Shëndeti
Dhjetë arsye pse jeni vazhdimisht të lodhur
Ndonjëherë shkaqet e lodhjes janë mjaft të dukshme.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiFlini mjaftueshëm gjumë, por jeni ende i lodhur? Para se t’ia atribuoni këtë një stili jetese plot tension dhe angazhimeve të shumta, zbuloni disa nga shkaqet tipike të lodhjes kronike.
Mungesa e gjumit
Shumë njerëz herë pas here vuajnë nga pagjumësia, e cila prish ciklin normal të gjumit dhe proceset rigjeneruese që ndodhin gjatë natës. Nevojat për gjumë ndryshojnë në varësi të moshës: foshnjat kanë nevojë për rreth 16 orë gjumë në ditë, adoleshentët rreth nëntë dhe të rriturit nga shtatë deri në tetë orë gjumë në natë. Megjithatë, për disa njerëz, pesë orë janë të mjaftueshme, për disa, përsëri, dhjetë janë të nevojshme.
Ushqimi jo i duhur
Ushqimi i pamjaftueshëm ose zgjedhjet e gabuara ushqimore mund të krijojnë një problem. Nëse e filloni ditën me një pastë të ëmbël, atëherë niveli i sheqerit në gjak do të rritet ndjeshëm dhe së shpejti do të bjerë sërish, duke ju bërë të ndiheni të dobët. Kjo është arsyeja pse është më mirë të hani një mëngjes të shëndetshëm, i cili përmban një kombinim të proteinave dhe karbohidrateve komplekse – për shembull, vezë dhe bukë të thekur. Vetëm ushqime të tilla mund të mbajnë një nivel të qëndrueshëm të sheqerit në gjak.
Anemia
Anemia shfaqet shpesh te gratë në menopauzë, por edhe tek ato që janë ende në riprodhim, nëse periodat e tyre janë të rënda. Burrat kanë më pak gjasa të vuajnë nga anemia. Terapia varet nga shkaku, dhe duhet patjetër të konsumoni ushqime të pasura me hekur (burimet më të mira janë mishi i kuq pa dhjamë ose perimet – bishtajore, tofu, drithëra, fruta të thata, perime me gjethe jeshile) ose të merrni suplemente.
Ngadalësimi i funksionit të tiroides
Kjo gjëndër e vogël endokrine, e vendosur në qafë, kontrollon metabolizmin – shkallën me të cilën trupi e shndërron ushqimin në energji. Funksioni më i dobët i tiroides ngadalëson metabolizmin dhe pasojat kryesore janë dobësia e përgjithshme dhe shtimi në peshë. Hipotiroidizmi (puna e ngadaltë) shfaqet pesë herë më shpesh te femrat, veçanërisht ato mbi 40-vjeç.
Sindroma e lodhjes kronike
Nëse lodhja është e përditshme dhe zgjat gjysmë viti dhe është e shprehur në atë masë sa nuk mund të kryeni aktivitetet e përditshme, atëherë ekziston mundësia reale që të jetë një sindromë e lodhjes kronike (encefalopati mialgjike ose ME).
Ky çrregullim manifestohet në një sërë simptomash, por rraskapitja e vazhdueshme e pashpjegueshme është treguesi i tij bazë. Edhe pse nuk ka një zgjidhje të shpejtë dhe të lehtë për këtë problem shëndetësor, njerëzit që vuajnë prej tij zakonisht ndihmohen nga ndryshimi i zakoneve, përmirësimi i cilësisë së gjumit dhe aktiviteti fizik i moderuar.
Apnea e natës
Kjo gjendje karakterizohet nga ndërprerje të shkurtra të frymëmarrjes gjatë natës që prishin ritmin normal të gjumit. Pavarësisht se fle mjaftueshëm gjatë, personi zgjohet i rraskapitur dhe i lodhur në mëngjes. Apnea e natës më së shpeshti shfaqet te meshkujt obezë të moshës së mesme dhe konsumimi i alkoolit dhe pirja e duhanit vetëm sa e përkeqësojnë gjendjen.
Intoleranca ushqimore
Nëse ndjenja e lodhjes intensifikohet pas konsumimit të ndonjë lloj ushqimi, atëherë ndoshta bëhet fjalë për një formë më të lehtë intolerance. Ajo monitoron reagimet ndaj asaj që hani për një kohë, kështu që nëse dyshoni se një ushqim është shkaku i lodhjes, ai hiqet nga dieta për të konfirmuar ose larguar dyshimet.
Diabeti
Ndryshe nga njerëzit e shëndetshëm, tek të cilët sheqeri depërton në qeliza dhe shndërrohet në energji, te diabetikët ai qëndron në gjak. Rezultati është mungesa e energjisë pavarësisht nga konsumimi i ushqimit. Një nga simptomat tipike të diabetit të pa diagnostikuar është lodhja ekstreme.
Probleme me zemrën
Kur aktivitetet e përditshme, si pastrimi i shtëpisë ose ngjitja e shkallëve, shkaktojnë lodhje intensive, atëherë mund të jetë një sinjal i funksionit të dëmtuar të zemrës. Në fakt, lodhja në këtë rast mund të jetë një simptomë e hershme e sëmundjeve të zemrës.
Depresioni
Depresioni shkakton jo vetëm probleme emocionale, por edhe fizike. Dobësia e përgjithshme, dhimbja e kokës dhe humbja e oreksit janë manifestimet fizike më të zakonshme të kësaj sëmundjeje mendore. Nëse jeni të lodhur dhe letargjik për më shumë se dy ose tre javë, konsultohuni me një mjek për të përcaktuar shkakun dhe për të përcaktuar terapinë e duhur.
Disa njerëz ndjejnë ankth të vazhdueshëm, të pakontrollueshëm, i cili ua prish shumë jetën e përditshme. Mjekët e quajnë çrregullim ankthi të përgjithësuar dhe lodhja e rëndë është një nga simptomat e kësaj gjendje. Depresioni mund të jetë edhe pasojë e mungesës së gjumit, e cila ndikon ndjeshëm në gjendjen mendore. Pagjumësia gjithashtu rrit rrezikun e ankthit dhe çrregullimit bipolar.
Ndonjëherë shkaqet e lodhjes janë mjaft të dukshme. Kujdesi për fëmijët e vegjël, detyrimet e shumta, teprica apo mungesa e peshës – e gjithë kjo ndikon në nivelet e energjisë. Sidoqoftë, është shumë e rëndësishme ta eliminoni çdo arsye mjekësore për lodhje të rëndë ose të zgjatur, e cila mund të jetë simptomë e ndonjë çrregullimi ose sëmundjeje të fshehur.
Dhimbja e shpatullave është dhimbje që formohet nga kreu i humerit (kocka e krahut) dhe labrumi glenoid (emri për folenë e shpatullës së përbashkët në shpinë).
Bashkimi i shpatullave është i lëvizshëm duke lejuar liri të lëvizjes për krahun (Më tepër se nyja e barabartë në hip). Kjo lëvizshmëri më e madhe do të thotë që shpatulla e përbashkët është pak e qëndrueshme. Stabiliteti i nyjeve të shpatullave mbështetet në “muskujt rrotullues” katër muskuj që futen rreth nyjeve të shpatullave që ndihmojnë në lëvizjen e saj dhe sigurimin e stabilitetit.
Këta muskuj janë burim i përbashkët dhimbjeje. Dhimbja e shpatullave është e zakonshme e rezulton nga një numër kushtesh. Dhimbja e ndjerë në rajonin e shpatullave nuk do të thotë domosdoshmërisht se dhimbja vjen nga shpatulla. Dhimbja shkaktohet nga problemet e qafës, ose të referuara nga strukturat e brendshme si mushkëritë, zemra, madje edhe mëlçia ose fshikëza e tëmthit.
Nëse dhimbja është e pranishme ditë e natë mund të jetë i pranishëm një maligniteti (kancer), veçanërisht kur lidhet me humbjen e peshës e kjo kërkon vlerësim urgjent.Një dëmtim mund të jetë faktor për tendinitis supraspinatus ose sup i ngrirë.
Fillimi i shpejtë i dhimbjes, me ethe, me kufizime të ashpra të lëvizjeve, është sugjestion i artritit septik, dhimbja në dy supet, ë shoqëruara me dhimbje hip mund të jetë për shkak të polymyalgia rheumatica.
Si është trajtuar dhimbja e shpatullave?
Varet nga shkaku, por për trajtim specifik për kushtet e mëposhtme, duhet të siguroheni se nga ju vjen ajo dhimbje, pastaj të filloni ta trajtoni atë. Trajtimi përfshin inflamacion qetësues (ënjtje dhe skuqje) dhe forcimin e muskujve.
Ja disa mënyra si të kujdeseni për veten dhe si të lehtësoni dhimbjet e shpatullave:
Ilaçet anti-inflamatore
Ilaçet jostoidale anti-inflamatore ndihmojnë në lehtësimin e dhimbjes dhe uljen e inflamacionit. Përfshihen aspirina, ibuprofeni dhe naprokseni. Ulja e inflamacionit është e rëndësishme në dëmtimet e manshetës në rotator, tendonitin dhe artritin dhe dëmtimet tjera.
Kompresë e ftohtë
Ndihmojnë në uljen e ënjtjes në shpatull. Ftohja ndihmon në mpirjen e dhimbjeve të mprehta. Aplikoni një pako akulli deri 20 minuta, pesë herë në ditë. Mbështillni atë me kompresë dhe mos ta vendosni drejtpërdrejt në lëkurë.
Masazh
Mbështillni shpatullën me fashë mjekësore elastike për të ndihmuar në uljen e ënjtjes dhe dhimbjes. Masazhi lehtëson dhimbjen. Nëse krahu ose dora juaj fillon të ndjehet më mirë, lirojeni fashën e kompresimit. /UBT News/
Mishi i peshkut, ndryshe nga mishrat e tjerë, përmban me shumicë acide yndyrore të pangopura të emërtuara si 11-13 dhe Omega-3.
Yndyrat të cilat përmbajnë shumë acide yndyrore të pangopura, janë më pak të rrezikshmet sa i përket shëndetit të zemrës dhe të enëve të gjakut. Vajrat bimore përmbajnë më shumë acide yndyrore të pangopura krahasuar me vajrat shtazore më i miri është vaji i peshkut.
Acidet yndyrore të vajit të peshkut luajnë rol të rëndësishëm në sistemin nervor dhe në shëndetin e trurit të fëmijëve.
Në rastet kur këto acide mungojnë në periudhën e foshnjërisë, në moshat e mëvonshme mund të vihet re prirje drejt depresionit.
Studimet kanë zbuluar se konsumi i peshkut te të rriturit luan rol të rëndësishëm në mbrojtjen e shëndetit të zemrës dhe të enëve të gjakut.
Fakti që acidet yndyrore gjenden edhe në qumështin e nënës, është mëse i mjaftueshëm për të kuptuar rëndësinë e vajit të peshkut.
Ky ushqim i pajisur me dobi të këtij niveli që na është ofruar në emër të shëndetit, duhet konsumuar sa më shumë të jetë e mundur dhe duhet të jemi të kujdesshëm që të jetë i freskët.
Shëndeti
Dieta me vezë/ A është efektive për humbjen në peshë?
Published
4 days agoon
January 29, 2025Një nga temat me interesante në kërkimet shkencore për dietat dhe jetesën e shëndetshme është roli i vezeve dhe proteinave që trupi mund të marrë prej tyre.
Veza është burim i pasur i proteinave, acidit folik e vitaminës B12, të cilat mund t’i japin trupit një numër të madh të elementeve ushqyes.
Çfarë është dieta e vezëve?
Përshkruan plan ushqimor të përqendruar rreth vezëve. Kjo është mënyrë e re për të humbur peshë duke përdorur ushqime bazuar në një nga mënyrat më të zakonshme të të ngrenit siç janë vezët e pules. Ky program është një plan me kalori të ulëta, përmban pak karbohidrate dhe me sasi të larta të proteinave, i projektuar për të ndihmuar në humbjen e peshës në mënyrë të shpejtë, pa humbur masën muskulare.
Çfarë përmban dieta e vezëve?
Nuk është një plan formal diete apo ushqyerje i përcaktuar në një libër apo një vakt që mund ta blini në restorant. Megjithëse ka shumë versione të kësaj diete, ajo konsiston në përfshirjen e 1 veze në ditë në vaktet tuaja ose në ushqyerjen vetëm me vezë të ziera.
Hani tre vakte në ditë duke përjashtuar ngrënien ne mes të vakteve dhe do të pini vetëm ujë. Të gjitha llojet e dietave kërkojnë që veza të jetë pjesë kryesore e vakteve. Përveç saj do të përfshini mish pule, peshk e perime të ziera që nuk përmbajnë karbohidrate.
Çfarë thonë ekspertët?
Vezët janë thesar i vogël që ofron proteina, kolinë, vitaminë D, lutein e shumë vlera tjera. Dieta e vezëve është e varfër në karbohidrate, gjë që çon në rritjen e ndjenjës së urisë. Konsumimi i ushqimeve të njëjta çdo ditë bëhet i mërzitshëm. Edhe pse dieta e vezëve mund të jetë mënyrë e shpejtë për të humbur peshë, është e rëndësishme të konsultoheni me ekspertë në fushën e nutricionizmit. /UBT News/
Kuriozitete
Studimi i ri: Inteligjenca artificiale mund t’i identifikojë gratë që rrezikohen nga kanceri në gji
Published
4 days agoon
January 29, 2025Inteligjenca artificiale mund t’i identifikojë gratë që janë të rrezikuara nga kanceri në gji, disa vjet para se të diagnostikohen, ka thënë Instituti Norvegjez i Shëndetit Publik të martën.
Pesë hulumtuesve të këtij Instituti, Universitetit të Kalifornisë dhe Universitetit të Uashingtonit, u është dhënë qasje në programin komercial të inteligjencës artificiale, i cili në mënyrë retroaktive ka analizuar mamografitë e 116.495 grave që kanë marrë pjesë në programin norvegjez në periudhën 2004 – 2018.
Në total, 1.607 e grave janë përballur më vonë kancer në gji. Algoritmi ka arritur të verifikojë cilat gra kanë pasur rrezik më të madh të zhvillimit të kancerit në gji, madje edhe se cili prej gjinjve ka qenë më i rrezikuar, katër deri në gjashtë vjet para diagnostikimit.
“Ne e kemi vërejtur se gjiri që ka zhvilluar kancer, ka pasur pikë në sistem dyfish më shumë, sesa gjiri tjetër”, ka thënë Solveig Hofvind, gruaja që udhëheq programin për detektim të kancerit në gji përmes programit me inteligjencë artificiale.
“Studimi tregon se algoritmet që tashmë janë të qasshme në treg mund të përdoren për të zhvilluar programe detektimi edhe më të personalizuara”, ka thënë ajo, raporton REL.
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, 670.000 gra kanë vdekur nga kanceri në gji më 2022. Kjo, është forma më e shpeshtë e kancerit që zhvillohet, studimu është publikuar edhe në revistën e Rrjetit të Shoqatës Mjekësore Amerikane, ndër revistat më me nam në botë.
WhatsApp thotë se dhjetëra përdorues ishin cak i softuerit izraelit të spiunimit
Konsumatorët në të gjithë Ballkanin bojkotojnë supermarketet në shenjë proteste kundër rritjes së çmimeve
Spanja, e fundit në listën e NATO-s për shpenzimet e mbrojtjes
Bethoven, Da Vinçi dhe Kyri’ në kartëmonedhat e reja euro
Inflacioni francez mbetet i qëndrueshëm, BQE ul normat e interesit
Pas SHBA-së edhe Zvicra ndërpret ndihmën ekonomike për Shqipërinë
Spanja renditet e fundit në listën e NATO-s për shpenzimet e mbrojtjes
Studentët protestues serbë vazhdojnë marshin drejt Novi Sadit
Dënimi i Dodajt, mbrojtja e Ademajt mirëpret pranimin e fajësisë
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Lajmet3 months ago
Rektori Hajrizi: Çdo sukses i joni është një sukses për Kosovën!
-
Magazinë2 months ago
Ky mendohet se është djali 20 vjeçar i Parashqevi Simaku, Luke Nohfe
-
Bota6 days ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë