 
									 
																		
Shëndet
Diabeti, format dhe parandalimi
Diabeti është sëmundje e shkaktuar nga një vështirësi dhe pamundësi e menaxhimit metabolik nga trupi.
Published
4 years agoon
By
UBT newsDiabeti është një sëmundje metabolike e karakterizuar nga një rritje e sheqerit në gjak, e shkaktuar nga një vështirësi dhe pamundësi e menaxhimit metabolik nga trupi, shkruan melarossa.it.
Një tendencë negative e shkaktuar nga disa faktorë, përfshirë si plakjen e përgjithshme të popullsisë, ashtu edhe stilin e jetesës që karakterizon shoqërinë moderne.
Në fakt, rritja e marrjes së kalorive, mënyra e jetesës sedentare dhe obeziteti kanë pasur një ndikim të rëndësishëm në rritjen e pacientëve me diabet.
Ushqimi i duhur dhe aktiviteti fizik i vazhdueshëm janë dy faktorë kyç për parandalimin dhe reduktimin e rrezikut të prekjes nga diabeti.
Njohja se si funksionon kjo sëmundje është e rëndësishme për ta parandaluar atë.
Të kuptuarit e shkaqeve të rritjes ose uljes së sheqerit në gjak (përqendrimi i sheqerit në gjak) në jetën e përditshme mund t’ju ndihmojë ta mbani atë nën kontroll!
Çfarë është diabeti?
Diabeti mellitus (ose i ëmbël) është një sëmundje kronike metabolike e karakterizuar nga një sasi e tepërt e sheqerit (glukozës) në gjak. Kjo gjendje shkaktohet nga një defekt në funksionin ose prodhimin e insulinës nga pankreasi.
Insulina është një hormon që luan një rol themelor në metabolizmin e sheqerit.
Detyra e saj është të rregullojë nivelin e glukozës në trup dhe, kur pankreasi nuk arrin ta prodhojë atë siç duhet, shfaqet hiperglicemia ose një tepricë e glukozës në gjak.
Aktualisht ekzistojnë disa forma kryesore të diabetit.
Klasifikimi i diabetit, i zhvilluar nga Organizata Botërore e Shëndetësisë, e ndan këtë patologji në kategoritë e mëposhtme.
Diabeti mellitus i tipit 1
Quhet edhe diabeti i të miturve, për shkak të predispozicionit të tij për t’u zhvilluar gjatë viteve të fëmijërisë dhe adoleshencës.
Ai bën pjesë në kategorinë e sëmundjeve autoimune: sistemi imunitar, duke identifikuar qelizat në pankreas që prodhojnë insulinë (qelizat Beta) si të huaja dhe të dëmshme, prodhon antitrupa që i sulmojnë dhe i shkatërrojnë ato.
Si rezultat, prodhimi i insulinës zvogëlohet dhe ka një tepricë të glukozës në gjak.
Diabeti mellitus i tipit 2
Ndodh kur pankreasi është në gjendje të prodhojë insulinë, por kjo është e pamjaftueshme ose nuk përdoret në mënyrë optimale nga trupi, për shembull për shkak të rezistencës ndaj insulinës, për shkak të faktorëve të ndryshëm.
Deficiti i sekretimit të insulinës përparon me kalimin e kohës, por kurrë nuk çon në një mungesë absolute të hormonit.
Shëndet
Pse fryhet barku? Shkaqet dhe zgjidhjet më të zakonshme
Published
4 hours agoon
October 31, 2025By
UBT News 
														Fryrja e barkut është një nga shqetësimet më të zakonshme që raportohen në kabinetet mjekësore.
Ajo ndodh kur barku zmadhohet përtej përmasave normale për shkak të gazrave, lëngjeve, përmbajtjes tretëse ose ndryshimeve strukturore në organet e brendshme.
Shkaqet kryesore:
Shkaqe organike: shtatzënia, shtimi në peshë, bllokimet në zorrë, gastropareza, celiakia, peritoniti, asciti ose rritja e organeve të brendshme.
Shkaqe funksionale: gazrat nga sindroma e zorrës së irrituar (IBS), intoleranca ushqimore, kapsllëku, çrregullime të tkurrjes së zorrëve dhe dobësia e muskujve të barkut.
Diagnoza
Mjeku vlerëson simptomat përmes ekzaminimit fizik, nëse është e nevojshme, kryen ultratingull abdominal apo analiza tjera për të përcaktuar shkakun.
Trajtimi
Në rastet organike, trajtohet sëmundja themelore. Në rastet funksionale, ndihmojnë laksativët, probiotikët, enzimat tretëse dhe ndryshimet në dietë.
Shmang ushqimet që shkaktojnë gazra.
Ha ngadalë dhe në porcione të vogla.
Pij më shumë ujë dhe konsum më shumë fibra.
Bëj aktivitet fizik të rregullt.
Nëse fryrja është e shpeshtë ose e shoqëruar me dhimbje, kërko këshillë mjekësore për të përjashtuar shkaqe më serioze. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ekspertët paralajmërojnë: Këto dy ushqime të përpunuara e dëmtojnë trurin
Published
5 hours agoon
October 31, 2025By
UBT News 
														Ushqimet e përpunuara që mund të dëmtojnë më shumë shëndetin e trurit, sipas një studimi të ri, janë mishi i përpunuar dhe pijet e gazuara me sheqer.
Një ekip studiuesish nga Universiteti Virginia Tech ka zbuluar se personat që konsumojnë rregullisht këto produkte kanë rrezik dukshëm më të lartë për të zhvilluar probleme njohëse, përfshirë çrregullime që lidhen me demencën dhe sëmundjen e Alzheimerit, raporton Science Alert.
Studimi u mbështet në të dhënat e Universitetit të Michiganit për Shëndetin dhe Pensionimin, ku u analizuan 4,750 amerikanë mbi 55 vjeç, të ndjekur për një periudhë shtatëvjeçare (2014–2020). Çdo dy vjet, pjesëmarrësit i’u nënshtruan testeve të kujtesës dhe aftësive njohëse, duke përfshirë kujtimin e menjëhershëm, kujtimin e vonuar, llogaritje të thjeshta dhe ushtrime për përqendrim.
Rezultatet treguan se 1,363 persona zhvilluan probleme me kujtesën. Ata që konsumonin një racion mishi të përpunuar në ditë kishin 17% më shumë rrezik për çrregullime njohëse, ata që pinin çdo ditë pije të ëmbëlsuara – si kola, çaj i ftohtë me sheqer apo lëngje frutash industriale – kishin 6% më shumë rrezik.
Megjithatë, studimi nuk gjeti një lidhje të fortë mes konsumit të përgjithshëm të ushqimeve ultra të përpunuara dhe rritjes së rrezikut për probleme njohëse, përveç mishrave të përpunuar dhe pijeve me sheqer. Ushqime të tjera si gatimet e gatshme, ëmbëlsirat, snack-et e kripura apo produktet e bulmetit dhe drithërave nuk rezultuan me ndikim të njëjtë negativ.
Autorët theksojnë se shmangia e këtyre dy kategorive kryesore mund të ndihmojë në mbrojtjen e shëndetit të trurit.
“Ka gjëra që mund t’i ndryshoni. Sekreti është moderimi dhe balanca në zgjedhjet ushqimore,” – deklaroi profesoresha Brenda Davy, autore e studimit.
Ndikimi i ushqimeve të përpunuara është më i madh sesa mendojnë shumica e njerëzve. Vetëm më 2020, 65% e ushqimeve dhe 38% e pijeve të blera nga familjet amerikane përbëheshin nga produkte të përpunuara me ngjyrues, aromatizues e përbërës artificialë që mungojnë në ushqimin e përgatitur në shtëpi.
Një tjetër autor i studimit, Ben Katz nga Virginia Tech, sugjeroi se edukimi ushqimor mund të jetë pjesë e zgjidhjes: “Nuk mjafton të ndjekësh një dietë. E rëndësishme është t’u japësh njerëzve aftësitë për të gatuar sipas asaj diete,” – u shpreh ai. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ndërrimi i natës rrit rrezikun e kancerit tek gratë
Published
9 hours agoon
October 31, 2025By
UBT News 
														Puna gjatë natës ka qenë prej kohësh e lidhur me shëndetin e dobët. Tani një studim i ri sugjeron se për gratë, puna gjatë kësaj kohe mund të rris rrezikun e kancerit.
Hulumtuesit kanë zbuluar se gratë që punojnë në turnin e natës janë pothuajse pesë herë më të rrezikuara nga kanceri në krahasim me gratë që punojnë gjatë ditës.
Në këtë studim ekspertët kanë gjetur se gratë që punonin gjatë natës ishin më shumë të rrezikuara nga kanceri i gjirit, kanceri i lëkurës dhe kanceri i mushkërive, shkruan Medicalnewstoday,
Bashkautori i hulumtimit, Xuelei Ma, nga Qendra Mjekësore e Kinës Perëndimore dhe kolegët e tij kanë publikuar gjetjet e tyre në revistën “Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention”.
Hulumtimet e mëparshme kanë treguar se puna gjatë ndërrimit të natës mund të pengojë rëndë ritmin tuaj të qarkullimit.
Ky është orari kur rregullohen proceset fiziologjike të trupit gjatë një cikli 24 orësh. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ja lista me ushqime që mbajnë yndyrën në gjak nën kontroll
Published
9 hours agoon
October 31, 2025By
UBT News 
														Meqenëse nuk kanë kurrfarë shijeje apo arome, këta dy artikuj mund t’u shtohen ushqimeve më të llojllojshme. Hani pa u shtuar sheqer dhe organizmit tuaj do t’u bëjnë mirë.
Në ditë mjafton të hani një deri në dy lugë të vogël fara chia, ndërkaq nga ajo lugë të vogël do të përfitoni deri në tri herë më shumë hekur sesa nga spinaqi.
Më parë duhet t’i zhytni në ujë, meqë nuk kanë aromë mund t’u shtohet të gjitha gjellëve – supës, perimeve, vezëve e pijeve. Farat e chias janë me omega-3 të thartirave yndyrore, të cilat ndihmojnë në rregullimin e kolesterinës së mirë dhe të kolesterinës së keqe në gjak, ndihmojnë ne shëndetin e zemrës.
Pas eliminoni nga organizmi të të gjithë “armiqtë” e njohur, sheqerit, produkteve të mishit dhe të tjera, në ushqim shtoni farat e tërshërës.
Konsumoni ashtu siç janë, pa shtesa të ëmbla. Kokrrat e tërshërës pastrojnë zorrët nga yndyrat, sepse fibrat e tërshërës të njohura si beta-glukan, yndyrarti thithin, andaj kolesterina as që hyn në gjak dhe në qarkullim të gjakut.
Një filxhan kokrra tërshëre do t’i plotësojë nevojat ditore për beta-glukan, mirëpo fibra të tilla ka edhe në elb dhe në alga.
Në ushqim kohë pas kohe përdorni edhe avokado, e cila, pos që ul kolesterinën LDL, mbron edhe arteriet. /A.Z/UBT News/
 
											TikTok fshin mbi 189 milionë video
 
											Pse fryhet barku? Shkaqet dhe zgjidhjet më të zakonshme
 
											Ja pse Selena Gomez zhduket herë pas here nga interneti
 
											Dy stadiume në garë për finalen e Ligës së Kampionëve 2029
 
											Osmani: Do të bëj çmos për të evituar zgjedhjet, edhe pak ditë sqarohen të gjitha
 
											Ekspertët paralajmërojnë: Këto dy ushqime të përpunuara e dëmtojnë trurin
 
											Fansat mbeten pa fjalë, Cardi B pranon se nuk i ka larë flokët për muaj të tërë
 
											Mbappé fiton Këpucën e Artë
 
											BMW-ja e Papës shitet për 156,000 euro
Të kërkuara
- 
   Lajmet2 months ago Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis 
- 
   Aktualitet1 week ago Aktualitet1 week agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë 
- 
   Rajoni1 month ago Rajoni1 month agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT 
- 
   Vendi2 months ago Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën 

 
									 
																	 
									 
																	 
									 
																	