Lajmet

Çfarë rreziku kanë për zemrën temperaturat e larta?

Published

on

Kur temperatura e ambientit është më e lartë se temperatura e trupit, djersitja është i vetmi mekanizëm efikas ftohës në dispozicion të trupit të njeriut.

Mirëpo kjo përkthehet në humbjen e lëngjeve, e për pasojë uljen e presionit të gjakut.

Ky proces nuk përbën as njëlloj problemi për shumicën e individëve për sa kohë që konsumojnë lëngje për t’u mbrojtur nga dehidrimi.

Megjithatë, kujdes!

Në rast se keni probleme kardiake, nxehtësia ekstreme mbart një sërë rreziqesh të shtuara që mund të vështirësojnë punën e zemrës dhe qarkullimin e gjakut, prandaj është veçanërisht e rëndësishme të tregoni kujdes të veçantë sidomos në rastet kur vuani apo jeni të prekur nga:

Hipertensioni

Pacientët që vuajnë nga hipertensioni shpesh përjetojnë tensione të ulëta pasi prania e temperaturave të larta shkakton zgjerimin e enëve të gjakut si dhe humbjen e lëngjeve (dehidrim).

Për pasojë kjo kategori pacientësh ka nevojë për reduktim të dozës së medikamenteve dhe shtim të sasisë së kripës së konsumuar në dietën ushqimore.

Megjithatë duhet treguar kujdes i veçantë pasi dehidrimi i lartë mund të bëhet shkak për kriza hipertensive.

Angina pectoris (dhimbja e kraharorit)

Në stinën e verës, enët e gjakut janë më të relaksuara & më të gjera se zakonisht.

Prandaj, duhet treguar kujdes i veçantë në rastin e pacientëve të cilët përdorin spraj glyceryl trinitrate për të lehtësuar dhimbjen e kraharorit për arsye se spraji glyceryl trinitrat e zgjeron për një kohë mjaft të shkurtër enët e gjakut, e për pasojë ul në mënyrë të menjëhershme presionin arterial duke shkaktuar debulesë & lodhje.

Infarkti imiokardit

Në rastet kur pacienti ka pësuar më parë infarkt të miokardit, zemra nuk arrin të pompojë gjak me të njëjtin intensiet si të një zemre të shëndetshme & kemi të bëjmë me një gjendje e cila quhet insuficiencë kardiake.

Kjo patologji e vendos pacientin përballë rrezikut të akumulimit të fluideve sidomos në mushkëri, situatë kjo e cila nëse ndodh, mund të jetë fatale për jetën e pacientit. Prandaj, në të tilla raste mjekët kardiologë rekomandojnë kufizimin e konsumit të lëngjeve apo edhe marrjen e medikamenteve diuretike. Mirëpo, humbja e lëngjeve sidomos gjatë stinës së verës shkakton dehidrim dhe humbjen e kripërave mineraleve e për pasojë rëndimin më tej të gjendjes së pacientit.

Për menaxhimin sa më efektiv të kësaj situate, është me mjaft rëndësi të minimizohet ekspozimi ndaj temperaturave të larta po aq sa dhe konsultat periodike me mjekët kardiologë.

Goditja nga i nxehti (Stroke)

Dehidrimi. Humbja e një sasie të konsiderueshme të lëngjeve të trupit) rrit temperaturën e brendshme të trupit dhe në rast se nuk trajtohet, mund të përbëjë kërcënim për jetën e pacientëve.

Ndër simptomat e goditjes nga i nxehti mund të përmendim debulesë, djersitje, marramendje, humbje ndjenjash, dhimbje muskulore, edemë (ënjtje) të kyçeve, vështirësi në frymëmarrje, nauzea apo të vjella.

Kjo situatë sigurisht që përbën rrezik të shtuar dhe mund të jetë fatale për pacientët me probleme kardiake pasi rëndon më tej gjendjen e tyre.

Këshilla për pacientët kardiakë – Si të mbroheni nga temperaturat e larta?

Në rast se bëni pjesë në kategorinë e pacientëve të grupmoshës mbi 50 vjeç si dhe vuani nga obeziteti & patologji kardiake, nevojitet të merrni një sërë masash paraprake për të minimizuar ndikimin e temperaturave të larta në gjendjen tuaj shëndetësore dhe përkatësisht:

– Kryeni kontrolle periodike me mjekët kardiologë pavarësisht faktit nëse jeni të shëndetshëm, por dëshironi të filloni të merreni me aktivitet fizik si dhe veçanërisht në rast se vuani nga patologji kronike apo ankoni nga prania e simptomave karakteristike të sëmundjeve të zemrës.

– Nëse ekspozoheni ndaj temperaturave të larta është e rëndësishme të konsumoni ujë pavarësisht nëse nuk keni etje.

– Disa medikamente të tilla si diuretikët, beta-bllokuesit, frenuesit e ACE si dhe bllokuesit e kanalit të kalçiumit mund të rrisin ndjeshmërinë e organizmit ndaj nxehtësisë, por pavarësisht kësaj është mjaft e rëndësishme të mos ndërprisni marrjen e medikamenteve pa u konsultuar me mjekët specialist si dhe të vijoni të jeni rigorozë në respektimin e orëve të marrjes së tyre.

Këshilla për të gjithë

Specialistët rekomandojnë të shmangni ekspozimin ndaj temperaturave të larta sidomos gjatë orëve të pikut (nga mes dita deri rreth orës 17:00 të pasdites) si dhe të qëndroni të hidratuar pasi rrezikoni të prekeni nga problemet shëndetësore të shkaktuara nga temperaturat e larta.

Në rast se keni vendosur të ushtroni aktivitet fizik mjekët kardiologë rekomandojnë:

-Kryerjen e një kontrolli paraprak për të konfirmuar gjendjen shëndetësore pavarësisht presences ose jo të problemeve shëndetësore.

-Zgjidhni veshje të përshtatshme që trupi të qëndrojë sa më freskët

Rekomandohen përdorimi i veshjeve të lehta & higjienike të tilla si:veshje pambuku, me ngjyra të çelëta, si dhe mos harroni të aplikoni kremin kundra diellit, të vendosni kapelë & size te diellit në rast do të ushtroheni në natyrë.

-Qëndroni të hidratuar

Rekomandohet të konsumoni ujë para, gjatë dhe pas stërvitjes. Shmangni pijet që përmbajnë kafeinë si dhe pijet alkoolike.

-Bëni interval pushimi gjatë aktivitetit fizik

Gjithmonë zgjidhni vende të freskëta për kryerjen e aktivitetit fizik, beni interval pushimi disa minutëshe, pini ujë dhe mund të filloni përsëri./shendeti.com.al

Alket Koroshi, mjek nefrolog

Lajmet

A është kosi i kulluar më i shëndetshëm se kosi i zakonshëm?

Published

on

Kosi i trashë apo kosi i kulluar është bërë një nga ushqimet më të dashura të dietës mesdhetare. Që nga viti 2017, prodhimi i kosit të kulluar në New York e ka tejkaluar atë në Greqi (pasi njihet si kos grek).

Ky kos i trashë e kremoz përftohet duke i hequr hirrën (lëngun) kosit, gjë që e bën më të koncentruar dhe më të pasur me lëndë ushqyese.

The New York Times ka folur me ekspertët e ushqyerjes që tregojnë disa arsye pse kosi i kulluar është kaq i shëndetshëm.

I pasur me proteina

Pasi i hiqet hirra, kosi i trashë ka përqendrim të madh proteinash. Një kuti prej 150 gramësh kos të kulluar pa yndyrë përmban 15.4 gramë proteina, më shumë se dyfish krahasuar me kosin e zakonshëm. Kjo është më shumë se një e katërta e nevojës ditore për një të rritur që peshon 72 kilogramë.

“Proteinat e kosit të kulluar janë të plota, që do të thotë se përmbajnë nëntë aminoacidet esenciale që trupi nuk mund t’i prodhojë vetë”, tha Ethan Balk, profesor në Universitetin e New Yorkut.

Sipas Angie Hasemann Bayliss, drejtoreshë në UVA Health, ani pse shumica e njerëzve marrin mjaftueshëm proteina, është më mirë që ato të vijnë nga ushqime të pasura me lëndë ushqyese si kosi i kulluar, sesa nga suplementet.

I mirë për zorrët

Kosi i trashë, si çdo lloj kosi, përmban probiotikë, bakteret “e mira” që ndihmojnë ekuilibrin e mikrobiomës së zorrëve.

“Probiotikët ndihmojnë në ruajtjen e shëndetit të sistemit tretës e kanë rol në parandalimin e disa llojeve të kancerit”, ka theksuar dietologia Elaine Siu nga City of Hope Cancer Center.

Edhe gastroenterologu Andrew T. Chan nga Harvard Medical School ka gjetur se ata që konsumonin kos të paktën dy herë në javë kishin 20 për qind më pak gjasa të zhvillonin një lloj kanceri të zorrës së trashë, krahasuar me ata që hanin më rrallë.

Edhe pse studimi nuk provon drejtpërdrejt se kosi ul rrezikun, Chan thotë se “gjetjet përforcojnë idenë se ushqimet e fermentuara si kosi mund të ndihmojnë në mbrojtjen nga kanceri”.

Burim i vitaminës B12

Një porcion 150 gramë kos të trashë pa yndyrë ofron pak më shumë se 1 mikrogram vitaminë B12, gati gjysmën e sasisë që një i rritur ka nevojë. “Vitamina B12 është thelbësore për krijimin e qelizave të kuqe të gjakut, për energjinë dhe funksionimin e sistemit nervor”, tha shpjeguar Bayliss.

Si ta konsumoni më mirë kosin e kulluar?

Ekspertët këshillojnë që të zgjidhni kos të trashë sa më natyral dhe me pak përbërës. Versionet e aromatizuara shpesh përmbajnë shumë sheqer të shtuar apo aditivë. Për më tepër, është mirë ta kombinoni me fibra, pasi probiotikët ushqehen me to.

“Mund të shtoni fruta si manaferra, mango apo pjeshkë, ose fara dhe arra”, ka sugjeruar Elaine Siu.

Kosi në fjalë mund të përdoret edhe në ushqime të kripura, si salcat e sallatat.

Për shembull:

-si bazë për salcë me tranguj dhe nenexhik apo majdanoz (ngjashëm me tarator),

-për marinimin e salmonit apo mishit të pulës,

-si përbërës në sallata me perime të freskëta.

Continue Reading

Lajmet

Maqedonci në paradën kroate për 30 vjetorin e operacionit “Stuhia”: Kosova dhe Kroacia kontribojnë për paqe në rajon

Published

on

By

Ministri në detyrë i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci, ka marrë pjesë në paradën e ushtrisë kroate, në rastin e shënimit 30 vjetorit të operacionit “Stuhia”.

Ky operacion i ushtrisë kroate ishe vendimtar në çlirimin e Kroacisë.

Maqedonci tha se në këtë operacion morën pjesë edhe shumë shqiptarë – duke kontribuar në çlirimin e Kroacisë.

Tutje, ka thënë se sot – dy shtetet, Kosova dhe Kroacia kontribojnë për paqe në rajon.

Në paradën e ushtrisë kroate, për të shënuar 30 vjetorin e Operacionit “Stuhia” (“Oluja”), vendimtar për çlirimin e Kroacisë. I ftuar nga Zëvendëskryeministri dhe Ministri i Mbrojtjes i Republikës së Kroacisë, z. Ivan Anušić, me nderime e ndoqa këtë parakalim të Forcave të Armatosura të Republikës së Kroacisë, më i madhi i tillë i ushtrisë kroate që nga pavarësimi i Kroacisë më 25 qershor 1991.   Operacioni “Stuhia” (Operacija Oluja), ishte një operacion i ushtrisë kroate (HV) i zhvilluar nga 4 deri më 7 gusht të vitit 1995, kundër trupave të kuazi-shtetit të vetëshpallur, Republikës Serbe të Krajinës. I pasuar me luftime deri më 14 gusht, Operacioni “Stuhia” ishte vendimtar në Luftën Kroate për Pavarësi (1991 – 1995)”, ka thënë ai.

Shumë shqiptarë ishin pjesë e këtij operacioni dhe luftuan krah për krah me ushtarët kroatë, duke i kontribuar çlirimit të popullit kroat dhe pavarësimit të Kroacisë nga Jugosllavia e dominuar nga Serbia. Luftërat në Jugosllavi gjatë dekadës së fundit të shekullit XX, e kanë përafruar popullin shqiptar me popullin kroat, përballë politikave hegjemoniste dhe kriminale të Serbisë. Kosova dhe Kroacia janë dy shtete aleate që angazhohen për paqe në rajon, sepse shqiptarët dhe kroatët janë dy popuj miq, që besojnë te demokracia dhe fqinjësia e mirë. Ne nuk e harrojmë të kaluarën, andaj do të angazhohemi së bashku që ajo të mos përsëritet”, ka thënë Maqedonci./D.B/EO

Continue Reading

Lajmet

Transportonte marihuanë drejt Kosovës, kërkohet paraburgim për shtetasin e Shqipërisë

Published

on

By

Prokuroria Themelore në Gjakovë ka njoftuar se ka paraqitur kërkesë në Gjykatën Themelore në Gjakovë për caktimin e masës së paraburgimit prej 30 ditësh ndaj të dyshuarit me inicialet G.B., shtetas i Republikës së Shqipërisë, nën dyshimin për veprën penale të shitblerjes së paautorizuar të narkotikëve të Kodit Penal të Republikës së Kosovës.

Sipas njoftimit të Prokurorisë, më 08.09.2025, rreth orës 17:55, në fshatin Ponoshec, Komuna e Gjakovës, gjatë një kontrolli rutinë të realizuar nga patrulla e policisë kufitare e SPMK–Ponoshec, është ndalur një veturë me targa të huaja, e cila drejtohej nga i dyshuari G.B., i cili kishte hyrë në Kosovë nga Shqipëria.

Gjatë komunikimit me të dyshuarin, policia ka ndier një aromë të dyshimtë për substanca narkotike.

Pas pyetjes nëse posedonte ndonjë send të jashtëligjshëm, i dyshuari kishte mohuar, por me asistimin e njësisë K9 dhe gjatë kontrollit të detajuar të automjetit, janë zbuluar dy qese me narkotik të dyshuar të llojit marihuanë, të fshehura në bagazh, me peshë prej 1 kg e 048 gram, një qese e vogël me peshë 1.77 gram, e fshehur nën plastikën e fshesave të automjetit, si dhe automjeti, 246 euro dhe 5,000 lekë shqiptare janë sekuestruar nga autoritetet policore si prova materiale.

Prokuroria ka bërë të ditur se ekziston dyshimi i bazuar se i pandehuri ka kryer veprën penale të blerjes, posedimit, shpërndarjes dhe shitjes së paautorizuar të narkotikëve dhe për këtë arsye ka kërkuar që ndaj tij të caktohet masa e paraburgimit për shkak të rrezikut të ikjes dhe mundësisë së përsëritjes së veprës penale.

I dyshuari ndodhet aktualisht në ndalim 48-orësh, me vendim të Prokurorit të Shtetit, dhe do të dalë para gjykatës për shqyrtimin e kërkesës për paraburgim./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

Arrestohet një person i dënuar për posedim të paautorizuar të armëve dhe narkotikëve

Published

on

By

Policia e Kosovës në Prishtinë ka arrestuar një person të dënuar me 1 vit burgim i cili ishte në kërkim. Bëhet fjalë për një 38 vjeçar – shtetas i Kosovës, me inicialet J.XH.

Personi i kërkuar ishte i dënuar me 1 vit burgim për veprën penale “Blerje, posedim dhe shitje e paautorizuar e narkotikëve dhe mbajtje ose posedim i paautorizuar i armëve”.

I njëjti pas arrestimit nga ana e policisë është dërguar në vuajtje të dënimit./D.B/KP

Continue Reading

Të kërkuara