

Shëndeti
Dhjetë arsye pse jeni vazhdimisht të lodhur
Ndonjëherë shkaqet e lodhjes janë mjaft të dukshme.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiFlini mjaftueshëm gjumë, por jeni ende i lodhur? Para se t’ia atribuoni këtë një stili jetese plot tension dhe angazhimeve të shumta, zbuloni disa nga shkaqet tipike të lodhjes kronike.
Mungesa e gjumit
Shumë njerëz herë pas here vuajnë nga pagjumësia, e cila prish ciklin normal të gjumit dhe proceset rigjeneruese që ndodhin gjatë natës. Nevojat për gjumë ndryshojnë në varësi të moshës: foshnjat kanë nevojë për rreth 16 orë gjumë në ditë, adoleshentët rreth nëntë dhe të rriturit nga shtatë deri në tetë orë gjumë në natë. Megjithatë, për disa njerëz, pesë orë janë të mjaftueshme, për disa, përsëri, dhjetë janë të nevojshme.
Ushqimi jo i duhur
Ushqimi i pamjaftueshëm ose zgjedhjet e gabuara ushqimore mund të krijojnë një problem. Nëse e filloni ditën me një pastë të ëmbël, atëherë niveli i sheqerit në gjak do të rritet ndjeshëm dhe së shpejti do të bjerë sërish, duke ju bërë të ndiheni të dobët. Kjo është arsyeja pse është më mirë të hani një mëngjes të shëndetshëm, i cili përmban një kombinim të proteinave dhe karbohidrateve komplekse – për shembull, vezë dhe bukë të thekur. Vetëm ushqime të tilla mund të mbajnë një nivel të qëndrueshëm të sheqerit në gjak.
Anemia
Anemia shfaqet shpesh te gratë në menopauzë, por edhe tek ato që janë ende në riprodhim, nëse periodat e tyre janë të rënda. Burrat kanë më pak gjasa të vuajnë nga anemia. Terapia varet nga shkaku, dhe duhet patjetër të konsumoni ushqime të pasura me hekur (burimet më të mira janë mishi i kuq pa dhjamë ose perimet – bishtajore, tofu, drithëra, fruta të thata, perime me gjethe jeshile) ose të merrni suplemente.
Ngadalësimi i funksionit të tiroides
Kjo gjëndër e vogël endokrine, e vendosur në qafë, kontrollon metabolizmin – shkallën me të cilën trupi e shndërron ushqimin në energji. Funksioni më i dobët i tiroides ngadalëson metabolizmin dhe pasojat kryesore janë dobësia e përgjithshme dhe shtimi në peshë. Hipotiroidizmi (puna e ngadaltë) shfaqet pesë herë më shpesh te femrat, veçanërisht ato mbi 40-vjeç.
Sindroma e lodhjes kronike
Nëse lodhja është e përditshme dhe zgjat gjysmë viti dhe është e shprehur në atë masë sa nuk mund të kryeni aktivitetet e përditshme, atëherë ekziston mundësia reale që të jetë një sindromë e lodhjes kronike (encefalopati mialgjike ose ME).
Ky çrregullim manifestohet në një sërë simptomash, por rraskapitja e vazhdueshme e pashpjegueshme është treguesi i tij bazë. Edhe pse nuk ka një zgjidhje të shpejtë dhe të lehtë për këtë problem shëndetësor, njerëzit që vuajnë prej tij zakonisht ndihmohen nga ndryshimi i zakoneve, përmirësimi i cilësisë së gjumit dhe aktiviteti fizik i moderuar.
Apnea e natës
Kjo gjendje karakterizohet nga ndërprerje të shkurtra të frymëmarrjes gjatë natës që prishin ritmin normal të gjumit. Pavarësisht se fle mjaftueshëm gjatë, personi zgjohet i rraskapitur dhe i lodhur në mëngjes. Apnea e natës më së shpeshti shfaqet te meshkujt obezë të moshës së mesme dhe konsumimi i alkoolit dhe pirja e duhanit vetëm sa e përkeqësojnë gjendjen.
Intoleranca ushqimore
Nëse ndjenja e lodhjes intensifikohet pas konsumimit të ndonjë lloj ushqimi, atëherë ndoshta bëhet fjalë për një formë më të lehtë intolerance. Ajo monitoron reagimet ndaj asaj që hani për një kohë, kështu që nëse dyshoni se një ushqim është shkaku i lodhjes, ai hiqet nga dieta për të konfirmuar ose larguar dyshimet.
Diabeti
Ndryshe nga njerëzit e shëndetshëm, tek të cilët sheqeri depërton në qeliza dhe shndërrohet në energji, te diabetikët ai qëndron në gjak. Rezultati është mungesa e energjisë pavarësisht nga konsumimi i ushqimit. Një nga simptomat tipike të diabetit të pa diagnostikuar është lodhja ekstreme.
Probleme me zemrën
Kur aktivitetet e përditshme, si pastrimi i shtëpisë ose ngjitja e shkallëve, shkaktojnë lodhje intensive, atëherë mund të jetë një sinjal i funksionit të dëmtuar të zemrës. Në fakt, lodhja në këtë rast mund të jetë një simptomë e hershme e sëmundjeve të zemrës.
Depresioni
Depresioni shkakton jo vetëm probleme emocionale, por edhe fizike. Dobësia e përgjithshme, dhimbja e kokës dhe humbja e oreksit janë manifestimet fizike më të zakonshme të kësaj sëmundjeje mendore. Nëse jeni të lodhur dhe letargjik për më shumë se dy ose tre javë, konsultohuni me një mjek për të përcaktuar shkakun dhe për të përcaktuar terapinë e duhur.
Disa njerëz ndjejnë ankth të vazhdueshëm, të pakontrollueshëm, i cili ua prish shumë jetën e përditshme. Mjekët e quajnë çrregullim ankthi të përgjithësuar dhe lodhja e rëndë është një nga simptomat e kësaj gjendje. Depresioni mund të jetë edhe pasojë e mungesës së gjumit, e cila ndikon ndjeshëm në gjendjen mendore. Pagjumësia gjithashtu rrit rrezikun e ankthit dhe çrregullimit bipolar.
Ndonjëherë shkaqet e lodhjes janë mjaft të dukshme. Kujdesi për fëmijët e vegjël, detyrimet e shumta, teprica apo mungesa e peshës – e gjithë kjo ndikon në nivelet e energjisë. Sidoqoftë, është shumë e rëndësishme ta eliminoni çdo arsye mjekësore për lodhje të rëndë ose të zgjatur, e cila mund të jetë simptomë e ndonjë çrregullimi ose sëmundjeje të fshehur.

Bajamet përmbajnë disa lëndë ushqyese që trupi juaj i tret. Trupi nuk i absorbon rreth 10-15% të kalorive që gjenden në bajame. Përveç kësaj, disa prova thonë se bajamet mund të nxisin metabolizmin tuaj.
Falë përbërësve që përmbajnë për ngopjen, bajamet janë një ushqim i mrekullueshëm për të humbur peshë. Këtë e mbështesin disa hulumtime.
Në një studim, një dietë me 84 gramë bajame është për 62% më efektive në krahasim me një dietë me karbohidrate.
Një studim tjetër në 100 femra mbipeshë zbuloi se ata që konsumonin bajame humbën më shumë peshë sesa ato në një dietë pa bajame.
Ata gjithashtu treguan përmirësime në perimetrin e belit dhe shënjuesit e tjerë të shëndetit.
Pavarësisht se përmbajnë shumë yndyrë, bajamet patjetër që janë një ushqim i lehtë për humbje peshe.

Djathi është i pasur me yndyrna e kjo mund t’a bëjë të duket një ushqim të pashëndetshëm. Ka shumë variacione djathi të cilat për shumë kohë tashmë janë cilësuar si jo shumë të dobishme për trupin.
Megjithëse si një nën produkt i qumështit edhe djathi është një probiotik i shkëlqyer i pasur me shumë minerale. Këshillohet për paradiabetikët që kanë nivel të ulët yndyrnash në trup.
Ekspertët sugjerojnë se ngrënia e një sasie djathi në ditë mund të përmirësojë shëndetin kardiovaskular apo diabetin.
Gjatë studimit u vu re se enzima të djathit dhe produkteve të bulmetit ndihmonin në prodhimin e fosfolipideve, ndihmon në stabilizimin e nivelit të insulinës. Megjithëse rekomandohet konsumimi i djathrave me pak yndyrë në këtë rast nuk ka rëndësi lloji i tij.
Zgjidhni djathin që preferoni e do përfitoni vlerat minerale që ndihmojnë në stabilizimin e sheqerit, personat që konsumuan sasi të vogël djathi çdo ditë patën rrisk më të vogël përsa i’u përket sëmundjeve të zemrës.
Të dhënat për këtë studim që u morën për një periudhë 10 vjeçare treguan për rëndësinë e këtij ushqimi.
Sa duhet të konsumoni?
Ekspertët rekomandojnë rreth 40 gramë djathë në ditë, por tregohuni të kujdesshëm ta konsumoni të freskët, djathi është i pasur në probiotikë që ndihmojnë në forcimin e sistemit imunitar. Çelësi për një jetesë të shëndetshme është ngrënia e e pastër.
Edhe në rastin e kosumimit të djathit mund të zgjidhni ta hani si çdo ushqim tjetër të kombinuar me shumë perime. /UBT News/
Shëndeti
5 ushqime që i hani çdo ditë, por ndikojnë në energjinë tënde
Published
6 days agoon
March 3, 2025
Shpesh ushqimet që mendojmë se janë të padëmshme apo të shëndetshme, mund të na japin më tepër lodhje sesa energji. Zgjedhjet e përditshme të ushqimit ndikojnë direkt në nivelin e energjisë dhe ndjesinë e përgjithshme të mirëqenies.
Ja pesë ushqime që ndoshta i konsumon çdo ditë, por që në fakt të ulin energjinë:
Bukë e bardhë: Edhe pse mund të duket si zgjedhje e shpejtë dhe praktike, ajo është e pasur me karbohidrate të përpunuara që çojnë në rritje të menjëhershme të sheqerit në gjak, pasuar nga një rënie e shpejtë. Kjo rënie të lë të lodhur dhe pa energji gjatë ditës.
Sheqeri i fshehur në pijet e ëmbla: Lëngjet e frutave të përpunuara, pijet me gaz e çaji i ëmbëlsuar përmbajnë sasi të mëdha sheqeri të shtuar. Konsumimi shkakton rritje të përkohshme të energjisë, por ajo bie shpejt, duke lënë ndjenjën e lodhjes dhe plogështisë.
Drithërat e përpunuara: Shumë drithëra që shiten si “të shëndetshme” përmbajnë sasi të larta sheqeri e janë të varfra në fibra. Ato rrisin nivelin e sheqerit në gjak, por nuk ofrojnë ndjenjën e ngopjes apo energji të qëndrueshme, duke shkaktuar lodhje pas një kohe të shkurtër.
Kosi me fruta: Edhe pse kosi në vetvete është burim i mirë i proteinave dhe probiotikëve, versionet e gatshme me fruta të përpunuara përmbajnë sasi të mëdha sheqeri të shtuar. Kjo ndikon në energjinë gjatë ditës, duke shkaktuar rritje dhe rënie të shpejtë të energjisë.
Patatet e skuqura dhe snacks-et e kripura: Patatet e skuqura dhe snacks-et tjera të kripura që mund t’i konsumoni për një darkë të shpejtë përmbajnë yndyra të përpunuara dhe karbohidrate që ngadalësojnë tretjen dhe krijojnë ndjesinë e lodhjes pas konsumimit. Ato ofrojnë pak vlera ushqyese dhe kanë një efekt të shpejtë negativ në nivelet e energjisë. /UBT News/
Shëndeti
Fibrat zvogëlojnë rrezikun nga zhvillimi i sëmundja e mishit të dhëmbëve
Published
6 days agoon
March 3, 2025
Ushqimi i pasur me fibra ofron shumë dobi për organizmin. Nxit punën optimale të traktit tretës, ulë kolesterinën, ruan zemrën, redukton rrezikun nga zhvillimi i kancerit të zorrëve dhe mban nën kontroll nivelin e sheqerit.
Shkencëtarët kanë përcjellë 630 persona për 15 vite, ndërsa shëndetin e zgavrës së tyre të gojës e kanë kontrolluar çdo tre vjet.
Para çdo kontrolli, të anketuarit kanë plotësuar pyetësor me detajet për konsumimin e ushqimeve të pasura me fibra që përmbajnë më shumë se 2.5 gramë fibra për porcion (banane, mollë, portokaj, boronica, brokoli, lakër, patate, spinaq, kikirik, qull tërshëre).
Efekti më i rëndësishëm pozitiv i fibrave është vënë re te të anketuarit më të vjetër se 65 vjeç, është dëshmuar që çdo shujtë shtesë e pasur me fibra zvogëlon rrezikun nga humbja e dhëmbëve për 30 për qind.
Bananet, mollët dhe kumbullat e thata
Dobitë e fibrave për dhëmbë dhe mishin e dhëmbëve nuk janë konfirmuar te të anketuarit e rinj. Kur për së afërmi kanë analizuar ushqimet, që i kanë konsumuar të anketuarit, kanë përfunduar që në mënyrë mbrojtëse veprojnë bananet, mollët dhe kumbullat e thata.
Ekspertët nuk janë të sigurt sa fibra reduktojnë rrezikun nga sëmundja e mishit të dhëmbëve, veçanërisht të pemëve, por kanë ofruar disa mundësi: ushqimet e pasura me fibra kërkojnë shumë më shumë përtypje se ushqimi tjetër, çka mund të rrisë krijimin e pështymës dhe kështu të largojë bakteret e dëmshme nga goja.
Fibrat e mbajnë sheqerin në kontrolle dhe ulin tensionin, sheqeri i ngritur dhe tensioni i lartë janë faktorë të rrezikut për sëmundjet e mishit të dhëmbëve. Rrisni konsumimin e ushqimit të pasur me fibra, por vizitoni stomatologun e pastroni dhëmbët me furçë dy herë në ditë. /UBT News/

Rektori i UBT-së mori pjesë në ceremoninë festive të inaugurimit si anëtar i rregullt i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Evropës në Salzburg në Austri

Studentët e UBT-së, një 8 Mars plot aktivitet dhe solidaritet në “Shtëpinë e të Moshuarve”

UBT rangohet institucioni i parë në Kosovë për shkencë nga SCImago

Kryeministri i Sllovakisë kundër ndihmës për Ukrainën: S’do të ofrojmë para, as armë

Disidentët kolumbianë rrëmbejnë 29 anëtarë të forcave të sigurisë

“Ndalni sulmet”, Trump ultimatum Rusisë: Do vendosim sanksione në shkallë të gjerë

Sulmi raketor ndaj Ukrainës, Zelensky thirrje Rusisë për armëpushim ajror dhe detar

Kosova pa asnjë kontratë lobimi në SHBA

GAP: 57 për qind e bizneseve në pronësi të grave kanë prezencë online
Të kërkuara
-
Magazinë3 months ago
Ky mendohet se është djali 20 vjeçar i Parashqevi Simaku, Luke Nohfe
-
Bota1 month ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota1 month ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota1 month ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt