

Kuriozitete
Disa gjëra që nuk i dini për shatërvanin më të njohur në botë
Shatërvani i Trevit njihet si vendi ku hidhen lekë dhe shprehen dëshira.
Published
4 years agoon
By
UBT newsËshtë një nga veprat më të rëndësishme arkitekturore të Romës dhe njihet si shatërvani më i famshëm në Romë.
Nga turistët, shatërvani i Trevit njihet si vendi ku hidhen lekë dhe shprehen dëshira. Kjo traditë nisi nga viti 1954 përmes filmit të famshëm “Three Coins in the Fountain”, ku tre amerikanë udhëtuan në Romë dhe hodhën monedha në këtë shatërvan, duke shprehur dëshirat e tyre.
Ja çfarë mund të mos e dinit për këtë shatërvan.
- Kur është ndërtuar?
Shatërvani i Trevit me pamjen që ka sot, është ndërtuar në vitet 1700. Në 1732 filloi ndërtimi i shatërvanit në sajë të planit arkitekturor të Nicola Salvit. Për fat të keq, Salvi vdiq në vitin 1751, ndërkohë që shatërvani u kompletua së ndërtuari në vitin 1762. - Çfarë kuptimi ka emri i tij?
Shatërvani i Trevit ndodhet në distriktin e Trevit në Romë. Emri i tij në italisht nënkupton “shatërvanin e tri rrugëve”, kjo për arsye se ndodhet në vendbashkimin e tri rrugëve të ndryshme që çojnë tek shatërvani. - Ka diçka të përbashkët me Koloseun.
Gurët e përdorur për shatërvanin dhe koloseun kanë qenë të të njëjtit material. Për fat të keq, për shkak të peshës së madhe të tyre, shumë punëtorë kanë ndërruar jetë gjatë ndërtimit të shatërvanit. - Mund të shkosh në burg, nëse e prek!
Jo për ta prekur atë, por edhe nëse fut dorën brenda për të marrë ndonjë monedhë. Është e jashtëligjshme të marrësh monedha prej shatërvanit. - D’Artagnan është i vetmi që ka vjedhur monedha prej shatërvanit.
Hajduti më i madh i njohur i këtij shatërvani ka qenë dikush i njohur si “D’Artagnan” (emri i vërtetë i të cilit ishte Roberto Cercelletta). Për 34 vite, Cercelleta vodhi monedha prej shatërvanit dhe u bë goxha lajm në vitin 2002, kur u zbulua. - Është tejet i famshëm.
Këtë nuk e themi vetëm për emrin e tij dhe për faktin që mbahet si monument i rëndësishëm për t’u vizituar në Romë, por edhe sepse shumë filma kanë xhiruar skena në këtë shatërvan, si psh “La dolce vita”, “Roman Holiday” apo “The Lizzie McGuire” etj. - Nuk ka vetëm ujë dhe monedha në shatërvan.
Shatërvani përmban gjithashtu edhe qelq, apo objekte metalike. Ne ju sugjerojmë ta mendoni vetëm si shatërvan me ujë dhe monedha, edhe pse nuk është i përbërë vetëm nga kaq pak elementë. - Grumbullohen rreth 1 milionë dollarë në vit dhe përdoren për qëllime të mira.
Sipas një raportimi të bërë në qershor të vitit 2017, u bë me dije se për një vit në shatërvanin e Trevit ishin mbledhur rreth 1.5 milion dollarë. Nëse shkon në Romë dhe hedh monedha në këtë shatërvan, duhet ta dish se ato do të shkojnë për arsye të mira, pasi lekët e hedhura në të, shkojnë për shoqatën katolike të bamirësisë, Caritas, e cila ndihmon njerëzit e varfër, po ashtu dhe pacientët me HIV/SIDA. - Është mënyra më e mirë për të shprehur një dëshirë.
Sipas zakonit, duhet të kthehesh me shpinë nga shatërvani, të mendosh një dëshirë dhe ta hedhësh pas shpatullave monedhën që të bjerë në shatërvan. Siç e thotë legjenda, nëse vepron në mënyrë të tillë, një ditë do të kthehesh përsëri për ta vizituar Romën i shëndetshëm. Thuhet gjithashtu se nëse hedh në shatërvan një monedhë të dytë, do të biesh në dashuri me një italian. Interesante apo jo? - Është vendi i shfaqjeve të modës.
Shatërvani i trevit ka shërbyer edhe si vend për shfaqjet e modës, ku më e fundit ka qenë ajo e vitit 2016. Shtëpia e modës në Itali “Fendi” ka realizuar shfaqjen e 90 vjetorit të ndërtimit të kompanisë në këtë shatërvan. Kjo shtëpi mode dhuroi 2.2 milion dollarë për shatërvanin dhe për realizimin e shfaqjes u deshën rreth 18 muaj përgatitje./bota.al
Kuriozitete
Pse nuk bën të parkosh automjetin në bar të thatë?
Published
4 days agoon
July 11, 2025By
UBT News
Vera është koha e të nxehtit të madh dhe thatësirave, dhe e gjitha kjo është një terren i përshtatshëm për zjarre.
Burimet e zjarreve mund të jenë të ndryshme, nga ato natyrore deri te zjarrvënësit që kënaqen me flakët.
Në Spanjë, Agjentët e mbrojtjes së mjedisit lëshuan paralajmërimin interesant, parkimi i veturave mbi thatësi, veçanërisht pas një udhëtimi të gjatë, është i rrezikshëm. Shkaku qëndron te sistemi i shkarkimit të gazrave, pra te katalizatori, komponent i projektuar për të reduktuar ndotjen që lëshojnë automjetet.
Gjatë funksionimit normal, ky element mund të arrijë temperatura të larta, nga 400 deri në 800 gradë Celsius, duke shkaktuar ngrohje të konsiderueshme në zonën poshtë makinës. Pas një udhëtimi prej disa kilometrash, nxehtësia në pjesën e poshtme të automjetit mund të arrijë në 300 gradë Celsius.
Nëse vetura parkohet mbi bar të thatë, nxehtësia mjafton që bimësia të nisë të digjet për disa sekonda.
Masa më e thjeshtë për të shmangur këtë lloj zjarri është të mos parkoni automjetet jashtë zonave të përcaktuara për këtë qëllim, veçanërisht në vende ku ka bimësi të thatë.
Kuriozitete
Barbie bën versionin e kukullës me diabet të tipit 1
Published
6 days agoon
July 9, 2025By
UBT News
Kukulla e re “Barbie” nga kompania e njohur e lodrave “Mattel” ka pompë insuline e monitor të glukozës, e cila është pjesë e serisë së re të kukullave të lansuara nga brendi, ka raportuar The Guardian.
Kjo kukull është projektuar në mënyrë që fëmijët me diabet ta ndiejnë veten të përfshirë në shoqëri..
Në filmin “Barbie”, të regjisores Greta Gerwig, Barbieland është vend i gjithëpërfshirjes e diversitetit. Që nga 2019 “Mattel” ka filluar të prodhojë kukulla me aftësi të kufizuara, ani pse kjo kukull e njohur ekziston që nga viti 1959.
Kompania ka lansuar “Barbien” e parë me sëmundjen e diabetit të tipit 1, edicioni i fundit i rangut, për të cilin ka deklaruar se është projektuar “të ua mundësojë fëmijëve ta gjejnë veten te kjo kukull e ta inkurajojnë sa më shume lojën me kukulla përtej eksperiencave jetësore”.
Diabeti i tipit 1 është sëmundje autoimune ku vet trupi i sulmon dhe i shkatërron qelizat e pankreasit që e krijojnë insulinën. Sëmundja diagnostikohet në fëmijëri dhe pacientët monitorojnë nivelin e sheqerit në gjak e të marrin insulinë.
“Barbie” e re është dizajnuar në bashkëpunim me organizatën jo-fitimprurëse Breakthrough T1D.
Kukulla ka një pajisje për monitorimin e glukozës, që e ka të vendosur në krah, një telefon mobil me aplikacionin CGM, i cili iu ndihmon që ta përcjellë nivelin e sheqerit në gjak. Ajo ka pompë insuline një çantë që ia zë të gjitha pajisjet mjekësore që i duhen si dhe ushqimet.
Krista Berger, zëvendës shefe e kukullave “Barbie” në “Mattel”, ndërkohë që po promovonte kukullën e re ka thënë se ky është një hap i rëndësishëm drejt përkushtimit që ka kompania për gjithëpërfshirje dhe përfaqësim.
“‘Barbie’ ndihmon fëmijët të fitojnë përceptimet e para për botën, duke reflektuar edhe sëmundjen e diabetit tipi 1, sigurohemi që më shumë fëmijë të mund ta shohin veten në historitë që i imagjinojnë përmes lojës me kukullat që i duan”, ka thënë Berger.
“Barbie” e parë afroamerikane u lansua gjatë viteve ’60, kurse ato hispanike u lansuan gjatë viteve ’80, ndërkohë që shumë kukulla në profesione të ndryshme që ushtrojnë gratë u prezantuan në vitet ’90 e 2000.
Në ditët e sotme ka më shumë se 175 lloje të ndryshme të kukullave në fjalë, me shumë ngjyra lëkure, syve, flokëve, tipe të ndryshme trupash si dhe aftësive të kufizuara trupore. Kompania ka përshirë edhe “Barbien” e verbër, “Barbien” afromarikane më sindromë Down, kukulla me aparat dëgjimi, me proteza të ndryshme për gjymtyrë, kukulla me karrocë si dhe “Barbien” më sëmundjen e lëkurës, që quhet vitiligo.
“Barbie” nuk është e vetmja kukull që fokusohet te diversiteti. Kompanie e lodrave “Lottie” ka kukulla me sindromën Down si dhe me autizëm, ndërkohë që kompania “Lego” shet shumë lloje të figurave që kanë aftësi të kufizuara fizike.
“Përfaqësimi ka rëndësi, sidomos në fëmijëri. Të shohësh ‘Barbie’ me diabet të tipit 1 ndihmon në normalizimin e kësaj sëmundje e në uljen e stigmatizimit dhe u tregon fëmijëve që nuk qëndrojnë vetëm në këtë botë. Ky është hap pozitiv drejt ndërtimit të vetëbesimit, përfshirjes dhe kuptimit se si është të jetosh me diabet”, ka thënë Arjun Penasar, shef ekzekutiv i “diabetes.co.uk”.
Kuriozitete
Çfarë janë kukullat Labubu dhe pse njerëzit po lënë kokat pas tyre?
Published
1 week agoon
July 7, 2025By
UBT News
Labubu, një krijesë e vogël me veshë lepurushi, dhëmbë të theksuar dhe veshje të çuditshme, është kthyer në aksesorin më të paparashikuar të verës 2025.
I varur në çanta Hermès, Louis Vuitton apo Bottega, kjo lodër e çuditshme ka rrëmbyer jo vetëm influencueset dhe VIP-at si Rihanna, Dua Lipa dhe Lisa nga Blackpink, por edhe gjithë gjeneratën Z.
Si u krijua Labubu?
Kukulla Labubu u krijua më 2015 nga Kasing Lung. E frymëzuar nga mitologjia nordike, Labubu është pjesë e universit “The Monsters” dhe përfaqëson një personazh të mirë që shpesh gabon pa dashje. Kukullat vijnë në forma të ndryshme dhe të mbështjella me kostume në varësi të një tematike dhe shiten si “blind boxes”, pra ti nuk e di kurrë cilën do të marrësh derisa ta hapësh.
Pse janë bërë kaq të famshme?
Nostalgjia – Shumë nga blerësit e sotëm janë rritur me anime, lodra dhe personazhe të viteve ’90 dhe 2000. Tani, me më shumë të ardhura, ata rikthehen tek ato ndjesi të thjeshta dhe të lumtura përmes kukullave si Labubu.
Kultura e “kidult” – Brezat e rinj nuk kanë më frikë të përqafojnë fëmijërinë edhe si të rritur. Tregu i lodrave për të rritur është në bum.
Elementi i misterit – Kukullat vijnë të fshehura në kuti “surprizë”, duke krijuar ndjesinë e lojës me fat. Ndjenja e emocionit nga unboxing-u është si një dozë dopaminë.
A do të rritet vlera e tyre?
Shumë mund të shihen si investim, njësoj si kartat Pokémon apo Beanie Babies dikur. Një Labubu i rrallë është shitur për 1,000 paund. Marka po zgjeron “universin” me produkte të reja si kapëse flokësh, mbështjellës për AirPods apo aksesorë telefoni. Herën tjetër kur të shohësh një kukull të vogël me dhëmbë të çuditshëm që rri varur në një çantë luksoze, ndoshta duhet të pyesësh veten “çfarë është më me vlerë – çanta, apo Labubu?”.
Kuriozitete
Autizmi tashmë mund të zbulohet nga testi në një fije floku
Published
1 week agoon
July 5, 2025By
UBT News
Shkencëtarët kanë shpikur një test universal për autizmin tek foshnjat që përdor një fije floku.
Ai analizon mostrën për nivelet e metaleve si plumbi dhe alumini, të cilat janë më të larta te fëmijët autikë. Testi përfshin dërgimin e një mostre flokësh në laborator për analizë dhe u tregua se parashikonte autizmin me saktësi 81 për qind të kohës në një studim të rishikuar nga kolegët.
Shkencëtarët tjerë e shpallën testin si zhvillim ‘novator’ për gjendjen famëkeqe të vështirë për t’u diagnostikuar që prek 5.4 milionë amerikanë dhe 700,000 britanikë. Për shkak se nuk ka asnjë test standard për gjendjen, mjekët duhet të mbështeten në historinë e zhvillimit dhe sjelljen e fëmijës.
Për testin, shkencëtarët përdorin një lazer për të hequr shtresën sipërfaqësore të flokëve. Një lazer i dytë, më i fuqishëm, lëshohet më pas përgjatë flokëve, i cili merr matje në 650 pikë për çdo centimetër. Kjo gjithashtu e kthen fillesën në plazmë.
Kontrollon për substanca të lidhura me autizmin duke përfshirë metale; plumbi, kadmiumi, arseniku, zinku e bakri ndër të tjera. Hulumtimet e mëparshme kanë gjetur nivele të larta të të tre metaleve elementare në flokët e fëmijëve autikë. Rezultatet futen në program i cili kërkon modele që tregojnë autizëm.
Ata testuan metodën në fijet e flokëve të mbledhura nga 220 fëmijë japonezë kur ata ishin rreth një muajsh. Rezultatet u krahasuan me diagnozën klinike të autizmit, e përfunduar kur të rinjtë ishin rreth katër vjeç. Shkencëtarët zbuluan se testi i tyre identifikoi saktë autizmin në 394 raste (81 për qind e totalit).
Ai identifikoi autizmin në 96.4 për qind të fëmijëve dhe ia dha plotësisht të qartë 75.4 për qind që nuk kishin autizëm. Autizmi është diçka me të cilën njerëzit lindin, gjë që çon në funksionimin e trurit të tyre ndryshe nga ai i njerëzve të tjerë. Ata me këtë gjendje mund të luftojnë për të komunikuar, e kanë të vështirë të kuptojnë se si mendojnë ose ndihen të tjerët, ose shqetësohen dhe mërziten në situata të panjohura dhe ngjarje shoqërore.
Shkencëtarët nuk janë të qartë se çfarë e shkakton këtë gjendje, megjithëse mendohet se janë të përfshirë faktorë mjedisorë dhe gjenetikë.

Kuvendi i Kosovës nuk konstituohet as në tentimin e 47-të

Kriza politike, Bogujevci me kërkesë ndaj qytetarëve: Duhet t’i mbani përgjegjës partitë opozitare

Rodrygo do të luajë rol kyç në përpjekjet e Barcelonës për transferimin e Luis Diaz

32 sportistë përfaqësojnë Kosovën në Festivalin Olimpik EYOF Shkupi 2025

Presidentja Osmani: Miqësi e palëkundur në mes të Kosovës dhe Letonisë

U dënua me një vit burgim, Shukri Buja thotë se nuk do të tërhiqet nga gara për kryetar të Lipjanit

Albulena Haxhiu: Kurti do të takohet me Limajn, ka vullnet nga të dyja palët

Kanoset një grua në Prishtinë, intervistohet i dyshuari

“Kuvend e Qeveri sa më parë – të gjendet kompromisi”, thirrja e ambasadorit francez për liderët e Kosovës
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT1 month ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT1 month ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore