Bota

​Dëshmi të reja: Ngarkesa sekrete në raketën kineze shkaktoi një krater të dyfishtë në Hënë

Do të jetë e vështirë të përcaktohet saktësisht se çfarë lloj ngarkese ishte pa një inspektim më të afërt.

Published

on

Ekspertët besojnë se kanë identifikuar më në fund objektin që goditi hënën më 4 mars të vitit 2022, duke lënë pas dy dhe jo një krater.

Një ekip inxhinierësh nga Universiteti i Arizonës thotë se ishte trupi i një rakete Long March 3C që u refuzua nga misioni i Kinës Chang’e 5-T1 në vitin 2014.

Krateri i dyfishtë ka shumë të ngjarë të jetë krijuar, besojnë shkencëtarët, për shkak të një ngarkese shtesë në raketën që nuk ishte në listën zyrtare të Agjencisë Kombëtare të Hapësirës së Kinës (CNSA), shkruan Science Alert.

Do të jetë e vështirë të përcaktohet saktësisht se çfarë lloj ngarkese ishte pa një inspektim më të afërt, gjë që është pak e ndërlikuar duke marrë parasysh se krateret janë në anën “e kundërt” të Hënës nga ne, që nuk mund të shihen kurrë drejtpërdrejt nga Toka. Kjo është hera e parë që ne kemi parë një krater të dyfishtë,” tha inxhinieri i hapësirës ajrore Tanner Campbell nga Universiteti i Arizonës.

“Ne e dimë se Chang’e 5 T1 goditi drejt e poshtë, dhe për të krijuar dy kratere me përafërsisht të njëjtën madhësi, duhen dy objekte të veçanta me masë afërsisht të barabartë”, shtoi Campbell.

Astronomët gjurmuan objektin, të quajtur WE0913A, nga zbulimi i tij në mars 2015 deri në rënien e tij përfundimtare në sipërfaqen hënore vitin e kaluar.

Fillimisht u supozua se ishte shtytësi i anijes kozmike SpaceX, por më vonë u konstatua se objekti misterioz i përket misionit kinez të vitit 2014.

Në kërkimin e ri, shkencëtarët analizuan trajektoren e objektit të paidentifikuar dhe ndryshimet në dritën e tij të reflektuar pak para goditjes, në mënyrë që të zbulonin se çfarë ishte saktësisht.

Të dhënat treguan masë ose ngarkesë shtesë, që vepron si kundërpeshë ndaj motorëve në njërën anë të raketës, gjë që shpjegon kraterin e dyfishtë. CSNA nuk shpjegoi natyrën e barrës shtesë. Madje, përkundrazi, ajo mohoi se ishte raketa e tyre.

“Ne nuk e dimë se çfarë mund të ketë qenë. Mund të ketë qenë një strukturë shtesë mbështetëse, një instrument shtesë apo diçka tjetër. Ndoshta nuk do ta dimë kurrë”, thotë Campbell.

Nuk ka asgjë të pazakontë në lidhje me hedhjen e raketave në anije kozmike gjatë një misioni, as për goditjen e tyre në Hënë. Por kjo situatë është një tjetër kujtesë se mbeturinat hapësinore po bëhen një problem më i madh.

Hulumtimi u botua në revistën “Planetary Science”.

Bota

​Britania e India nënshkruajnë marrëveshje tregtare rreth 6 miliardë funte

Published

on

Kryeministri britanik Keir Starmer i tha homologut të tij nga India Narendra Modi se nënshkrimi i marrëveshjes tregtare ishte një “ditë historike” për të dy vendet.

Në rezidencën e kryeministrit në Chequers, Starmer tha se marrëveshja përfaqësonte një “ndryshim të madh” në marrëdhënie, raporton BBC.

Modi tha se ata po “shkruanin një kapitull të ri” në historinë e përbashkët të Mbretërisë së Bashkuar dhe Indisë.

Marrëveshja vlen rreth gjashtë miliardë funte investime nga kompanitë indiane dhe britanike në ekonominë britanike dhe pritet të ketë një ndikim prej 4.8 miliardë funte në produktin e brendshëm bruto të Mbretërisë së Bashkuar.

Marrëveshja pritet gjithashtu të krijojë 2 mijë e 200 vende pune në vend. Tarifat për një gamë mallrash britanike do të ulen nga një mesatare prej 15 për qind në tre për qind, me qëllim rritjen e eksporteve në Indi me 11 miliardë funte.

Negociatat për marrëveshjen filluan në vitin 2022, kur Boris Johnson ishte kryeministër i Britanisë së Madhe dhe përfunduan në maj të këtij viti.

Continue Reading

Aktualitet

Laura e Argjendtë – UBT dhe Kosova përfaqësohet denjësisht në lojërat universitare botërore në Gjermani

Published

on

Një tjetër sukses i jashtëzakonshëm për sportin kosovar dhe për UBT. Studentja dhe xhudistja e njohur, Laura Fazliu, ka fituar medaljen e parë në historinë e Kosovës, atë të argjendtë, në Lojërat Universitare Botërore “FISU World University Games”, të mbajtura në Rhine-Ruhr, Gjermani.

Laura tregoi performancë mbresëlënëse në kategorinë e saj, duke e nisur garën në mënyrë të fuqishme:

Xhiroja e dytë – Mposhti Sofiia Bordinskykh nga Ukraina

Çerekfinalja – Triumfoi ndaj Viktoria Folgen nga Gjermania

Gjysmëfinalja – Shënoi fitore të madhe kundër Flavia Favorini nga Italia

UBT dhe mbarë Kosova janë krenarë me Laura Fazliun. Suksesi i saj është frymëzim për të gjithë studentët dhe të rinjtë që synojnë të arrijnë majat e suksesit në sport.

Continue Reading

Bota

Sllovenia i bën thirrje Izraelit të sigurojë qasje të pakufizuar të ndihmës humanitare në Gaza

Published

on

By

Duke theksuar përkeqësimin e situatës humanitare në Gaza, Sllovenia i bëri thirrje Izraelit që urgjentisht të dërgojë ndihmë humanitare në Gaza pa pengesa.

Ministria e Punëve të Jashtme e Sllovenisë në rrjetin e saj social X është shprehur se situata humanitare në Gaza, ku Izraeli ka intensifikuar sulmet e tij, është përkeqësuar, duke i bërë thirrje për të respektuar detyrimet sipas ligjit ndërkombëtar.

Sllovenia i bën thirrje Izraelit të respektojë detyrimet e tij sipas ligjit ndërkombëtar humanitar dhe të lejojë menjëherë shpërndarjen e papenguar të ndihmës humanitare në Gaza“, tha ministria sllovene.

Ministria gjithashtu theksoi se institucionet e Kombeve të Bashkuara dhe organizatat joqeveritare duhet të lejohen të veprojnë në Gaza pa kufizime.

Continue Reading

Bota

Autoritetet palestineze: Gaza ka nevojë për 500 mijë thasë me miell çdo javë, ndërsa uria përkeqësohet

Published

on

By

Autoritetet palestineze kanë paralajmëruar për një krizë akute humanitare në Rripin e Gazës, ku sipas tyre nevojiten të paktën 500 mijë thasë me miell çdo javë për të shmangur urinë në masë, në një territor të rrethuar dhe të izoluar prej muajsh nga ushtria izraelite, raporton agjencia Anadolu.

Uria po bëhet më e rëndë dhe e përhapur në Gaza për shkak të mbylljes së plotë të të gjitha kalimeve nga pushtimi izraelit për 145 ditë dhe ndalimit të hyrjes së formulës(ushqimore) për foshnje dhe ndihmës humanitare” thuhet në një deklaratë të zyrës së medias së qeverisë së Gazës.

Deklarata zyrtare mohon pretendimet se hyrja e disa kamionëve me ndihma ka zbutur situatën, duke e quajtur këtë një “narrativë mashtruese dhe shtrembërim të qëllimshëm të realitetit në terren”.

Sipas kanalit shtetëror egjiptian Al-Qahera News, nga e mërkura e kaluar kanë hyrë në Gaza 166 kamionë me ndihma përmes pikave kufitare Zikim në veri dhe Kerem Shalom në jug. Megjithatë, sipas autoriteteve palestineze, ky është një volum ndihmash shumë i pamjaftueshëm për të përballuar krizën masive të urisë që po përshkon enklavën.

Gaza ka nevojë urgjente për të paktën 500.000 thasë me miell në javë për të shmangur një kolaps të plotë humanitar” tha zyra.

Sipas të dhënave të Ministrisë së Shëndetësisë në Gaza, që nga tetori i vitit 2023, të paktën 111 persona – shumica fëmijë dhe të moshuar – kanë humbur jetën për shkak të urisë dhe kequshqyerjes.

Kriza humanitare po thellohet në kushtet kur Izraeli ka vonuar zbatimin e marrëveshjes për armëpushim dhe shkëmbim të të burgosurve me Hamasin, duke mbajtur të mbyllura kalimet kufitare që nga 2 marsi. Si pasojë, qindra kamionë me ndihma mbeten të bllokuar, të paaftë për të kaluar në territorin palestinez.

Fushata ushtarake izraelite, që nisi në tetor 2023 pas sulmit të Hamasit, ka vrarë mbi 59.200 palestinezë, sipas të dhënave lokale, shumica gra dhe fëmijë. Infrastrukturat kryesore të Gazës, përfshirë sistemin shëndetësor, janë shkatërruar, ndërsa mungesa ekstreme e ushqimit po rrezikon jetën e qindra mijëra civilëve.

Në nëntorin e kaluar, Gjykata Ndërkombëtare Penale (GJNP) lëshoi urdhër-arreste ndaj kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu dhe ish-ministrit të tij të Mbrojtjes Yoav Gallant, duke i akuzuar për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit në Gaza. Ndërkohë, Izraeli përballet edhe me një padi për gjenocid në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë (GJND), për shkak të operacioneve ushtarake dhe pasojave të tyre shkatërrimtare për popullsinë palestineze.

Krizat e njëpasnjëshme në Gaza kanë shtuar thirrjet ndërkombëtare për veprim urgjent dhe për lehtësimin e aksesit të ndihmës humanitare në territorin e rrethuar.

Continue Reading

Të kërkuara