Google ka pranuar se sistemi i paralajmërimit të hershëm për tërmetet dështoi të njoftonte me saktësi njerëzit gjatë tërmetit vdekjeprurës në Turqi në vitin 2023.

Gjigandi i teknologjisë tha më parë se sistemi kishte “performuar mirë”, por dështoi të paralajmëronte për tërmetin në Turqi.

Sistemi funksionon në pajisjet Android, të cilat përbëjnë më shumë se 70% të telefonave në Turqi.

Më shumë se 55,000 njerëz vdiqën kur dy tërmete të mëdha goditën Turqinë juglindore më 6 shkurt 2023, më shumë se 100,000 u lënduan.

Shumë prej tyre flinin në ndërtesat që u shembën përreth tyre kur goditën tërmetet, shkruan BBC.

Sistemi i paralajmërimit të hershëm i Google ishte në vend dhe ishte aktiv ditën e tërmeteve – megjithatë, nënvlerësoi fuqinë e tyre.

“Ne vazhdojmë ta përmirësojmë sistemin bazuar në atë që mësojmë në çdo tërmet”, tha një zëdhënës i Google.

Si funksionon?

Sistemi i Google, i quajtur Android Earthquake Alerts, është në gjendje të zbulojë dridhjet nga një numër i madh telefonash celularë që përdorin sistemin operativ Android. Meqenëse tërmetet lëvizin relativisht ngadalë nëpër tokë, mund të dërgohet një paralajmërim.

Paralajmërimi quhet “Take Action”, i cili aktivizon alarm të fortë në telefonin e një përdoruesi duke anashkaluar një cilësim “Do Not Disturb” – dhe duke mbuluar ekranin. Ky është paralajmërimi që supozohet t’u dërgohet njerëzve kur zbulohet një dridhje më e fortë që mund të kërcënojë jetën njerëzore.

Hulumtuesit e Google kanë shkruar në Science detaje rreth asaj që shkoi keq, duke përmendur “kufizime në algoritmet e zbulimit”.

Për tërmetin e parë, sistemi vlerësoi dridhjen midis 4.5 dhe 4.9 në shkallën e magnitudës së momentit (MMS) kur në fakt ishte 7.8.

Një tërmet i dytë i madh më vonë u nënvlerësua me sistemin që dërgoi alarme Take Action në 8,158 telefona dhe alarme Be Aware në pak më pak se katër milionë përdorues. Pas tërmetit, studiuesit e Google ndryshuan algoritmin dhe simuluan përsëri tërmetin e parë.

Sistemi gjeneroi 10 milionë alarme Take Action për ata që ishin në rrezik dhe 67 milionë alarme të tjera Be Aware për ata që jetojnë më larg epiqendrës.

Google thotë se sistemi supozohet të jetë plotësues dhe nuk është një zëvendësim për sistemet kombëtare.

Megjithatë, disa shkencëtarë shqetësohen se vendet po i besojnë shumë teknologjisë që nuk është testuar plotësisht.

Të shtunën, disa vende në Kosovë janë përballur me situatë të rënduar si pasojë e shpërthimit të zjarreve në zona të hapura. Megjithatë, Agjencia e Menaxhimit Emergjente, njofton se në gjatë 12 orëve të fundit numri i zjarreve ka rënë ndjeshëm.

Në njoftim thuhet se aktualisht është aktiv vetëm një zjarr në fshatin Trudë, Komuna e Prishtinës.

“Pasditen e djeshme, situata me zjarret ishte e rënduar. Megjithatë, falë reagimit të shpejtë dhe efikas të Njësive Profesionale të Zjarrfikjes dhe Shpëtimit, me mbështetjen e Agjencisë, si dhe reshjeve të shiut, numri i zjarreve gjatë 12 orëve të fundit ka rënë ndjeshëm. Aktualisht, është aktiv vetëm një zjarr në fshatin Trudë, Komuna e Prishtinës, ku ekipet janë në terren”, thuhet në njoftim.

Tutje, Agjencia e Menaxhimit Emergjent u ka bërë thirrje të gjithë qytetarëve që të tregojnë kujdes të shtuar, të shmangin çdo veprim që mund të shkaktojë zjarr dhe të raportojnë menjëherë çdo vatër të dyshimtë tek autoritetet përkatëse.

“Agjencia falënderon zjarrfikësit për përkushtimin e tyre të palodhshëm, Policinë e Kosovës dhe KFOR-in për mbështetjen, si dhe qytetarët për bashkëpunimin”, theksohet tutje.

Ndryshe, me zjarre janë duke u përballur edhe disa vende të rajonit.

Millun Millenkoviq – Llune dhe Aleksandar Vllajiq janë dënuar me pesë vjet burgim, i akuzuari tjetër Dejan Pantiq me dy vite burgim, ndërkaq Miomir Vakiq është liruar nga akuza, meqë nuk është vërtetuar fajësia.

Aktgjykimi në rastin e sulmit ndaj zyrave të Komisionit Komunal Zgjedhor në Mitrovicën e Veriut në dhjetor të vitit 2022, është shpallur sot, më 28 korrik, në Gjykatën themelore në Prishtinë.

Prokuroria e Kosovës kishte ngritur aktakuzë në dhjetor të vitit 2023 për veprën penale “akt terrorist”.

Policia e Kosovës ka shqiptuar 1693 gjoba trafiku për kundërvajtësit brenda 24 orëve të fundit.

Në 24 orët e fundit janë raportuar 70 aksidente trafiku me dëme materiale, 38 aksidente trafiku me të lënduar.

Policia e Kosovës ka arrestuar 26 persona teksa 20 janë dërguar në mbajtje.