Shëndeti

Dhjetë arsye pse jeni vazhdimisht të lodhur

Ndonjëherë shkaqet e lodhjes janë mjaft të dukshme.

Published

on

Flini mjaftueshëm gjumë, por jeni ende i lodhur? Para se t’ia atribuoni këtë një stili jetese plot tension dhe angazhimeve të shumta, zbuloni disa nga shkaqet tipike të lodhjes kronike.

Mungesa e gjumit

Shumë njerëz herë pas here vuajnë nga pagjumësia, e cila prish ciklin normal të gjumit dhe proceset rigjeneruese që ndodhin gjatë natës. Nevojat për gjumë ndryshojnë në varësi të moshës: foshnjat kanë nevojë për rreth 16 orë gjumë në ditë, adoleshentët rreth nëntë dhe të rriturit nga shtatë deri në tetë orë gjumë në natë. Megjithatë, për disa njerëz, pesë orë janë të mjaftueshme, për disa, përsëri, dhjetë janë të nevojshme.

Ushqimi jo i duhur

Ushqimi i pamjaftueshëm ose zgjedhjet e gabuara ushqimore mund të krijojnë një problem. Nëse e filloni ditën me një pastë të ëmbël, atëherë niveli i sheqerit në gjak do të rritet ndjeshëm dhe së shpejti do të bjerë sërish, duke ju bërë të ndiheni të dobët. Kjo është arsyeja pse është më mirë të hani një mëngjes të shëndetshëm, i cili përmban një kombinim të proteinave dhe karbohidrateve komplekse – për shembull, vezë dhe bukë të thekur. Vetëm ushqime të tilla mund të mbajnë një nivel të qëndrueshëm të sheqerit në gjak.

Anemia

Anemia shfaqet shpesh te gratë në menopauzë, por edhe tek ato që janë ende në riprodhim, nëse periodat e tyre janë të rënda. Burrat kanë më pak gjasa të vuajnë nga anemia. Terapia varet nga shkaku, dhe duhet patjetër të konsumoni ushqime të pasura me hekur (burimet më të mira janë mishi i kuq pa dhjamë ose perimet – bishtajore, tofu, drithëra, fruta të thata, perime me gjethe jeshile) ose të merrni suplemente.

Ngadalësimi i funksionit të tiroides

Kjo gjëndër e vogël endokrine, e vendosur në qafë, kontrollon metabolizmin – shkallën me të cilën trupi e shndërron ushqimin në energji. Funksioni më i dobët i tiroides ngadalëson metabolizmin dhe pasojat kryesore janë dobësia e përgjithshme dhe shtimi në peshë. Hipotiroidizmi (puna e ngadaltë) shfaqet pesë herë më shpesh te femrat, veçanërisht ato mbi 40-vjeç.

Sindroma e lodhjes kronike

Nëse lodhja është e përditshme dhe zgjat gjysmë viti dhe është e shprehur në atë masë sa nuk mund të kryeni aktivitetet e përditshme, atëherë ekziston mundësia reale që të jetë një sindromë e lodhjes kronike (encefalopati mialgjike ose ME).

Ky çrregullim manifestohet në një sërë simptomash, por rraskapitja e vazhdueshme e pashpjegueshme është treguesi i tij bazë. Edhe pse nuk ka një zgjidhje të shpejtë dhe të lehtë për këtë problem shëndetësor, njerëzit që vuajnë prej tij zakonisht ndihmohen nga ndryshimi i zakoneve, përmirësimi i cilësisë së gjumit dhe aktiviteti fizik i moderuar.

Apnea e natës

Kjo gjendje karakterizohet nga ndërprerje të shkurtra të frymëmarrjes gjatë natës që prishin ritmin normal të gjumit. Pavarësisht se fle mjaftueshëm gjatë, personi zgjohet i rraskapitur dhe i lodhur në mëngjes. Apnea e natës më së shpeshti shfaqet te meshkujt obezë të moshës së mesme dhe konsumimi i alkoolit dhe pirja e duhanit vetëm sa e përkeqësojnë gjendjen.

Intoleranca ushqimore

Nëse ndjenja e lodhjes intensifikohet pas konsumimit të ndonjë lloj ushqimi, atëherë ndoshta bëhet fjalë për një formë më të lehtë intolerance. Ajo monitoron reagimet ndaj asaj që hani për një kohë, kështu që nëse dyshoni se një ushqim është shkaku i lodhjes, ai hiqet nga dieta për të konfirmuar ose larguar dyshimet.

Diabeti

Ndryshe nga njerëzit e shëndetshëm, tek të cilët sheqeri depërton në qeliza dhe shndërrohet në energji, te diabetikët ai qëndron në gjak. Rezultati është mungesa e energjisë pavarësisht nga konsumimi i ushqimit. Një nga simptomat tipike të diabetit të pa diagnostikuar është lodhja ekstreme.

Probleme me zemrën

Kur aktivitetet e përditshme, si pastrimi i shtëpisë ose ngjitja e shkallëve, shkaktojnë lodhje intensive, atëherë mund të jetë një sinjal i funksionit të dëmtuar të zemrës. Në fakt, lodhja në këtë rast mund të jetë një simptomë e hershme e sëmundjeve të zemrës.

Depresioni

Depresioni shkakton jo vetëm probleme emocionale, por edhe fizike. Dobësia e përgjithshme, dhimbja e kokës dhe humbja e oreksit janë manifestimet fizike më të zakonshme të kësaj sëmundjeje mendore. Nëse jeni të lodhur dhe letargjik për më shumë se dy ose tre javë, konsultohuni me një mjek për të përcaktuar shkakun dhe për të përcaktuar terapinë e duhur.

Disa njerëz ndjejnë ankth të vazhdueshëm, të pakontrollueshëm, i cili ua prish shumë jetën e përditshme. Mjekët e quajnë çrregullim ankthi të përgjithësuar dhe lodhja e rëndë është një nga simptomat e kësaj gjendje. Depresioni mund të jetë edhe pasojë e mungesës së gjumit, e cila ndikon ndjeshëm në gjendjen mendore. Pagjumësia gjithashtu rrit rrezikun e ankthit dhe çrregullimit bipolar.

Ndonjëherë shkaqet e lodhjes janë mjaft të dukshme. Kujdesi për fëmijët e vegjël, detyrimet e shumta, teprica apo mungesa e peshës – e gjithë kjo ndikon në nivelet e energjisë. Sidoqoftë, është shumë e rëndësishme ta eliminoni çdo arsye mjekësore për lodhje të rëndë ose të zgjatur, e cila mund të jetë simptomë e ndonjë çrregullimi ose sëmundjeje të fshehur.

Shëndeti

Ju dridhen shpesh duart? Ja kur është koha për vizitë tek mjeku!

Published

on

Mund ta vëreni shpesh që ju ndodhë si fenomen dhe nuk është aspak e këndshme. Në artikullin e mëposhtëm do t’i diskutojmë arsyet se pse mund të keni kohë pas kohe dridhje të duarve qoft në mëngjes, kur po pini kafe apo edhe kur shkruani mesazhe në telefon. Mos u shqetësoni sepse si fillim nuk jeni të vetmit, kjo dridhje e njohur ndryshe si tremor është një nga çrregullimet më të zakonshme të lëvizjes, ku shfaqet tek duart.

Çka e shkakton dridhjen? Duke filluar nga teprimi me kafeinën deri te sëmundjet si Parkinsoni, dridhja e duarve vjen si pasojë e një sërë shkaqesh të fshehta.

Çfarë ndodhë nëse ju dridhen duart?

Një “destabilizim” në duar është normale, e këtë e shkakton tremori fiziologjik dhe këto dridhje normale mund të shkaktohen, por edhe të çrregullohen si pasojë e konsumimit të madh të kafesë, apo kur jeni ekspozuar stresit kronik. Shmangia e shujtave dhe marrja e disa ilaçeve të caktuara mund ta shkaktojë këtë dridhje.

Rreth gjysma e nejçëve në botë së paku kanë nga një anëtar që kohë pas kohe ka ‘sulme’ të tilla, ilaçet mund të ndihmojnë, por një numër i madh i njerëzve nuk i  përdorin dhe ndihen mirë edhe pa to. Në raste të rralla, dridhja mund të jetë shenjë e hershme për sëmundje të Parkinson-it apo sklerozë multiple. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Dalin rezultatet/Sa orë duhet të qëndrojmë në telefon?

Published

on

Në një botë gjithnjë e më të digjitalizuar, shumica kalojnë orë të tëra para ekraneve të telefonave, kompjuterëve dhe pajisjeve tjera. Por, sa është shumë? Mjekët dhe ekspertët e shëndetit të syve ngrejnë alarm se përdorimi i tepërt i këtyre pajisjeve mund të ketë pasoja serioze për shëndetin tonë fizik dhe mendor.

Rekomandimet për përdorimin e pajisjeve digjitale

Një nga këshillat kryesore është të bëjmë pauza të shkurtra pas çdo periudhe 20 minutash përdorimi të një ekrani. Ky është njohur si rregulli i “20-20-20”, sugjeron që pas çdo 20 minutash përdorimi të telefonit a kompjuterit, të shikojmë një objekt në distancë prej 20 metra për të paktën 20 sekonda.

Ky veprim ndihmon në reduktimin e lodhjes së syve dhe përmirëson fokusin, specialistët rekomandojnë për të mbajtur balancë të shëndetshme, adoleshentët dhe të rriturit nuk duhet të kalojnë më shumë se 2-3 orë në ditë para ekraneve. Kjo periudhë rritet kur bëhet fjalë për punë të nevojshme për shkollë apo profesion.

Pasojat e shfrytëzimit të tepërt të pjisjeve digjitale

Këto orë të shumta para ekranit mund të shkaktojnë probleme, si lodhje të syve, përkeqësim të vizionit, dhimbje koke dhe probleme të përqendrimit. Qëndrimi i tepërt para ekraneve ndikon negativisht në shëndetin mendor, duke çuar në ankth, stres dhe depresion, sidomos kur përdorimi është i shoqëruar me ngarkesë emocionale si p.sh., rrjetet sociale. Përveç kësaj, mungesa e aktivitetit fizik për shkak të qëndrimit ulur çon në obezitet e probleme me shëndetin kardiovaskular

Si të reduktojmë kohën përpara ekraneve?

Ekspertët sugjerojnë disa mënyra për të reduktuar përdorimin e pajisjeve digjitale dhe për të ruajtur një ekuilibër më të shëndetshëm në jetën tonë:

Vendosni kufizime:Përdorni aplikacione që monitorojnë dhe kufizojnë kohën që kaloni para ekranit.

Pauza aktive: Përdorni pauzat për të bërë aktivitet fizik, si ecje, shtrirje apo ushtrime të thjeshta.

Shpërndarja e kohës: Organizoni ditën me kohë të dedikuar për aktivitete offline, si leximi, kalimi kohë me familjen apo miqtë, dhe ushtrime fizike.

Lidhjet shoqërore jashtë ekranit: Merrni pjesë në aktivitete shoqërore jashtë dhe mundësitë për të marrë frymë fresh. /UBT News/

 

Continue Reading

Shëndeti

Mos e mbani asnjëherë teshtimën tuaj!

Published

on

Tani që jemi në mes të sezonit të ftohtë e të viruseve të ndryshme, duhet të kujdesemi edhe për t’iu shmangur gripit më të keq me të cilin kemi luftuar ndonjëherë, ama situata e pandemisë na ka bërë të frikësohemi nga një teshtimë në publik. Për këtë arsye shpesh mundoheni ta mbani duke mbyllur gojën dhe hundën. Shumica e bëjnë këtë nga mirësjellja dhe respekti. Por, çka nëse vazhdojmë të mbytemi nga teshtitjet tona?

Teshtitja në ambiente të mbyllura me shumë njerëz është arsye e shkëlqyer për t’i mbajtur të gjithë sytë nga ju, por a do të thotë kjo se është mirë ta mbani atë?

Teshtitja është mënyra si sistemi i frymëmarrjes largon irrituesit si poleni, pluhuri ose mikrobet. Sipas Shoqatës Amerikane të Pulmonarëve, dhjetëra mijëra pika kërcejnë nga hunda me shpejtësi deri në 160 km/orë, shumë njerëzve duket se u vjen turp të teshtinin e përmbahen, gjë që mbart rreziqe.

Obstruksioni i rrugëve të frymëmarrjes gjatë teshtitjes mund të rrisë presionin e ushtruar mbi to me 20 herë gjatë teshtitjeve.

Janë disa arsye pse nuk duhet të mbani teshtitjen:

Mbajtja e forcës së teshtitjes çon në ndjenjë të peshës shtesë në gjoks. “Duke shtrydhur diafragmën, muskuli i kraharorit që na ndihmon të marrim frymë ka më shumë gjasa të ndiejë më shumë presion në gjoks dhe madje edhe në brinjë”, tha Jason Abramowitz, një otolaringolog në New Jersey.

Thyerja e daulles është ndërlikim i mundshëm i teshtitjes së moderuar. “Hunda dhe veshët janë të lidhur me tubin Eustachian”, shpjegon doktor Abramowitz, duke shtuar se “rritja e presionit nga mbajtësja e teshtitjes transmetohet në vesh, duke dëmtuar daullen e veshit”.

Mbajtja e teshtitjes drejton përmbajtjen e hundës drejt veshëve, duke rritur shanset për transmetimin e mikrobeve, për rrjedhojë rrezikun e otitit. Rekomandohet që teshtima të mos mbahet. Ndaj kujdesemi të teshtijmë në këndin e brendshëm të bërrylit, përdorni peshqir letre që e hedhim në koshin e plehrave dhe i lajmë duart pas teshtitjes për të shmangur shpërndarjen e pikave. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Kujdes nga djersitja gjatë natës, trupi po përpiqet të ju paralajmëroj diçka!

Published

on

Përvoja e djersitjes gjatë natës është e njohur për shumë gra, veçanërisht ato që i afrohen menopauzës. Këto rritje të papritura të temperaturës gjatë gjumit shoqërohen me djersitje të bollshme të fytyrës dhe pjesës së sipërme të trupit. Ky fenomen mund të ndikojë seriozisht në cilësinë e gjumit dhe të prishë shëndetin e përgjithshëm.

Çfarë janë djersitjet e natës?

Termi “djersitje natën” i referohet rritjes së papritur të temperaturës së trupit gjatë gjumit, të shoqëruar me djersitje të bollshme të fytyrës dhe të pjesës së sipërme të trupit. Këto djersitje mund të zgjasin nga disa deri 10 minuta e pasohen nga ndjesia e të ftohtit pasi temperatura kthehet në nivele normale.

Shkaqet e mundshme të djersitjeve të natës

Ndryshimet hormonale: Djersitjet e gjumit janë gjatë tranzicionit të menopauzës, pasi ndryshimet hormonale ndikojnë në termorregullimin e trupit.

Mjekimi: Disa medikamente, të tilla si antidepresantët dhe neuroleptikët, mund të shkaktojnë djersitje gjatë natës si efekt anësor.

Faktorët psikologjikë: Ankthi dhe stresi mund të ndikojnë në rregullimin e temperaturës së trupit.

Ndryshimet në gjumë: Ndryshimet e papritura në zakonet e gjumit mund të ndikojnë në shfaqjen e djersitjeve gjatë natës.

Si të menaxhoni djersitjet e natës?

Rregulloni temperaturën e dhomës: Sigurohuni të jetë ideale për të fjetur duke kufizuar numrin e jorganëve në shtrat e zgjedhur rroba të lehta për gjumë.

Shmangni alkoolin dhe ushqimet pikante: Shmangni pirjen e alkoolit para gjumit dhe ushqimet pikante që mund të ndikojnë në termorregullimin e trupit.

Teknikat e relaksimit: Aplikoni teknika si joga ose ushtrime të frymëmarrjes para gjumit për të reduktuar ankthin dhe stresin.

Nëse djersitjet e natës janë të shpeshta ose shkaktojnë shqetësime të rënda, është e rëndësishme të konsultoheni me mjekun, djersitjet e natës mund të ndikojnë seriozisht në cilësinë e jetës tuaj dhe është e rëndësishme të gjeni mënyrën e duhur për t’i menaxhuar ato në mënyrë efektive. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara