Lajmet

Dëshmitarja serbe kundër Thaçit dhe të tjerëve flet për periudhën e korrikut 1998 në komunën e Rahovecit

Dragica Bozhaniq ka thënë prej asaj periudhe nuk di asgjë për djalin dhe burrin e saj.

Publikuar

Dëshmitarja e shtatëmbëdhjetë kundër Thaçit dhe të tjerëve ka folur për periudhën e korrikut të vitit 1998 në komunën e Rahovecit. Ajo pretendon se UÇK kishte sulmuar familjen e saj dhe banorët përreth për t’i larguar nga shtëpitë e tyre e mbajtur pastaj të ndaluar, sipas saj, burrat veç e gratë veç. Dragica Bozhaniq ka thënë prej asaj periudhe nuk di asgjë për djalin dhe burrin e saj.

Në fillim të seancës, prokurori Cezary Michalczuk e ka pyetur dëshmitaren me kodin 00072 rreth deklaratave të saj të mëparshme. Ai ka përmendur një intervistë të 16 dhjetorit të vitit 2016, 10 dhjetor 2005 dhe 17 korrik 2013.

Derisa ka bërë të ditur se në seancën përgatitore të mbajtur me këtë dëshmitare në korrik të këtij viti, prokuroi ka thënë se dëshmitarja ka pasur mundësi të bëjë korrigjime në deklaratat e saj.

Pas kësaj, prokuroi e ka pyetur atë nëse qëndron prapa atyre deklaratave dhe nëse do të përgjigjej njësoj sot para trupit gjykues, për çka dëshmitarja ka pohuar.

Prokurori Cezary Michalczuk ka kërkuar pranimin e deklaratave të mëparshme në bazë të rregullës 154. Ai ka lexuar një përmbledhje të dëshmisë së kësaj dëshmitare, të cilën ka thënë se ua ka dërguar palëve më 14 gusht 2023.

“Në korrik të vitit 1998 Dragica Bozhaniq jetonte me familje në fshatin e saj në komunën e Rahovecit. Gjatë natës duke u gdhirë 18 korriku i vitit 1998, dëshmitarja dhe anëtarët e familjes, anëtarët e tjerë të komunitetit serb në fshatin e saj u sulmuan nga UÇK në banesat e tyre. Në mëngjesin e 18 korrikut 1998 serbët e fshatit të saj u dorëzuan, ju dorëzuan UÇK-së dhe i çuan me veturë në një fshat afër, ku mbërritën atje UÇK i ndau burrat nga gratë, te burrat ishte djali dhe bashkëshorti i dëshmitarit që çuan në bodrumin e një shtëpie ndërsa gratë ishin në të njëjtën banesë por në aktin e sipërm. Dëshmitarja dëgjonte që burrat serbë i rrihnin, dëshmitaren e morën në pyetje UÇK-së për kushëririn dhe djalin që kishin shërbyer në ushtrinë serbe”, ka lexuar ai.

Ajo ka thënë se bashkëshorti i saj ka qenë mësues dhe drejtor shkolle. Sipas saj, ai nuk ka qenë asnjëherë në ushtri për shkak të një sëmundje me veshkë. Dëshmitarja ka thënë se bashkëshorti i saj kishte raporte të mira me shqiptarët fshatit.

“Në mëngjesin e 19 korrikut të vitit 1998 ushtarët e UCK-së e çuan dëshmitaren të bashkëshorti që i dhanë një letër me shkrim dore që të ua jepte banorëve serbë të fshatit Zoqishtë, ku thuhej se duhet t’i dorëzoheshin UÇK-së, me atë rast kur e pa bashkëshortin dëshmitarja e pa që ai kishte mavijosje në fytyrë. Të njëjtën ditë, të gjitha gratë serbe nga fshati i dëshmitares u çuan me veturë nga ushtarët e UÇK-së për Zoqishtë, ku dëshmitarja u dha letrën që kishte dhënë bashkëshorti. Burrat serbë i mbajtën të ndaluar ku ishin, gratë i çuan në një manastir ku qëndruan dy ditë derisa filluan luftimet. Më pas UÇK i zhvendosu të gjithë civilët në Semetishtë, dhe i mbajti të ndaluar për një natë në shkollën e fshatit. Disa prej serbëve u morën në pyetje nga UÇK që ishte atje. Të nesërmen dëshmitarja dhe të ndaluarit tjerë u liruan nga Kryqi i Kuq. Dëshmitarja nuk e pa më kurr bashkëshortin dhe djalin”, ka lexuar prokurori.

Pas kësaj, një person është përmendur në seancë private për të cilin, dëshmitarja ka thënë se është shoqëruar me familjen e saj. Sipas saj, raporti me atë person ishte shoqëror dhe i njëjti u kishte vendosur edhe dritaret në shtëpinë e tyre të re.

Me të njëjtin person, dëshmitarja ka thënë se ishin marrë vesh që të ndihmonin njëri tjetrin në rast se do të ndodhte diçka në fshat.

“Ata na morën ne, na sulmuan nga data 17 duke u gdhirë 18 korriku, me 18 korrik na morën nga oborri dhe kur e pash këtë burrin u befasova sepse kishte pasur një marrëveshje përpara që ndryshe rënë dakord. Na morën, hynë në shtëpitë tona me forcë, kërkuan disa gjëra, nuk e dimë se çfarë, na thanë uluni në tokë, ne u ulëm, djalin ma plagosën, se hodhën granatë dore në shtëpi dhe ai u rrëzua, i ranë tullat në fytyrë, i plagosen dhe sytë, kur e pash unë fillova të qaj dhe nuk e dija çfarë të bëja”, ka thënë ajo.

Dëshmitarja ka thënë se bashkëshorti i saj shoqërohej me shumë me shqiptarët sesa me serbët.

Derisa ka folur për periudhën e korrikut të vitit 1998, dëshmitarja ka përmendur ndalimin që sipas saj u ishte bërë atyre.

“Askush nuk na ka thënë asgjë neve nga fshati jonë apo personave nga fshati tjetër, thjeshtë kanë thënë nuk ju kemi marrë me qëllim të ju vrasim sepse po të kishim dashur ta bënim këtë do ta bënim në oborrin tuaj. Megjithatë njerëzit vazhduan të mbaheshin të ndaluar në ato shtëpi”, ka thënë ajo.

Gjatë kësaj dëshmie, dëshmitarja ka thënë se ajo dhe gratë e tjera që sipas saj ishin të ndaluara, ishin liruar nga Kryqi i Kuq.

“Kjo ka ndodhur kur na kanë zënë herën e dytë sepse kanë qenë dy raste, hera ep arë kur e kam dhënë letrën e burrit tim, herën e parë që na kanë marrë, pastaj na kanë dërguar në manastir në Zeqishtë dy netë, pastaj natën e dytë në mëngjes, pas natës është sulmuar manastiri dhe një predhë ra fjetoren e manastirit, të gjithë dolën në oborr, një murg na tha duhet të dorëzoheshim, nxorën një çarçaf të bardhë si dhe një që po dorëzoheshim, përsëri nga kanë grumbulluar dhe nga manastiri na kanë çuar në qendër të fshatit, na kanë vendosur ne autobusë dhe nga aty në një fshat tjetër, në Semetishtë pra, duke kaluar përmes së njëjtës rrugë, qëndruam një ditë e një natë të tërë atje, u morëm në pyetje një nga një, ata ishin vazhdimisht rreth nesh, na ruanin gjithë natën, nuk guxonim të lëviznim dhe disa prej meshkujve u mbajtën gjithë natën, murgun e morën e mbajtën gjithë natën dhe në mëngjes fshihte duart që të mos i shihnim mavijosjet”, ka thënë ajo.

Gjatë kësaj dëshmie ajo ka përmendur edhe disa gra të tjera për njërën prej të cilave, Sllavica Banqiq, pretendon se i kishte parë burrat që mbaheshin të ndaluar në një bodrum.

“Po kjo ka qenë në fshatin Peqan, ajo arriti të shkonte atje, nuk kam kushtuar shumë vëmendje se merrja shumë ilaqe në atë kohë, ajo shkoj në bodrum dhe ka parë meshkujt, tha që ka pasur kashtë aty në tokë, të gjithë ishin të shtrirë në tokë, nuk kishin të drejtë të ngriheshin, ajo shkoj deri te dera dhe i pa që ishin aty. Ka parë burrin e vet aty, djalin tim, aty ishin tetë meshkuj nga fshati jonë”, ka thënë ajo.

Pas pyetjeve të prokurorisë, dëshmitarja është intervistuar edhe nga avokati i viktimave, Simon Laës. Atij ajo i ka konfirmuar se nuk jeton më në Kosovë derisa ka theksuar se nuk do të kthehej në asnjë mënyrë, sipas saj, për shkak të asaj që ka kaluar.

Seanca po vazhdon me pyetjet e mbrojtjes së ish-presidentit Thaçi, avokatit Gregory Kehoe.

Lajmet

Fakulteti i Medias dhe Komunikimit në UBT organizoi tryezë diskutimi në ditën botërore të lirisë së shtypit

Publikuar

nga

3 maji njihet si dita botërore të lirisë së shtypit, ditë kjo shënohet që nga viti 1993 nga Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara.

Me këtë rast fakulteti i Medias dhe Komunikimit në UBT organizoi tryezë diskutimi me profesorë dhe panelistë, në të cilën folën për lirinë e medias në Kosovë.

Mirëpo mëngjesin e së premtes në indeksin vjetor të “Reporterëve pa Kufij” për Kosovën nuk erdhën lajme të mirë. Vendi ynë shënoi rënie të lirisë së shtypit për 19 vende. Andaj Dekani i Fakultetit, Ferid Selimi, komentoi këtë rënie të lirisë së shtypit.

“Përderisa para dy, tre vitesh ne jemi lavdëruar se po ecim para me lirinë e shtypit, prapë këtë vit kemi një ngecje, një rënie të lirisë së shtypit, ajo ndoshta ndodh gjithkund, por ne si vend i vogël, një vend që gjithmonë ka luftuar për liri dhe pavarësi, shihet dhe merret si me një kompetencë, me një përgjegjësi më të madhe. A thua po bëjmë ne sa duhet për mediat në përgjithësi sepse kur bëjmë për media bëjmë për njerëzit”, deklaroi ai.

Profesori në Media dhe Komunikim, Votim Hanolli, duke folur për indeksin e Reportërëve pa Kufij, shtoi se rënia e Kosovës në indeksin e lirisë së shtypit ka ardhur si pasojë e disa faktorëve.

“Sipas analistëve qe janë marrë me ketë indeks, kjo rënie duhet të parë në kontekstin e tensioneve në Mitrovicë, ku gazetarët në Kosovë janë përballur dhe kanë duruar shumë sulme fizike ndaj tyre, të cilat kanë qenë të shumta. Ndërkohë që partia në pushtet shtoi trysninë ndaj medias së pavarur, ka pasur gjithashtu një lloj përndjekje administrative ndaj stacionit privat televiziv KlanKosova, nga ana tjetër zgjedhja e Drejtorit të RTK-së që ishte e lidhur me kampin qeveritar…… konsiderohen rreziqet e shoqërisë dhe rreziqet politike”, deklaroi ai.

Në raportin për Kosovën, po ashtu thuhet se gazetarët vazhdojnë të jenë cak i sulmeve politike. Për këtë profesori Safet Zenjullahu tha se gazetarët e mirëfilltë nuk duhet të bazohen në atë se çfarë kërkon pushteti, por në atë që i nevojitet publikut.

“Ajo çfarë kërkon pushteti kurrë nuk është gazetari profesionale, pushteti kërkon lavd ndërsa publiku i mirëfilltë kërkon informacion të duhur, të palulëzuar, e kërkon informacionin të pastër ashtu siç është. Në këto kërkesa nuk qëndrojnë gazetarët, qëndrojnë pronarët”, deklaroi Zejnullahu.

Pjesë e panelit ishte edhe profesoresha Gjylie Rexha. Ajo kërkoi që të diskutohet më shumë për përgjegjesinë.

“Në këtë ditë le të merrim edhe me përgjegjësinë, jo vetëm me lirinë e cila na takon dhe sa më shumë të jemi të përgjegjshëm se si e zbatojmë lirinë që na takon si e drejtë elementare, aq më mirë do të mund ta bëjmë edhe gazetarinë dhe profesionin dhe mbi të gjitha më shumë të realizojmë vetën tonë si profesionistë në këtë detyrë shoqërore”, deklaroi Rexha.

Ndërkohë profesori Musa Sabedini, që njëkohësisht është edhe anëtar i Këshillit të Mediave të Shkruara shprehu shqetësimin që shumica e këtyre mediave nuk janë anëtare të këtij Këshilli vetërregullues.

“Janë 500 e disa portale në Kosovë që funksionojnë ose të paktën janë të regjistruara, sepse disa janë edhe efektive, prej tyre vetëm 71 janë anëtare të Këshillit. Të tjerët nuk pranojnë sepse kanë frikë me u monitoru, sepse vinë palët ankohen, bëjnë padi. Këshilli jep dënim moral nuk jep dënim me gjobë sepse nuk e ka atë mandat”, deklaroi ai.

Në Indeksin e saj Botëror të Lirisë së Shtypit për vitin 2024, Kosova renditet e 75-ta nga 180 shtete, për dallim nga viti i kaluar që ishte në vendin e 56-të. Edhe shtetet e tjera të rajonit të Ballkanit Perëndimor kanë shënuar kthim prapa sa i përket lirisë së medias. Shqipëria ka rënë nga vendi i 96-të në atë të 99-të. Në Shqipëri, sipas Reporterëve pa Kufij, gazetarët përballen me presion politik, veçmas gjatë zgjedhjeve./UBTNews/

Realizoi: Fjolla Gashi

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Petkoviqit i refuzohet vizita në Kosovë

Publikuar

nga

Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës e Kosovës ka konfirmuar se shefit të Zyrës për Kosovën në Qeverinë serbe, Petar Petkoviq, i është refuzuar vizita në Kosovë.

Lajmi u konfirmua për Radion Evropa e Lirë, por nuk treguan arsyet e refuzimit të kërkesës për vizitë.

Më herët gjatë 3 majit, e ashtuquajtura Zyra për Kosovën në Qeverinë serbe tha se Petkoviq kishte kërkuar që të vizitonte Kosovën për Pashkët Ortodokse gjatë fundjavës.

Petkoviq ishte parparë të merr pjesë në liturgjinë e mesnatës për Pashkët në Manastirin e Deçanit, pastaj në shërbesën në Manastirin e Graçanicës në mëngjesin e Pashkëve dhe në një takim me të rinjtë në Manastirin e Draganacit.

Edhe në të kaluarën, Kosova ka refuzuar kërkesat e parashtruara nga Petkoviq për të zhvilluar vizita, duke thënë se refuzimi ishte për shkak të “deklaratave provokuese”.

Në janar 2024, Serbia ia refuzoi kërkesën për vizitë ministrit të Punëve të Brendshme të Kosovës, Xhelal Sveçla. Ai kishte planifikuar që të vizitonte komunat Preshevë, Medvegjë dhe Bujanoc, që janë të banuara me shqiptarë.

Çështja e vizitave zyrtare mes Kosovës dhe Serbisë rregullohet përmes një marrëveshjeje të arritur në kuadër të dialogut për normalizim të raporteve, që ndërmjetësohet nga BE. Këto vizita duhet të paralajmërohen përmes zyrtarëve ndërlidhës të Kosovës dhe Serbisë. Ndërkaq, autoritetet e shteteve përkatëse duhet t’i autorizojnë ato.

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​Pakistani nis misionin në Hënë

Publikuar

nga

Pakistani të premten nisi misionin e tij të parë hënor iCube-Q në bordin e sondës pa pilot të Kinës Chang’e 6 nga qyteti kinez Hainan.

iCUBE-Q, ose CubeSats, u lançua rreth orës 17:27 (09:27 GMT) nga faqja e nisjes hapësinore Wenchang, në bordin e misionit Chang’e-6 që shpërtheu në hapësirë me raketën Long March5 Y8.

Kryediplomati pakistanez në Pekin, Khalil Hashmi konfirmoi në X se lëshimi ishte “i suksesshëm”. Ai do të “vendoset në orbitën e Hënës më 8 maj”, tha Hashmi, i cili mori pjesë në ceremoninë e nisjes në Hainan. Orbiteri iCUBE-Q mbart dy kamera optike për të xhiruar sipërfaqen hënore.

Instituti i Teknologjisë Hapësinore i Pakistanit, në bashkëpunim me Universitetin e Shangait të Kinës dhe agjencinë kombëtare hapësinore të Pakistanit SUPARCO, zhvilluan së bashku iCUBE-Q.

Qëllimi kryesor i CubeSats është të lehtësojë kërkimin shkencor, zhvillimin e teknologjisë dhe iniciativat arsimore në eksplorimin e hapësirës.

Sipas Administratës Kombëtare të Hapësirës së Kinës, sonda Chang’e 6 do të mbledhë mostra nga ana e largët e Hënës, duke e bërë misionin të parin e këtij lloji në historinë njerëzore.

Anija kozmike Chang’e-6, si paraardhësi i saj Chang’e-5, përbëhet nga një orbiter, një tokëzues, një ngjitës dhe një kthim. Chang’e-5 u kthye në tokë në dhjetor 2020 me mostrat e para të tokës hënore në më shumë se katër dekada.

Pasi të arrijë në Hënë, ai do të bëjë një ulje të butë në anën e largët. Brenda 48 orëve pas uljes, një krah robotik do të shtrihet për të hequr gurët dhe dheun nga sipërfaqja hënore.

Pas mbledhjes së mostrave, anija kozmike pa pilot do të kthehet në Tokë, duke u ulur në rajonin autonom të Mongolisë së Brendshme të Kinës veriore. I gjithë fluturimi ka të ngjarë të zgjasë 53 ditë.

Përveç CubeSat nga Pakistani, misioni Chang’e-6 transporton gjithashtu një numër ngarkesash të tjera ndërkombëtare në hënë, duke përfshirë analizuesin e joneve të sipërfaqes hënore të Agjencisë Evropiane të Hapësirës, instrumentin e zbulimit të radonit të Francës, reflektorin e këndit laser të Italisë.

Kryeministri i Pakistanit Shehbaz Sharif gjithashtu përgëzoi kombin dhe shkencëtarët për nisjen e misionit të parë në orbitën hënore./AA

Vazhdo të lexosh

Lajmet

​NATO e BE dënojnë sulmin kibernetik të Rusisë ndaj Gjermanisë e Çekisë

Publikuar

nga

NATO dhe BE dënuan të premten sulmin kibernetik të Rusisë kundër Gjermanisë dhe Çekisë.

“Unë dënoj fuqishëm aktivitetet kibernetike keqdashëse të Rusisë kundër aleatëve të NATO-s, përfshirë Gjermaninë dhe Çekinë”, tha shefi i NATO-s, Jens Stoltenberg në X, duke shprehur angazhimin për t’iu kundërvënë kërcënimit kibernetik “të konsiderueshëm, të vazhdueshëm dhe në rritje”.

Këshilli i Atlantikut të Veriut, në një deklaratë, vuri në dukje se i njëjti aktor kërcënimi ka shënjestruar entitete të tjera qeveritare kombëtare, operatorë të infrastrukturës kritike dhe entitete të tjera në të gjithë aleancën, duke përfshirë Lituani, Poloni, Sllovaki dhe Suedi.

“Aktivitetet e dëmshme kibernetike që synojnë Gjermaninë dhe Çekinë nënvizojnë se hapësira kibernetike është e kontestuar në çdo kohë”, tha këshilli. “Aktorët e kërcënimeve kibernetike kërkojnë me këmbëngulje të destabilizojnë Aleancën”.

Në një deklaratë të veçantë, BE-ja theksoi se një fushatë keqdashëse kibernetike tregon “modelin e vazhdueshëm të sjelljes së papërgjegjshme të Rusisë në hapësirën kibernetike, duke synuar institucionet demokratike, entitetet qeveritare dhe ofruesit e infrastrukturës kritike në të gjithë BE dhe më gjerë”.

BE nënvizoi se kjo lloj sjelljeje është në kundërshtim me normat e OKB-së për sjelljen e përgjegjshme të shtetit në hapësirën kibernetike.

“BE nuk do të tolerojë sjellje të tilla keqdashëse, veçanërisht aktivitete që synojnë të degradojnë infrastrukturën tonë kritike, të dobësojnë kohezionin shoqëror dhe të ndikojnë në proceset demokratike, duke pasur parasysh zgjedhjet e këtij viti në BE dhe në më shumë se 60 vende në mbarë botën”, shtoi ai. /AA

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara