Shëndet
Dhjetë fakte për solariumin që nuk janë shumë të këndshme
Procesi përshpejton plakjen e lëkurës.
Published
3 years agoon
By
UBT newsBanjat e diellit janë ende një aktivitet popullor, pavarësisht paralajmërimeve nga dermatologët se nuk është mirë të teprohet dhe solariumi për shumëkujt duket si një zgjidhje e shpejtë dhe një ide e mirë.
Megjithatë, megjithëse ekspozimi i moderuar dhe i sigurt në diell ka përfitime shëndetësore, nxirja gjithmonë mbart rrezikun e dëmtimit të lëkurës dhe djegieve nga dielli.
Këtu janë 10 fakte të bazuara në kërkime që mund t’ju habisin.
1. Një shtrat për rrezitje nuk është më i sigurt se dielli
Vetëm një banjë dielli në ambiente të mbyllura mund të rrisë rrezikun e zhvillimit të kancerit të lëkurës (melanoma, karcinoma e qelizave skuamoze dhe karcinoma e qelizave bazale), thotë Akademia Amerikane e Dermatologjisë.
Dëshmia që banja dielli në ambiente të mbyllura rrit në mënyrë dramatike rrezikun e prekjes nga kanceri i lëkurës është aq e fortë sa Administrata e Ushqimit dhe Barnave të SHBA-së (FDA) kërkon që të gjitha pajisjet e banjave të brendshme të kenë etiketa që paralajmërojnë për rreziqet që mbart ekspozimi në diell sikurse fotot në kutitë e cigareve.
2. Të bësh banja dielli në dhomë me diell përshpejton plakjen e lëkurës
Rrudhat, njollat e moshës dhe humbja e qëndrueshmërisë së lëkurës zakonisht shfaqen shumë më herët tek njerëzit që janë shpesh në diell. Gjithashtu, lëkura mund të bëhet e ashpër në një mënyrë që nuk mund të ndodhë me njerëzit që nuk bëjnë banja dielli.
3. Përdorimi i një shtrati për rrezitje mund të shkaktojë lëndime serioze
Nuk janë të rralla rastet kur njerëzit përfundojnë te mjeku për djegie, humbje të vetëdijes dhe dëmtime të syve të shkaktuara nga banja e diellit në ambiente të mbyllura.
4. Marrja e një “fontacioni të mirë” nuk do të parandalojë djegien nga dielli
Shumë njerëz besojnë se përdorimi i një shtrati për rrezitje për të marrë një nxirje të plotë do të parandalojë djegien nga dielli kur më vonë shtrihen në plazh dhe ekspozohen. Një mit absolut. Edhe kur keni një “substrat”, prapë mund të digjeni veten nëse jeni në diell për një kohë të gjatë. Dhe sa herë që nxiheni ose digjni lëkurën tuaj, ju dëmtoni ADN-në në lëkurën tuaj, duke rritur rrezikun e kancerit të lëkurës. Sipas Akademisë Amerikane të Dermatologjisë, gratë para moshës 30-vjeç kanë gjashtë herë më shumë gjasa të preken nga melanoma.
5. Në dhomë me diell nuk mund të prodhohet mjaftueshëm vitaminë D
Llambat e përdorura në shtretër për rrezitje lëshojnë kryesisht dritë UVA; megjithatë, trupi ynë ka nevojë për dritën UVB për të prodhuar vitaminën D. Për të marrë vitaminën D në mënyrë të sigurt, dermatologët rekomandojnë ekspozim shumë të shkurtër në diell, rreth 10 minuta në ditë dhe një dietë të shëndetshme. Nëse ende nuk po merrni mjaftueshëm vitaminë D, merrni parasysh marrjen e suplementeve.
6. Ka një varësi ndaj diellit
Sipas Akademisë Amerikane të Dermatologjisë, rreth 20% e grave të bardha midis moshës 18 dhe 30-vjeç që përdorin banja dielli në ambiente të mbyllura shfaqin shenja varësie. Është e vështirë për ta të ndalojnë errësimin. Kur ata nuk marrin një dozë konstante të rrezeve UV, ata ndihen të shqetësuar ose të dëshpëruar.
7. Banjat e diellit (të çdo lloji) mund të theksojnë njollat
Në kundërshtim me besimin popullor, bërja e diellit do t’i bëjë njollat edhe më të dukshme.
8. Dhënia e “informacioneve të rreme dhe mashtruese” është një praktikë e zakonshme në sallone
Një studim i kryer nga Komiteti i Energjisë dhe Tregtisë i Dhomës së Përfaqësuesve Amerikanë bëri një zbulim befasues.
Gjatë këtij studimi, stafit për rrezitje iu drejtuan pyetje në lidhje me rreziqet e bëra nga dielli në ambiente të mbyllura.
Është zbuluar se 90% e stafit në shtretër për rrezitje për adoleshentët me lëkurë të çelur, për shembull, thonë se bërja e diellit në një shtrat për rrezitje nuk është një rrezik për shëndetin.
Shumë madje mendojnë se banja diellore në dhomë me diell ka përfitime shëndetësore. Kjo e çoi Dhomën e Përfaqësuesve të SHBA në raportimin: “Shumica dërmuese e shtretërve për rrezitje të kontaktuara nga hetuesit e Komitetit dhanë informacion të rremë në lidhje me rreziqet serioze të banjave të diellit në ambiente të mbyllura dhe bënë pretendime të rreme në lidhje me përfitimet shëndetësore të banjave të brendshme të diellit.”
9. Rrezitja gjatë gjithë vitit është e mundur me vetë-rrezitje
Shumë njerëz thonë se përdorin një shtrat për rrezitje sepse u pëlqen mënyra se si duken të nxirë. Produktet vetë-rrezitje ju ofrojnë një mënyrë për t’u dukur e nxirë pa rritur rrezikun e zhvillimit të rrudhave të hershme dhe kancerit të lëkurës. Të aplikuara në mënyrën e duhur, produktet vetë-rrezitëse duken natyrale – dhe nuk do t’ju lënë me lëkurë portokalli, vija apo njolla.
Produktet për vetë-rrezitje nuk mund të mbrojnë lëkurën nga djegiet.
10. Vendimi për të mos bërë banja dielli mund t’ju zgjasë jetën
Duke zgjedhur të mos nxiheni, ju reduktoni rrezikun e marrjes së më shumë llojeve të kancerit, përfshirë melanomën. Asnjëherë nuk është vonë për të filluar të mbroni lëkurën nga dielli real apo artificial. Sapo ta bëni këtë, trupi juaj do të fillojë të riparojë dëmtimet nga rrezet UV.
Shëndet
Djathi, një aleat i mundshëm kundër plakjes së trurit
Published
9 hours agoon
November 4, 2025By
UBT News
Një studim japonez tregon se edhe konsumimi i moderuar i djathit një herë në javë mund të ndihmojë në ruajtjen e shëndetit të trurit dhe të ulë rrezikun e demencës, sipas news-medical.net.
Demenca është një problem shëndetësor në rritje, që pritet të prekë mbi 150 milionë njerëz deri në 2050.
Pavarësisht përparimeve mjekësore, trajtimet mbeten të kufizuara, duke bërë dietën një faktor të rëndësishëm mbrojtës.
Djathi përmban komponime bioaktive si vitamina K2, peptide dhe probiotikë, që mbrojnë qelizat nervore përmes veprimit antiinflamator dhe metabolik.
Studimi përdori të dhëna nga Studimi Gerontologjik i Japonisë (JAGES) 2019 dhe gjeti se personat mbi 65 vjeç që konsumonin djathë të paktën një herë në javë kishin 21-24% rrezik më të ulët të demencës dhe një ndryshim prej rreth 7,7 ditësh në kohën mesatare të mbijetesës krahasuar me të tjerët.
Rezultatet sugjerojnë se edhe zakonet e thjeshta dietike, si konsumimi i moderuar i djathit, mbështesin shëndetin kognitiv gjatë plakjes. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Shijoni vjeshtën me 5 ushqime kryesore për energji dhe shëndet
Published
10 hours agoon
November 4, 2025By
UBT News
Vjeshta është stina ideale për fruta, perime dhe ushqime nëntokësore që ndihmojnë në humbjen e kilogramëve, mbrojtjen e zemrës dhe forcimin e imunitetit.
Kungulli i artë – i njohur si mbreti i vjeshtës, mund të përdoret në byrek, supa apo ëmbëlsira. Mund të piqet në furrë dhe të shoqërohet me kajmak dhe arra, duke shijuar vlerat e tij të pasura ushqyese.
Kërpudhat – të pasura me vitaminë B, selenium, zink dhe kalium, ofrojnë energji, pak kalori dhe mbrojnë zemrën falë vlerave antioksiduese.
Lulelakra – një perime super e shëndetshme me vitamina B, C, K, Omega-3 dhe fibër. Përmban sulforafan, substancë që ndihmon në luftimin e qelizave të dëmshme dhe përmirëson tretjen.
Molla – fruti i shëndetshëm që mbron zemrën dhe ul rrezikun e diabetit tip 2. Konsumi i dy mollëve në ditë përmirëson kolesterolin dhe ul sheqerin në gjak.
Dardha – e pasur me fibër, vitamina B2, C, E, bakër, kalium dhe antioksidantë. Konsumimi i saj, veçanërisht me lëkurë, ndihmon në rregullimin e sheqerit dhe mirëmbajtjen e peshës trupore.
Vjeshta sjell bollëk të ushqimeve që janë të shijshme dhe njëkohësisht të dobishme për shëndetin. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Mos hani çokollatë pas orës 3 të pasdites!
Published
12 hours agoon
November 4, 2025By
UBT News
Kur bëhet fjalë për një gjumë të mirë, shumica e njerëzve e dinë të shmangin përdorimin e telefonit para gjumit ose konsumimin e kafesë dhe alkoolit.
Por, sipas dietologes britanike Frances Ralph, disa ushqime që shpesh neglizhohen mund të ndikojnë negativisht në cilësinë e gjumit.
Në një intervistë për Metro.co.uk, Ralph këshillon që konsumimi i çokollatës të shmanget pas orës 15:00.
“Mund të mendoni se dy copa çokollatë e zezë pas darkës janë të shëndetshme për shkak të antioksidantëve, por sabotojnë gjumin në heshtje,” shpjegon ajo.
Çokollata e zezë përmban kafeinë dhe teobrominë, dy stimulues që zgjojnë sistemin nervor. Vetëm 20 gramë çokollatë e zezë mund të kenë aq kafeinë sa një filxhan i vogël çaji jeshil, ndërsa teobromina mund të qëndrojë në trup për 6–8 orë, duke ndikuar në gjumin e natës.
“Nëse ju pëlqen çokollata, shijoni më herët gjatë ditës, para orës 15:00, kur trupi mund t’i përpunojë më lehtë këta stimulues,” shton dietologia.
Por, çokollata nuk është e vetmja që mund të ndikojë keq. Ralph përmend edhe salcat me bazë domatesh, të cilat shkaktojnë refluks acid, si dhe djathrat e vjetër dhe mishrat e kuruar, të pasura me tiraminë, një substancë që nxit zgjimin dhe të pengojë gjumin e thellë.
Ekspertja këshillon që vakti i mbrëmjes të përfundojë tre orë para gjumit dhe të zgjidhen ushqime të lehta, pa stimulues “të fshehur”. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Shkencëtarët prezantojnë serumin që rikthen flokët në vetëm 20 ditë
Published
13 hours agoon
November 4, 2025By
UBT News
Një studim i fundit nga Universiteti Kombëtar i Tajvanit ka dhënë rezultate premtuese në luftën kundër rënies së flokëve.
Studiuesit zhvilluan një serum të thjeshtë, i cili aplikohet në lëkurë dhe sipas testeve të kryera në minj laboratorikë, stimulon rritjen e flokëve brenda tre javësh. Produkti mund të shndërrohet së shpejti në një trajtim të zakonshëm kozmetik për kujdesin e flokëve.
Serumi përmban acide yndyrore natyrale që nuk irritojnë lëkurën e veprojnë duke stimuluar qelizat dhjamore për të rigjeneruar folikulat e flokëve. Ky proces, që konsiderohej i vështirë për t’u arritur pa ndërhyrje kirurgjikale ose trajtime kimike intensive, tani mund të realizohet me një formulë të thjeshtë.
“E testova vetë në këmbët e mia për tre javë dhe pashë rigjenerim të dukshëm të flokëve,” tha profesori Sung-Jan Lin, autor i studimit, për New Scientist.
Ai dhe ekipi i tij kanë patentuar formulën dhe po përgatiten për testime klinike te njerëzit para se ta lëshojnë në treg.
Në eksperimentet fillestare, studiuesit përdorën substancë irrituese për të stimuluar sistemin imunitar të minjve, duke nxitur qelizat dhjamore të lëshonin acide yndyrore që aktivizonin qelizat burimore të folikulave të flokëve. Ata zhvilluan një version më të butë të serumit, i cili përmban acide oleike dhe palmitoleike të tretura në alkool, që nxisin rritjen e flokëve pa nevojën e stimulimit irritues.
“Këto acide gjenden natyrshëm në trupin tonë dhe në shumë vajra bimore, ndaj përdorimi i tyre është i sigurt,” shtoi prof. Lin.
Hulumtuesit theksojnë se serumi duhet të testohet ende në një numër më të madh vullnetarësh njerëzorë, por rezultatet janëpremtuese. Nëse testet klinike konfirmojnë efektivitetin, ky serum ofrohet si produkt kozmetik i zakonshëm për trajtimin e rënies së flokëve, pa nevojën e recetës mjekësore.
Trajtimet për rënien e flokëve përfshijnë ilaçe si minoxidil dhe finasteride, transplantime folikulash dhe terapi me lazer, që shkaktojnë efekte anësore si çrregullime hormonale ose depresion.
Ky zbulim tajvanez hapë rrugën për alternativë natyrale, efektive e pa efekte të rënda anësore për miliona persona që vuajnë nga alopecia në mbarë botën. /A.Z/UBT News/
Halsey përfundon në urgjencë pas koncertit në Boston
Trafiku i përditshëm, rreziku i fshehur për shëndetin
Dua Lipa lanson linjën e saj të kujdesit për lëkurën
Djathi, një aleat i mundshëm kundër plakjes së trurit
Si ta forconi vetë-disiplinën në vendin e punës?
Skuadra e Serie-A shkarkon trajnerin
Shijoni vjeshtën me 5 ushqime kryesore për energji dhe shëndet
KDI: Presidentja të ofrojë transparencë dhe qartësi për procesin e caktimit të mandatarit
David Beckham bëhet ‘Sir’ dhe shënon një kapitull të ri në karrierën e tij
Të kërkuara
-
Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni1 month agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
