Kulturë

Dekolonizimi në qendër të Berlinit: Një monument i ri për kujtesën dhe shërimin kolektiv!

Published

on

Berlini hapi memorialin e tij të parë dedikuar procesit të dekolonizimit, një hap i rëndësishëm për të përballuar dhe reflektuar mbi të kaluarën koloniale të qytetit. Ky monument i ri, me titull EarthNest (Foleja e Tokës), është një skulpturë tërheqëse prej bronzi që qëndron në zemër të lagjes Neukölln, një zonë e njohur për larmishmërinë dhe kulturën e saj shumëkombëshe. Ky instalacion shënon një moment kyç në zhvillimin e kulturës së kujtesës në Berlin dhe ka për qëllim krijimin e një hapësire për reflektim, dialog dhe shërim.

Skulptura EarthNest, e dizajnuar nga kolektivi Lockward, ka formën e një strukture konike, me një dizajn të hapur dhe të lehtë, e cila është realizuar nga bronzi. Ky dizajn delikat, por i fuqishëm, simbolizon një tempull komunal, një mishërim të unitetit, kujtesës kolektive dhe procesit të rimarrjes së asaj që kolonializmi u përpoq ta fshihte.

Artistët pas këtij projekti, Jeannette Ehlers dhe Patricia Kaersenhout, të njohur për angazhimet e tyre me temat e identitetit dhe dekolonizimit, bashkëpunuan me arkitektin Max Bentler dhe këshilltarin Rolando Vazquez për të krijuar këtë vepër arti. Si pjesë e simbolikës së thellë të memorialit, artistët përfshinë dhe dheun trashëgimor nga ish-kolonitë në pjesën nëntokësore të strukturës, duke e forcuar më tej rolin e tij si një memorial për ndikimin e përhershëm të dhunës koloniale.

Dizajni i veprës përfshin gjithashtu një kon me valëzim të shtrirë në ajër, të ndriçuar me nuanca vjollce, që simbolizon fuqinë e shërimit të plagës koloniale. Ky monument shërben si një kujtim për përpjekjet e komuniteteve për të u bashkuar, për të përballuar traumat historike dhe për të nxitur pajtimin. Si pjesë e memorialit, vizitorët mund të dëgjojnë një seri audiosh që tregojnë histori dhe dëshmi nga komunitete të ish-kolonive, duke u dhënë zë historive që vazhdojnë të formojnë botën e sotme.

EarthNest u zgjodh përmes një konkursi ndërkombëtare të hapur, ku morën pjesë 244 propozime nga mbarë bota. Ky konkurs u shoqërua me një program edukativ që kishte për qëllim rritjen e ndërgjegjësimit për procesin e dekolonizimit dhe rëndësinë e tij në kontekstin e kohëve moderne. Juria, e udhëhequr nga artisti nigerian Chika Okeke-Agulu dhe artistja kolumbiane Maria Linares, zgjodhi dizajnin fitues në janar të vitit 2024.

Memoriali u inagurua më 14 nëntor 2024, me praninë e liderëve kulturorë dhe figurave politike. Claudia Roth, Ministre e Shtetit për Kulturën, e lavdëroi monumentin si një kontribut të rëndësishëm për reflektimin e vazhdueshëm të Gjermanisë mbi të kaluarën e saj koloniale. “Memoriali dekolonial do të bëjë një kontribut të rëndësishëm për adresimin e të kaluarës koloniale dhe pasojave të saj në të tashmen,” tha ajo. Ky projekt mori mbështetje të fortë politike dhe financiare, me qeverinë federale që kontribuoi me 750,000 euro për mbështetje të konkursit, programeve të angazhimit publik dhe ndihmës për ndërtimin e veprës. Shteti i Berlinit gjithashtu kontribuoi me 750,000 euro të tjera për ndërtimin e veprës artistike, duke treguar angazhimin e qytetit për përballimin e trashëgimisë koloniale.

Hapja e EarthNest është jo vetëm një moment reflektimi historik, por gjithashtu një thirrje për veprim. Akinola Famson, një anëtar i bordit të Berlin Global Village, theksoi rolin e memorialit në krijimin e një “hapësire të gjallë” për dialogun e vazhdueshëm dekolonial. Instalimi ka për qëllim të stimulojë mendimin dhe të nxisë biseda mbi marrëdhëniet veriore-jugore, duke krijuar një ndikim afatgjatë në peizazhin kulturor dhe politik të Berlinit. Si një simbol i shërimit, pajtimit dhe kujtesës, EarthNest qëndron si një pikë kthese në rrugëtimin e qytetit për një kuptim dhe njohje më të thellë të së kaluarës së tij koloniale./DW/

Kulturë

Rexhep Qosja shpallet fituesi i çmimit “Lumo Skëndo”

Published

on

By

Akademiku Rexhep Qosja është shpallur fituesi i çmimit prestigjioz “Lumo Skëndo” për vitin 2024. Ky çmim, që nderon më të mirët në fushën e publicistikës dhe eseistikës, iu dha Qosjes për veprën e tij më të fundit, “Për lirinë, të vërtetën dhe të drejtën”, e cila u vlerësua si një kontribut i jashtëzakonshëm në fushën e mendimit kritik dhe zhvillimit të gjuhës shqipe.

Juria e çmimit, e kryesuar nga Belina Budini dhe me anëtarë Uran Butka, Anastas Angjeli, Rudina Xhunga dhe Aida Tuci, vlerësoi librin e Qosjes për analizat e tij të mprehta dhe studimet e thelluara që ka bërë mbi gjuhën shqipe. Sipas jurisë, akademiku Qosja ka dhënë një kontribut të çmuar në forcimin e vetëdijes kombëtare dhe në zhvillimin e mendimit kritik, duke e pozicionuar këtë vepër si një mundësi për një pasqyrë të thellë të asaj që përfaqëson shoqëria dhe kultura shqiptare.

Në një videomesazh emocionues, Rexhep Qosja falënderoi përfaqësuesit e Qendrës Kombëtare të Librit dhe Leximit, si dhe Ministrinë e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit për ndarjen e këtij çmimi të rëndësishëm. Ai theksoi se ky është një nder i veçantë që i bëhet në moshën në të cilën ndodhet dhe e konsideroi si një vlerësim të vazhdimësisë së punës së tij intelektuale.

Akademiku Qosja, i cili gjatë fjalës së tij kujtoi figurën e Mit’hat Frashërit, i cili njihej me emrin e penës “Lumo Skëndo”, theksoi se ky çmim ka një domethënie të veçantë për të, duke i lidhur me traditën e shkrimtarëve dhe intelektualëve që kanë ndikuar në zhvillimin e kulturës shqiptare.

Çmimi “Lumo Skëndo” është një nderim për ata që kontribuojnë me vepra të rëndësishme në fushën e publicistikës dhe eseistikës dhe që luajnë një rol aktiv në formimin e diskutimeve publike dhe intelektuale. Për vitin 2024, ndër kandidatët e tjerë të nderuar ishin emra të njohur si Stefan Çapaliku, Enis Sulstarova, Sherif Bundo, Arben Imami dhe Luan Rama, por Rexhep Qosja doli fitues për kontributin e tij të çmuar në fushën e mendimit dhe publicistikës shqiptare./UBTNews/

 

Continue Reading

Magazinë

“Beatles” dhe historia e 10 prillit 1970, dita fatalje e ndarjes

Published

on

Ata thyen miliona zemra kur u ndanë në fillim të viteve 1970, por, gjysmë shekulli më vonë, ”Beatles” nuk kanë humbur asnjë nga popullariteti i  tyre dhe ende mbizotërojnë skenën botërore të muzikës pop.

10 prill 1970, dita fatale e ndarjes. Paul McCartney njoftoi se “Fab Four” nuk do të regjistronin më asgjë së bashku.

“Beatles” konsiderohen aventura më përrallore e shekullit XX, askush nuk mund të parashikonte se një sukses i tillë i jashtëzakonshëm do të vazhdonte edhe në shekullin tjetër.

“50 vjet pas ndarjes së tyre, ‘Beatles’ mbeten artistikisht të patejkalueshëm dhe shtyjnë krijuesit të shtyjnë kufijtë”, nënvizon autori i librit “Beatles: All these years”.

10 prilli i vitit 1970 shënohet përgjithmonë me rreth të zi për ithtarët e grupit: atë ditë u shfaq një intervistë me Paul-in, ku ai tha se ”Beatles” do të ndalnin së punuari së bashku, pak para lëshimit të albumit të tij të parë solo.

Pa arritur aq larg sa të njoftojë përfundimin, Paul, i pyetur në lidhje me rifillimin e bashkëpunimit me John Lennon-in, u përgjigj thatë “jo”.

“McCartney prishet me ‘Beatles-at”, ishte titulli i ”New York Times”.

Prishja e lidhjeve të tyre të biznesit pak më vonë, në një gjykatë britanike, vulosi përfundimisht edhe ndarjen e tyre.

Continue Reading

Magazinë

Justin Bieber shpërthen ndaj paparacëve: Nuk pyesni për njerëzit, vetëm para doni

Published

on

Justin Bieber u përplas me fotografët që po e ndiqnin ndërsa ishte jashtë në Palm Springs dhe iu afrua njërit prej tyre duke i thënë që të largohej.

Në një video të shpërndarë nga TMZ, këngëtari shihet menjëherë duke mbuluar fytyrën kur ka vënë re fotografët duke e fotografuar.

Mirëmëngjes”, i tha një fotograf Bieber, i cili u përgjigj: “Jo! Nuk është një mëngjes i mirë! Ti tashmë e di. Pse je këtu?”.

Më pas, ylli i muzikës pop shkoi te fotografët dhe bëri me shenjë se ata thjesht “donin para” dhe vazhdonte të përsëriste: “Para, para, para, para, para”.

“Ik vëlla. Para, vetëm kaq do. Nuk të interesojnë njerëzit”, bërtiti Bieber ndërsa mbulonte telefonat e njërit prej fotografëve për t’i penguar ata ta xhironin.

Më pas Bieber u tha të largoheshin. Ai u shfaq i çuditshëm – me një triko të tërhequr mbi njërin krah dhe një palë pantallona të gjera poshtë me të brendshmet e tij që dukeshin jashtë.

Shpërthimi i Justin Bieber vjen pas një sërë publikimesh shqetësuese nga këngëtari, me zëdhënësin e tij që më parë mohoi thashethemet për abuzimin e tij të dyshuar të drogës, duke i quajtur akuza të tilla të dëmshme.

Njëkohësisht këngëtari ka vazhduar me mesazhe të çuditshme në rrjetet sociale, ndërsa së fundmi ka shkaktuar shqetësim gjatë një transmetimi live në Instagram ku është shfaqur gjysmë i zhveshur.

Continue Reading

Kulturë

Mustafa Krantja, i pari dirigjent i Filarmonisë Shqiptare

Published

on

By

Më 10 prill të vitit 1921 lindi Mustafa Krantja, i pari dirigjent i Filarmonisë Shqiptare dhe njëkohësisht themeluesi i një kapitulli të rëndësishëm të muzikës operistike në Shqipëri, pasi më vonë drejtoi dhe Teatrin e Operas dhe Baletit.

Krantja ishte një figurë themelore në historinë e muzikës shqiptare, pasi ai hodhi bazat e dirigjimit operistik dhe solli për herë të parë në skenat shqiptare një numër të konsiderueshëm premierash të operave dhe baletëve të autorëve shqiptarë dhe ndërkombëtarë. Ai udhëhoqi një periudhë të pasur artistike në Teatrin e Operas dhe Baletit, ku janë vënë në skenë vepra të rëndësishme, përfshirë operën e parë të vendit, “Rusallka”, “Ivan Susanjin”, “Nusja e shitur”, “Traviata” dhe shumë të tjera.

Për dekada me radhë, Krantja drejtoi orkestrat dhe koncertet e rëndësishme muzikore, duke u angazhuar jo vetëm në Teatrin e Operas dhe Baletit, por edhe në Orkestrën Simfonike të RTSH-së dhe Orkestrën e Konservatorit Shtetëror të Tiranës. Po ashtu, ai shërbeu si pedagog i dirigjimit në Institutin e Lartë të Arteve, duke ndihmuar në formimin e brezave të rinj të dirigjentëve dhe muzikantëve.

Në fushën e kompozicionit, Mustafa Krantja ka lënë pas një trashëgimi të pasur, duke krijuar një sërë veprash muzikore vokale dhe simfonike. Ai gjithashtu ka pasur një rol të rëndësishëm si publicist dhe ka kontribuar me artikuj të shumtë mbi artin muzikor, emisione televizive dhe intervista që pasqyrojnë thellësinë e njohurive dhe pasionit të tij për muzikën.

Për punën e tij të jashtëzakonshme dhe kontributin e palodhur në kulturën dhe artin muzikor, Mustafa Krantja është nderuar me çmime të shumta, duke përfshirë Urdhrin e Punës të klasit të parë dhe të dytë, Urdhrin “Naim Frashëri” të klasit të Parë, titullin “Artist i Merituar”, “Artist i Popullit”, medaljen e nderit nga Opera e Bakut, medaljen “Anëtar Nderi i Përjetshëm” nga Qendra Ndërkombëtare e Kulturës, Artit dhe Letërsisë në Brindizi (Itali), si dhe medaljen “A. Dvorzhak” nga Ministri i Kulturës i Republikës Çeke. Për kontributin e tij të jashtëzakonshëm, ai mban gjithashtu titullin e lartë “Nder i Kombit”./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara