Lajmet

Christian Schmidt njeriu i duhur për Bosnje-Hercegovinën

Politikani i CSU-së, Christian Schmidt u zgjodh Përfaqësues i Lartë Ndërkombëtar për Bosnje-Hercegovinën.

Published

on

“Ndjehem i nderuar dhe do të angazhohem, të punoj ngushtë me bashkësinë ndërkombëtare për të ardhmen e popullit të Bosnje-Hercegovinës në rrugën drejt Bashkimit Europian.” Më këto fjalë e komentoi Christian Schmidt në portalin e njohur boshnjak, “klix.ba” emërimin e tij si Përfaqësues të Lartë Nërkombëtar për Bosnje-Hercegovinën në 27 maj 2021.

Me këtë vendim të komisionit vendimmarrës të Këshillit të Implementimit të Paqes, (PIC) për Bosnje-Hercegovinën, politikani me përvojë kristiansociali, Christian Schmidt është përfaqësuesi i dytë që vjen nga Gjermania. Detyra e mbikqyrjes së Marrëveshjes së Paqes së Dejtonit, që i dha fund luftës së përgjakshme në Bosnje-Hercegovinë (1992-1995) si edhe e implementimit të pjesës politike-civile të marrëveshjes që nga viti 1996 doli shumë më e vështirë se sa mendohej. Përmes bllokadave të vazhdueshme të serbëve boshnjakë dhe kroatëve boshnjakë shteti boshnjak është sot praktikisht i paaftë të funksionojë dhe ka arritur pak progres në drejtim të një demokracie funksionale. Reformat e nevojshme për t’u afruar me BE kanë mbetur në gjysmë të rrugës, në të njëjtën kohë zërat për shkëputje rriten. Etno-nacionalistët e tre grupimeve më të mëdha, serbëve boshnjakë, kroatëve boshnjakë dhe boshnjakëve janë në pushtet që nga përfundimi i luftës dhe frenojnë të gjithë përpjekjet reformuese në vendin e drobitur.

Austriaku, Valentin Inzko në 12 vitet e fundit ushtroi postin e Përfaqësuesit të Lartë Ndërkombëtar për fat të keq me duar të lidhura për shkak të mungesës së mbështetjes nga ana e bashkësisë ndërkombëtare, me pasojë pa ndonjë progres të madh. Christian Schmidt pra nuk ka marrë përsipër një detyrë të lehtë.

Valentin Inzko

Zëra keqdashës

Kandidatura e Christian Schmidt u sulmua që në fillim: Zëra keqdashës në janar 2021 bënë fjalë për një plan sekret mes Gjermanisë dhe Rusisë kundër SHBA; kritikë të tjerë ankoheshin për “veprim të veçuar të Gjermanisë”; disa të tjerë ngrinin zërin, se politikani i CSU, Christian Schmidt ishte shumë i afërt me partinë kroate, HDZ “Bashkësia Demokratike Kroate”. Por të gjitha këto pretendime dolën se ishin thashetheme.

Gjermania, sipas Ministrisë së Jashtme, propozoi një Përfaqësues të Lartë të ri në koordinim të ngushtë me partnerët ndërkombëtarë dhe anëtarët e komisionit vendimmarrës së Këshillit për Implementimin e Paqes. Për këtë shkak kjo iniciativë do përshëndetur, pasi ajo bën të qartë, se Gjermania dhe BE interesohen sërish për Bosnje-Hercegovinën. Po ashtu duhet nxjerrë në pah, se përfaqësuesi i ardhshëm i lartë gëzon mbështetjen e SHBA.

Taktika e Rusisë

Rusia për fat të keq nuk luan rol konstruktiv në zgjedhjen e përfaqësuesit të lartë. Përkundrazi, qeveria e Moskës del kundër, dhe kjo është taktika e Moskës prej vitesh. Pas kësaj fshihet një strategji e caktuar, qëllimi i saj është krijimi i destabilitetit në Europë dhe pengimi i anëtarësimit në NATO të vendeve të Ballkanit. Në bashkëpunim me serbët boshnjakë dhe Serbinë kjo strategji nuk është fare pa sukses.

Por këtu duhet vërejtur, se rënia e interesit të BE dhe SHBA për rajonin e Ballkanit Perëndimor në 15 vitet e fundit ia ka bërë të lehtë Rusisë. Moska kërkon prej vitesh mbylljen e zyrës së Përfaqësuesit të Lartë, (OHR), gjë që do ta forconte krizën në Bosnje dhe do ta rrezikonte ekzistencën e këtij shteti. Prandaj Rusia në përgjithësi nuk pajtohet me emërimin e një përfaqësuesi të lartë të ri dhe kërkon rrugë si të pengojë zënien e këtij posti.

Tre presidentët e atëhershëm pas bisedimeve për Bosnjen në Dejton, presidenti boshnjak, Alija Izetbegoviç, presidenti kroat, Franjo Tuxhman dhe ai serb, Sllobodan Milosheviç

Jo pozicion i OKB

Christian Schmidt është Përfaqësuesi i parë i Lartë për Bosnje-Hercegovinën që nuk u miratua unanimisht nga komisioni vendimmarrës i Këshillit të Implementimit të Paqes, PIC. Por për shkak se nuk ka një procedurë të përcaktuar qartë për emërimin, Rusia nuk mund të kërkojë për një procedurë të tillë miratimin e Këshillit të Sigurimit. Megjithatë Moska përpiqet ta instrumentalizojë këtë këshill. Rusia mendon që me veton e saj në KS të shfuqizojë vendimin e komisionit vendimmmarrës. Por posti i Përfaqësuesit të Lartë nuk është pozicion i OKB-së, por një post ad-hoc i përshtatur në kuadër të Marrëveshjes së Paqes. Edhe unë personalisht atëherë thjesht pata vetëm vëmendjen e Këshillit të Sigurimit në këtë funksion dhe u përshëndeta, pa nevojën e një rezolute të veçantë. Prandaj emërimi i Christian Schmidt si Përfaqësues i Lartë është i vlefshëm pa nevojën e Këshillit të Sigurimit të OKB.

Jo “legjitimitet i kufizuar”

Edhe Republika Srpska, një nga dy etnitetet e Bosnje-Hercegovinës dhe lideri i saj politik, Milorad Dodik dhe republika fqinje e Serbisë nuk duan ta pranojnë përfaqësuesin e ri të lartë, Christian Schmidt dhe e shohin atë si “jo legjitim”. Por nuk është detyra e tyre të diktojnë këtë zgjedhje. Edhe nëse përfaqësuesi i dikurshëm i lartë, Wolfgang Petritsch shtron pyetjen: “Si do të zgjidhë Christian Schmidt problemin me Rusinë në komisionin vendimmarrës të PIC, si do të zgjidhë ai problemin me Dodikun, a ka ai një plan?” përgjigja është që ai duhet t’i regjistrojë faktet e lartpërmendura dhe të korrigjojë idenë e gabuar për “legjitimitetin e reduktuar” të përfaqësuesit të ri.

Ish-përfaqësuesi i lartë për Bosnjen, Wolfgang Petritsch

Bosnje-Hercegovina të mos i lihet vetes

Shkrirja e postit të OHR, (Përfaqësuesit të Lartë Ndërkombëtar për Bosnje-Hercegovinën shën.red.) do të ishte e rrezikshme për Bosnjen, sepse ky vend nuk duhet t’i lihet vetes në këtë gjendje. Në vitin 2006 si përfaqësues i lartë kuptova, se politikanët lokalë nuk janë të interesuar për reforma dhe se nevojitet më shumë angazhim i bashkësisë ndërkombëtare. Kjo është sot më urgjente se kurrë. Posaçërisht kur sot ka plane nga qeveri nga vende të BE dhe shtete të Ballkanit për të ndarë përfundimisht këtë vend.

Aktorë të caktuar politikë duket, se e deklarojnë “jolegjitime” çdo gjë që nuk iu përshtatet. Habitem që ish-kolegu im, Petritsch shkon në këtë drejtim. Unë jam i sigurtë, që Bosnja me Christian Schmidt më 1 gusht do të ketë një Përfaqësues të Lartë Ndërkombëtar të aftë, dhe se Gjermania, BE dhe SHBA do t’i japin mbështetjen e nevojshme si ndodhi edhe në komisionin vendimmarrës të PIC më 27 maj 2021.

Christian Schwarz-Schilling

Prof. Dr. Christian Schwarz-Schilling ka qenë në vitet 2006/07 Përfaqësues i Lartë Ndërkombëtar dhe i Ngarkuar i BE për Bosnje-Hercegovinën. Nga viti 1982-1992, politikani gjerman i CDU-së ka qenë ministër federal për Postën dhe Telekomunikacionin. Në shenjë proteste për qëndrimin e qeverisë gjermane në luftën e Bosnjes ai dha atëherë dorëheqjen.

Continue Reading

Lajmet

Ballkani përballet me thatësirë të madhe dhe kufizime të ujit si pasojë e valës së nxehtësisë

Published

on

By

Ballkani Perëndimor po përballet me një thatësirë të madhe si pasojë e një vale të nxehtësisë që e ka goditur rajonin, duke shkaktuar pengesa në jetën e përditshme dhe duke krijuar telashe në bujqësi dhe energji.

Temperaturat të enjten në Kosovë arritën 35 gradë celsius, dhe Ministria e Shëndetësisë lëshoi një rekomandim me masa mbrojtëse për punëtorët dhe grupet e ndjeshme të popullsisë kundër temperaturatve të larta, për periudhën 3 deri 10 korrik.

Institutit Kombëtar të Shëndetësisë Publike bëri thirrje që njerëzit të qëndrojnë larg diellit të drejtpërdrejtë dhe paralajmëroi fëmijët, të moshuarit dhe personat me sëmundje, të qëndrojnë në shtëpi.

Mungesa e ujit bëri që të mbyllet pishina në natyrë e kryeqytetit Prishtinë, e cila përdorej nga njerëzit për t’u freskuar gjatë nxehtësisë së verës.

Pishina e Germisë, në periferi të qytetit, u ndërtua në fund të viteve ‘80 si një destinacion rekreativ dhe konsiderohet njëra prej pishinave më të mëdha në kontinent.

Në këtë kohë vitin e kaluar, pishina e Germisë kishte midis 4.000 dhe 5.000 vizitorë në ditë.

Parku Germia, i njohur për bukurinë natyrore dhe mundësitë rekreative, ndodhet mes kodrave dhe maleve që furnizojnë me ujë pishinën. Por, këtë vit, stafi i pishinës nuk ia doli t’i sigurojë 20.000 metra kub ujë të nevojshëm.

Në vitet e kaluara, pishina mbushej brenda gjashtë ditëve, por këtë vit do të nevojiten më shumë se tri javë për shkak të thatësirës, tha menaxheri Bardh Krasniqi.

Për shkak të valës së fortë të nxehtësisë që po ndikon tani në vend dhe rajon, fatkeqësisht nuk kemi mundur ta hapim pishinën më të madhe në vend”, tha Krasniqi për Associated Press.

Në Shqipërinë qendrore, temperaturat të enjten arritën në 40 gradë celsius dhe meteorologët paralajmëruan se reshjet e shiut do të jenë të rralla deri në shtator.

Lumenjtë pothuajse janë tharë për shkak të mungesës së reshjeve gjatë dimrit dhe pranverës.

Temperaturat e larta kanë detyruar autoritetet shqiptare t’i ndihmojnë bujqit me rrjete për vaditje. Një projekt për marrjen e ujit nga lumi Mat në veri për të ndihmuar në vaditjen e rreth 4.000 hektarëve tokë bujqësore në zonë, përfundoi të martën.

Kjo gjendje ka ndikuar keq edhe në prodhimin e rrymës në Shqipëri, e cila kryesisht prodhohet nga stacionet hidroelektrike në veri të vendit. Korporata Kombëtare e Energjisë shpenzoi deri në 60 milionë euro për të importuar rrymë në gjysmën e parë të këtij viti.

Instituti Shtetëror Meteorologjik i Serbisë ka paralajmëruar se “thatësira ekstreme” po ndikon në kulturat bujqësore të vendit, ndërsa nivelet e ujit në lumenj dhe liqene janë ulur.

Qytetet e vogla dhe fshatrat në Serbi përballen gjithashtu me kufizime në furnizimin me ujë të pijshëm.

Gjatë valës së nxehtësisë së javës së kaluar në Evropë, temperaturat e larta arritën deri në 46.6 C në Mora, Portugali. Zjarret në natyrë janë të shpeshta në rajon gjatë verave të nxehta dhe të thata./REL

Continue Reading

Lajmet

Konfirmohet rasti i parë i sëmundjes Murtaja për kafshët në Kosovë

Published

on

By

Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë ka pranuar njoftimin mbi dyshimet për prezencë të sëmundjes Murtaja e ruminantëve të vegjël (dhenve dhe dhive) në një fermë në fshatin Landovicë, Komuna e Prizrenit.

AUV thotë se menjëherë janë aktivizuar ekipet e inspektorëve të mjekësisë veterinare, të cilët kanë vendosur masën e kufizimit të lëvizjes në fermën e dyshuar nga e cila janë marrë mostrat për testim.

Sot në mëngjese Laboratori i Ushqimit dhe Veterinarisë ka konfirmuar prezencën e sëmundjes në fermën e dyshuar. Mostrat e testuara në fermat përreth kanë rezultuar negativ. Në zbatim të mandatit ligjorë bazuar në rezultat të analizave laboratorike AUV ka shpallur fshatin Landovicë vatër të infektuar, në perimetër prej 3 km nga ferma e prekur. Kjo zonë është vendosur në masë karantine, ndalim të lëvizjes se çdo kafshe, transport apo qarkullim të produkteve dhe nënprodukteve të kafshëve. Fermat përreth janë vendosur nën masën e dyshimit për hulumtim epidemiologjitk, hulumtimin e burimit të infektimit dhe kontakteve të mundshme me fermën e infektuar. Janë vend në zbatim masat e biosigurisë ne ferma, si dhe dezinfektimi i fermave dhe zonave pëërreth sipas protokolleve veterinare”, thuhet në njoftim.

Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë më 3 korrik 2025 ka nxjerrë ‘’Vendim’’ me nr. 01/537/2025 për masat e përgjithshme për kontrollin, parandalimin dhe luftimin e sëmundjes PPR (Murtaja e Ruminantëve të Vegjël).

Ndërsa, Agjencia e Ushqimit dhe Veterinarisë më njëmbëdhjetë qershor (11 qershor) ka njoftuar ndalimin e importit të deleve dhe dhive nga i gjithë territori i Shqipërisë, pas konfirmimit të rasteve të shumta të sëmundjes së murtajës së bagëtive të imta.

Continue Reading

Lajmet

Konsultimet për konstituimin e Kuvendit, presidentja Osmani e takon edhe deputetin goran, Adem Hoxha

Published

on

By

Presidentja Vjosa Osmani po vazhdon takimet me kryetarë të partive më të vogla parlamentare, për të diskutuar lidhur me konstituimin e Kuvendit.

Ajo e ka pritur në Presidencë edhe deputetin goran, kryetarin e partisë Jedinstvena Goranska Partija, Adem Hoxhën.

Presidentja të mërkurën i ka takuar krerët e partive më të mëdha politike në vend për të diskutuar për konstituimin e Kuvendit dhe sot po vazhdon me takime edhe me kryetarët e partive të tjera më të vogla.

Vjosa Osmani ka kërkuar që “në frymën e bashkëpunimit dhe mirëbesimit, si dhe në dobi të interesit qytetar dhe shtetëror, sa më shpejt, por gjithsesi brenda afatit 30-ditor të përcaktuar nga Gjykata Kushtetuese, të arrihet një pajtim rreth rrugës përpara për konstituimin e Kuvendit”, sipas një komunikate.

Continue Reading

Lajmet

Presidentja Osmani u takua edhe me deputeten Emilija Rexhepi, diskutohet bllokada në Kuvend

Published

on

By

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, u takua edhe me deputeten nga komuniteti boshnjak, Emilija Rexhepi, në kuadër të takimeve me përfaqësuesit e partive politike, përfshirë edhe komunitetet joshumicë.

Dita e sotme ishte e dyta me radhë e takimeve të presidentes Osmani në përpjekjet për zhbllokimin e gjendjes në Kuvend.

Një ditë më parë, ajo u takua me drejtuesit e partive më të mëdha.

Continue Reading

Të kërkuara