Kulturë

Çmimet Nobel 2021 nën vulën e COVID-19

Slogani: T’i jepet përparësi atyre që kanë kontribuar më shumë “në përfitimet e njerëzimit”.

Published

on

Pionierët e vaksinave kundër COVID-19 apo gjenetistët kryesorë, kundërshtarët bjellorusë apo liria e shtypit, një romancier joperëndimor: Çmimet Nobel 2021 do të fillojnë të jepen nga e hëna, padyshim, nën vulën e pakundërshtueshme të pandemisë.

Të dhëna prej 120 vjetësh, shpërblimet në mjekësi, fizikë, kimi, letërsi dhe paqe, të dëshiruara nga shpikësi suedez Alfred Nobel, si edhe çmimi më i fundit në ekonomi, janë shpallur në Stokholm dhe Oslo.

Slogani: T’i jepet përparësi atyre që kanë kontribuar më shumë “në përfitimet e njerëzimit”, transmeton ATSH.

Hungarezja Katalin Kariko dhe amerikani Drew Weissman konsiderohen nobelistë, pasi kanë hapur rrugën për vaksinat mARN nga Pfizer dhe Moderna, tashmë të injektuara në më shumë se një miliard njerëz në të gjithë botën, për t’i mbrojtur ata nga COVID-19.

“Do të ishte një gabim i komitetit Nobel të mos i jepte çmimin vaksinës mARN këtë vit”, vlerëson Ulrika Björkstén, kreu i shërbimit shkencor të radios publike suedeze.

Akademia e Shkencave, ndonjëherë e kritikuar për tendencën e saj për të kurorëzuar zbulimet shumë të vjetra, gjithashtu mund të kurorëzojë përfundimisht, pas gati 90 vjetësh, ekspertët e limfociteve Max Cooper dhe Jacques Miller.

Kërkimet për kancerin e gjirit (Mary-Claire King dhe Dennis Slamon) ose fusha të tilla si rezistenca ndaj antibiotikëve ose epigjenetika, përmenden gjithashtu në çmimet.

Organizatat, që mbrojnë lirinë e shtypit, siç janë Reporterët pa Kufij dhe Komiteti për Mbrojtjen e Gazetarëve me seli në Nju Jork, po kthehen edhe një herë këtë vit si fitues të mundshëm.

Disidentja bjelloruse Svetlana Tikhanovskaya, vetëm ose me bashkatdhetaret e saj, Maria Kolesnikova dhe Veronika Tsepkalo, gjithashtu ka gradën “e preferuar”, vetëm nëse, midis 329 kandidatëve në garë, komiteti Nobel zgjedh kauzën e klimës, me shembullin e ri suedez, Greta Thunberg.

“Ky është problemi më i rëndësishëm për momentin”, tha historiani Nobel, Asle Sveen.

Continue Reading

Lifestyle

Pse çdo vit duhet të vizitosh një vend të ri?

Published

on

Thuhet se të paktën një herë në vit duhet të vizitosh një vend ku nuk ke qenë më parë.

Çdo udhëtim ka potencialin të jetë unik dhe të ndryshëm nga i tjetri. Ja disa nga mësimet jetësore që mund të nxirren nga udhëtimet:

Zgjerimi i dijes dhe kuriozitetit

Udhëtimet na mësojnë gjëra të reja dhe zgjojnë brenda nesh shpirtin kërkues. Studimet tregojnë se të rinjtë që studiojnë jashtë vendit janë më të informuar dhe më të hapur ndaj ideve të reja sesa ata që mbeten në vendin e tyre.

Rritja e besimit tek njerëzit

Eksperimentet dhe kërkimet kanë treguar se udhëtimet shtojnë besimin tek njerëzimi. Të takosh njerëz nga kultura të ndryshme dhe të dëgjosh historitë e tyre, shpesh të ndryshme nga të tuat, të bind se çdo njeri ka një anë të mirë që mund të ndikojë pozitivisht tek të tjerët.

Nxitja e kreativitetit

Njohja me kultura të reja dhe përballja me mënyra të ndryshme jetese stimulon imagjinatën dhe kreativitetin. Studimet e “Academy of Management Journal” tregojnë se ata që punojnë ose studiojnë jashtë vendit kanë një kreativitet më të zhvilluar, duke krahasuar dhe përzgjedhur më të mirën nga kultura e tyre dhe ajo që vizitojnë.

Rritja e lumturisë dhe empatisë

Psikologët kanë zbuluar se njerëzit që udhëtojnë janë më të lumtur dhe më të hapur ndaj të tjerëve. Ato mësojnë të dëgjojnë me durim dhe të kuptojnë perspektiva të ndryshme, duke u bërë më empatikë dhe të ndjeshëm ndaj botës që i rrethon.

Udhëtimet fillimisht të lënë pa fjalë, por me kalimin e kohës ato të transformojnë në rrëfyes, duke të dhënë histori, mësime dhe përvoja që mbeten përjetësisht. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Giuseppe Gibboni mahnit Tiranën me violinën e tij Stradivari

Published

on

Violinisti i njohur ndërkombëtarisht, Giuseppe Gibboni, fitues i çmimit Paganini, performoi mbrëmjen e së enjtes në Teatrin Kombëtar të Operas dhe Baletit, duke përdorur violinën e tij të vitit 1734, një Stradivari të rrallë.

Gibboni magjepsi publikun duke interpretuar krijime të Rimskij Korsakov, Paganini, Rachmaninov dhe Stravinskij, duke ofruar një eksperiencë të paharrueshme muzikore në skenën e TKOB.

Ky koncert në Tiranë erdhi pak pas pjesëmarrjes së tij në dy koncerte me Orkestrën Filarmonike të Teatrit “La Scala” të Milanos.

Në kryeqytet, ai interpretoi nën shoqërimin e Orkestrës Simfonike të TKOBAP-së, në bashkëpunim me Orkestrën Simfonike të Forcave të Armatosura, të udhëhequr nga dirigjenti i njohur Sergio Alapont.

Giuseppe Gibboni konsiderohet një nga violinistët më të jashtëzakonshëm të brezit të tij, i njohur për teknikën brilante, ndjeshmërinë interpretuese dhe pjekurinë artistike, karakteristika të rralla për moshën e tij. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Parisi nderon Ismail Kadarenë me pllakë përkujtimore në zemër të qytetit

Published

on

Një nderim i veçantë i është bërë shkrimtarit të madh shqiptar Ismail Kadare në zemër të Parisit.

Këshilli Bashkiak ka votuar unanimisht për vendosjen e një pllaka përkujtimore me emrin e tij në adresën “63 boulevard Saint-Michel”, vendi ku Kadare dhe familja e tij jetuan për shumë vite, dhe ku autori krijoi disa prej faqeve më të rëndësishme të letërsisë moderne shqipe.

Lajmin e ka bërë të ditur Ambasada e Shqipërisë në Francë, e cila e ka cilësuar këtë vendim si një homazh të gjallë dhe prekës ndaj kolosit të letrave shqipe dhe, nëpërmjet tij, ndaj Shqipërisë dhe kulturës shqiptare.

“Faleminderit Parisit, faleminderit Francës”, – është shprehur Ministria, duke e vlerësuar këtë si një gjest mirënjohjeje dhe respekti për kontributin e Kadaresë në letërsinë botërore.

Parisi, qyteti ku Kadare zgjodhi të jetonte për dekada, ka qenë gjithmonë një hapësirë frymëzimi për krijimtarinë e tij – një vend ku fjala shqipe u bë universale përmes artit të tij.

Ky homazh i ri e vendos përjetësisht emrin e Ismail Kadaresë në rrugët e kryeqytetit francez, si simbol i miqësisë kulturore franko-shqiptare dhe i trashëgimisë së përbashkët letrare që ai la pas. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Kulturë

Autori hungarez László Krasznahorkai, fitues i çmimit Nobel në Letërsi

Published

on

Autori hungarez László Krasznahorkai është shpallur fitues i Çmimit Nobel në Letërsi për vitin 2025 për veprën e tij “të fuqishme dhe vizionare që, në mes të tmerrit apokaliptik, riafirmon fuqinë e artit”.

Akademia Suedeze e nderoi atë për “veprën e tij të fuqishme dhe vizionare që, në mes të tmerrit apokaliptik, riafirmon fuqinë e artit”.

Krasznahorkai ka bashkëpunuar ngushtë me regjisorin Béla Tarr për adaptimin e disa veprave të tij në film.

Një shembull i njohur është adaptimi i “Satantango” në një film të gjatë që ka marrë vlerësime të larta nga kritika.

Me këtë çmim, Krasznahorkai bëhet autori i dytë hungarez që fiton Çmimin Nobel në Letërsi, pas Imre Kertész, i cili e mori këtë çmim në vitin 2002 AP News.

Continue Reading

Të kërkuara