Shëndet
Dëmet nga jeta virtuale – “Sëmundja kibernetike”
Published
5 years agoon
By
Betim GashiKur një re e errët e lindur nga zjarret u vendos mbi zonën e Seattle, Jack Riewe ishte mes miliona njerëzve të bllokuar brenda. Ishte shtatori i vitit 2020, pa akses në natyrë gjatë pandemisë. Ai vetëm mund të plotësonte ditët e tij duke kaluar midis punës online, shikimit të TV ose lëvizjes nëpër postime të pafundme në telefonin e tij.
“Unë u detyrova të qëndrojë brenda në banesën time të nxehtë pa asnjë shpëtim përveç çmendurive që ndodhin në Twitter”, thotë ai.
Për një javë ai filloi të ndihet “i rënduar, i trullosur dhe ndiente përzierje në stomak”. Në atë kohë, ai ia atribuoi këto simptoma cilësisë së ajrit. Por shkaku ishte diçka më tinëzare: dëmet nga jeta virtuale.
Trupat tanë nuk janë krijuar për të ekzistuar në hapësirën virtuale si kjo, diçka e quajtur sëmundje kibernetike duket se po rrjedhë në popullatën e përgjithshme. Karakterizuar nga marramendjet dhe të përzierat, sëmundja kibernetike është cilësuar kryesisht me elemente agresive.
Në vitin 2011, 30 deri në 80 për qind e përdoruesve të kufjeve kishte ngjarë të përjetonin sëmundje kibernetike, megjithëse pajisja e përmirësuar e kufjeve e uli diapazonin në 25 deri në 60 për qind deri në vitin 2016.
Tani, duket se media sociale gjithashtu ka fuqinë të shkaktojë probleme kur përdoret në rrethana të jashtëzakonshme: tërë ditën, çdo ditë.
Sipas themeluesit të Design Interactive, Kay Stanney: “Sëmundja kibernetike e realitetit virtual ose realitetit të shtuar është thjesht një lloj kushëriri me format e tjera të sëmundjes që lidhen me lëvizjen e perceptuar dhe lëvizja do të ishte një formë tjetër”.
Ndërsa Sarah Colley, një 30-vjeçare, vuri re më të keqen nga simptomat e saj të sëmundjes kibernetike në mars të këtij viti. Koha e saj e përdorimit të ekranit u rrit gjatë një afati të vështirë pune, kur për disa ditë ajo kaloi 10 deri në 12 orë në një rresht në kompjuterin e saj. Përveç marramendjes dhe përzierjes, ajo thotë se vetë ekrani dukej se lëvizte, duke e bërë të vështirë përqendrimin dhe një ndjenjë ankthi u e pushtoi atë.
“Edhe kur mbyll sytë, ndjehem sikur po rrotullohem”. Pas incidentit në mars, asaj iu desh të merrte katër ditë pushim nga puna për të rikalibruar plotësisht.
Një shkas për sëmundjen kibernetike duket të jetë sasia e kohës së kaluar e zhytur në një botë dixhitale, si dhe prizmat, ekranet 3-D dhe ekranet 2-D. Për shembull, ju mund të mendoni se jeni në paqe i shtrirë në shtrat natën në errësirë të qetë, por një gisht është duke lëvizur në Twitter!
Për ta kuptuar thjeshtë, edhe alkooli mund t’ju vrasë, kështu që trupi i njeriut evoluoi për të lidhur këtë efekt me një kërcënim për të shkaktuar nauze që ta pastrojë toksinën për t’ju mbajtur gjallë.
Tani, kur përjetojmë të njëjtën mospërputhje vestibulare dhe vizuale të sjellë nga forca jo-kërcënuese, si smartphone, trupi ynë mendon se jemi në rrezik të madh. Kjo është një metaforë e përshtatshme për toksicitetin emocional duke e tepruar në internet mund të ndizet, dhe në fund, sëmundja kibernetike mund të rezultojë po aq efektive sa të shmangni helmin aktual.
Njëri nga të prekurit nga kjo “sëmundje” Riewe, kur mësoi për të, u shpreh se “ishte një moment i çuditshëm”. “Unë menjëherë largova telefonin dhe fillova të lexoja librin tim. Sipas rutinës të mëhershme do të kisha të vjella, por këtë here u thellova në gjumë të mirë”, përfundoi ai./UBTNews
Shëndet
Pse dhimbja e shpinës po bëhet sëmundja moderne e epokës së telefonit?
Published
18 hours agoon
November 25, 2025By
UBT News
Kushdo që përjeton dhimbje në shpinë duhet të ulë përdorimin e tepërt të telefonit.
Qëndrimi për dy deri në katër orë në ditë të përkulur mbi celular i ngarkon vertebrat e para të shtyllës kurrizore me presion deri në 27 kilogramë – thuajse sa pesha e një fëmije 7–8 vjeç.
Dhimbjet e shpinës, të cilat prekin një pjesë të madhe të popullsisë moderne, mund të lidhen me një evolucion jo plotësisht të përsosur.
Me kalimin nga ecja me katër gjymtyrë në ecjen drejt, shtylla kurrizore ka pësuar ndryshime që nuk janë bërë në mënyrë ideale; madje disa tipare të vertebrave të “kushërinjve” tanë primatë mund të jenë trashëguar deri te ne.
Sipas ekspertëve, personat që vuajnë nga probleme të shpinës mund të kenë një strukturë të shtyllës kurrizore më të ngjashme me atë të shimpanzeve, e cila është më pak e përshtatshme për të përballuar ngarkesën që krijon ecja në këmbë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Pa karbohidrate, pa stres! Ushqimet që ju ndihmojnë të bini në peshë
Published
23 hours agoon
November 25, 2025By
UBT News
Eliminimi i karbohidrateve nga dieta është një strategji efektive për të humbur peshë. Më poshtë gjeni disa ushqime që përmbajnë pak ose aspak karbohidrate:
Kërpudhat – Të varfra në karbohidrate, të pasura me lëndë ushqyese hekur, kalcium, dhe magnez. Ofrojnë sasi të mirë antioksidantësh.
Midhet – Të gjitha llojet janë të pasura me proteina, vitamina të grupit B, minerale si fosfori dhe hekuri, dhe nuk përmbajnë karbohidrate.
Vezët – Një zgjedhje e zakonshme në dietat pa karbohidrate falë vlerave të larta ushqyese.
Karkalecat dhe gaforret – Janë burim i shkëlqyer proteinash dhe nuk përmbajnë karbohidrate.
Mishi i kuq – Nuk ka karbohidrate, ndaj mund të konsumohet lirshëm, por gjithmonë me masë për një dietë të balancuar.
Farat e kungullit – Të përsosura për ata që janë në dietë, ofrojnë shije të këndshme pa karbohidrate të larta. Përmirësojnë shëndetin e zemrës, ulin stresin dhe forcojnë sistemin imunitar.
Mishi i bardhë – Konsiderohet më i shëndetshëm se mishi i kuq. Mund të konsumohet nga pula, lepuri apo peshku.
Djathi – Sidomos Grana Padano, djathë tradicional italian i pasur me minerale dhe pa karbohidrate.
Gjalpi – Përdoret në gatime dhe nuk përmban karbohidrate, por duhet konsumuar në sasi të moderuara. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Gripi nuk ka shanse! Këshilla praktike për të qëndruar të shëndetshëm
Published
2 days agoon
November 24, 2025By
UBT News
Stina e vjeshtës dhe dimrit shpesh shoqërohet me rritje të rasteve të gripit dhe infeksioneve të frymëmarrjes, për shkak të motit të ftohtë dhe ndryshimeve të papritura të temperaturës.
Megjithëse ilaçet mund të jenë opsion, ekzistojnë disa mënyra natyrale për të lehtësuar simptomat/parandaluar përkeqësimin e sëmundjes.
Uji dhe lëngjet: Konsumimi i lëngjeve ndihmon në parandalimin e dehidratimit dhe lehtëson rrjedhjen e hundëve. Pini ujë, lëngje frutash, supë me lëng pule ose ujë të ngrohtë me mjaltë dhe limon. Shmangni pijet me kafeinë, që mund të shkaktojnë etje.
Ujë me kripë: Gargara me ujë të ngrohtë dhe kripë ndihmon për të qetësuar fytin e irrituar dhe për të lehtësuar simptomat e ftohjes.
Supë me lëng pule: Studimet kanë treguar se supa e pulës ka efekt antiinflamator dhe ndihmon në rrjedhjen e hundëve, duke kufizuar aktivitetin e viruseve në pjesën e brendshme të hundës.
Antihistamina: Përdorimi i saj mund të lehtësojë rrjedhjen e hundëve, teshtimat, lotimin e syve dhe kollitjen.
Lagështira: Ajri i thatë favorizon përhapjen e viruseve. Përdorni aparate për lagështi, por kujdesuni t’i pastroni rregullisht sipas udhëzimeve të prodhuesit, për të shmangur mykun dhe bakteret.
Këto masa të thjeshta e ndihmojnë trupin të përballojë gripin më lehtë dhe të ruani shëndetin gjatë muajve më të ftohtë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Këto janë përfitimet e xhenxhefilit për shëndetin
Published
2 days agoon
November 24, 2025By
UBT News
Xhenxhefili është një nga erëzat më të shëndetshme dhe konsumimi i tij i rregullt sjell shumë përfitime për organizmin.
Përmirëson qarkullimin e gjakut
Xhenxhefili përmban minerale të rëndësishme si magnezi, kromi dhe zinku, që ndihmojnë në përmirësimin e qarkullimit të gjakut. Ai është i dobishëm kur jeni të sëmurë dhe keni ethe apo temperaturë të lartë.
Ndihmon në luftimin e inflamacioneve
Dhimbjet e vazhdueshme dhe inflamacionet shkojnë dorë për dore. Xhenxhefili njihet si anti-inflamator natyral, i cili lehtëson dhimbjet dhe përmirëson gjendjen e përgjithshme të trupit.
Si ta përdorni xhenxhefilin?
Mund të përdoret në shumë forma, i freskët, në pluhur a i ëmbëlsuar. Për efekt shërues kur jeni ftohur, zien xhenxhefil në ujë të vluar, shtoni limon e një lugë mjaltë. Ky kombinim është i shkëlqyer për të lehtësuar simptomat e përshpejtuar shërimin. /A.Z/UBT News/
Sllovenia miraton ligjin që njeh pantentë shoferët e Kosovës
Ukraina pranon propozimin e paqes, Zelensky: Ka shumë punë përpara
Besim Kelmendi padit Këshillin Prokurorial, kërkon anulimin e vendimit
Aktakuzë për vrasje të rëndë në tentativë
Hapat drejt profesionit, eksperienca e studentëve të Media dhe Komunikim në Radio Kosovë
Pse dhimbja e shpinës po bëhet sëmundja moderne e epokës së telefonit?
Jennifer Lopez këndoi në dasmën e një miliarderi indian, pagesa që mori është “e çmendur”
Kallas: Rusia “definitivisht” nuk do të kthehet në G8
Gati 300 ushtarë të KFOR-it marshojnë 30 kilometra në Bondsteel në nderim të të rënëve
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së fiton grant prestigjioz kërkimor në Universitetin Çarls të Pragës
