjo deklaratë vjen nga zëdhënësja e Komisionit Evropian, Anitta Hipper, gjatë një konference të martën, raportojnë mediat e huaja.

E pyetur se si do të reagonte BE-ja nëse Presidenti i SHBA-së Donald Trump vendos të tërhiqet nga negociatat për Ukrainën, Hipper u përgjigj:

Nga ana jonë, ne jemi qartësisht të vetëdijshëm se së bashku jemi gjithmonë më të fortë. Ne jemi gjithmonë më të fortë me aleatët tanë. Dhe përparësia jonë duhet të jetë të vazhdojmë të mbështesim Ukrainën, sepse ajo dërgon sinjalin e duhur. Përballë të gjithë agresorëve të mundshëm, jo ​​vetëm Rusisë në këtë rast. Pra, kjo është ajo në të cilën jemi përqendruar, ta vendosim Ukrainën në një pozicion të fortë.

Kjo është arsyeja pse ne vazhdojmë të rrisim mbështetjen tonë ushtarake për Ukrainën. Shtetet anëtare kanë ndarë tashmë 23 miliardë këtë vit dhe ne vazhdojmë ta rrisim këtë mbështetje. Dhe sa më e fortë të jetë Ukraina, aq më e fortë do të jetë tryeza e negociatave”, tha Hipper.

Continue Reading

Bota

Kremlini refuzon ofertën e Zelenskyt për armëpushim 30-ditor

Published

on

By

Kremlini refuzoi thirrjen e presidentit ukrainas, Volodymyr Zelensky, për një armëpushim 30-ditor, pasi udhëheqësi i Ukrainës kritikoi propozimin e presidentit rus, Vladimir Putin, për një ndalesë treditore të luftës në Ukrainë që përkonte me festimet vjetore të Ditës së Fitores në Moskë.

Armëpushimi i propozuar nga Rusia do të ndodhte nga 8 deri më 10 maj, kur Rusia shënon 80-vjetorin e fitores kundër Gjermanisë naziste në Luftën e Dytë Botërore.

Zelensky vuri në dyshim nevojën për të pritur deri atëherë për një armëpushim, duke thënë se kjo ishte një lëvizje “vetëm për t’i siguruar Putinit heshtje për paradën e tij”.

Ne vlerësojmë jetët njerëzore, jo paradat”, tha Zelensky në adresimin e tij të përnatshëm, duke propozuar një armëpushim “të menjëhershëm, të plotë dhe të pakushtëzuar” për 30 ditë.

Një propozim nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës për një armëpushim të pakushtëzuar, me të cilin Ukraina ishte pajtuar, gjithashtu mbetet opsion, përsëriti Zelensky.

Rusia e di saktësisht se çfarë duhet të bëjë dhe si të përgjigjet: të ndalojë sinqerisht sulmet”, tha ai.

Ministri i Jashtëm i Ukrainës tha më herët se njoftimi i Kremlinit më 28 prill ishte i pasinqertë dhe se armëpushimi duhej të fillonte menjëherë.

Përgjigja e Rusisë më 29 prill, megjithatë, ishte refuzimi i armëpushimit më të gjatë “të menjëhershëm”, me zëdhënësin e Kremlinit, Dmitry Peskov, që tha se disa çështje duhej të zgjidheshin më parë.

Pa përgjigje për këto pyetje, është e vështirë të hyhet në një armëpushim afatgjatë”, tha ai.

Putin ka deklaruar më parë, gjatë negociatave mbi propozimin amerikan, se plani duhet të përmbante klauzola që ia ndalojnë Ukrainës ta përdorë pauzën për t’u riorganizuar dhe për t’u armatosur, si dhe ndalimin e furnizimeve me armë nga Perëndimi për Kievin. Ai nuk ofroi asnjë kompromis nga ana e Rusisë në këmbim.

Kjo është hera e dytë këtë muaj që Kremlini bën thirrje për ndalim të luftimeve. Një propozim për pushimet e Pashkëve në fillim të këtij muaji u injorua gjerësisht, ndërsa Rusia dhe Ukraina vazhduan ta godasin njëra-tjetrën.

Ashtu si çdo vit gjatë presidencës së tij, Putin do të drejtojë një paradë ushtarake në Sheshin e Kuq më 9 maj, për Ditën e Fitores, duke festuar rolin sovjetik në mposhtjen e Gjermanisë. Në vitet e fundit, ai ka shfrytëzuar këtë rast për të lavdëruar historinë sovjetike dhe ruse, ndërsa kritikon Perëndimin.

Festa ndodh ndërsa pushtimi rus i Ukrainës – tashmë lufta më e madhe tokësore në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore – po vazhdon pa ndërprerje në vitin e saj të katërt. Humbjet e Rusisë, në të vrarë ose të plagosur, tani besohet të jenë më të mëdha se të gjitha humbjet që ka pësuar në të gjitha konfliktet që ka luftuar që nga viti 1945.

Ministria ruse e Mbrojtjes tha se njësitë e saj të mbrojtjes ajrore shkatërruan 51 dronë ukrainas brenda më pak se tre orësh në mbrëmjen e 28 prillit. Një deklaratë e ministrisë e postuar në Telegram tha se njësitë e saj kishin shkatërruar 40 dronë mbi rajonin perëndimor të Kurskut. Dronë të tjerë u shkatërruan mbi rajonin qendror Oryol dhe Belgorod në jug, si dhe mbi Gadishullin e Krimesë dhe Detin e Zi.

Përpjekjet për të arritur një armëpushim dypalësh ose një marrëveshje më të gjerë paqeje u përshpejtuan pasi presidenti amerikan, Donald Trump, mori detyrën në janar, duke premtuar se do ta përfundonte luftën brenda 24 orëve.

Continue Reading

Të kërkuara