Shëndet
Dhjetë arsye pse jeni vazhdimisht të lodhur
Ndonjëherë shkaqet e lodhjes janë mjaft të dukshme.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiFlini mjaftueshëm gjumë, por jeni ende i lodhur? Para se t’ia atribuoni këtë një stili jetese plot tension dhe angazhimeve të shumta, zbuloni disa nga shkaqet tipike të lodhjes kronike.
Mungesa e gjumit
Shumë njerëz herë pas here vuajnë nga pagjumësia, e cila prish ciklin normal të gjumit dhe proceset rigjeneruese që ndodhin gjatë natës. Nevojat për gjumë ndryshojnë në varësi të moshës: foshnjat kanë nevojë për rreth 16 orë gjumë në ditë, adoleshentët rreth nëntë dhe të rriturit nga shtatë deri në tetë orë gjumë në natë. Megjithatë, për disa njerëz, pesë orë janë të mjaftueshme, për disa, përsëri, dhjetë janë të nevojshme.
Ushqimi jo i duhur
Ushqimi i pamjaftueshëm ose zgjedhjet e gabuara ushqimore mund të krijojnë një problem. Nëse e filloni ditën me një pastë të ëmbël, atëherë niveli i sheqerit në gjak do të rritet ndjeshëm dhe së shpejti do të bjerë sërish, duke ju bërë të ndiheni të dobët. Kjo është arsyeja pse është më mirë të hani një mëngjes të shëndetshëm, i cili përmban një kombinim të proteinave dhe karbohidrateve komplekse – për shembull, vezë dhe bukë të thekur. Vetëm ushqime të tilla mund të mbajnë një nivel të qëndrueshëm të sheqerit në gjak.
Anemia
Anemia shfaqet shpesh te gratë në menopauzë, por edhe tek ato që janë ende në riprodhim, nëse periodat e tyre janë të rënda. Burrat kanë më pak gjasa të vuajnë nga anemia. Terapia varet nga shkaku, dhe duhet patjetër të konsumoni ushqime të pasura me hekur (burimet më të mira janë mishi i kuq pa dhjamë ose perimet – bishtajore, tofu, drithëra, fruta të thata, perime me gjethe jeshile) ose të merrni suplemente.
Ngadalësimi i funksionit të tiroides
Kjo gjëndër e vogël endokrine, e vendosur në qafë, kontrollon metabolizmin – shkallën me të cilën trupi e shndërron ushqimin në energji. Funksioni më i dobët i tiroides ngadalëson metabolizmin dhe pasojat kryesore janë dobësia e përgjithshme dhe shtimi në peshë. Hipotiroidizmi (puna e ngadaltë) shfaqet pesë herë më shpesh te femrat, veçanërisht ato mbi 40-vjeç.
Sindroma e lodhjes kronike
Nëse lodhja është e përditshme dhe zgjat gjysmë viti dhe është e shprehur në atë masë sa nuk mund të kryeni aktivitetet e përditshme, atëherë ekziston mundësia reale që të jetë një sindromë e lodhjes kronike (encefalopati mialgjike ose ME).
Ky çrregullim manifestohet në një sërë simptomash, por rraskapitja e vazhdueshme e pashpjegueshme është treguesi i tij bazë. Edhe pse nuk ka një zgjidhje të shpejtë dhe të lehtë për këtë problem shëndetësor, njerëzit që vuajnë prej tij zakonisht ndihmohen nga ndryshimi i zakoneve, përmirësimi i cilësisë së gjumit dhe aktiviteti fizik i moderuar.
Apnea e natës
Kjo gjendje karakterizohet nga ndërprerje të shkurtra të frymëmarrjes gjatë natës që prishin ritmin normal të gjumit. Pavarësisht se fle mjaftueshëm gjatë, personi zgjohet i rraskapitur dhe i lodhur në mëngjes. Apnea e natës më së shpeshti shfaqet te meshkujt obezë të moshës së mesme dhe konsumimi i alkoolit dhe pirja e duhanit vetëm sa e përkeqësojnë gjendjen.
Intoleranca ushqimore
Nëse ndjenja e lodhjes intensifikohet pas konsumimit të ndonjë lloj ushqimi, atëherë ndoshta bëhet fjalë për një formë më të lehtë intolerance. Ajo monitoron reagimet ndaj asaj që hani për një kohë, kështu që nëse dyshoni se një ushqim është shkaku i lodhjes, ai hiqet nga dieta për të konfirmuar ose larguar dyshimet.
Diabeti
Ndryshe nga njerëzit e shëndetshëm, tek të cilët sheqeri depërton në qeliza dhe shndërrohet në energji, te diabetikët ai qëndron në gjak. Rezultati është mungesa e energjisë pavarësisht nga konsumimi i ushqimit. Një nga simptomat tipike të diabetit të pa diagnostikuar është lodhja ekstreme.
Probleme me zemrën
Kur aktivitetet e përditshme, si pastrimi i shtëpisë ose ngjitja e shkallëve, shkaktojnë lodhje intensive, atëherë mund të jetë një sinjal i funksionit të dëmtuar të zemrës. Në fakt, lodhja në këtë rast mund të jetë një simptomë e hershme e sëmundjeve të zemrës.
Depresioni
Depresioni shkakton jo vetëm probleme emocionale, por edhe fizike. Dobësia e përgjithshme, dhimbja e kokës dhe humbja e oreksit janë manifestimet fizike më të zakonshme të kësaj sëmundjeje mendore. Nëse jeni të lodhur dhe letargjik për më shumë se dy ose tre javë, konsultohuni me një mjek për të përcaktuar shkakun dhe për të përcaktuar terapinë e duhur.
Disa njerëz ndjejnë ankth të vazhdueshëm, të pakontrollueshëm, i cili ua prish shumë jetën e përditshme. Mjekët e quajnë çrregullim ankthi të përgjithësuar dhe lodhja e rëndë është një nga simptomat e kësaj gjendje. Depresioni mund të jetë edhe pasojë e mungesës së gjumit, e cila ndikon ndjeshëm në gjendjen mendore. Pagjumësia gjithashtu rrit rrezikun e ankthit dhe çrregullimit bipolar.
Ndonjëherë shkaqet e lodhjes janë mjaft të dukshme. Kujdesi për fëmijët e vegjël, detyrimet e shumta, teprica apo mungesa e peshës – e gjithë kjo ndikon në nivelet e energjisë. Sidoqoftë, është shumë e rëndësishme ta eliminoni çdo arsye mjekësore për lodhje të rëndë ose të zgjatur, e cila mund të jetë simptomë e ndonjë çrregullimi ose sëmundjeje të fshehur.
Shëndet
Xhinxheri i përditshëm, efektet që nuk i dinit mbi trupin tuaj
Published
1 day agoon
December 5, 2025By
UBT News
Xhinxheri është një nga erëzat më të njohura në botë, i përdorur si në gatimet e ëmbla ashtu edhe në ato të kripura.
Shpesh na sjell ndër mend aromat e festave, por në të vërtetë ai ka vlera të rëndësishme gjatë vitit.
Përveç shijes karakteristike, xhinxheri përmban përbërës natyralë që ndikojnë pozitivisht në shëndet.
Konsumimi i rregullt i saj lidhet me një sërë përfitimesh të mundshme, që variojnë nga tretja dhe imuniteti deri te inflamacioni dhe funksionet e trurit. Ngrënia e xhinxherit sjellë benefite të dukshme.
Çfarë ndodh në trup kur e konsumoni çdo ditë?
1. Mund të keni më pak të përziera
Xhinxheri është i njohur për aftësinë e tij për të lehtësuar të përzierat, sidomos te gratë shtatzëna, tek ata që vuajnë nga sëmundja e lëkundjes gjatë udhëtimit, apo kur stomaku është i irrituar. Ai vepron mbi receptorët e serotoninës në zorrë, gjë që e bën shumë efektiv.
2. Ndihmon kundër gazrave dhe fryrjes
Stimulon tretjen dhe nxit lëvizjen më të shpejtë të ushqimit në sistemin tretës. Si karminativ, qetëson stomakun dhe redukton gazrat e tepërt dhe fryrjen.
3. Ul inflamacionin
Përbërësi aktiv i xhinxherit, gingeroli, ka veti të forta anti-inflamatore dhe antioksiduese. Ai zvogëlon dhimbjet e kyçeve, inflamacionin kronik dhe dhimbjet e muskujve pas stërvitjes. Studime të ndryshme tregojnë se xhinxheri mund të ndihmojë personat që vuajnë nga artroza.
4. Mund të sëmuresh më rrallë
I pasur me antioksidantë që forcojnë sistemin imunitar. Nuk e parandalon plotësisht ftohjen, por mund të ulë ndjeshmërinë ndaj infeksioneve.
5. Mund të lehtësojë dhimbjet menstruale
Xhinxheri mund të zvogëlojë dhimbjet menstruale falë efektit të tij relaksues dhe anti-inflamator.
6. Përmirëson nivelin e kolesterolit
Sipas studimeve, konsumimi i rregullt i xhinxherit mund të ulë nivelin e LDL-së (“kolesteroli i keq”) dhe trigliceridet, duke kontribuar në një zemër më të shëndetshme.
7. Stabilizon sheqerin në gjak
Xhinxheri mund të ndihmojë në mbajtjen e një niveli të qëndrueshëm të sheqerit në gjak, duke përmirësuar energjinë dhe metabolizmin. Studimet tregojnë përfitime edhe tek personat me diabet.
8. Mbështet shëndetin e mëlçisë
Ai mund të ulë disa enzima të mëlçisë e përmirëson funksionimin e saj, ndoshta falë ndikimit të tij në uljen e rezistencës ndaj insulinës.
9. Mund të përmirësojë shëndetin e trurit
Falë vetive antioksiduese e anti-inflamatore, xhinxheri kontribuon në mbrojtjen e trurit në afat të gjatë.
Disa përbërës lidhen me uljen e rrezikut për sëmundje neurodegjenerative si Alzheimeri, Parkinsoni dhe skleroza multiple. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Orkidea: Aromë, bukuri dhe shëndet në një bimë
Published
2 days agoon
December 5, 2025By
UBT News
Orkidea është një nga bimët më të bukura dhe më të dashura, e njohur për simetrinë e dyanshme që tërheq njerëzit.
Familja Orchidaceae përfshin rreth 25,000 specie, përfshirë edhe Vaniljen, e përdorur gjerësisht për aromë dhe gatim.
Që në lashtësi, orkidea ka pasur përdorime medicinale. Grekët e përdornin si afrodiziak dhe për trajtime të ndryshme shëndetësore, ndërsa mjekësia tradicionale e ka shfrytëzuar që nga viti 2800 para erës sonë.
Sot, vetëm 50 specie përdoren në mjekësinë popullore.
Përdorimet kryesore të orkidesë për shëndetin:
Qetësim dhe gjumë të mirë: Çaji i orkidesë ndihmon në relaksim dhe përmirëson energjinë emocionale.
Sistem imunitar: Orkidea e thatë forcon trupin kundër infeksioneve.
Shikim dhe trajtime alternative: Ndihmon në mbrojtjen e qelizave dhe përdoret në aromaterapi.
Përbërës ushqimor dhe kozmetik: Vanilja përdoret në gatim, parfume, terapitë aromatike dhe produkte kozmetike.
Përveç vlerave shëndetësore, orkidea është e bukur, simbol i dashurisë, bukurisë dhe luksit, dhe mund të kultivohet lehtë në shtëpi për zbukurim. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Si të plakemi më ngadalë? Tre perime që nuk duhet t’i humbisni
Published
2 days agoon
December 5, 2025By
UBT News
Ushqyerja ka një ndikim të drejtpërdrejtë në mënyrën se si plakemi dhe në sa të fortë jemi përballë sëmundjeve.
Perimet, që janë të pasura me vitamina, minerale dhe antioksidantë, luajnë rol kyç në mbrojtjen e qelizave nga dëmtimet, reduktimin e inflamacionit dhe forcimin e sistemit imunitar.
Kur konsumohen rregullisht, ato përmirësojnë jo vetëm imunitetin, por edhe shëndetin e lëkurës dhe nivelin e energjisë.
Mes tyre, disa perime dallohen për efekte të veçanta kundër plakjes dhe në mbështetje të imunitetit.
Brokoli
Renditet ndër ushqimet më të dobishme për plakjen e shëndetshme. Ai përmban sasi të larta të vitaminës C, e cila ndihmon në prodhimin e kolagjenit dhe forcon imunitetin. Antioksidantët dhe përbërësit si sulforafani kontribuojnë në mbrojtjen e qelizave nga dëmtimet.
Ekspertët rekomandojnë konsumimin e brokolit të zier lehtë apo të zbutur, pasi kështu ruan nivele më të larta të lëndëve ushqyese.
Përfshirja e tij disa herë në javë mund t’i japë trupit një mbështetje të rëndësishme.
Spinaqi
I mbushur me vitamina A, C dhe K, folat dhe hekur, kombinim për energji dhe imunitet. Antioksidantët që përmban luftojnë stresin, një nga faktorët kryesorë që përshpejton plakjen qelizore. Luteina dhe zeaksantina mbrojnë shëndetin e syve, duke qenë veçanërisht të vlefshme me kalimin e moshës. Për shkak të shijes së butë, spinaqi është i lehtë për t’u futur në receta, nga sallatat te supat, makaronat apo smoothie-t.
Domatet
Janë të pasura me likopen, antioksidant i fuqishëm që mbron lëkurën nga rrezet UV, ul inflamacionin e ngadalëson humbjen e kolagjenit. Likopeni përthithet më mirë kur domatet gatuhen lehtë ose konsumohen me vaj ulliri. Përveç kësaj, domatet përmbajnë vitaminë C, e cila mbështet imunitetin dhe lëkurën e shëndetshme. Konsumi i rregullt mund të jetë mënyrë e thjeshtë për të mbrojtur trupin nga brenda.
Përfundimi:
Brokoli, spinaqi dhe domatet janë tre përbërës të fuqishëm që mund të ndihmojnë në ngadalësimin e procesit të plakjes dhe forcimin e sistemit imunitar—aleatë të thjeshtë, por jashtëzakonisht efektivë për shëndetin. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Bima që shpesh e nënvlerësojmë, por mbron fuqishëm mëlçinë
Published
2 days agoon
December 5, 2025By
UBT News
Thistle, ose në shqip gjembaç është një bimë e klasit të parë që mbron mëlçinë nga toksiciteti kimik.
Ajo stimulon fazën I dhe fazën II të rrugëve enzimatike të detoksifikimit të mëlçisë, është shumë e efektshme në parandalimin e kancerit dhe ndihmon njerëzit që janë duke marrë kimioterapi ose duke marrë ilaçe të tjera toksike.
Silymarin, përbërësi aktiv te gjembi është treguar të jetë një nga substancat më të fuqishme për mbrojtjen e mëlçisë .
Gjembi është aprovuar për përdorim në dëmtimin e mëlçisë sepse është treguar se stimulon sintezën e hepatociteve të reja që zëvendësojnë ato të vjetra të dëmtuara.
Përdorimi i gjembaçit për disa javë është veçanërisht i dobishëm për njerëzit që pinë shpesh alkool, konsumojnë ushqime të yndyrshme, kanë nivele të larta të lipideve në gjak ose marrin mjekime të rregullta.
Shumë studime kanë gjetur rolin mbrojtës të kësaj barishte kundër kancerit. /A.Z/UBT News/
Rektori Hajrizi pjesëmarrës në ceremoninë e ndezjes së dritave në Crown të Texas-it
Rexhaj: Bizneset shqiptaro-gjermane, një bashkëpunim shumë i frytshëm
Rektori i UBT-së zhvilloi vizitë zyrtare në Texas me ftesë të Sam Houston State University
Trump: Evropa përballet me rrezikun e një zhdukjeje civilizuese
Thellimi i bashkëpunimit strategjik Shqipëri-SHBA, Spiropali takon Hanrahan
Netflix bëhet pronar i Warner Bros dhe HBO pas marrëveshjes gjigante
Gjenerali i lartë amerikan i NATO-s: Evropa do të mbijetojë edhe me më pak ushtarë amerikanë
Policia moldave gjen prova për grupin që dyshohet se u trajnua në Serbi për nxitjen e trazirave në Moldavi
Sonte bllokohet sërish aksi rrugor Kakavijë-Janinë shkaku i protestës së fermerëve grekë
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni2 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Lajmet3 months agoUBT hap thirrjen për abstrakte në Konferencën Ndërkombëtare të Stomatologjisë
