Shëndeti

Diabeti, format dhe parandalimi

Diabeti është sëmundje e shkaktuar nga një vështirësi dhe pamundësi e menaxhimit metabolik nga trupi.

Published

on

Diabeti është një sëmundje metabolike e karakterizuar nga një rritje e sheqerit në gjak, e shkaktuar nga një vështirësi dhe pamundësi e menaxhimit metabolik nga trupi, shkruan melarossa.it.

Një tendencë negative e shkaktuar nga disa faktorë, përfshirë si plakjen e përgjithshme të popullsisë, ashtu edhe stilin e jetesës që karakterizon shoqërinë moderne.

Në fakt, rritja e marrjes së kalorive, mënyra e jetesës sedentare dhe obeziteti kanë pasur një ndikim të rëndësishëm në rritjen e pacientëve me diabet.

Ushqimi i duhur dhe aktiviteti fizik i vazhdueshëm janë dy faktorë kyç për parandalimin dhe reduktimin e rrezikut të prekjes nga diabeti.

Njohja se si funksionon kjo sëmundje është e rëndësishme për ta parandaluar atë.

Të kuptuarit e shkaqeve të rritjes ose uljes së sheqerit në gjak (përqendrimi i sheqerit në gjak) në jetën e përditshme mund t’ju ndihmojë ta mbani atë nën kontroll!

Çfarë është diabeti?

Diabeti mellitus (ose i ëmbël) është një sëmundje kronike metabolike e karakterizuar nga një sasi e tepërt e sheqerit (glukozës) në gjak. Kjo gjendje shkaktohet nga një defekt në funksionin ose prodhimin e insulinës nga pankreasi.

Insulina është një hormon që luan një rol themelor në metabolizmin e sheqerit.

Detyra e saj është të rregullojë nivelin e glukozës në trup dhe, kur pankreasi nuk arrin ta prodhojë atë siç duhet, shfaqet hiperglicemia ose një tepricë e glukozës në gjak.

Aktualisht ekzistojnë disa forma kryesore të diabetit.

Klasifikimi i diabetit, i zhvilluar nga Organizata Botërore e Shëndetësisë, e ndan këtë patologji në kategoritë e mëposhtme.

Diabeti mellitus i tipit 1

Quhet edhe diabeti i të miturve, për shkak të predispozicionit të tij për t’u zhvilluar gjatë viteve të fëmijërisë dhe adoleshencës.

Ai bën pjesë në kategorinë e sëmundjeve autoimune: sistemi imunitar, duke identifikuar qelizat në pankreas që prodhojnë insulinë (qelizat Beta) si të huaja dhe të dëmshme, prodhon antitrupa që i sulmojnë dhe i shkatërrojnë ato.

Si rezultat, prodhimi i insulinës zvogëlohet dhe ka një tepricë të glukozës në gjak.

Diabeti mellitus i tipit 2

Ndodh kur pankreasi është në gjendje të prodhojë insulinë, por kjo është e pamjaftueshme ose nuk përdoret në mënyrë optimale nga trupi, për shembull për shkak të rezistencës ndaj insulinës, për shkak të faktorëve të ndryshëm.

Deficiti i sekretimit të insulinës përparon me kalimin e kohës, por kurrë nuk çon në një mungesë absolute të hormonit.

Shëndeti

Zbulohet forma e re e diabetit “tip 5”

Published

on

Mjekët zakonisht e gabojnë për tip 1 të diabetit por trajtimi i tij me insulinë mund të jetë i rrezikshëm. Një formë e re e lidhur me kequshqyerje, jo obezitet, është njohur zyrtarisht, ka raportuar “The Sun”. 

I njohur si diabet i tipit 5, sëmundja mendohet se prek 25 milionë njerëz në të gjithë botën, zakonisht adoleshentët e kequshqyer, të dobëtit dhe të rinjtë në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme. Federata Ndërkombëtare e Diabetit ka votuar ta klasifikojë gjendjen më herët të njohur si Diabeti me Fillimin e Pjekurisë së të Rinjve (MODY), në Kongresin Botëror të Diabetit në Bangkok më 8 prill.

“Historikisht nuk është diagnostikuar sa duhet e nuk është kuptuar mirë”, deklaroi profesoresha Meredith Hawkins e Kolegjit të Mjekësisë “Albert Einstein”.

“Njohja e saj nga IDF-i si ‘diabet i tipit 5’ është një hap i rëndësishëm drejt rritjes së ndërgjegjësimit për një problem shëndetësor që është aq i dëmshëm për shumë njerëz”, ka shtuar ajo.

Rreth 830 milionë të rritur jetojnë me diabet, shumica me tipat 1 dhe 2, sipas një studimi të vitit 2022, të dyja tipat ndikojnë në aftësinë e trupit për t’i kontrolluar nivelet e sheqerit në gjak. Në diabetin tip 1, trupi nuk mund të prodhojë insulinë – hormon që ndihmon me lëvizjen e sheqerit nga gjaku në qeliza për energji. Kjo shkakton rritje të sheqerit në gjak, që mund t’i dëmtojë organet.

Në diabetin tip 2, trupi prodhon insulinë por bëhet rezistuese ndaj saj, sheqeri qëndron në gjak në vend se të hyjë në qeliza. Me kalimin e kohës, kjo shkakton nivele të larta të sheqerit në gjak. Diabeti i tipit 5 është ndryshe. Shkaktohet prej kequshqyerjes, që ndikon në prodhim të vogël të insulinës. Duke e lënë trupin të paaftë të prodhojë mjaftueshëm insulinë për të menaxhuar si duhet nivelin e sheqerit në gjak.

Nuk është sikur mungesa e plotë e insulinës si tipi 1, a rezistenca e insulinës së tipit 2, trupi nuk prodhon mjaftueshëm, zakonisht si pasojë e kequshqyerjes.

Ndryshe nga tipat 1 dhe 2, tipi 5 është i trashëgueshëm. Nëse një prind e ka gjenin, shanset që fëmija e tyre ta zhvillojë janë 50%, pasi gjeni i bën të prekshëm nga gjendja. Shfaqet në adoleshencë të hershme a rreth të 20-tave, veçanërisht te djemtë e rinj në Azi dhe Afrikë, me indeks të masës trupore (BMI) prej 19.

BMI e shëndetshme është në mes 18 dhe 24.9 duke sugjeruar se ata me diabetin tip 5 priren të jenë në limite të të shëndetshmes.

Profesori Nihal Thomas, i Kolegjit Mjekësor Kristian në Indi, ka thënë se “sëmundja u shkakton qelizave beta pankreatike të funksionojnë në mënyrë jonormale, që çon në prodhim të pamjaftueshëm të insulinës”.

“Si pasojë e njohjes formale, kjo gjendje është e studiuar pak dhe është e keqdiagnostikuar”, ka shtuar ai.

Mjekët zakonisht e gabojnë atë për diabet të tipit 1 – por trajtimi me insulinë mund të jetë i rrezikshëm, sipas profesoreshës Hawkins.

“Diabeti i lidhur me kequshqyerje zakonisht është më i shpeshtë sesa tuberkulozi dhe pothuajse aq e shpeshtë sa HIV/AIDS”, ka deklaruar Hawkins.  “Por mungesa e një emri zyrtar i ka penguar përpjekjet për të diagnostikuar pacientët apo të gjejmë terapi efektive”.

Ajo për herë të parë ka dëgjuar për këtë gjendje në vitin 2005 kur mjekët nga disa vende përshkruan një formë të panjohur të diabetit.

“Pacientët ishin të rinj dhe të dobët, që sugjeron se ata kanë diabet të tipit 1, që mund të menaxhohet me injektime të insulinës për ta rregulluar nivelin e sheqerit në gjak”, tha ajo.  “Por insulina nuk i ka ndihmuar këta pacientë dhe në disa raste shkaktoi nivele të ulëta të rrezikshme të sheqerit në gjak”.
Pacientët nuk dukej se kishin as diabetin e tipit 2, pasi zakonisht lidhet me obezitetin, që mjekja tha se ishte shumë konfuze.

Në vitin 2010, Hawkins ka financuar Einstein’s Global Diabetes Institut, më shumë se një dekadë më vonë në vitin 2022, ajo dhe kolegët e saj në Kolegjin Mjekësor Kristian demonstruan se kjo formë e diabetit ishte thelbësisht ndryshe nga tipi 1 dhe tipi 2.

Ajo tha se personat me diabet të tipit 5 kanë një defekt të thellë në aftësinë për të sekretuar insulinë, gjë që nuk njihej më parë. Kjo do të thotë se trupat e tyre nuk mund ta absorbojnë dhe t’i ruajnë vlerat ushqyese siç duhet, veçanërisht sheqerin dhe yndyrën për të shtuar peshë apo të ruajnë muskujt.

Si rezultat, ata zakonisht qëndrojnë shumë të dobët, edhe nëse hanë mjaftueshëm.

“Kjo gjetje e ka revolucionarizuar mënyrën se si ne mendojmë për këtë gjendje dhe se si duhet ta trajtojmë”, tha ajo.

Por akoma nuk ka trajtim standard, me shumë pacientë që vdesin brenda një viti pas diagnostikimit.
Hawkins, tha se dietat të pasura me proteina dhe të pakta me karbohidrate, bashkë me mikronutrientë të caktuara mund të ndihmojnë.

Por ajo paralajmëroi: “Kjo duhet të studiohet me kujdes tani që ka gatishmëri globale dhe një mandat zyrtar nga IDF për ta bërë”.

Continue Reading

Shëndeti

Këshilla ideale për një mëngjes perfekt

Published

on

Continue Reading

Shëndeti

Boronica, fruta që ul rrezikun nga harresa

Published

on

Një studim i ri sugjeron se boronica, një frutë e zakonshme, por e fuqishme, mund të ndihmojë në mbrojtjen e trurit nga harresa, ka raportuar Getsurrey.

Shkencëtarët kanë zbuluar se boronicat, falë përbërësve të pasur me antocianinë, një lloj antioksidanti që u jep ngjyrën karakteristike të kaltër, ofrojnë mbrojtje kundër sëmundjes së demencës për personat në moshë të mesme.

Këto përbërje, që ndihmojnë frutën të mbrohet nga infeksionet, ka efekte të ngjashme mbrojtëse edhe për trurin e njeriut.

“Ne kemi vërejtur përmirësim të funksioneve të aftësive njohëse te të moshuarit që konsumojnë boronica dhe menduam se mund të jenë efektive edhe te personat më të rinj”, ka thënë profesori Krikorian.

Sipas tij, edhe sëmundja tjetër neurodegjenrative, Alzheimeri, ashtu si shumica e sëmundjeve kronike të pleqërisë, fillon të zhvillohet vite përpara se të shfaqen simptomat, që në moshë të mesme.

Profesori ka shpjeguar se vetitë që e ndihmojnë boronicën të mbijetojë, mund të reduktojnë inflamacionin, të përmirësojnë metabolizmin dhe të rrisin prodhimin e energjisë brenda qelizave të trupit të njeriut, përfshirë të trurit.

Studimi, i publikuar në revistën Nutrients, përfshiu 33 persona të moshës 50 deri në 65 vjeç, me mbipeshë dhe me nivele të larta të sheqerit në gjak, një grup i rrezikuar nga problemet e kujtesës dhe zhvillimi i demencës.

Të gjithë pjesëmarrësit kishin filluar të ndienin vështirësi me kujtesën për shkak të moshës.

Continue Reading

Shëndeti

Çdo ditë bëni këtë gabim derisa i lani dhëmbët, prandaj ju bëhen të verdhë!

Published

on

Higjiena orale dhe dentare është shumë me rëndësi për shëndetin e përgjithshëm.

Ka gabime te larja e dhëmbëve të cilat me siguri i bëni çdo ditë dhe nuk keni haber që po e rrezikoni shëndetin e dhëmbëve tuaj.

Të gjithë e dimë që dhëmbët është e nevojshme t’i lani së paku dy minuta dhe së paku dy herë në ditë. Atë që e bëjmë gabimisht është kur i lajmë dhëmbët në shpejtësi, prandaj në ta ende ekzistojnë mbetje të ushqimit, gjë që mundësojnë zhvillimin e baktereve në gavrën e gojës.

Gurëzit e dhëmbëve, kariesi, inflamacioni janë disa nga problemet me të cilat përballen dhe luftojnë ata që nuk kujdesen në mënyrë të drejtë për higjienën e gavrës së gojës. Shumica gabojnë edhe me sasinë e pastës së dhëmbëve të cilën e vënë në brushë.

Nuk është e nevojshme të vihet pasta në gjithë sipërfaqen e brushës, sepse mund t’i dëmtoni dhëmbët dhe ata me kalimin e kohës marrin ngjyrë të verdhë.

Zmalti në dhëmbë dëmtohet, njerëzit i lajnë dhëmbët me brushë me qëllim t’ua kthejnë bardhësinë dhe shkëlqimin, mirëpo ata bëhen gjithnjë e më të errët.

Prodhuesit e pastave të dhëmbëve rekomandojnë larjen me brushë me sasinë e pastës së madhësisë së kokrrës së bizeles, mirëpo njerëzit shpesh e injorojnë këtë informacion dhe e mbushin brushën me pastë.

Kini parasysh këtë këshillë herën tjetër kur i lani dhëmbët!

Continue Reading

Të kërkuara