Shëndeti

Cila është mosha e duhur kur duhet të fillojë kujdesi për zemrën

Në vitin 2017, 11,926 persona humbën jetën nga sëmundjet e zemrës

Published

3 years ago

November 26, 2021

Betim Gashi

Sëmundjet e zemrës janë shkaktari kryesor i vdekjeve të parakohshme në botë. Sipas Institutit të Statistikave, në vitin 2017, vdekshmëria nga sëmundjet e zemrës u rrit me 2.4 përqind.

Organizata Botërore e Shëndetësisë thotë se që nga viti 2005-2016 vdekjet nga këto sëmundje u rritën me më shumë se 19 përqind.

Në vitin 2017, 11,926 persona humbën jetën nga sëmundjet e zemrës
Këto të dhëna tregojnë se prevalencën më të lartë të vdekjeve të parakohshme nga sëmundjet e zemrës e ka Gjirokastra dhe Korça. Ekspertët e mjekësisë kanë arritur në përfundimin se kujdesi për shëndetin e zemrës duhet të nisë që në fëmijëri. Fëmijëria përfaqëson një mundësi të artë për informimin dhe promovimin e rëndësisë së zgjedhjeve të mençura për shëndetin. Një studim i publikuar në revistën Cardiology rekomandon se fëmijët duhet të mësojnë për rëndësinë e shëndetit të zemrës. Ekspertët thonë se nëse njeriu mëson për sëmundjet që i kanosen që në fëmijëri, kur të rritet do të bëjë zgjedhje më të mençura.

Rëndësia E Informimit Për Faktorët e Rrezikut
Ekspertët këshillojnë informimin e fëmijëve për faktorët e rrezikut që kontribuojnë në sëmundjet e zemrës. Këto faktorë rreziku janë të pranishëm edhe në jetën e fëmijëve. Ata gjithnjë e më pak po kryejnë aktivitet fizik dhe po qëndrojnë shumë kohë ulur në praninë e pajisjeve elektronike. Ekspertët thonë se 8 përqind e fëmijëve në botë vuajnë nga kolesteroli i lartë. 20 % e gjimnazistëve në botë pijnë duhan, një prej faktorëve më të mëdhenj të rrezikut për sëmundjet e zemrës. Specialistët në vend janë të shqetësuar për faktin se numri i adoleshentëve duhanpirës në Shqipëri po rritet frikshëm.

Duhanpirja në moshën e adoleshencës dhe të rinjve po rritet ndjeshëm
Sipas INSTAT, duhanpirja mes adoleshentëve është rritur me mbi 50 përqind tek meshkujt, ndërsa prevalenca mes femrave mbetet më e ulët. Nëse ky faktor rreziku nuk adresohet që në moshë të re, të rinjtë shqiptarë janë më të rrezikuar nga sëmundjet e zemrës në një periudhë të mëvonshme të jetës. Kjo është arsyeja përse ndërhyrja që në fëmijëri për t’i informuar fëmijët mbi shëndetin është shumë e rëndësishme. Sipas ekspertëve, fëmijëria përbën periudhën ideale për të ndaluar por edhe për të mos nisur vese të këqija. Këto ndërhyrje do të shërbejnë për t’i dhënë brezit të ri një mundësi shëndeti më të mirë në të ardhmen./AgroWeb.

Shëndeti

Multivitaminat, të dobishme apo të tepërta?

Published

3 hours ago

May 23, 2025

Albina Zeneli

E vërteta është që nëse hani një ushqim të pasur me fruta, vitamina dhe ushqime të pasuruara atëherë me siguri po merrni dozën e nevojshme të tyre.

Multivitaminat ofrojnë një formë më të lehtë për të siguruar këto vitamina, por sa të nevojshme janë ato?

Beta karoteni

Gjendet tek karrotat, patatet e ëmbla dhe specat jeshilë. Ky antioksidant transformohet në vitaminë A dhe është i rëndësishëm për shëndetin e syve, sistemin imunitar e lëkurën. Një studim tregoi që suplementët rrisin rrezikun e tumorit të mushkërive tek duhanpirësit. Nëse pini duhan, mos merrni suplementë, merrni beta karotenin nga frutat dhe perimet.

Kalciumi

Organizmi ka nevojë për kalcium, që gjendet tek produktet si qumështi, kosi dhe djathi, për të ruajtur shëndetin e kockave. Suplementët nuk janë ide e keqe nëse nuk përdorni produktet blegtorale. Nëse jeni të predispozuar ndaj gurëve në veshka ose nëse jeni mbi moshën 70 vjeç, atëherë mos merrni suplementë të kalciumit.

Suplementet shtonin rreziqet ndaj sëmundjeve kardiake tek femrat që sapo kishin kapërcyer menopauzën.

Edhe nëse vendosni të merrni suplementë mos merrni më shumë se 500 miligramë në një dozë, kombinoni me vitaminë D për të përmirësuar përthithjen e kalciumit në organizëm.

Acidi folik

Acidi folik që parandalon defektet e fetusit gjendet në drithrat e pasuruara, perimet me ngjyrë të gjelbër të errët, legume, agrumet, buka dhe makaronat. Marrja e 400 mikrogramëve në ditë ose 600 për gratë shtatzëna ose lehona, nuk është një angazhim i jashtëzakonshëm. Kjo sasi vjen edhe nga ushqimi, suplementët ose të dyja së bashku.

Hekuri

Ndoshta ushqimet me hekur nuk ju pëlqejnë, por ky mineral është thelbësor për funksionin e duhur të qelizave të kuqe të gjakut. Përpiquni të merrni hekur nga burime tjera si: Mishi, peshku, arrorët, barishtet. Nëse jeni anemikë ose shtatzëna, mund të keni nevojë për suplementë. Por vetëm në bashkëpunim me mjekun.

Multivitamina

Faktet mbi rolin e multivitaminave në parandalimin e kancerit të gjirit janë të limituara. Madje, studimet nuk nxorrën konkluzione të qarta nëse ia vlente barra qeranë për të marrë multivitamina. Multivitaminat nuk janë një ide e keqe, por mos prisni vlera të jashtëzakonshme ose që ato t’ju shpëtojnë jetën.

Kaliumi

Ul presionin e gjakut dhe rregullon rrahjet e çrregullta të zemrës dhe kundërveprojë ndaj niveleve të larta të sodiumit. Gjendet tek bananet, rrushi i thatë, barishtet, portokalli dhe qumështi.

Vitamina D

Ndihmon organizmin në përthithjen e kalciumit është e nevojshme për shëndetin e kockave. Ajo merret nga ekspozimi në diell. Nëse fëmijët marrin pak vitaminë D, janë të rrezikuar nga osteoporoza dhe rakitizmi. Të dhënat tregojnë që vitamina ul rrezikun e diabetit 1 dhe 2, sklerozës së shumëfishtë etj, por studimet nuk kanë arritur në përfundime të qarta.

Mjaftojnë pak rreze dielli dhe ushqime të mira për të marrë dozën e nevojshme por sërish mangësitë ndaj kësaj vitamine nuk janë të pazakonta. Suplementët mund të jenë një ide e mirë, veçanërisht nëse nuk keni ekspozim të mirë në diell, nëse jeni mbi 50 vjeç ose keni një lëkurë me ngjyrë të errët.

Vitamina E

Njëherë e një kohë, shkencëtarët mendonin që ky antioksidant mbron zemrën. 600 njësi të kësaj vitamine të marra çdo ditë as nuk parandalonin problemet, as nuk ulnin shanset për atak në zemër tek femrat në moshë. Harroni suplementët dhe merreni vitaminën E nga ushqimet siç janë : veza, kikirikët, drithërat e pasuruar, dhe barishtet. Kini parasysh që gatimi dhe ruajta e ushqimeve të pasura me vitaminë E e ul sasinë përfundimtare të saj që përfundon në organizëm.

Shëndeti

5 sinjale të fshehura që trupi të dërgon kur je nën stres

Published

5 hours ago

May 23, 2025

Albina Zeneli

Stresi është pjesë e pashmangshme e jetës moderne, trupi na dërgon shenja të fshehura për gjendjen tonë emocionale dhe i injorojmë. Njohja e këtyre sinjaleve mund të ndihmojë në parandalimin e problemeve më serioze shëndetësore.

Ndryshimet në lëkurë

Akne të papritura, skuqje ose irritime mund të jenë më shumë sesa probleme kozmetike, ato janë përgjigje e trupit ndaj stresit të akumuluar.

Dhimbje të pashpjegueshme stomaku

Një nga mënyrat më të zakonshme me të cilat trupi reagon ndaj stresit është përmes tretjes. Dhimbjet, fryrja ose shqetësimet e vazhdueshme në stomak mund të jenë sinjal që diçka nuk është në rregull emocionalisht.

Rënie e flokëve

Nëse vëreni se po humbni më shumë flokë se zakonisht, kjo mund të jetë shenjë e stresit të lartë. Rënia shpesh ndodh me vonesë pas një periudhe të gjatë tensioni.

Ëndrra të çuditshme ose të shqetësuara

Stresi ndikon në cilësinë e gjumit. Nëse po përjetoni ëndrra të pazakonta, ankthioze ose zgjoheni të lodhur, mund të jetë një shenjë që mendja juaj po përpunon stresin në mënyrë të pavetëdijshme.

Lodhje kronike

Ndiheni të lodhur edhe pas gjumit? Lodhja e vazhdueshme, është alarm i qartë që trupi po përpiqet të përballojë nivele të larta stresi. Ekspertët këshillojnë që të mos injorohen shenjat e të merren hapa të thjeshtë për menaxhimin e stresit si aktiviteti fizik, meditimi, ndarja e kohës për veten dhe kërkimi i ndihmës profesionale kur është e nevojshme.

Shëndeti

Fëmijët para ekranit: Si po u rrezikohet e ardhmja nga teknologjia?

Published

1 day ago

May 22, 2025

Albina Zeneli

Teknologjia ka ndryshuar rrënjësisht mënyrën se si fëmijët mësojnë, komunikojnë dhe kalojnë kohën e lirë.

Por, përdorimi i pakontrolluar i pajisjeve digjitale sjell edhe rreziqe serioze për shëndetin dhe mirëqenien e tyre.

Një raport i fundit i Organizatës për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik ka identifikuar pasoja shqetësuese për fëmijët nga përdorimi i tepruar i teknologjisë.

Shëndeti

Çfarë duhet të bëni gjithmonë dy orë para udhëtimit?

Published

1 day ago

May 22, 2025

Albina Zeneli

Aeroplanët, trenat dhe autobusët janë vende ku ajri riqarkullon. Kjo shkakton stres, ndërprerje të gjumit dhe ekspozim ndaj mjediseve të reja për udhëtarët, gjë që krijon kushte për një sistem imunitar të dobësuar.

Shumë njerëz shpesh neglizhojnë marrjen e suplementeve dietike që shkatërrojnë mikrobet, gjë që padyshim mund të jetë e dëmshme për shëndetin e tyre.

“Mendojeni si të mbani çadër para se të dilni në shi, në vend që të prisni derisa të lageni. Këto suplemente përmirësojnë funksione të caktuara imune, por ky përmirësim zgjat vetëm disa orë”, tha Burgis për CME Vacations.

Gjatë udhëtimeve më të gjata, merrni një dozë shtesë, por në një kohë të arsyeshme.

“Kam parë shumë keqkuptime midis udhëtarëve, nga teprimi me marrjen e vitaminave gjatë udhëtimit deri te fajësimi i cilësisë së ajrit në aeroplan”, tha ai.

Zinku ndihmon në parandalimin e shumëzimit të viruseve dhe infektimit të traktit respirator, ka veti anti-inflamatore dhe antioksiduese që mbrojnë nga sëmundjet autoimune dhe alergjitë. Një këshillë tjetër është të merrni kapsula zinku në vend të pilulave. Vitamina C gjithashtu forcon sistemin imunitar.

“Kjo nuk kërkon marrjen e suplementeve të shtrenjta ose ndonjë regjimi të veçantë. Vetëm suplemente të zakonshme e të përballueshme që merren në kohën e duhur”, tha ai. Rekomandohet të merrni 15 deri në 25 miligramë zink dhe 500 deri në 1,000 miligramë vitaminë C.