Vapingu, që prej kohësh është promovuar si alternativë më e “shëndetshme” ndaj duhanpirjes, në fakt mund të jetë më toksik se cigaret tradicionale.
Studiues nga Universiteti i Kalifornisë, Davis, testuan shtatë cigare elektronike me shije nga tre prej markave më të njohura dhe zbuluan se ato lëshojnë më shumë metale toksike që shkaktojnë kancer sesa cigaret tradicionale.
Një nga cigaret elektronike të përdorshme të studiuara lëshoi më shumë plumb gjatë një dite përdorimi sesa gati 20 pako cigaresh të zakonshme.
Autori i studimit, Mark Salazar, një kandidat për doktoraturë, tha se nivelet ishin aq të larta sa “menduam se pajisja jonë ishte prishur”.
Shkencëtarët analizuan përmbajtjen metalike të shtatë llojeve të pajisjeve të përdorshme nga ELF Bar, Flum Pebble dhe Esco. Duke përdorur një pajisje për të aktivizuar cigaret elektronike e për të ngrohur lëngun e tyre të brendshëm, ata krijuan nga 500 deri 1,500 thithje për çdo pajisje.
Pas përdorimit të pajisjeve për të simuluar përdorimin gjatë një jave, u zbulua se përmbanin metale të rënda si nikel, plumb dhe antimoni. Këto metale përdoren për të prodhuar spiralet ngrohëse të pajisjeve, që kthejnë lëngun në avull që thithet. Këto metale rrjedhin nga pajisjet në lëngun e cigareve.
Avulli nga tre prej pajisjeve të testuara përmbante nivele të plumbit dhe nikelit mbi kufijtë e sigurisë për kancer, dy prej tyre kishin nivele të larta të antimonit – një element që përdoret në bateri dhe si retardues i flakës. Esco Bars u zbuluan se lëshonin katër deri në trembëdhjetë herë më shumë plumb në 200 thithjet e para sesa një pako me 20 cigare. Kjo përbën një ekspozim ndaj plumbit sa pirja e 19 cigareve brenda një dite.
Katër pajisje përmbanin nivele të plumbit dhe nikelit që lidhen me sëmundje respiratore si astma dhe mbresat në mushkëri. Studiuesit theksuan se ndonëse testuan vetëm 3 nga 100 markat të vape-ve, rezultatet nënvizojnë rreziqet serioze për shëndetin, veçanërisht për adoleshentët e të rinjtë që i përdorin shpesh.
Të trija metalet e rënda të testuara konsiderohen si kancerogjene. Të gjitha janë lidhur me kancerin e mushkërive, ndërsa plumbi është i lidhur gjithashtu me kancerin e veshkave dhe trurit. Nikel gjithashtu është i lidhur me kancerin e hundës dhe sinuseve.
Megjithëse cigaret elektronike përmbajnë më shumë metale të rënda se cigaret tradicionale, dekada kërkimesh tregojnë se cigaret janë ende më të rrezikshme, se përmbajnë rreth 7,000 substanca kancerogjene, krahasuar me 2,000 që gjenden në vape.
Cigaret janë vërtetuar prej kohësh se shkaktojnë kancer në mushkëri, ndërsa nuk ka ende prova për një lidhje direkte mes vapingut dhe sëmundjes.
Brett Poulin, autor i lartë i studimit dhe profesor në Departamentin e Toksiologjisë Mjedisore në UC Davis, deklaroi:
“Studimi ynë nxjerr në pah rrezikun e fshehur të këtyre cigareve elektronike të reja dhe të përhapura – me nivele të rrezikshme të plumbit neurotoksik dhe nikelit e antimonit kancerogjen – çka tregon nevojën për ndërhyrje urgjente dhe rregullim ligjor.”
“Këto rreziqe nuk janë vetëm më të mëdha se te cigaret elektronike të tjera, por në disa raste janë edhe më të mëdha se te cigaret tradicionale.”
Studimi, i publikuar në ACS Central Science, analizoi metale dhe metaloide elementë që kanë karakteristika ndërmjet metaleve dhe jometaleve.
Duke përdorur pajisje për të ngrohur cigaret elektronike, prodhuan nga 500 deri në 1,500 thithje për secilën pajisje. Një përdorues mesatar bën 100 deri 200 thithje në ditë. Ekipi zbuloi se avujt nga tre pajisje. ELF Bar Flavored, ELF Bar Clear dhe Esco Bar Flavored e kaluan kufirin e rrezikut për kancer nga nikeli.
Flum Pebble Flavored dhe Esco Bar Flavored tejkaluan nivelet e sigurisë për antimonin. Gjithashtu, Esco Bar Flavored dhe Esco Bar Clear lëshuan plumb në nivele që kalojnë pragun e rrezikut për sëmundje jo-kancerogjene, siç janë astma dhe fibrozat e mushkërive.
Mark Salazar, autori i parë i studimit dhe kandidat për doktoraturë në laboratorin e Poulin, tha:
“Zbuluam se këto pajisje të përdorshme kanë toksina të pranishme që nga fillimi në lëngun elektronik, ose që rrjedhin në mënyrë të konsiderueshme nga përbërësit e tyre në lëng dhe përfundojnë në avullin që thithet.”
ELF ishte marka më e përdorur nga adoleshentët e të rinjtë në vitet 2023-24. Esco Bars ka shitur rreth 82 milionë dollarë produkte në SHBA më 2022. Asnjë cigare elektronike me shije nuk është e ligjshme për shitje dhe pse FDA ka autorizuar disa të pashije. Të dy llojet janë ende të pranishme nëpër dyqane.
Sipas të dhënave nga Reuters, në SHBA janë shitur 2.4 miliardë dollarë vape ilegale vitin e kaluar, një situatë që ekspertët e konsiderojnë veçanërisht shqetësuese, pasi këto produkte nuk kontrollohen nga asnjë agjenci. Rreth 6% e të rriturve amerikanë përdorin vape, sipas të dhënave më të fundit nga CDC. Rreth 6% e nxënësve të shkollës së mesme dhe 8% e nxënësve të shkollës së lartë raportuan se kanë përdorur vape të paktën një herë në 30 ditët e fundit.
Megjithëse cigaret elektronike janë konsideruar si një alternativë më e sigurt dhe si ndihmë për lënien e duhanit, studimet tregojnë se ato rrisin rrezikun për dëmtime në zemër dhe mushkëri. Në një rast të publikuar këtë muaj, një burrë nga New Jersey vdiq nga ajo që besohet të jetë rasti i parë i dokumentuar i kancerit të mushkërive të shkaktuar nga cigaret elektronike.
Aktualitet4 weeks ago
Kërkime2 months ago
Aktualitet2 months ago
Lajmet nga UBT3 months ago