Kulturë

Çmimet Nobel 2021 nën vulën e COVID-19

Slogani: T’i jepet përparësi atyre që kanë kontribuar më shumë “në përfitimet e njerëzimit”.

Published

on

Pionierët e vaksinave kundër COVID-19 apo gjenetistët kryesorë, kundërshtarët bjellorusë apo liria e shtypit, një romancier joperëndimor: Çmimet Nobel 2021 do të fillojnë të jepen nga e hëna, padyshim, nën vulën e pakundërshtueshme të pandemisë.

Të dhëna prej 120 vjetësh, shpërblimet në mjekësi, fizikë, kimi, letërsi dhe paqe, të dëshiruara nga shpikësi suedez Alfred Nobel, si edhe çmimi më i fundit në ekonomi, janë shpallur në Stokholm dhe Oslo.

Slogani: T’i jepet përparësi atyre që kanë kontribuar më shumë “në përfitimet e njerëzimit”, transmeton ATSH.

Hungarezja Katalin Kariko dhe amerikani Drew Weissman konsiderohen nobelistë, pasi kanë hapur rrugën për vaksinat mARN nga Pfizer dhe Moderna, tashmë të injektuara në më shumë se një miliard njerëz në të gjithë botën, për t’i mbrojtur ata nga COVID-19.

“Do të ishte një gabim i komitetit Nobel të mos i jepte çmimin vaksinës mARN këtë vit”, vlerëson Ulrika Björkstén, kreu i shërbimit shkencor të radios publike suedeze.

Akademia e Shkencave, ndonjëherë e kritikuar për tendencën e saj për të kurorëzuar zbulimet shumë të vjetra, gjithashtu mund të kurorëzojë përfundimisht, pas gati 90 vjetësh, ekspertët e limfociteve Max Cooper dhe Jacques Miller.

Kërkimet për kancerin e gjirit (Mary-Claire King dhe Dennis Slamon) ose fusha të tilla si rezistenca ndaj antibiotikëve ose epigjenetika, përmenden gjithashtu në çmimet.

Organizatat, që mbrojnë lirinë e shtypit, siç janë Reporterët pa Kufij dhe Komiteti për Mbrojtjen e Gazetarëve me seli në Nju Jork, po kthehen edhe një herë këtë vit si fitues të mundshëm.

Disidentja bjelloruse Svetlana Tikhanovskaya, vetëm ose me bashkatdhetaret e saj, Maria Kolesnikova dhe Veronika Tsepkalo, gjithashtu ka gradën “e preferuar”, vetëm nëse, midis 329 kandidatëve në garë, komiteti Nobel zgjedh kauzën e klimës, me shembullin e ri suedez, Greta Thunberg.

“Ky është problemi më i rëndësishëm për momentin”, tha historiani Nobel, Asle Sveen.

Continue Reading

Lifestyle

5 zakone të gjuhës së trupit që njerëzve u duken jo tërheqëse

Published

on

Kur flasim për tërheqjen, shpesh mendojmë te pamja e jashtme. Sidomos gratë ndihen më së shumti të gjykuara për bukurinë e tyre. Por, tërheqja nuk kufizohet vetëm te pamja: personaliteti, kimia, vlerat e përbashkëta dhe, padyshim, gjuha e trupit kanë një ndikim të madh.

Mënyra si e mbajmë veten dhe sinjalet që japim pa folur bëjnë diferencën. Ja zakonet që ndikojnë drejtpërdrejt në tërheqjen mes njerëzve:

1. Varësia nga telefoni

Të qëndrosh me sy nga telefoni gjatë një takimi të bën të dukesh i/e padisponueshëm/me. Për disa orë, vendos ta lësh ekranin mënjanë dhe përqendrohu te personi që ke përballë.

2. Shprehjet negative të fytyrës

Një shprehje e ashpër apo e pakënaqur lë përshtypje të keqe. Edhe buzëqeshja e lehtë ndryshon atmosferën dhe të të bëjë më të afërt, ndërsa shprehjet e zemëruara largojnë të tjerët.

3. Kontakti me sy

Shikimi në sy është thelbësor. Shumë kontakt mund të duket i tepruar, shumë pak mund të tregojë mungesë interesi. Ekuilibri është çelësi.

4. Qëndrimi i trupit

Postura flet shumë për vetëbesimin. Një trup i përkulur tregon pasiguri, ndërsa një qëndrim i drejtë dhe i relaksuar përcjell siguri dhe të bën më tërheqës/e.

5. Rrotullimi i syve

Ky gjest shpesh perceptohet si përçmim ose mungesë respekti. Në vend të kësaj, shpreh mendimin tënd qetësisht dhe me maturi.

Gjuha e trupit është një pjesë e fuqishme e komunikimit. Duke qenë i/e pranishëm/me, pozitiv/e dhe autentik/e, jo vetëm që të rritet tërheqja, por krijon edhe lidhje më të thella me të tjerët. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Teatri i Kukullave rikthen në skenë “Zemërimin e shkronjave” pas 40 vitesh

Published

on

Trupa e Teatrit të Kukullave ka përfunduar provat gjenerale për shfaqjen “Zemërimi i shkronjave”, e cila do të prezantohet për publikun këtë fundjavë, plot katër dekada pas premierës së saj të parë.

Bëhet fjalë për një komedi plot fantazi, me mesazhe edukative për fëmijët që sapo hedhin hapat e parë në shkollë.

“Përmes një ‘lufte gjuhësore’, shkronjat e Abetares marrin jetë dhe i tregojnë të vegjëlve se sa me vlerë është të flasim qartë dhe drejt,” tha drejtoresha e institucionit, Melsi Qirici.

Historia vjen përmes dy personazheve kryesorë, Olsit dhe Init, që preferojnë të flasin me shkurtime dhe pa kujdes, duke pretenduar se kanë shpikur një shqipe “moderne”.

Ky qëndrim i revolton shkronjat, që largohen njëra pas tjetrës, duke u sjellë pengesa që i detyrojnë të kuptojnë rëndësinë e gjuhës së pastër.

Teksti origjinal i Minerva Kumit është marrë si bazë, e dramaturgu Endri Çela ka sjellë version të përditësuar më pranë kohës së sotme.

Çela bëri regjinë e interpretojnë: Florian Kokona, Ilia Kaçi, Esmeralda Kame, Ermonela Alikaj, Erdit Asllanaj, Jorida Meta dhe Madi Selimi.

Përndryshe, kjo shfaqje është menduar për fëmijë mbi 5 vjeç, ndërsa premiera e së premtes do të jetë e dedikuar për publikun e verbër dhe përfaqësues të Bashkimit Evropian dhe UNOPS-it. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Lifestyle

Lidhja mes stresit dhe inteligjencës, çfarë thonë shkencëtarët?

Published

on

Ju ka ndodhur të ndiheni të tensionuar pak para një ngjarjeje të rëndësishme – si p.sh. një dasmë, një intervistë pune apo një provim fakulteti? Në ato momente, duket sikur trupi dhe mendja po ju “tradhtojnë”: zemra rreh më shpejt, mendimet ngatërrohen dhe ndoshta humbni edhe përqendrimin.

Secili prej nesh në një mënyrë apo tjetër përjeton ankth apo shqetësim kur përballet me situata që kanë peshë të madhe në jetën personale apo profesionale.

Nëse hapni internetin dhe kërkoni për “stresin”, me siguri do të gjeni pafund këshilla për mënyrat se si ta menaxhoni apo ta shmangni atë.

Studimet e fundit tregojnë një anë tjetër interesante: stresi nuk është gjithmonë armik. Sipas një hulumtimi kanadez, përjetimi i stresit mund të lidhet me nivele më të larta inteligjence.

Shkencëtarët kanë vërejtur se individët që kanë prirje të mendojnë thellë dhe të rimendojnë disa herë një problem, shpesh shfaqin inteligjencë më të zhvilluar verbale.

Ata kanë aftësi më të mira për të shprehur idetë, për të analizuar  gjetur zgjidhje efektive. Në një farë mënyre, procesi i “ankthit” i shtyn ata të analizojnë çdo këndvështrim të një çështjeje, duke i bërë më të aftë për të kuptuar situatat në thellësi.

Edhe pse stresi shpesh perceptohet negativisht, mund të shërbejë si një nxitës për të menduar më qartë, për të qenë më të përgatitur dhe për të marrë vendime të mençura. Sigurisht, çdo gjë ka kufijtë e saj, stresi i tepruar është i dëmshëm – por në doza të caktuara ai mund të jetë një shenjë e një mendjeje aktive dhe inteligjente. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

“Detektivi dhe Nana”, drama që trondit dhe nxit reflektim

Published

on

Në edicionin e XII të Festivalit Summer Cult u shfaq drama “Detektivi dhe Nana”, me tekst dhe regji nga Agush Mulliqi, dhe aktorët Lorent Pacolli e Drin Berisha, ndërsa skenografia e kostumet nga Dhurim Ismaili–Dajki.

Pjesa nis me një vrasje: djali i madh vret babanë abuziv për të mbrojtur vëllain e vogël. Nëna fshin gjakun, detektivi që heton ngjarjen zbulon se ka pasur një lidhje me të. Shfaqja trajton dhunën brenda familjes, ciklin e trashëguar të saj e dilemat mes drejtësisë e hakmarrjes.

Sipas Mulliqit, qëllimi ishte t’u jepej zë atyre që janë detyruar të heshtin: fëmijëve që rriten në shtëpi të dhunshme. Publiku, përmes ngjarjes, vendoset në rolin e dëshmitarit dhe gjykatësit, duke u ballafaquar me plagë që shpesh fshihen.

Regjia e fortë, dialogjet e ngjeshura dhe loja e aktorëve sollën një përvojë të fuqishme emocionale.

Drin Berisha (djali) dhe Lorent Pacolli (detektivi) theksuan se procesi krijues, i nisur vetëm me katër faqe tekst e pa buxhet, u dha mundësinë të eksperimentonin e të mishëroheshin plotësisht me rolet.

Shfaqja u prit ngrohtësisht nga publiku, ndonëse është një dramë e rëndë që prek trauma të pazëna shpesh në skenë. “Detektivi dhe Nana” nuk ofron shpagim të lehtë, por kërkon reflektim mbi çmimin e dhunës dhe plagët që kalojnë nga një brez në tjetrin.

Përgatiti: A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara