Kulturë

Çmimet Nobel 2021 nën vulën e COVID-19

Slogani: T’i jepet përparësi atyre që kanë kontribuar më shumë “në përfitimet e njerëzimit”.

Published

on

Pionierët e vaksinave kundër COVID-19 apo gjenetistët kryesorë, kundërshtarët bjellorusë apo liria e shtypit, një romancier joperëndimor: Çmimet Nobel 2021 do të fillojnë të jepen nga e hëna, padyshim, nën vulën e pakundërshtueshme të pandemisë.

Të dhëna prej 120 vjetësh, shpërblimet në mjekësi, fizikë, kimi, letërsi dhe paqe, të dëshiruara nga shpikësi suedez Alfred Nobel, si edhe çmimi më i fundit në ekonomi, janë shpallur në Stokholm dhe Oslo.

Slogani: T’i jepet përparësi atyre që kanë kontribuar më shumë “në përfitimet e njerëzimit”, transmeton ATSH.

Hungarezja Katalin Kariko dhe amerikani Drew Weissman konsiderohen nobelistë, pasi kanë hapur rrugën për vaksinat mARN nga Pfizer dhe Moderna, tashmë të injektuara në më shumë se një miliard njerëz në të gjithë botën, për t’i mbrojtur ata nga COVID-19.

“Do të ishte një gabim i komitetit Nobel të mos i jepte çmimin vaksinës mARN këtë vit”, vlerëson Ulrika Björkstén, kreu i shërbimit shkencor të radios publike suedeze.

Akademia e Shkencave, ndonjëherë e kritikuar për tendencën e saj për të kurorëzuar zbulimet shumë të vjetra, gjithashtu mund të kurorëzojë përfundimisht, pas gati 90 vjetësh, ekspertët e limfociteve Max Cooper dhe Jacques Miller.

Kërkimet për kancerin e gjirit (Mary-Claire King dhe Dennis Slamon) ose fusha të tilla si rezistenca ndaj antibiotikëve ose epigjenetika, përmenden gjithashtu në çmimet.

Organizatat, që mbrojnë lirinë e shtypit, siç janë Reporterët pa Kufij dhe Komiteti për Mbrojtjen e Gazetarëve me seli në Nju Jork, po kthehen edhe një herë këtë vit si fitues të mundshëm.

Disidentja bjelloruse Svetlana Tikhanovskaya, vetëm ose me bashkatdhetaret e saj, Maria Kolesnikova dhe Veronika Tsepkalo, gjithashtu ka gradën “e preferuar”, vetëm nëse, midis 329 kandidatëve në garë, komiteti Nobel zgjedh kauzën e klimës, me shembullin e ri suedez, Greta Thunberg.

“Ky është problemi më i rëndësishëm për momentin”, tha historiani Nobel, Asle Sveen.

Continue Reading

Kulturë

Subvencionet e QKK-së: Tre filma artistikë që do t’i mbushin kinematë në 2025

Published

on

Tre filmat “Lost Frames”, “Adet” dhe “Lumi” janë shpallur fitues në kategorinë Filmi i metrazhit të gjatë artistik në konkursin vjetor të Qendrës Kinematografike të Kosovës (QKK) për subvencionimin e projekteve filmike për vitin 2025.

“Lost Frames”, me producent Valon Bajgora dhe regjisor e skenarist Samir Karahoda, ka marrë mbështetjen më të lartë financiare, në vlerë 303,000 euro.

Filmi “Adet”, i prodhuar nga N.SH. CMB, me producent Shkumbin Istrefi, regjisor Mentor Shala e skenariste Lyra Xhoci, u subvencionua me 280,000 euro.

Filmi i tretë fitues, “Lumi”, i prodhuar nga ASHA SH.P.K., me producent Alban Zogiani dhe regjisor e skenarist Edon Rizvanolli, ka përfituar 230,000 euro.

Këto projekte u përzgjodhën pas konkursit publik të QKK-së, të hapur më 22 maj 2025, ku u dorëzuan 126 aplikime në 11 kategori të ndryshme filmike.

Pas procesit të vlerësimit profesional, Komisioni financiar i QKK-së miratoi mbështetjen për gjithsej 48 projekte filmike.

Juria ndërkombëtare e përzgjedhjes ishte e përbërë nga: Gentian Koçi, Hassan Oswald, Roshanak Behesht Nedjad, Soňa Morgenthalová, Visar Morina, Dea Gjinovci, Eneos Çarka, Iber Deari, Sevdije Kastrati dhe Shpëtim Selmani.

Ndërsa Komisioni financiar, në përbërje të Ilir Gjocaj, Fitim Shala dhe Virgjina Peja, ka aprovuar përfundimisht listën e projekteve që do të subvencionohen gjatë vitit 2025. /A.Z/UBT News/

 

 

 

 

Continue Reading

Lifestyle

Si të zhbllokoni lavamanin me sodë buke dhe uthull?

Published

on

Një lavaman i bllokuar mund të jetë i bezdisshëm. Uji që kullohet ngadalë, zhurmat e gurgullimës ose era e keqe janë shenja që në tuba ka një bllokim.

Nëse uji nuk kalon fare ose del përsëri në sipërfaqe, problemi është më i rëndë. Shkaktarët më të zakonshëm janë flokët, yndyra, mbetjet e sapunit, ushqimi apo produktet e tualetit. Në disa raste, bllokimi mund të vijë nga dëmtime ose vendosje e gabuar e tubave — situatë që kërkon ndihmën e një hidrauliku.

Megjithatë, për bllokime të lehta, mund të provoni zgjidhje të thjeshtë me dy përbërës që zakonisht i keni në shtëpi: sodë buke dhe uthull.

Çfarë ju nevojitet?

Një çajnik me ujë të vluar

240 ml ujë të vluar

240 ml uthull

120 g sodë buke

Hapat që duhet të ndiqni:

Hidhni ujë të vluar në lavaman për të zbutur yndyrat dhe papastërtitë. Në një enë, përzieni 240 ml ujë të vluar me 240 ml uthull.

Shtoni 120 g sodë buke dhe menjëherë derdhni përzierjen në lavaman, lëreni të qëndrojë rreth 1 orë. Gjatë kësaj kohe do të formohen flluska që ndihmojnë në shpërbërjen e bllokimit. Pas një ore, shpërlani lavamanin me ujë shumë të nxehtë për rreth një minutë.

Nëse bllokimi nuk është larguar plotësisht, mund të përdorni një spiral pastrues (tel fleksibël) për të pastruar më thellë.

Pse funksionon kjo metodë?

Kur soda e bukës reagon me uthullën, krijohet një reaksion kimik që prodhon dioksid karboni (gaz). Ky gaz formon flluska dhe presion, të cilat ndihmojnë në zhbllokimin dhe pastrimin e mbetjeve brenda tubave. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Biblioteka “Fan S. Noli” pret një mbrëmje të veçantë kushtuar shkrimtarit Jusuf Buxhovi

Published

on

Këtë të shtunë, Biblioteka e Qytetit “Fan S. Noli” do të mirëpresë një ngjarje të veçantë letrare, e cila do t’i kushtohet portretit krijues dhe veprimtarisë së shkrimtarit Jusuf Buxhovi, një prej emrave më të rëndësishëm të letërsisë dhe publicistikës shqiptare.

Ky aktivitet zhvillohet në kuadër të edicionit të 16-të të Manifestimit “Vjeshta letrare e Gjilanit”, që është bërë një traditë e çmuar në jetën kulturore të qytetit.

Buxhovi është fitues i Çmimit “Beqir Musliu”, nderimi më i lartë letrar që ndahet nga Komuna e Gjilanit për vlera të veçanta artistike dhe për kontribut të pasur në letrat shqipe.

Në këtë mbrëmje do të marrin fjalën dhe do të ndajnë vlerësime për krijimtarinë e autorit: prof. dr. Anton Nikë Berisha, shkrimtari Ibrahim Kadriu, poeti dhe kritiku letrar Shefqet Dibrani, poetja Kaltrinë Berisha, kritiku Nexhat Rexha, magjistri i letërsisë Arsim Halili dhe profesoreshë Blinerë Hajdari.

Programi do të përfshijë lexime të fragmenteve nga proza e Buxhovit, interpretuar nga Linditë Ramushi Dushku dhe Arbisë Krasniqi, ndërsa vetë autori do t’u drejtohet të pranishmëve me një fjalë përshëndetëse.

Ngjarja do të udhëhiqet nga shkrimtari Sabit Rrustemi, drejtues i “Ars Club Beqir Musliu”. Me këtë rast do të promovohet edhe numri 47 i revistës letrare “AGMIA”, kushtuar fituesit të çmimit të sivjetshëm, botim që mbështetet nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit dhe do t’u shpërndahet pjesëmarrësve.

Kjo mbrëmje pritet të jetë një homazh kulturor për kontributin e shumëanshëm të Jusuf Buxhovit, autor i një trashëgimie të pasur letrare, historike dhe publicistike, që ka lënë gjurmë të pashlyeshme në kulturën dhe identitetin kombëtar. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Kulturë

Galeria Kombëtare fton publikun në një mbrëmje plot ngjyra dhe krijimtari

Published

on

Galeria Kombëtare e Kosovës ka njoftuar se të mërkurën do t’ia dedikojë mbrëmjen artit, pikturës dhe shoqërimit, përmes aktivitetit kreativ “Takimi Shoqëror për Pikturim”.

Ky aktivitet është i hapur për të gjithë të rriturit që dëshirojnë të eksperimentojnë me ngjyra, të çlodhen dhe të kalojnë kohë të këndshme mes artit dhe bisedave miqësore.

Sipas njoftimit të Galerisë, nuk kërkohet asnjë përvojë e mëparshme në pikturë — pjesëmarrësit mjafton të sjellin dëshirën për të krijuar dhe për të shprehur veten përmes brushës e ngjyrave.

“Të gjitha materialet do të sigurohen nga ne,” thuhet në njoftim, ndërsa publiku ftohet të marrë pjesë në këtë përvojë artistike që do të zhvillohet sonte, nga ora 18:00 deri në 20:00.

Një mundësi e mrekullueshme për të kaluar një mbrëmje ndryshe, në frymën e artit, krijimtarisë dhe shoqërimit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara