Shëndeti

Çiklizmi ul rrezikun nga demenca

Published

on

Një ekip studiuesish nga fusha të ndryshme, gjeriatria, neurologjia, nutricionistë dhe specialistë të shëndetit publik, nga disa institucione në Kinë, së bashku me dy kolegë nga Australia, kanë gjetur se çiklizmi ofron përfitim të madh për të reduktuar rrezikun e zhvillimit të demencës.

Studiuesit kanë analizuar të dhëna mjekësore nga UK Biobank, duke ndjekur shëndetin e 479,723 personave me moshë mesatare rreth 56.5 vjeç, që ishin në gjendje të mirë shëndetësore e nuk kishin shenja të demencës në fillim të studimit.

Ata i ndoqën për 13 vjet për të parë sesi mënyrat e transportit lidhen me shfaqjen e demencës, rezultatet treguan se personat që përdornin biçikletën në baza të rregullta kishin rrezik dukshëm më të ulët për të zhvilluar demencë, krahasuar me ata që ecnin në këmbë, përdornin makinë ose transport publik.

“Udhëtimi kryesisht me biçikletë, ose në kombinim me mjete të tjera të transportit, ishte faktor i rëndësishëm për ruajtjen e volumit të hipokampusit”, thuhet në raportin e studimit, i cili është publikuar në JAMA Network Open.

Hipokampusi është pjesë e rëndësishme e trurit, e vendosur në pjesën e mesme të tij. Ai ka formën e nj kali deti të vogël (quhet “hipokampus”, nga fjala greke “hippos” që do të thotë kalë dhe “kampos”, që do të thotë det, kuptimi: kali i detit).

Kjo pjesë e trurit luan rol kryesor në formimin, organizimin dhe ruajtjen e kujtimeve të reja.

Ai ndihmon njerëzit të kuptojnë se ku ndodhen dhe si të lëvizin në hapësirë, pa hipokampus funksional, njerëzit nuk do të mund të mësojnë informacione të reja.

Çiklizmi mbron trurin

Pjesëmarrësit që përdornin biçikletën kishin volum më të madh të hipokampusit, zonë e trurit që lidhet me kujtesën dhe orientimin hapësinor. Volumi i madh i hipokampusit, do të thotë mbrojtje kundër rënies së aftësive njohëse.

Studiuesit shtuan se përfitimi ishte veçanërisht i lartë te personat që nuk bartin gjenin e njohur si APOE ε4, i cili lidhet me rrezik më të lartë për Alzheimer. Edhe te ata që e bartin këtë gjen, çiklizmi kishte ndikim, por më të kufizuar.

Pse çiklizmi bën diferencë?

Hulumtimet treguan se ushtrimet fizike dhe aktivitetet që përfshijnë orientim në hapësirë mund të ngadalësojnë fillimin e demencës. Çiklizmi bashkon të dyja: është aktivitet aerobik dhe kërkon vëmendje në orientim dhe lëvizje të koordinuara.

“Çiklizmi mund të jetë një nga mënyrat më të thjeshta dhe më efektive për të mbrojtur kujtesën dhe trurin nga demenca”, kanë theksuar studiuesit në raportin e tyre.

Shëndeti

Mjaltë me Kanellë – Si të bëni vetë antibiotikun natyral?

Published

on

Continue Reading

Shëndeti

A është i sigurt të pihet uji që ka qëndruar gjatë natës?

Published

on

Të gjithëve na ka ndodhur të pimë ujë të mbetur nga nata e kaluar mbi komodinën e natës, në banak, apo në makinë por për sa kohë mund të qëndrojë uji pa u konsumuar dhe a është i sigurt për t’u pirë kur bëhet “i vjetruar”?

Kemi qenë të gjithë në atë situatë: gojë e thatë pas një gjumi dhe kërkojmë gotën me ujë që kemi lënë mbi komodinë natën më parë. Por sa gjatë mund të qëndrojë uji pa u prishur?

Ndoshta nuk do të sëmureni nga uji i natës së kaluar, por çka ndodh me ujin që ka qëndruar mbi tavolinë për një javë? (përpara se të pini gotën tjetër me ujë të vjetër, lexoni më tej.

Çfarë thonë ekspertët, sa kohë mund të qëndrojë uji pa u konsumuar?

Përgjigjja varet nga vendi ku ka qëndruar dhe nëse ka qenë i mbuluar. Uji është i sigurt për t’u pirë për një deri në dy ditë, për sa kohë nuk ka qenë i pambuluar apo i kontaminuar. Pas rreth 12 orësh, gjendja e tij përkeqësohet. Pas këtij momenti, uji merr shije të vjetër ose përthithë aroma të çuditshme apo baktere, në varësi të vendit ku ka qëndruar. Jo, ndoshta nuk është i dëmshëm, por mund të vëreni ndryshim në shije.

Çfarë ndodh kur uji qëndron jashtë?

Uji ndryshon e reagon me ambientin. Sipas Agjencisë për Mbrojtjen e Mjedisit, uji i vjetër ka shije “të çuditshme” i mungon cilësia freskuese, pasi ekspozohet ndaj ajrit, humb oksigjenin e thith CO₂, duke ndryshuar pH-në dhe freskinë e tij. Edhe pse nuk është i rrezikshëm, mund të jetë i pakëndshëm për shijen.

Nëse gota ka qenë e pambuluar apo dikush ka pirë prej saj, situata bëhet më e rrezikshme. Edhe një enë e mbyllur, si shishe apo kanace e pastër, mund të paraqesë probleme, sepse lëkura është e mbuluar me djersë, pluhur, qeliza të lëkurës dhe madje edhe sekrecione nga hunda, ndërsa pështyma përmban baktere. Pasi fusim gojën në shishe, të gjitha këto mund të “kthehen mbrapsht” në ujin e mbetur, duke shkaktuar ndotje.

Bakteret mund të fillojnë të shumohen pas vetëm disa orësh në një situatë të tillë. Sipas Qendrës për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC), mikroorganizmat zhvillohen në mjedise me ndotje, siç është uji ku ka pasur pështymë nga një gllënjkë.

Continue Reading

Shëndeti

Frutat që mbrojnë trurin dhe zemrën gjatë ditëve të nxehta

Published

on

Ndërkohë që nxehtësia e verës shkakton dehidrim, ka fruta sezonale që përmbajnë ujë e elektrolite, veti këto që mbrojnë zemrën dhe trurin.

Sipas ekspertëve, shalqiri e pjepri janë frutat që përmbajnë më së shumti ujë, elektrolite, vitamina e antioksidantë, raporton The New York Post.

Pjeshkat, përmbajnë 89 për qind ujë, bashkë me nektarinat e kumbullat janë të mira sa i përket hidratimit, sipas U.S. Department of Agriculture (USDA). Ato kanë antioksidantë të ngjashëm me shalqirin e pjeprin, që janë të mbushur më përfitime shëndetësore ndërkohë që kanë shumë pak kalori. Frutat që hidratojnë trupin ndërkohë që përmbajnë edhe elektrolite ndihmojnë trupin që t’i rifitojë lëngjet e humbura nga djersa që shkaktohet nga i nxehti veror.

“Pjeshkat përmbajnë fibra, vitaminë c e kalium. Këto vlera ndihmojnë tretjen, shëndetin e zemrës dhe imunitetin”, ka thënë dietologia Vandana Seth.

Një pjeshkë e mesme përmban 285 miligramë kalium, mineral esencial që luan rol të rëndësishëm në funksionin e nervave te gratë, sipas National Institute of Health. Amerikanët konsumojnë pak kalium, gjë që rrit rrezikun për sëmundje kardiovaskulare, sipas Centers of Disease Control and Preventation. Për shkak të sasisë së madhe të antioksidantëve që përmbajnë, pjeshkat konsiderohen të jenë fruta shumë të mira kundër sëmundjeve të zemrës.

Ato përmbajnë edhe flavonide, që ndihmojnë në uljen e rrezikut për sëmundjet kardiovaskulare dhe ndihmojnë aftësitë njohëse dhe kujtesën. Kanë dhe karoten, që ndihmon kundër inflamacionit dhe shëndetit të lëkurës. Antiokisidantët kanë fuqi të mbrojnë organizmin kundër qelizave kancerogjene.

“Pjeshkat kanë dy grupe pigmentesh që nuk mund të shihen nëpër të tjera fruta apo perime”, ka thënë për New York Times, Mary Ann Lila, profesoreshë në Universitetin e Carolines.

Pjeshkat që konsumohen me lëkurë sigurojnë 4 për qind të vlerës së rekomanduar ditore për vitaminë A dhe 13 për qind të vlerës së rekomanduar ditore për vitaminë C, si dhe fibra që përmirësojnë tretjen dhe rregullojnë shëndetin e zorrëve. Pjeshka përmban 13 gramë sheqer natyral, i cili kur kombinohet me proteinë dhe yndyrë të shëndetshme, është mjaft i mirë për persona që duan t’u ikin gjërave të ëmbla.

“Ky kombinim po ashtu ndihmon organizmin që të ngadalësojë absorbimin e sheqerit dhe të stabilizojë nivelin e sheqerit në gjak”, ka thënë Seth.

Continue Reading

Shëndeti

Shenjat që tregojnë se keni problem me mëlçi

Published

on

Ju kruhet lëkura

Nëse lëkura juaj është e kruar dhe nuk mund ta kuptoni pse, atëherë merrni parasysh mundësinë e një mëlçie toksike. Sigurisht, shumë gjendje të tjera shëndetësore mund të shkaktojnë lëkurë kruajtësen. Prandaj, mjeku juaj duhet të hetojë plotësisht shkakun.

Aromë e keqe e gojës

Nëse keni frymë të keqe kronike, të palidhur me dietë dhe rezistent ndaj përpjekjeve të higjienës orale, duhet të caktoni menjëherë një termin tek mjeku.

Kapakë të zi poshtë syve

Problemet me mëlçinë toksike çojnë në mbajtjen e lëngjeve në trup, si dhe në krijimin e toksinave dhe mangësitë e molekulave dhe proteinave thelbësore. Të gjitha këto procese së bashku mund të çojnë në hollimin e enëve të gjakut nën sy, duke i bërë qarqet e errëta nën sy shumë më të dukshme.

Djersitje e tepërt

Ka shumë shkaqe të djersitjes së tepërt. Suruditërisht, një mëlçi toksike është një prej tyre. Shkaku nuk është plotësisht i qartë, por mund të jetë një përpjekje e trupit për të shpëlarë toksinat përmes djersës.

Lodhje

Lodhja është simptoma e parë më e zakonshme e mosfunksionimit hepatik. Lodhja është shkaktuar nga kaq shumë kushte të tjera që rrallëherë identifikohet si simptomë e një problemi hepatik, derisa të shfaqen simptoma të tjera.

Ënjtje

Një nga shumë funksione jetësore të mëlçisë është prodhimi i faktorëve të mpiksjes. Kur shfaqet mosfunksionimi hepatik, këta faktorë të koagulimit kanë tendencë të mos shpërndahen në sasi të mjaftueshme, gjë që çon në mpiksjen e vonuar të gjakut.

Urinë e errët

Shkaku më i zakonshëm i urinës së errët është dehidratimi, dhe përgjigja e duhur për të vëzhguar urinën tuaj është e errët është të arrini për pak ujë.

Continue Reading

Të kërkuara