

Teknologji
Cili është aplikacioni më i sigurt i mesazheve?
Published
5 months agoon
By
UBT NewsNë dritën e polemikave rreth planeve të sulmit të SHBA-së që ndahen në Signal, siguria e aplikacioneve të mesazheve është në qendër të vëmendjes. Vetëm tre ditë pasi Sekretari i Mbrojtjes Pete Hegseth u mburr në televizionin kombëtar se SHBA “nuk duket si budalla”, doli se ishte pjesë e një grupi zyrtarësh të rangut të lartë që pa dashje i dërguan një gazetari plane për një sulm në Jemen.
Hegseth, me zëvendëspesidentin JD Vance, Sekretarin e Shtetit Marco Rubio, Këshilltarin e Sigurisë Kombëtare Michael Waltz dhe të tjerë, kishin përdorur platformën e mesazheve Signal për të diskutuar informacione shumë të ndjeshme dhe të klasifikuara.
Ligjvënësit demokratë e dënuan si shkelje “të rëndë” të sigurisë dhe presidenti Trump tha se s’dinte “asgjë në lidhje me të”, ekipi pretendoi se një “gabim” ishte fajtor për shtimin e gazetarit Jeffrey Goldberg në grup. Megjithëse e koduar dhe e sigurt, platforma është “me rreziqe” që lidhen me gabimet njerëzore e spyware e s’ishte zgjedhja e duhur për një bisedë, argumenton Callum Voge, Drejtor i Çështjeve Qeveritare dhe Avokimit në Internet Society.
“Qeveritë kanë protokolle specifike për mbrojtjen e informacionit të klasifikuar dhe ato protokolle deklarojnë se informacioni i klasifikuar mund të ndahet në kushte të caktuara. Kur njerëzit thonë se Signal nuk është i përshtatshëm për të ndarë sekretet shtetërore, nuk ka të bëjë vetëm me Signal, ka të bëjë me çdo aplikacion të mesazheve. Qoftë WhatsApp, Signal, ose Telegram.”
Një rrezik kryesor është se Signal është i disponueshëm për publikun e gjerë dhe përdoret nga miliona në mbarë botën.
“Çdokush në botë krijon një llogari Signal. P.sh dikush pa leje sigurie mund të shtohet aksidentalisht në një bisedë në grup. Kjo është një mënyrë se si sekretet mund të zbulohen – aksidentalisht, gabim njerëzor ose me qëllim”, tha Voge.
“Signal përdoret në pajisjet personale. Kjo paraqet rrezikun e spyware softuer që regjistron atë që po ndodh në pajisje dhe t’ia dërgojë atë një pale të tretë. Pra, edhe nëse Signal është aplikacioni më i sigurt në botë, nëse telefoni juaj ka spyware, përsëri është një rrjedhje.”
Pentagoni lëshoi një memo në gjithë departamentin vetëm disa ditë pas rrjedhjes së bisedës së grupit Signal, duke paralajmëruar se grupet e hakerëve profesionistë rusë po synonin në mënyrë aktive aplikacionin.
Sipas memorandumit, sulmuesit po shfrytëzonin funksionin e “pajisjeve të lidhura” të Signal, një funksion legjitim që lejon përdoruesit të hyjnë në llogarinë e tyre nëpër pajisje të shumta – për të spiunuar bisedat e koduara.
“Efektshmëria e sinjalit varet nga siguria e pajisjes së përdorur. Është si instalimi i sistemit më të sigurt të alarmit në një shtëpi pa dyer”, vuri në dukje Gustavo Alito, ekspert i sigurisë kibernetike në Equans BeLux.
“Nëse një pajisje komprometohet qoftë përmes malware, akses të paautorizuar ose spyware të sofistikuar si Pegasus, enkriptimi bëhet i parëndësishëm. Sulmuesit monitorojnë e kapin të gjithë aktivitetin e pajisjes në kohë reale, duke përfshirë mesazhet që shkruhen”, shtoi ai.
“Një zhvillim në këtë rast është se raportet tregojnë se Signal ishte para-instaluar në pajisjet e qeverisë amerikane. Ndërsa kjo sugjeron një shtytje institucionale për komunikim të koduar, ajo gjithashtu ngre shqetësime”, vazhdoi Alito.
“Fakti që Signal u bë i disponueshëm mund të ketë bërë që zyrtarët të supozojnë se ai ishte miratuar për diskutime të klasifikuara, pavarësisht paralajmërimeve nga NSA dhe Departamenti i Mbrojtjes kundër përdorimit të tij për çështje të ndjeshme.”
Signal, WeChat, WhatsApp, Telegram: Cila është platforma më e sigurt?
Në skajin e ulët të spektrit, ku mesazhet janë më të cenueshme, janë platformat që ose nuk kanë enkriptim end-to-end ose nuk e mundësojnë atë si parazgjedhje. Aplikacionet si WeChat, për shembull, nuk ofrojnë kriptim end-to-end, që do të thotë se mesazhet mund të aksesohen nga ofruesi i shërbimit ose autoritetet qeveritare – një shqetësim i madh në vende si Kina.
Telegram nuk enkripton bisedat në grup apo edhe bisedat mes dy personave; përdoruesit duhet të aktivizojnë manualisht “bisedat sekrete” për mbrojtje. Për shkak të kësaj, mesazhet në këto platforma janë më të ndjeshme ndaj përgjimit.
Në fund të sigurisë së lartë janë aplikacionet si Signal, WhatsApp dhe në një masë të kufizuar, iMessage, të cilat ofrojnë kriptim end-to-end.
Midis tyre, Signal dallohet për protokollin e tij me burim të hapur, qeverisjen jofitimprurëse, mbajtjen minimale të të dhënave dhe enkriptimin e paracaktuar nëpër mesazhe, thirrje dhe biseda në grup. WhatsApp, ndërsa është i koduar duke përdorur protokollin e Signal, është në pronësi të Meta dhe ruan më shumë të dhëna, të cilat disa i shohin si një dobësi të mundshme.
iMessage konsiderohet teknikisht i sigurt, por është sistem me burim të mbyllur, vetëm nga Apple, që kufizon transparencën dhe auditimin.
Signal konsiderohet nga ekspertët si “mundësi e artë” për mesazhet e koduara, por, nuk është i imunizuar ndaj rreziqeve që rrjedhin nga gabimi i përdoruesit, kompromisi i pajisjes ose keqpërdorimi në kontekste që kërkojnë protokolle të klasifikuara komunikimi.
Cila është mënyra më e mirë për të dërguar mesazhe të sigurta?
Pra, çfarë duhet të kishin bërë në vend të kësaj Hegseth, Vance, Waltz dhe pjesa tjetër e grupit?
Qeveria e SHBA-së pothuajse me siguri ka sistemet e veta për trajtimin e informacionit të klasifikuar.
“Zyrtarët qeveritarë të përdorin pajisje dhe sisteme speciale që nuk janë të disponueshme për publikun. Mund të imagjinoni një platformë që vetëm zyrtarët qeveritarë shkarkojnë dhe ndoshta ka edhe nivele të klasifikimit të integruara – si konfidenciale dhe sekrete”, tha Voge.
Ai paraqet “një mjedis qeveritar në të cilin zyrtarët shkojnë në një dhomë të sigurt, lënë pajisjet personale pas dhe përdorin një kompjuter të veçantë që nuk është i lidhur me internetin për të hyrë në informacione të ndjeshme.”
“Meqenëse njerëzit udhëtojnë, ka rrjete a aplikacione qeveritare të aksesueshme vetëm për zyrtarët që përdorin pajisje të ofruara nga qeveria. Sistemet nuk do jenë të disponueshme për publikun e kanë mënyra të integruara për trajtimin e niveleve të klasifikimit”, shtoi ai.
Aktualitet
Trajnime praktike dhe certifikime ndërkombëtare në UBT, nga shtatori deri në nëntor
Published
2 hours agoon
August 26, 2025By
Driton Iseni
UBT ka njoftuar nisjen e një cikli të gjerë trajnimesh profesionale dhe praktike për periudhën Shtator–Tetor–Nëntor 2025, të hapura për studentë, profesionistë dhe të gjithë të interesuarit për zhvillim të aftësive. Sipas njoftimit, çdo muaj do të hapen grupe të reja, duke ofruar fleksibilitet në orar dhe mundësi për t’iu përshtatur angazhimeve të pjesëmarrësve.
Programi mbulon fusha kyçe të menaxhimit të projekteve, IT-së, analizës së të dhënave dhe aftësive të buta, me fokus në standarde ndërkombëtare dhe punë praktike në laboratorë modernë të UBT-së.
Trajnimet e planifikuara:
- PRINCE2 – 24 orë
- ITIL Foundation – 24 orë
- Analiza e të Dhënave me SPSS – 24 orë
- MS Project – 18 orë
- Hyrje në Programim – 30 orë
- MS Excel i Avancuar – 24 orë
- Marketingu Digjital – 24 orë
- Shitja & Kujdesi ndaj Klientëve – 2 muaj
- Instalues Elektrik – 3 muaj
- Zhvillues i Aplikacioneve me AI – 2 vite
Trajnimet do të zhvillohen në kampuset e UBT-së në Prishtinë, Lipjan, Prizren, Ferizaj dhe Gjilan. Pjesëmarrësit përfitojnë nga ligjërues të certifikuar, mjedise laboratorike të avancuara, certifikatë pjesëmarrjeje dhe kompetence, si dhe mundësi certifikimi ndërkombëtar për programet PRINCE2 dhe ITIL.
Aplikimet kryhen online: APLIKO TANI!
Aktualitet
Edhe pak vende të lira në programin Inxhinieri e Mekatronikës në UBT
Published
3 hours agoon
August 26, 2025By
Driton Iseni
UBT njofton se kanë mbetur edhe pak vende të lira për programin Inxhinieri e Mekatronikës, një nga drejtimet më inovative dhe të kërkuara nga të rinjtë në fushën e inxhinierisë.
Ky program ndërthur mekanikën, elektroniken dhe teknologjinë digjitale, duke përgatitur studentët për të qenë pjesë e transformimit teknologjik në fushat e automatizimit, robotikës dhe sistemeve të mençura.
Studentët e këtij programi përfitojnë nga laboratorë të avancuar, ligjërues me eksperiencë ndërkombëtare dhe projekte praktike, duke ndërtuar kompetenca të plota për tregun e punës. Përmes këtij kombinimi, ata përgatiten të udhëheqin zhvillimet më moderne në industri dhe teknologji.
Aplikimet janë ende të hapura dhe mund të bëhen online në linkun: APLIKO TANI ONLINE!
Teknologji
Elon Musk padit Apple dhe OpenAI: Akuzon për pengim të konkurrencës në Inteligjencën Artificiale
Published
5 hours agoon
August 26, 2025By
UBTNews
Elon Musk ka ndërmarrë hapa ligjorë kundër Apple dhe OpenAI, duke i akuzuar për bashkëpunim në dëm të konkurrencës në fushën e Inteligjencës Artificiale. Padia prej 61 faqesh, e depozituar në një gjykatë federale në Teksas, vjen pas deklaratave të mëparshme publike të Musk, ku ai kishte shprehur shqetësimin për mënyrën se si Apple, sipas tij, favorizon OpenAI në dyqanin e aplikacioneve të iPhone.
Musk pretendon se Apple po ndihmon në mënyrë të padrejtë OpenAI, duke i dhënë përparësi ChatGPT-së në renditjen e aplikacioneve të Inteligjencës Artificiale, në dëm të konkurrentëve si Grok – chatbot-i i zhvilluar nga kompania e tij xAI.
Përmes padisë, e cila është paraqitur nga xAI dhe entitete të tjera korporative të Musk, ai kërkon dëmshpërblim financiar dhe ndërhyrje nga gjykata për të ndaluar praktikat që i konsideron të paligjshme.
Në dokumentin ligjor, Apple përshkruhet si një kompani që e sheh zhvillimin e Inteligjencës Artificiale si një kërcënim potencial për dominimin e saj në treg, veçanërisht për iPhone-in, produktin më fitimprurës të saj. Sipas padisë, ky perceptim ka nxitur Apple të afrohet më tej me OpenAI për të ruajtur avantazhin e saj tregtar.
As Apple dhe as OpenAI nuk kanë komentuar ende publikisht mbi padinë.
Aktualitet
Master në UBT – Zhvillo aftësitë që kërkon tregu global në programin Sistemet e Informacionit dhe Menaxhment
Published
9 hours agoon
August 26, 2025By
Driton Iseni
UBT ofron programin e nivelit master Sistemet e Informacionit dhe Menaxhment, program ky që ofron zgjidhje adekuate për të ardhmen tuaj profesionale, në ndërlidhjen unike që ka bërë ky fakultet mes biznesit dhe teknologjisë.
Përmes këtij programi, studentët e UBT-së do të kenë mundësi të perfeksionojnë njohuritë e tyre të fushës së sistemeve të informacionit, duke përfshirë ato për biznes, biblioteka dhe arkivim, siguri dhe privatësi të informacionit, sistemet gjeografike të informacionit, statistika, si dhe procesim i të dhënave dhe simulimi.
Infrastruktura moderne dhe laboratorët me pajisjet më inovative të teknologjisë së fundit, studentëve të këtij programi iu japin mundësi që të realizojnë punën praktike krahas asaj teorike përgjatë vitit akademik.
Të diplomuarit e këtij programi studimi janë kërkesë e tregut, në saje të zhvillimit të strategjisë së UBT-së për programet më unike që janë trend në gjithë botën, nga ku nivelin e punësimit të studentëve të UBT-së e ka ngritur në 98%.

Trajnime praktike dhe certifikime ndërkombëtare në UBT, nga shtatori deri në nëntor

Edhe pak vende të lira në programin Inxhinieri e Mekatronikës në UBT

Gjendet pa shenja jete një person në një banesë pranë burgut në Mitrovicën e Veriut

Zyrtare: Kristjan Asllani kalon te Torino – mesfushori shqiptar i jep lamtumirën Interit

Rast tjetër i thirrjeve raciste në futbollin e Maqedonisë së Veriut – Pelister dërgohet në Komision Disiplinor

Elon Musk padit Apple dhe OpenAI: Akuzon për pengim të konkurrencës në Inteligjencën Artificiale

Kurti takon Komisionerin e Lartë të OSBE-së për Pakicat Kombëtare

Urat e reja, Policia: Qytetarët e veriut të ndihen të sigurt

Aktakuzë ndaj katër personave për trafikim me njerëz, shfrytëzim seksual dhe grabitje
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA