

Lajmet
Depresioni sezonal: Ja cilat janë gjërat e vogla, që mund të bëni çdo ditë për ta përballuar
Nga Jolanta Burke dhe Annie Curtis.
Published
3 years agoon
By
UBT newsKur afrohet vjeshta dhe dimri, shumë nga ne priren të ndihen të trishtuar, apo jo si vetja jonë e zakonshme. Por për disa, këto ndjenja vazhdojnë derisa të vijë sërish pranvera. I njohur teknikisht si Çrregullimi Afektiv Sezonal (SAD), ai është një lloj depresioni që shfaqet vetëm gjatë stinëve specifike.
Krahas humorit vazhdueshmërisht në nivele të dobëta, disa njerëz mund të gjejnë se ndihen si më të përgjumur se zakonisht. Ata hasin shumë vështirësi të ngrihen në mëngjes, dhe dëshirojnë më shumë karbohidrate se sa normalisht. Nëse ju jeni një person i prekur nga këto ndjesi, ja cilat janë disa hapa që mund të ndërmerrni për të përmirësuar gjendjen tuaj shpirtërore gjatë muajve të ftohtë.
Ç’duhet bërë çdo ditë
Meqenëse kjo dukuri shfaqet kryesisht gjatë stinëve kur ditët janë më të shkurtra, dhe kur ne marrim më pak rrezet dielli, mendohet se ajo shkaktohet nga një ndërprerje e orës së trupit tonë (i njohur edhe si një trazim i ritmit cirkadian). Ne të gjithë kemi një “orë mjeshtërore” në tru, e cila e përdor dritën e ditës për të kontrolluar të gjitha proceset e trupit tonë, nga uria deri në momentin kur ndihemi gati për të fjetur gjumë në mbrëmje.
Çrregullimi i ritmit cirkadian, ka qenë gjithmonë i lidhur me shqetësimet e gjumit, ndryshimet në humor dhe modelet tona së të ngrënit dhe metabolizmin, dhe të gjitha këto ndikojnë tek SAD. Kjo është arsyeja pse shëtitja jashtë dhe në dritën natyrale të ditës, mund të jetë kaq e rëndësishme për njerëzit që preken nga kjo simptomë.
Në mëngjes, bëjeni praktikë daljen jashtë për të paktën disa minuta. Meqenëse drita dërgon sinjale të drejtpërdrejta në orën kryesore të trupit për t’i treguar se është koha për t’u zgjuar, drita e mëngjesit do t’ju ndihmojë të ndiheni më të përqendruar gjatë gjithë ditës. Po ashtu mund t’ju ndihmojë të bini në gjumë më herët në mbrëmje.
Ndërkohë në drekë, provoni të dilni sërish jashtë dhe të ekspozoheni më shumë ndaj dritës natyrale. Por nëse nuk mund të dilni jashtë apo koha është me re, mund të provoni terapinë me një dritë shumë më të shndritshme. Ajo i ekspozon njerëzit ndaj dritës së ndritshme fluoreshente, duke përdorur një llambë ose maskë të veçantë.
Studimet tregojnë se 30 minuta terapi me dritë të ndritshme çdo ditë, mund të ndihmojë në uljen e simptomave të SAD. Nëse e keni të vështirë të bindni veten të largoheni nga tavolina juaj gjatë drekës, përpiquni të organizoni disa aktivitete që mund t’ju ndihmojnë të dilni jashtë.
Për shembull, përpiquni të organizoni një shëtitje të përditshme në grup gjatë drekës me kolegët ose fqinjët tuaj. Krahas ekspozimit ndaj dritës të ditës, ushtrimet në grup mund të nxisin edhe emocionet pozitive dhe lidhjen sociale, gjë që është e mirë për mirëqenien dhe shëndetin tuaj mendor.
Një aktivitet tjetër që mund të provoni gjatë shëtitjes së drekës është detyra “3 gjëra të mira në natyrë”. Synimi i këtij aktiviteti është të shtojë vëmendjen dhe vlerësimin e natyrës duke marrë parasysh të paktën 3 gjëra nga mjedisi natyror ndërsa bëni shëtitjen tuaj të përditshme. Kjo jo vetëm që do t’ju motivojë të dilni, por gjithashtu mund t’iu ndihmojë në përmirësimin e humorit dhe mirëqenies suaj psiko-fizike. Ndërkohë mbrëmjeve, synoni të krijoni hapësirë kohë për të bërë gjërat që ju pëlqejnë. Kjo mund të ndihmojë në përmirësimin e humorit tuaj, dhe mund të lehtësojë disa simptoma të SAD. Gjëra të tjera që mund të bëni gjatë muajve të dimrit për të përmirësuar humorin tuaj përfshijnë:
Praktikoni humorin
Induktimi i më shumë humorit në jetën tuaj, mund të ndihmojë në balancimin e emocioneve tuaja negative. Madje mund të përmirësojë cilësinë e gjumit, gjendjen shpirtërore, dhe të reduktojë simptomat e depresionit. Në mbrëmje, kaloni 10 minuta duke menduar për disa situata komike që ju kanë ndodhur gjatë ditës.
Ose mendoni mbi një situatë sfiduese me të cilën jeni përballur, dhe përpiquni të mendoni se si do ta trajtoni atë me humor në të ardhmen. Gjetja e qëllimshme e kohës për të parë diçka për të qeshur në TV apo rrjetet sociale 3 ose 4 herë në javë, mund të ndihmojë gjithashtu në rritjen e humorit tuaj.
Gjeni një hobi të ri
Filloni të merrni një hobi të ri, ose rinisni një hobi që nuk e keni praktikuar për kohësh. Angazhimi në një hobi të caktuar do ta mbajë mendjen më të angazhuar, duke ju lënë më pak kohë për përsiatjet e thella, gjithnjë nëse kjo e fundit është diçka që keni tendencën të bëni shpesh.
Ndoshta mund të provoni të mësoni të thurni triko ose çorape. Kjo lidhet me rritjen e ndërgjegjes, qetësisë dhe një nxitje të emocioneve pozitive. Edhe mësimi i recetave të reja të gatimit, mund të jetë gjithashtu një mënyrë e shkëlqyer për të rritur mirëqenien psikologjike.
Nuk ka rëndësi se çfarë hobi zgjidhni, për sa kohë që ajo i zgjeron aftësitë tuaja, dhe ju ndihmon të futeni në një gjendje mendore optimale.
Kjo është ndjenja e “humbjes së vetvetes” në atë që po bëni, dhe është një element kryesor në përjetimin e lumturisë subjektive. Ju mund të mos ndiheni më mirë ndërsa jeni duke praktikuar një hobi (pasi kjo gjë kërkon përqendrim), por sapo të përfundoni detyrën tuaj, do të përjetoni një ndjenjë të arritjes së diçkaje, shoqëruar me një nxitje të emocioneve pozitive.
Mbani në ritëm “orën” e trupit tuaj
Meqë mendohet se SAD shkaktohet nga trazimi i ritmit cirkadian, ruajtja si duhet e ritmit tuaj cirkadian, mund të ndihmojë në reduktimin e simptomave të kësaj dukurie. Dhe gjumi luan një rol të madh në mbajtjen nën kontroll të “orës” së trupit tuaj. Ndaj në mbrëmje, përpiquni të shmangni dritën e tepërt, pasi kjo do t’ju vonojë gjumin.
Po ashtu, duhet të përpiqeni të keni orare të ngjashme kur bini për të fjetur dhe kur zgjoheni, si gjatë javës ashtu edhe gjatë fundjavës. Krahas gjumit të duhur, konsumimi në intervale të rregullta i vakteve ushqimore, mund të ndihmojë për të mbajtur në ritëm “orën” e trupit tuaj.
Edhe pse mund të jetë normale të ndjeni një rënie të humorit në ditët e para pas ndryshimit të orës, nëse vini re se simptomat zgjasin për shumë javë apo kanë një efekt të madh në jetën tuaj, atëherë mund të shkoni dhe konsultohuni me mjekun e familjes. Ndërkohë, mos harroni se edhe vetëm disa ndryshime të vogla çdo ditë, mund t’iu ndihmojnë në mbajtjen nën kontroll të simptomave të SAD. / “The Conversation” – Bota.al
You may like
Aktualitet
Përfundon Seminari për Trajnerët e Basketbollit
Published
12 minutes agoon
September 8, 2025By
UBT News
Ka përfunduar Seminari për Trajnerët e Basketbollit për grupmosha të reja që filloi ditën e premte dhe vazhdoi gjatë fundjavës është organizuar nga Federata e Basketbollit e Kosovës në bashkëpunim me Shoqatën e Trajnerëve të Basketbollit të Kosovës dhe Komitetin Olimpik të Kosovës (KOK).
Seminari është përkrahur nga Solidariteti Olimpik, fondacioni më i madh në kuadër të Komitetit Olimpik Ndërkombëtar (KON), për zhvillim të sportit në vende të ndryshme të botës e po ashtu edhe nga FIBA, shtëpia e basketbollit botëror.
Në ditën e parë ka ligjëruar eksperti i njohur i basketbollit ndërkombëtar, Arik Shivek.
Ai ka treguar për përvojën e madhe në basketbollin evropian dhe këtë përvojë ta bart te trajnerët e Kosovës, për ta zbatuar në basketbollin e Kosovës.
Vlora Braha, SPOC Person për Integritet në FBK dhe nga Safeguardin dhe Future ka folur rastet që mund t’i paraqesin trajnerët për abuzime dhe ngacmime në basketboll dhe si mund të drejtohen për këto raste në FBK. Ndërkohë, psikologia Vjollca Zymberi Devaja ka ligjëruar me temën Përgatitja Mendore për Fëmijët.
Në ditën e dytë dhe të tretë, kanë ligjëruar eksperti i njohur ndërkombëtar i basketbollit, Arik Shivek, si dhe trajneri kondicional Agron Haliti.
Të dy kanë ligjëruar për tema të rëndësishme për trajnerët që punojnë me grupmosha të reja, veçanërisht për U14 e më të rinj.
Në fund, Diellza Kelmendi, Koordinatore e Vlerave Olimpike në Akademinë Olimpike në Komitetin Olimpik të Kosovës së bashku me Granit Rugovën, Drejtor i Projekteve dhe Programeve Zhvillimore në Federatën e Basketbollit të Kosovës kanë nderuar me mirënjohje Arik Shivek dhe Agron Haliti, ndërsa trajnerët pjesëmarrës janë pajisur me certifikatën e pjesëmarrjes./S.K/KP/
Aktualitet
Tifozët letonezë fishkëllejnë kundër serbëve pas thirrjeve “Kosova është Serbi”
Published
57 minutes agoon
September 8, 2025By
UBT News
Edhe në arenat sportive, Serbia vazhdon të përdorë çdo formë për të sulmuar dhe provokuar Kosovën. Kjo u dëshmua sërish të shtunën, në orën 15:00, gjatë ndeshjes kualifikuese për Kupën e Botës mes Letonisë dhe Serbisë, e zhvilluar në stadiumin e Rigës.
Autoritetet letone nuk toleruan sjelljet provokuese të tifozëve serbë, dhe organizatorët e ndeshjes kualifikuese të Kupës së Botës midis Letonisë dhe Serbisë, nuk lejuan që tifozët mysafirë të sillnin në stadium asnjë simbol serb.
Policia ndaloi ekspozimin e flamujve serbë, simboleve nacionaliste dhe sloganeve anti-Kosovë.
Tifozët serbë u detyruan të heqin rrobat që mbanin mesazhe kundër Kosovës, ndërsa sendet e ndaluara iu konfiskuan në hyrje të stadiumit.
Përpjekjet e tyre për të kënduar korin famëkeq “Kosova është Serbi” u pritën me fishkëllima nga tifozët letonë, duke treguar se publiku evropian nuk e mbështet më propagandën e vjetër serbe.
Pas golit të Dušan Vlahović në minutën e 12-të të ndeshjes, tifozët serbë shpërthyen në brohoritje dhe brohoritën: “Kosova është Serbi”.
Kjo nuk është hera e parë që Serbia përdor ngjarjet sportive për të çuar përpara mesazhe nacionaliste dhe provokuese ndaj Kosovës. Në shumë ndeshje të mëparshme, Serbia ka shfrytëzuar minutazhin sportiv për të bërë thirrje politike, për të afishuar parulla ofenduese dhe për të provokuar me flamuj apo simbole që nxisin urrejtje./S.K/EO/Pamfleti/
Aktualitet
Kosova mësoi rivalët e parakualifikimeve për FIBA EuroBasket 2029
Published
1 hour agoon
September 8, 2025By
UBT News
Për FIBA EuroBasket 2029 që mbahet në kryeqytetin letonez, Riga, sot nga ora 10:30 është zhvilluar shorti i Raundit të Parë të Parakualifikimeve. në kryeqytetin letonez, Riga.
Ceremonia do të transmetohet drejtpërdrejt në kanalin zyrtar të FIBA-s në YouTube.
10 kombëtare janë të ndara në katër vazo nga FIBA sipas renditjes botërore dhe një grup do të përbëhet nga katër shtete dhe dy grupet e tjera do të përbëhen nga tre shtete.
Kosova është në vazon e dytë dhe sot do të mësojë kundërshtarët.
Raundi i Parë i Parakualifikimeve do të luhet në tre dritare: nëntor 2025, shkurt 2026 dhe qershor-korrik 2026.
Katër kombëtare – tre fitueset e grupeve dhe vendi i dytë më i mirë do të kualifikohen në Raundin e Dytë.
Vazo 2: Kosova, Norvegjia, Irlanda./S.K/KP/
Lajmet
Punimet ndërtimore për projektin Solar4Kosovo I – Centrali Fotovoltaik, KEK jep sqarime
Published
1 hour agoon
September 8, 2025By
UBTnews
Korporata Energjetike e Kosovës (KEK) njofton për procesin e fillimit të punimeve ndërtimore të projektit Solar4Kosovo I – Centrali Fotovoltaik, i cili financohet nga Bashkimi Evropian / Korniza e Investimeve për Ballkanin Perëndimor (ËBIF), Qeveria Gjermane përmes KfË si institucioni kryesor financiar ndërkombëtar, Banka Evropiane për Investime (BEI) dhe Korporata Energjetike e Kosovës.
“Ky projekt përfaqëson një hap të rëndësishëm në tranzicionin energjetik të Kosovës, duke kontribuar në rritjen e prodhimit nga burime të qëndrueshme dhe të ripërtëritshme të energjisë”, thuhet në njoftim.
Sipas njoftimit, punimet ndërtimore do të zhvillohen në zonën afër Termocentralit Kosova A, që shtrihet në komunën e Obiliqit dhe Fushë Kosovës. Këto punime kryesisht lidhen me banorët e Kryshevcit (Dardhishtë) dhe lagjes Mërlak në fshatin Kryshevc, komuna e Obiliqit.
“KEK sqaron se deri më tani nuk ka ndërmarrë masa ndaj përdorimit të paautorizuar të tokës, pasi nuk ka ekzistuar një plan konkret zhvillimor për atë zonë. Për më tepër, në përputhje me përgjegjësitë e saj si kompani publike dhe në kuadër të politikave të Përgjegjësisë Shoqërore Korporative (CSR), KEK ka treguar mirëkuptim dhe ka toleruar këtë shfrytëzim të përkohshëm nga komuniteti lokal”, thuhet në komunikatë.
“Prandaj, është e rëndësishme të informohen të gjithë përdoruesit e paautorizuar të tokës se: Toka në fjalë është pronë e KEK-ut; KEK është në përgatitje për punimet e ardhshme ndërtimore të projektit solar; Sezoni bujqësor i vitit 2025 (gusht 2025) paraqet sezonin e fundit kur janë zhvilluar aktivitete bujqësore në këto toka; Pas kësaj periudhe, nuk do të lejohet më asnjë përdorim i tokës nga persona të paautorizuar”, thuhet në njoftim.
Më tej thuhet se ky njoftim bëhet për të siguruar transparencë dhe informim të drejtë për të gjithë përdoruesit e pa autorizuar të tokës, përveç njoftimeve zyrtare dhe tabelave paralajmëruese që do të vendosen në perimetrin e zonës së projektit, e cila do të jetë e rrethuar me gardh sigurie.
KEK fton të gjithë përdoruesit e tokës dhe personat e prekur nga ky vendim që, për çdo sqarim ose informacion shtesë, të kontaktojnë përfaqësuesit e kësaj kompanie. /D.B/KP

Përfundon Seminari për Trajnerët e Basketbollit

Tifozët letonezë fishkëllejnë kundër serbëve pas thirrjeve “Kosova është Serbi”

Jessie J rikthehet në skenë pas operacionit për kancerin

Kosova mësoi rivalët e parakualifikimeve për FIBA EuroBasket 2029

Punimet ndërtimore për projektin Solar4Kosovo I – Centrali Fotovoltaik, KEK jep sqarime

KQZ: Do të shtypen mbi 3.6 milionë fletëvotime për zgjedhjet lokale

Konflikti Rusi-Ukrainë, rriten çmimet e naftës

Si të riktheni dëshirën për palestër pas një pushimi të gjatë?

17 vjeçari nga Kosova që theri mësuesën në Gjermani, jashtë rrezikut për jetë
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Aktualitet2 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës