Teknologji

Cili është aplikacioni më i sigurt i mesazheve?

Published

on

Në dritën e polemikave rreth planeve të sulmit të SHBA-së që ndahen në Signal, siguria e aplikacioneve të mesazheve është në qendër të vëmendjes. Vetëm tre ditë pasi Sekretari i Mbrojtjes Pete Hegseth u mburr në televizionin kombëtar se SHBA “nuk duket si budalla”, doli se ishte pjesë e një grupi zyrtarësh të rangut të lartë që pa dashje i dërguan një gazetari plane për një sulm në Jemen.

Hegseth, me zëvendëspesidentin JD Vance, Sekretarin e Shtetit Marco Rubio, Këshilltarin e Sigurisë Kombëtare Michael Waltz dhe të tjerë, kishin përdorur platformën e mesazheve Signal për të diskutuar informacione shumë të ndjeshme dhe të klasifikuara.

Ligjvënësit demokratë e dënuan si shkelje “të rëndë” të sigurisë dhe presidenti Trump tha se s’dinte “asgjë në lidhje me të”, ekipi pretendoi se një “gabim” ishte fajtor për shtimin e gazetarit Jeffrey Goldberg në grup. Megjithëse e koduar dhe e sigurt, platforma është “me rreziqe” që lidhen me gabimet njerëzore e spyware e s’ishte zgjedhja e duhur për një bisedë, argumenton Callum Voge, Drejtor i Çështjeve Qeveritare dhe Avokimit në Internet Society.

“Qeveritë kanë protokolle specifike për mbrojtjen e informacionit të klasifikuar dhe ato protokolle deklarojnë se informacioni i klasifikuar mund të ndahet në kushte të caktuara. Kur njerëzit thonë se Signal nuk është i përshtatshëm për të ndarë sekretet shtetërore, nuk ka të bëjë vetëm me Signal, ka të bëjë me çdo aplikacion të mesazheve. Qoftë WhatsApp, Signal, ose Telegram.”

Një rrezik kryesor është se Signal është i disponueshëm për publikun e gjerë dhe përdoret nga miliona në mbarë botën.

“Çdokush në botë krijon një llogari Signal. P.sh dikush pa leje sigurie mund të shtohet aksidentalisht në një bisedë në grup. Kjo është një mënyrë se si sekretet mund të zbulohen – aksidentalisht, gabim njerëzor ose me qëllim”, tha Voge.

“Signal përdoret në pajisjet personale. Kjo paraqet rrezikun e spyware softuer që regjistron atë që po ndodh në pajisje dhe t’ia dërgojë atë një pale të tretë. Pra, edhe nëse Signal është aplikacioni më i sigurt në botë, nëse telefoni juaj ka spyware, përsëri është një rrjedhje.”

Pentagoni lëshoi ​​një memo në gjithë departamentin vetëm disa ditë pas rrjedhjes së bisedës së grupit Signal, duke paralajmëruar se grupet e hakerëve profesionistë rusë po synonin në mënyrë aktive aplikacionin.

Sipas memorandumit, sulmuesit po shfrytëzonin funksionin e “pajisjeve të lidhura” të Signal, një funksion legjitim që lejon përdoruesit të hyjnë në llogarinë e tyre nëpër pajisje të shumta – për të spiunuar bisedat e koduara.

“Efektshmëria e sinjalit varet nga siguria e pajisjes së përdorur. Është si instalimi i sistemit më të sigurt të alarmit në një shtëpi pa dyer”, vuri në dukje Gustavo Alito, ekspert i sigurisë kibernetike në Equans BeLux.

“Nëse një pajisje komprometohet qoftë përmes malware, akses të paautorizuar ose spyware të sofistikuar si Pegasus, enkriptimi bëhet i parëndësishëm. Sulmuesit monitorojnë e kapin të gjithë aktivitetin e pajisjes në kohë reale, duke përfshirë mesazhet që shkruhen”, shtoi ai.

“Një zhvillim në këtë rast është se raportet tregojnë se Signal ishte para-instaluar në pajisjet e qeverisë amerikane. Ndërsa kjo sugjeron një shtytje institucionale për komunikim të koduar, ajo gjithashtu ngre shqetësime”, vazhdoi Alito.

“Fakti që Signal u bë i disponueshëm mund të ketë bërë që zyrtarët të supozojnë se ai ishte miratuar për diskutime të klasifikuara, pavarësisht paralajmërimeve nga NSA dhe Departamenti i Mbrojtjes kundër përdorimit të tij për çështje të ndjeshme.”

Signal, WeChat, WhatsApp, Telegram: Cila është platforma më e sigurt?

Në skajin e ulët të spektrit, ku mesazhet janë më të cenueshme, janë platformat që ose nuk kanë enkriptim end-to-end ose nuk e mundësojnë atë si parazgjedhje. Aplikacionet si WeChat, për shembull, nuk ofrojnë kriptim end-to-end, që do të thotë se mesazhet mund të aksesohen nga ofruesi i shërbimit ose autoritetet qeveritare – një shqetësim i madh në vende si Kina.

Telegram nuk enkripton bisedat në grup apo edhe bisedat mes dy personave; përdoruesit duhet të aktivizojnë manualisht “bisedat sekrete” për mbrojtje. Për shkak të kësaj, mesazhet në këto platforma janë më të ndjeshme ndaj përgjimit.

Në fund të sigurisë së lartë janë aplikacionet si Signal, WhatsApp dhe në një masë të kufizuar, iMessage, të cilat ofrojnë kriptim end-to-end.

Midis tyre, Signal dallohet për protokollin e tij me burim të hapur, qeverisjen jofitimprurëse, mbajtjen minimale të të dhënave dhe enkriptimin e paracaktuar nëpër mesazhe, thirrje dhe biseda në grup. WhatsApp, ndërsa është i koduar duke përdorur protokollin e Signal, është në pronësi të Meta dhe ruan më shumë të dhëna, të cilat disa i shohin si një dobësi të mundshme.

iMessage konsiderohet teknikisht i sigurt, por është sistem me burim të mbyllur, vetëm nga Apple, që kufizon transparencën dhe auditimin.

Signal konsiderohet nga ekspertët si “mundësi e artë” për mesazhet e koduara, por, nuk është i imunizuar ndaj rreziqeve që rrjedhin nga gabimi i përdoruesit, kompromisi i pajisjes ose keqpërdorimi në kontekste që kërkojnë protokolle të klasifikuara komunikimi.

Cila është mënyra më e mirë për të dërguar mesazhe të sigurta?

Pra, çfarë duhet të kishin bërë në vend të kësaj Hegseth, Vance, Waltz dhe pjesa tjetër e grupit?

Qeveria e SHBA-së pothuajse me siguri ka sistemet e veta për trajtimin e informacionit të klasifikuar.

“Zyrtarët qeveritarë të përdorin pajisje dhe sisteme speciale që nuk janë të disponueshme për publikun. Mund të imagjinoni një platformë që vetëm zyrtarët qeveritarë shkarkojnë dhe ndoshta ka edhe nivele të klasifikimit të integruara – si konfidenciale dhe sekrete”, tha Voge.

Ai paraqet “një mjedis qeveritar në të cilin zyrtarët shkojnë në një dhomë të sigurt, lënë pajisjet personale pas dhe përdorin një kompjuter të veçantë që nuk është i lidhur me internetin për të hyrë në informacione të ndjeshme.”

“Meqenëse njerëzit udhëtojnë, ka rrjete a aplikacione qeveritare të aksesueshme vetëm për zyrtarët që përdorin pajisje të ofruara nga qeveria. Sistemet nuk do jenë të disponueshme për publikun e kanë mënyra të integruara për trajtimin e niveleve të klasifikimit”, shtoi ai.

Teknologji

Skoda rikthen legjendën 1000 MBX me një pamje moderne dhe futuriste

Published

on

Ekipi i dizajnit të Skodës ka sjellë një frymë nostalgjie duke rishikuar modelet klasike të markës dhe duke imagjinuar se si do të dukeshin ato me stilin modern të sotëm.

Dizajnerët kanë zbatuar gjuhën e re të dizajnit “Modern Solid” në një nga modelet më të rralla që ka prodhuar ndonjëherë kompania çeke, Skoda 1000 MBX.

Kjo veturë debutoi në vitin 1966, me vetëm 1,403 njësi të prodhuara deri në përfundimin e prodhimit në vitin 1969.

Më vonë u krijua edhe një version më i fuqishëm, 1100 MBX, i cili është edhe më i rrallë, me vetëm 1,114 ekzemplarë të montuar.

Në konceptin e ri digjital, Skoda e ka imagjinuar 1000 MBX me karakteristika të nivelit të lartë dhe një pamje tërësisht bashkëkohore — elemente që nuk gjenden në asnjë nga modelet aktuale të markës. /A.Z/UBT News/

 

 

Continue Reading

Rajoni

Eksperti ndërkombëtar i harduerit open source, Jo Hinchliffe, mbajti ligjëratë në UBT

Published

on

Në Parkun Shkencor, Inovativ dhe Teknologjik të UBT-së, u zhvillua një ligjëratë e veçantë tematike nga eksperti ndërkombëtar në fushën e harduerit open source, Jo Hinchliffe, në kuadër të aktiviteteve para konferencës Software Freedom Kosova (SFK).

Ligjërata u organizua në bashkëpunim me FLOSSK dhe tërhoqi studentë, profesionistë dhe entuziastë të teknologjisë nga fusha e inxhinierisë dhe harduerit inovativ.

Jo Hinchliffe, i njohur për projektet e tij kreative dhe pasionin që përcjell tek audienca, ka kontribuar rregullisht në Raspberry Pi Magazine, ndërsa gjatë karrierës së tij ka punuar në projekte të ndryshme të harduerit, përfshirë ndërtimin e raketave dhe zhvillimin e sistemeve inovative harduerike.

Në kuadër të ligjëratës me temën “Certifikimi i një projekti harduerik open source”, Jo Hinchliffe demonstronte dizajnimin e një komponenti në KiCad dhe shpjegonte procesin e aplikimit për certifikim të një projekti open source. Studentët u njohën me standardet ndërkombëtare të dizajnimit dhe certifikimit të projekteve harduerike open source, duke marrë këshilla praktike për zhvillimin e projekteve të tyre inovative.

Ky aktivitet ishte veçanërisht i përshtatshëm për studentët e Fakultetit të Inxhinierisë Mekatronike dhe fushave të ngjashme, të cilët shprehën interes të madh për zhvillimin e sistemeve harduerike dhe teknologjive moderne. Pjesëmarrësit vlerësuan mundësinë e jashtëzakonshme për të mësuar direkt nga një ekspert ndërkombëtar dhe për të marrë njohuri të vlefshme mbi praktikat më të mira në fushën e harduerit open source.

Continue Reading

Aktualitet

Rindërtimi pas konfliktit: Ekspertët e UBT-së prezantojnë sukseset e Kosovës në Pragë

Published

on

Profesori Lulzim Beqiri dhe profesori Bekim Ceko nga Fakulteti i Arkitekturës dhe Planifikimit Hapësinor në UBT morën pjesë në konferencën ndërkombëtare “Towards Sustainable Reconstruction of Ukraine Cities”, të organizuar nën drejtimin e profesoreshës Vladimira Silhankova nga MIAS (Masaryk Institute for Advanced Studies) në kuadër të Czech Technical University në Pragë.

Konferenca kishte për qëllim identifikimin e sfidave të rindërtimit në Ukrainë pas përfundimit të konfliktit dhe hartimin e strategjive zhvillimore nga ekspertë ndërkombëtarë dhe vendore. Në këtë forum morën pjesë përfaqësues të universiteteve nga Çekia, Polonia, Sllovakia, Austria, Finlanda dhe Gjermania, si dhe universitete nga Ukraina, duke krijuar një platformë të rëndësishme për shkëmbimin e përvojave dhe ideve në fushën e rindërtimit urban dhe zhvillimit të qëndrueshëm.

Pjesëmarrja e Kosovës në këtë konferencë ishte veçanërisht e rëndësishme, pasi profesori Beqiri dhe profesori Ceko ndanë eksperiencat e vendit tonë në rindërtimin pas luftës. Ata prezantuan modele të strategjive të zhvillimit urban dhe praktika të suksesshme të projektimit dhe planifikimit hapësinor, të cilat mund të shërbejnë si shembull për Ukrainën në procesin e saj të rindërtimit.

Profesorët e UBT-së theksuan rëndësinë e bashkëpunimeve ndërkombëtare në fushën e urbanistikës dhe arkitekturës, duke vënë në pah se përvoja e Kosovës mund të ofrojë mësime të vlefshme për vendet që kalojnë periudha të vështira pas konflikteve. Konferenca gjithashtu shërbeu si një mundësi për rrjetëzim dhe zhvillimin e projekteve të përbashkëta akademike mes universiteteve të Evropës dhe Ukrainës.

Pjesëmarrja e profesorëve të UBT-së në këtë forum ndërkombëtar nënvizon angazhimin e institucionit për të kontribuar në diskutime globale mbi rindërtimin e qyteteve, zhvillimin urban të qëndrueshëm dhe bashkëpunimin shkencor ndërkufitar.

Continue Reading

Teknologji

MacBook pro i ri! Apple lehtëson riparimin dhe përmirëson brendësinë

Published

on

Apple ka prezantuar një MacBook Pro të ri të pajisur me çipin M5. Megjithatë, përveç përmirësimit të performancës, një çmontim i detajuar tregon se kompania ka rafinuar dizajnin e brendshëm të pajisjes, duke e bërë më të lehtë aksesin te bateria dhe duke pastruar organizimin e kabllove të brendshme.

Nga jashtë, MacBook Pro me M5 duket thuajse identik me versionin M4, por brenda ka ndryshime të vogla që synojnë të përmirësojnë riparueshmërinë dhe inxhinierinë e tij. Përmirësimet janë të detajuara dhe delikate, jo një ridizajnim i madh.

Manuali i Apple përfshin udhëzime për shkëputjen e kabllit të sistemit të Menaxhimit të Baterisë, gjë që mundëson ndërprerjen e energjisë para se të fillojë riparimi.  Kjo praktikë e sigurt për riparimin e pajisjes tregon se Apple po i njeh përdoruesit që janë të gatshëm të kryejnë vetë riparime.

Bateria është e njëjtë me versionin e mëparshëm, por korniza e saj e brendshme është përmirësuar. Portat dhe ventilatori i ftohjes janë bërë modulare, duke lehtësuar zëvendësimin e tyre në mënyrë të pavarur.

Disa pjesë mbeten nën pllakë, prandaj qasja kërkon ende çmontim, përfshirë ventilatorin, i cili herë pas here do të ketë nevojë për pastrim ose zëvendësim.

Përveç ndryshimeve funksionale, ka edhe ndryshime në paraqitjen e kabllove, që tregojnë përkushtimin e Apple për të rritur efikasitetin e prodhimit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara