

Kuriozitete
Dhjetë zbulimet arkeologjike më magjepsëse të vitit 2021
Studiuesit arritën zbulime arkeologjike mbresëlënëse edhe gjatë vitit 2021.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiPavarësisht të gjitha problemeve që lidhen me pandeminë e Covid-19 që po vazhdon ende, studiuesit arritën zbulime arkeologjike mbresëlënëse edhe gjatë vitit 2021. Ja cilat janë dhjetë më të rëndësishmet:
Gjeoglifi i madh në Indi
Gjeoglifi ndoshta më i madh në botë, u zbulua në shkretëtirën Thar në Indi afër kufirit me Pakistanin. Me një sipërfaqe prej rreth 20.8 hektarësh, gjeoglifi përbëhet nga disa spirale gjarpëruese që shkojnë sa para mbrapa.
Gjatësia totale e vijave të tij është 48 km. Gjeoglifi mendohet se është ndërtuar rreth 150 vjet më parë, por synimi i tij mbetet i paqartë. Ai u zbulua fillimisht nga një ekip studiuesish, që po analizonin peizazhin duke përdorur Google Earth.
Qyteti i Artë i humbur
Arkeologët e zbuluan qytetin pranë Luksorit (Tebës së lashtë) në Egjipt. Qyteti njihej si “Ngritja e Aten” dhe u themelua nga faraoni Amenhotep III, që sundoi midis viteve 1391- 1353 Para Erës Sonë. Qyteti përmban shumë shtëpi, godina administrative, një furrë të
madhe buke, një zonë prodhimi për tulla prej balte dhe disa varreza. Dokumentet historike sugjerojnë se Amenhotep III kishte 3 pallate mbretërore në qytet, ndërsa gërmimet arkeologjike në këtë sit janë duke vazhduar.
Zbulimi i skeletit të një njeriu të kryqëzuar në epokën e Romës së lashtë
Në Kembrixhshajër të Britanisë së Madhe, arkeologët zbuluan trupin e një burri që ishte kryqëzuar në moshën 25-35 vjeç. Një gozhdë u gjet e ngulur në të paktën njërën prej kockave të thembrës së tij. Arkeologët zbuluan se kockat e këmbës së tij ishin të holla, dhe kjo do të thotë se ai ka të ngjarë të ketë qenë i lidhur në një mur për një kohë të gjatë përpara kryqëzimit. Varrimi daton në shekullin III ose IV dhe viktima mund të ketë qenë një skllav.
Harta më e vjetër e Evropës
Një seri gdhendjesh mbi një pllakë guri 4000-vjeçare të zbuluara në Francë, përfaqësojnë hartën më të vjetër të Evropës deri më sot. Pllaka bart një seri vijash që përfaqësojnë lumin Ode dhe luginën e tij përreth në Francën Perëndimore, një zonë me përmasa 30 kilometra e gjatë dhe 21 km e gjerë.
Në fakt pllaka e gurit ishte gjetur që në vitin 1900. Por vetëm këtë vit, fotogrametria ndërtoi një imazh 3D shumë të detajuar të pllakës, duke zbuluar se gdhendjet përbëjnë një hartë. Ajo mund të jetë përdorur nga një princ ose mbret për të ilustruar territorin mbi të cilin sondonte.
Përqafimi i të dashuruarve të lashtë
Rreth 1500 vjet më parë, një çift u varrosën së bashku të përqafuar. Kur arkeologët gjetën mbetjet e tyre, përqafimi i tyre ishte ende i paprekur pavarësisht kalimit të kohës. “Ky është çifti i parë që gjendet në këtë pozicion në Kinë”- tha drejtuesit i gërmimeve Qian Uang, profesor i asociuar në Departamentin e Shkencave Biomjekësore në Kolegjin e Stomatologjisë A&M në Teksas.
Burri ishte i moshës 29-35 vjeç dhe kishte disa lëndime, përfshirë një krah të thyer dhe humbjen e gishtit në dorën e djathtë. Gruaja ishte midis 35-40 vjeç dhe kishte disa kavitete, por pa lëndime të dukshme. Studiuesit spekulojnë se pasi vdiq burri, gruaja mund të ketë vrarë veten për t’u varrosur bashkë me të.
Varreza më e vjetër në botë e kafshëve shtëpiake
Një varrezë 2000-vjeçare e kafshëve shtëpiake, që mund të jetë shembulli më i vjetër i njohur në botë, u zbulua në Berenice, një qytet-port në bregun e Detit të Kuq në Egjipt. Kafshët e varrosura në këtë varrezë, duket se kanë ngordhur nga shkaqe natyrore, dhe ishin mbajtur me shumë kujdes nga pronarët e tyre. Në vendvarrime të tjera në Egjipt, kafshët shpesh flijoheshin për nder të perëndive.
Parada 11.000- vjeçare
Një vend prehistorik 11.000-vjeçar në Turqi, që sot quhet Karahantepe, u përdor dikur për një paradë parahistorike kur njerëzit parakalonin nëpër një ndërtesë me shtylla në formë fallusi, dhe në majë me gdhendjen e një kokës së një njeriu.
Kjo ndërtesë është pjesë e një kompleksi më të madh. Gërmimet në këtë sit kanë filluar në vitin 2019. Ai daton në një kohë të ngjashme me Gobekli Tepe, një sit tjetër arkeologjik me ndërtesa të mëdha dhe gdhendje kafshësh dhe kokash njerëzish.
Monumenti më i vjetër i luftës
Një varrezë 4300-vjeçare në Siri, në sitin Tell Banat, mund të jetë monumenti më i vjetër i luftës i njohur në botë. Arkeologët thonë se ai përmban kufomat e të paktën 30 luftëtarëve së bashku me armët tyre. Mbishkrimet e lashta në Mesopotami, tregojnë se si trupat e të vdekurve të luftës grumbulloheshin në një strukturë shumë të organizuar. Zbulimi tregon “se njerëzit e lashtë i nderonin të rënët në betejë, ashtu si ne sot”- thotë Ana Porter, profesoreshë e Qytetërimeve të lashta të Lindjes së Mesme në Universitetin e Torontos.
Njeriu Dragua
Shkencëtarët në Kinë kanë raportuar zbulimin e një specieje të re njerëzore, të cilën e quajnë Homo longi që do të thotë “Njeriu Dragua”. Kjo u mësua nga një kafkë që u gjet në vitin 1933, por që ishte fshehur në një pus gjatë pushtimit japonez të Kinës, dhe ku mbeti atje për 85 vjet derisa u ri-zbulua dhe u studiua.
Studimet sugjerojnë se “Njeriu Dragua” mund të jetë specia e lidhur më e afërt me Homo Sapiens. Nuk është e qartë se kur është shfaqur saktësisht “Njeriu Dragua” dhe kur është zhdukur ai, por vetë kafka daton diku midis 309.000 dhe 138.000 vjetëve më parë.
Vizatimi më i vjetër i një fantazme
Një kurator në një muzeum identifikoi një gdhendje mbi një pllakë babilonase 3500-vjeçare, atë që konsiderohet si përshkrimi më i vjetër i njohur i një fantazme. Fantazma është një burrë me mjekër. Ai paraqitet i vrenjtur teksa çon një grua të lidhur me një litar në botën e përtejshme. Pllaka ndodhet në Muzeun Britanik, pasi është blerë që në shekullin XIX-të, por fantazma nuk ishte vënë re deri vonë./bota.al
Kuriozitete
Pse qafa plaket më shpejt se fytyra?
Published
2 days agoon
September 24, 2025By
UBT News
Regjisorja dhe shkrimtarja amerikane Nora Ephron ka thënë dikur: “Fytyrat tona janë gënjeshtra, qafat tona janë e vërteta”.
Dhe në fakt, kjo shprehje është e saktë: ndërhyrjet estetike mund të zbusin shenjat e moshës në fytyrë, por qafa shpesh i tregon vitet e kaluara. Rrudhat dhe lëkura e varur në këtë zonë mbeten dëshmi e kohës. Por pse qafa plaket më shpejt dhe a mund ta parandalojmë?
Pse qafa plaket shpejt?
Sipas specialistëve, disa faktorë ndikojnë në plakje, qëndrimi i dobët, mungesa e kujdesit të rregullt, ekspozimi në diell dhe dobësimi natyral i muskujve. Lëkura e qafës është më e hollë, ka më pak gjëndra dhjamore dhe më pak kolagjen, duke e bërë më të ndjeshme ndaj rrudhave.
Qafa e teknologjisë
Një shkak modern është “qafa e teknologjisë” – qëndrimi i përkulur para kompjuterit a telefonit. Ky zakon jo vetëm që shkakton dhimbje dhe tension, por krijon vija horizontale në qafë dhe poshtë mjekrës. Për ta shmangur, pajisjet vendosni në nivelin e syve.
Kujdesi i përditshëm
Ashtu si fytyra, dhe qafa duhet mbrojtur nga dielli duke përdorur krem mbrojtës, qafa duhet të trajtohet njësoj si fytyra: me serume, kremra hidratues e produkte ushqyese në mëngjes dhe mbrëmje. Lëkura thahet shpejt, shmang produktet me bazë alkooli ose sapunët agresivë.
Trajtimet estetike
Pas moshës 50-vjeçare, kur shenjat bëhen më të dukshme, mjekësia ofron alternativa për stimulimin e prodhimit të kolagjenit: trajtimet me plazmë të pasuruar me trombocite, acid hialuronik ose biostimulues që rigjallërojnë dermën.
Po ashtu përdoren metoda si lifting me fije, radiofrekuencë ose lazer nënlëkuror që ndihmojnë në shtrëngimin e lëkurës.
Në rastet kur qafa është e relaksuar dhe e varur, zgjidhja e vetme mbetet ndërhyrja kirurgjikale, si liposuksioni për heqjen e yndyrës së tepërt apo lifting-u i plotë që riformëson muskujt dhe përmirëson konturin e qafës. /A.Z/UBT News/
Kuriozitete
Prezantohen dy mega jahtet luksoze të projektuara nga Giorgio Armani
Published
2 days agoon
September 24, 2025By
UBT News
Për vite me radhë, Giorgio Armani ka shprehur vizionin e tij për të transferuar filozofinë e dizajnit të shtëpisë së modës në sektorin e jahteve luksoze. Ky vizion u realizua përmes krijimit të dy mega jahteve 72 metra, një projekt i ekskluziv i bashkëpunimit të Armani me Italian Sea Group.
Jahtet përfaqësojnë një kombinim unik të dizajnit të jashtëm dhe të brendshëm nga vetë Armani.
Pamjet e jashtme dallohen për linjat e pastra gjeometrike që harmonizohen me sipërfaqet e lakuara, ndërsa interierët, të konceptuar nga Armani Casa, nxjerrin në pah filozofinë estetike të projektuesit.
Rezultati është një sintezë e sofistikimit stilistik, teknologjive të avancuara dhe përsosmërisë detare, duke vendosur standarde të reja për jahte luksoze të nivelit të lartë. Vetë Giorgio Armani e përshkroi projektin si një fushë personale krijimi:
“Deti dhe dizajni janë dy nga pasionet e mia më të mëdha. Me këtë bashkëpunim, e kam zgjeruar idenë e dekorimit dhe mobiljeve në botën detare, ku – ashtu si në modë – estetika dhe funksionaliteti bashkëjetojnë në mënyrë natyrale dhe elegante.”
Një nga pionierët që besoi në vizionin e tij ishte biznesmeni Kostas Cleanthos, i cili bleu dy mega jahtet që do të prezantohen së shpejti në Panairin e Jahteve në Monako. Jahti i parë është në fazën e lundrimit provë, ndërsa i dyti është në fazën përfundimtare të ndërtimit.
Cleanthous është sipërmarrës me një aktivitet të shumanshëm në financë, pasuri të paluajtshme, hotele, media dhe transport detar.
Ai themeloi kompaninë XM në 2009, e cila u zhvillua në një platformë globale tregtare me mbi 10 milionë klientë në 190 vende. I lindur dhe rritur në Qipro, përfundoi studimet në London School of Economics dhe City Business School.
Përveç aktivitetit ndërkombëtar, ka investuar në projekte ikonike në Qipro, duke përfshirë hotele e media, dhe përmes Fondacionit Cleanthous mbështet iniciativa sociale dhe bamirëse, përfshirë ndërtimin e një Klinike të re Onkologjike Pediatrike në Nikozia.
Ai ka zgjeruar aktivitetin në fushën e jahteve luksoze me dy jahte unike që mbajnë firmën e Giorgio Armani dhe prodhimin e The Italian Sea Group, duke respektuar çdo detaj të vizionit të projektuesit. /A.Z/UBT News/
Kuriozitete
Ja pse shkopinjtë e kanellës lihen jashtë derës në shtator
Published
3 days agoon
September 23, 2025By
UBT News
Kanella është përdorur prej mijëra vitesh jo vetëm si erëz në kuzhinë, por edhe si mjet shërues dhe simbolik në rituale shpirtërore.
Përveç vlerave medicinale, lidhet me tërheqjen e energjive pozitive, pasurisë dhe begatisë veçanërisht në shtator, kur praktikohen shumë rite të lidhura me të.
Një trend në TikTok ka bërë bujë, ku të rinj nga e gjithë bota vendosin shkopinj kanelle para derës së shtëpisë ose shpërndajnë pluhur kanelle mbi prag.
Videot e kësaj praktike kanë mbledhur mbi 4.5 milionë shikime. Në traditën ezoterike, dera e përparme shihet si një portal që lidh botën e jashtme me hapësirën e brendshme shpirtërore, ndaj rekomandohet që rituali të zhvillohet pikërisht aty.
Rituali është i thjeshtë, merrni një majë të bollshme kanelle të bluar, vendosni në pëllëmbën e dorës e fryni drejt derës së përparme, praktikohet në ditën e parë të muajit, por mund të bëhet në çdo kohë.
Sipas besimit popullor dhe praktikave të feng shui-t, ky veprim jo vetëm që tërheq pasuri dhe fat të mirë, por edhe ndihmon në pastrimin e energjisë së rënduar në shtëpi, duke sjellë një atmosferë më të lehtë dhe harmonike. /A.Z/UBT News/
Kuriozitete
Shkencëtarët zbulojnë akuifer të madh nën Oqeanin Atlantik
Published
4 days agoon
September 22, 2025By
UBT News
Një zbulim befasues nën Oqeanin Atlantik pranë SHBA-ve mund të ofrojë shpresë për mungesën globale të ujit të pijshëm.
Gjatë një ekspedite këtë verë, shkencëtarët nga Woods Hole Oceanographic Institution dhe Universiteti i Kolumbias konfirmuan praninë e një rezervuari të madh me ujë të ëmbël nën fundin e detit, nga Massachusetts deri në New Jersey.
Përdorimi i teknologjisë elektromagnetike dhe një shpime deri në 1,300 metra nën dyshemenë e detit tregoi se uji ka përmbajtje kripë të ulët, brenda standardeve për ujin e pijshëm. Mostrat janë duke u analizuar për mikrobet dhe për të vlerësuar sigurinë e përdorimit.
Shkencëtarët ende nuk e dinë moshën e ujit, e cila përcakton nëse rezervuari është i ripërtëritshëm apo i kufizuar. Origjina e ujit lidhet me akullnajat e shkrira ose reshjet mijëra vjet më parë.
Ekspertët thonë se akuiferi mund të përmbajë ujë të mjaftueshëm për të furnizuar një qytet si New York për qindra vjet. Megjithatë, nxjerrja e ujit nga këto thellësi kërkon energji të madhe dhe përballen sfida logjistike dhe mjedisore.
Shkencëtarët besojnë se akuiferët nën det mund të jenë një burim i rëndësishëm për të adresuar krizën globale të ujit, por përdorimi i tyre nuk zëvendëson nevojën për mbrojtjen e burimeve ujore në tokë. /A.Z/UBT News/

Gjykata spanjolle liron Dani Alves-in

Caktohet data, Pogba rikthehet në fushë

Aksident me fatalitet në Blagaj të Pejës

Legjenda e Barcelonës njofton pensionimin nga futbolli

Osmani takohet me presidentin e Senegalit

Arrestohet një i dyshuar për sulm seksual ndaj një të miture në Podujevë

Nis Superliga e Kosovës në futsall këtë fundjavë

Sean ‘Diddy’ Combs rikthehet në gjykatë për të kërkuar një gjykim të ri

18 nga librat më të mirë të vitit sipas gazetarëve të BBC
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Kërkime3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26