

Lajmet
“Çfarë ndodhi në Brazil nuk ishte përsëritje e sulmit të 6 janarit në SHBA”
Kishte dallime të rëndësishme mes asaj që ndodhi në Uashington dhe asaj në Brasilia.
Published
3 years agoon
By
Betim Gashi
Nga Raphael Tsavkko Garcia
Më 8 janar, mbështetësit e ish-presidentit të ekstremit të djathtë të Brazilit, Jair Bolsonaro, sulmuan pallatin presidencial të vendit, Kongresin dhe Gjykatën e Lartë duke kërkuar që përmes një grusht shteti ta rikthenin atë në pushtet.
Të ashtuquajturit “bolsonaristët” thyen xhamat dhe mobiljet në godinën e Gjykatës së Lartë. Ata u ngjitën në çatinë e ndërtesës së Kongresit dhe shpalosën një pankartë ku shkruhej “ndërhyrje”. Ata shkatërruan dhe vodhën vepra arti dhe thyen panele xhami. Ata bredhën në pallatin presidencial duke brohoritur parulla pro Bolsonaros. Ata e sulmuan edhe një polic.
Këto skena tmerri në Brasilia ishin pothuajse të ngjashme me ato që u panë në Kapitol në Shtetet e Bashkuara të Amerikës më 6 janar të vitit 2021, kur selia e Kongresit u pushtua nga mbështetës të guximshëm të ish-presidentit amerikan, Donald Trump.
Dhe ngjashmëritë mes dy ngjarjeve nuk ishin rastësi. Dihet fare mirë se Bolsonaro është një admirues i ish-presidentit amerikan dhe inspirohet nga libri i tij i famshëm. Djali i Bolsonaros, kongresmeni Eduardo Bolsonaro, udhëtoi për në Shtetet e Bashkuara të Amerikës nëntorin e kaluar për të takuar presidentin Trump. Gjatë kohës sa ishte atje, u raportua se ai ka pasur diskutime me ish-këshilltarët e Trump, Stephen Bannon dhe Jason Miller, rreth hapave të mundshëm të ardhshëm të babait të tij pas humbjes së presidencës ndaj rivalit të tij të krahut të majtë, Lula de Silva.
Përkundër se refuzimi i mbështetësve të Bolsonaros për të pranuar rezultatet legjitime të zgjedhjeve dhe përpjekja e tyre për të rikthyer liderin në pushtet dukej se ishte përsëritje e skenarit të 6 janarit, pothuajse saktësisht dy vjet më parë, kishte dallime të rëndësishme mes asaj që ndodhi në Uashington dhe Brasilia – dhe këto dallime lënë të nënkuptojnë se Brazilit do t’i duhet të luftojë shumë më tepër se Shteteve të Bashkuara të Amerikës për të shëruar demokracinë e tij.
Dallimi i parë dhe më i dukshëm është se në SHBA kryengritja e mbështetësve të Trumpit kishte në shënjestër vetëm Kapitolin. Në Brazil, megjithatë, përkrahësit e Bolsonaros sulmuan edhe Gjykatën e Lartë. Kjo, natyrisht, nuk ishte befasuese pasi Bolsonaro kaloi pjesën më të madhe të presidencës së tij duke akuzuar gjyqtarët më të lartë të Brazilit se ishin të njëanshëm dhe kundër tij.
Dallimi tjetër dhe ndoshta më i rëndësishëm midis ngjarjeve në SHBA dhe Brazil është mënyra se si forcat e sigurisë iu përgjigjën atyre.
Në SHBA, pavarësisht dështimeve fillestare, forcat e sigurisë ndërmorën veprime kundër protestuesve të dhunshëm pa hezitim dhe nuk kishte asnjë dyshim se ushtria mund të ishte në të vërtetë mbështetëse e kërkesave të tyre për një grusht shteti kundër presidentit të sapozgjedhur. Në Brazil, megjithatë, ishte shumë më e vështirë të konstatohej se ku qëndronin besnikëria e forcave të sigurisë.
“Protesta” e dhunshme e së dielës në Brasilia nuk ishte befasi. Përkrahësit publikuan postime në lidhje me pushtimin e Kongresit në platforma sikurse WhatsApp dhe Telegram me dhjetëra mijëra ndjekës që nga të paktën 3 janari. Po ashtu në rrjete sociale u diskutua se mbështetësit radikalë të Bolsonaros në të gjithë vendin merrnin me qira autobusë për të shkuar në aksionin e dhunshëm qeveritar në Brasilia.
Pavarësisht gjithë kësaj, dhe pavarësisht se padyshim ishin të vetëdijshëm për kritikat e ashpra me të cilat u përballën homologët e tyre amerikanë për shkak të papërgatitjes së tyre për ngjarjet e 6 janarit, forcat braziliane të sigurisë me sa duket nuk morën asnjë veprim për t’u përgatitur për veprimet antidemokratike të së dielës. Madje edhe më keq, të gjitha provat tregojnë se pjesë të mëdha të Policisë Ushtarake të Qarkut Federal (FD), ku ndodhet Brasilia, dhe forcat e armatosura, në përgjithësi, janë mbështetëse të sulmeve.
Që nga humbja elektorale e Bolsonaros, forcat e armatosura kanë mbyllur njërin sy ndaj bolsonaristëve që po qëndronin rreth kampeve të tyre dhe po kërkonin grusht shtet. Dhe më 8 janar, zyrtarët e policisë në vendngjarje u panë duke buzëqeshur, duke bërë fotografi dhe duke u vëllazëruar të lumtur me ata që sulmonin institucionet më të rëndësishme demokratike të Brazilit.
Marrëveshja e fshehtë midis policisë së FD dhe përkrahësve të Bolsonaros më 8 janar ishte aq e dukshme sa guvernatori i Distriktit Federal, Ibaneis Rocha, ndjeu nevojën për t’i kërkuar falje publike presidentit Lula, presidentes së Gjykatës së Lartë, Rosa Weber dhe udhëheqësve të Kongresit, Arthur Lira dhe Rodrigo Pacheco, për atë që ndodhi në kryeqytet atë ditë. Ai gjithashtu shkarkoi nga detyra Sekretarin e Sigurisë Publike të DF, Anderson Torres, i cili më parë kishte shërbyer si Ministër i Drejtësisë i Bolsonaros dhe shihet nga shumë njerëz si personi përgjegjës për përndjekjen e policisë së FD ndaj bolsonaristëve të dhunshëm.
Kjo përpjekje e minutës së fundit nga Guvernatori Rocha për të dëshmuar besnikërinë e tij ndaj institucioneve demokratike të Brazilit, megjithatë, nuk ka qenë e mjaftueshme për të shpëtuar punën e tij dhe për të parandaluar ndërhyrjen e qeverisë federale në punët e FD. Gjatë dy ditëve të fundit, Gjykata e Lartë vendosi ta shkarkojë atë nga detyra për 90 ditë dhe presidenti Lula caktoi një përfaqësues federal për t’u kujdesur për sigurinë në FD për një periudhë 30-ditore.
Tani, pyetja e të gjithëve është se si do ta sigurojë Lula të ardhmen e qeverisë së tij të re, të mbrojë demokracinë e brishtë të Brazilit dhe të parandalojë trazira të mëtejshme sociale?
Nga ana e tyre, bolsonaristët nuk tregojnë asnjë shenjë tërheqjeje. Vetëm një ditë pas ngjarjeve të 8 janarit, ata i vunë flakën gomave dhe bllokuan rrugët e ngarkuara në Sao Paulo dhe u përpoqën të bllokonin hyrjen në rafineritë e naftës në shtete të tjera.
Shumë në Brazil, si sociologu Celso Rocha de Barros, besojnë se opsioni i vetëm i Lulës përballë një sulmi kaq të paturp dhe të vazhdueshëm të ekstremit të djathtë ndaj qeverisë së tij është të “fillojë një dialog me të djathtët demokratë, të cilët denoncuan grushtin e shtetit, dhe dërgojnë fashistët në burg”.
Qeveria Lula njoftoi se do të bëjë gjithçka që është e nevojshme për të identifikuar dhe ndëshkuar të gjithë në pozitat e pushtetit, nga pushteti vendor e deri te ushtria, të cilët duket se kanë mbështetur sulmin e dhunshëm ndaj tri fuqive të Republikës. Një dialog me krahët e djathtë që dënuan ngjarjet e së dielës mund të fillojë së shpejti, pasi Lula tashmë arriti të fitojë mbështetje nga disa parti të qendrës së djathtë që kishin qenë afër Bolsonaros në të kaluarën.
Por vetëm koha do të tregojë nëse këto lëvizje do të mjaftojnë për të riparuar një demokraci të thyer dhe për të bashkuar një popull të ndarë.
Shumë besojnë se qeveria e Lulës do të dalë nga ky kaos edhe më e fortë se më parë. Gazetarja dhe ekspertja e shtetësisë dixhitale, Madeleine Lacsko, për shembull, më tha se ajo beson se e djathta braziliane në thelb “ka kryer vetëvrasje” duke lejuar të djathtën ekstreme të përshkallëzojë veprimet e tyre nga interneti në sulme të jetës reale ndaj institucioneve demokratike. Ndërkohë Marcos Cavalcanti nga Universiteti Federal i Rio de Zhaneiros, tha se është i bindur se artikulimi i një përgjigjeje demokratike ndaj krimeve të përkrahësve të Bolsonaros do të forcojë apelin politik të Lulës.
Por edhe ata që mendojnë se Lula mund të përdorë ngjarjet e së dielës për të forcuar dhe zgjeruar bazën mbështetëse të qeverisë së tij, pranojnë se pabesia e shfaqur nga forcat e sigurisë atë ditë është thellësisht shqetësuese.
Në të vërtetë, shteti brazilian nuk mund të mbështetet më në forcat e tij të sigurisë kur përballet me sulme antidemokratike dhe të dhunshme nga e djathta ekstreme. Rritja e mbështetjes për ideologjitë e ekstremit të djathtë brenda ushtrisë dhe forcave të tjera të sigurisë përbën një rrezik të jashtëzakonshëm për të ardhmen e demokracisë braziliane.
Tani që e vërteta është hapur, përtej ndëshkimit të individëve përgjegjës dhe përpjekjes për të ndërtuar ura të reja me të djathtët me mendje demokratike, qeveria Lula duhet gjithashtu të marrë masa të menjëhershme kundër kapjes ideologjike të Bolsonaros ndaj aparatit të fuqishëm të sigurisë të Brazilit.
Fakti është se forcave braziliane të sigurisë nuk mund t’u besohet më në një skenar të trazirave sociale. Kjo do të thotë se ata që mbështesin demokracinë do të duhet të mobilizohen dhe të fillojnë të kërkojnë mënyra të reja për të garantuar sigurinë dhe stabilitetin e institucioneve demokratike të Brazilit./UBTNews/

Inspektorati Sanitar i Ministrisë së Shëndetësisë e ka mbyllur përkohësisht pishinën e Gërmisë në Prishtinë. Ky vendim vjen pasi Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike njoftoi më herët të enjten se mostrat e marra nga uji i pishinës publike tregojnë se uji nuk i plotëson standardet.
Instituti njoftoi se është duke e bërë monitorimin e rregullt të cilësisë së ujit në këtë pishinë publike.
“Ekspertët e Ekologjisë Humane nga IKSHPK kanë marrë mostra për analizë laboratorike nga uji i kësaj pishine, të premten më 19 korrik 2025. Rezultatet e këtyre mostrave te lëshuara me 22 korrik 2025, treguan se parametrat mikrobiologjikë nuk plotësuan standardet për ujin e pishinës”, tha IKSHPK përmes një njoftimi.
Sipas Institutit, Inspektorati Sanitar i Ministrisë së Shëndetësisë ka bërë vizitë në këtë pishinë, në të njëjtën ditë.
“Më 23 korrik 2025, janë marrë mostra të përsëritura dhe rezultatet përfundimtare pritet të jenë të gatshme ditën e premte, me 25 korrik 2025”, tha tutje Instituti.
Në njoftim u bë e ditur se në momentin që rezultatet e reja do të jenë të disponueshme, qytetarët do të njoftohen përmes kanaleve zyrtare të komunikimit të IKSHPK-së.
Lajmet
Zbulohet superoferta e Realit për Rodrin
Published
51 minutes agoon
July 24, 2025By
UBT News
Real Madridi po përgatit një superofertë për të transferuar mesfushorin spanjoll Rodri nga Manchester City.
Sipas “Fichajes”, presidenti Florentino Perez është gati të ofrojë Rodrygon, Eduardo Camavingan dhe 40 milionë euro për ta bindur Cityn.
Rodri është objektivi kryesor i Realit për të zëvendësuar Toni Kroos, ndërsa trajneri i ri Xabi Alonso e sheh atë si lojtarin ideal për të diktuar lojën në mesfushë. Pep Guardiola vlerëson shumë si Rodrygon ashtu edhe Camavingan, çka mund të favorizojë marrëveshjen.
Rodrygo pritet të largohet këtë verë për shkak të mungesës së hapësirës mes yjeve si Vinicius Junior dhe Kylian Mbappe. Real Madridi synon të rikthejë dominimin në Spanjë dhe Evropë, duke besuar se nënshkrimi me Rodrin është hapi vendimtar.
Aktualitet
Kurti mori pjesë në Festivalin Ndërkombëtar të Domates në Mamushë
Published
1 hour agoon
July 24, 2025By
UBT News
Kryeministri në detyrë, Albin Kurti mori pjesë në hapjen e Festivalit Ndërkombëtar të Domates, edicioni i 16-të, i cili mbahet tradicionalisht në Komunën e Mamushës. Kurti tha se festivali është dëshmi e shpirtit të banorëve të zellshëm të Mamushës, një komunë relativisht e vogël në përmasë, por shembull bereqeti për bujqësinë e Kosovës
“Vetëm përmes skemës së granteve fermerët e Mamushës kanë përfituar 7.5 milionë euro. Kjo përkrahje e jona e ka përmirësuar imazhin për bujqësinë e Kosovës dhe ka shtuar vullnetin te fermerët. Përkrahja do të vazhdojë të rritet sepse nevojat dhe kërkesa janë që prodhimet e Kosovës të jenë të mira, të shumta dhe cilësore”, tha ai.
Ai shtoi se Mamusha është mbështetur dhe ndihmuar, por sipas tij përkrahja për Mamushën do të shtohet edhe më shumë.
“Rritja e mbështetjes, e prodhimit dhe eksportit nënkupton rritje të ekonomisë dhe mirëqenies së fermerit, familjeve të tyre dhe të tjerëve hisedarë në zinxhirin e vlerës. Vetëm gjatë katër viteve të qeverisjes sonë 2021-2024, eksporti i perimeve është rritur për mbi 70%, nga 24 milionë euro sa ishte në periudhën 2017-2020, në 41 milionë euro në këto vitet e fundit”, u shpreh më tej Kurti.
Kurti i përgëzoi fermerët për punën e palodhshme që bëjnë, dhe ua uroj të gjithëve edicionin e Festivalit Ndërkombëtar të Domates.
Aktualitet
Rama në Javën e Gruas: Politike arsimore që bazohet në nevojat reale të fëmijëve
Published
2 hours agoon
July 24, 2025By
UBT News
Komuna e Prishtinës, në bashkëpunim me NDI Kosova, organizoi një diskutim të hapur me temën “Udhëheqje që transformon: Politikat lokale arsimore”, aktivitet ky i zhvilluar në kuadër të Javës së Gruas.
Ambasadorja Nancy Soderberg, drejtore e NDI në Kosovë, theksoi rëndësinë e zhvendosjes së debatit publik nga niveli qendror në atë lokal për të dëgjuar zërin e grave në terren. Ajo tha se fuqizimi i grave mund të jetë i qëndrueshëm vetëm kur përfshin çdo nivel të shoqërisë.
“Kjo platformë përbën rrjetin më të madh ndërsektorial në Kosovë dhe ka dëshmuar vazhdimisht se kur grave u jepen mjetet e nevojshme, mbështetja e duhur dhe njohja që meritojnë, ato udhëheqin ndryshime transformuese nëpër komunitete dhe institucione. Sot, së bashku me ju, po e lansojmë Javën e Gruas me debatet politike në nivel komunal me qëllim që të zhvendosim dialogun dhe diskutimin publik nga niveli qendror në atë lokal dhe si rrjedhojë të dëgjojmë zërat nga terreni. Ne e dimë se fuqizimi i grave do të jetë i qëndrueshëm dhe gjithëpërfshirës vetëm kur arrin në të gjitha nivelet e shoqërisë. Me padurim presim debatet e radhës që do të mbahen javën që vjen në komunat”, shtoi ajo.
Kryetari i Prishtinës, Përparim Rama, gjithashtu theksoi rëndësinë e një politike arsimore që bazohet në nevojat reale të fëmijëve dhe në bashkëpunim të ngushtë me komunat në gjithë vendin.
“Le ta ndërtojmë të ardhmen e vendit tonë së bashku, me hapa të përbashkët dhe në mënyrën më të mirë të mundshme.
Kjo nuk është rruga që duam ta bëjmë vetëm se është proces që duam ta ndajmë me të gjithë ju me të gjitha komunat dhe gjithë vendin. Një politikë që nis nga nevojat reale të fëmijëve tanë që mbështet në nevoja reale që i kemi, me informata të sakta, të cilat sjellin rezultatet të matshme. T’i japim zë këtij vizioni të përbashkët që lidh çdo qytet dhe çdo pjesë të territorit të vendit tonë, të ndërtuar së bashku me komunat tona, që t’i njohim nevojat dhe së bashku t’i bëjmë hapat. E shoh si mundësi që hapat t’i bëjmë së bashku dhe ta ndërtojmë të ardhmen e vendit tonë në mënyrë më të mirë të mundshme”, tha Rama.
Ndërsa, koordinatorja e Forumit Ekonomik të Grave, Saxhide Mustafa, tha se arsimi është thelbi i zhvillimit ekonomik dhe një shoqërie të barabartë.
Ajo ngriti shqetësimin për rënien e përfshirjes në arsim prej 5 për qind në disa grupmosha, duke theksuar nevojën për politika të koordinuara mes nivelit lokal dhe qendror.
Mustafa gjithashtu nënvizoi sfidat, me të cilat po përballen qytetet si Prishtina dhe Fushë Kosova për shkak të migrimit nga zonat rurale dhe mbingarkesës në infrastrukturë.
“Për të diskutuar për rëndësinë dhe rolin që luan politikat arsimore për një shoqëri të barabartë dhe të qëndrueshme është e nevojshme çdo ditë. Arsimi është thelbi është baza e një shteti është një proces që transformohet në zhvillimin ekonomik. Është e rëndësishme që edhe politikat lokale të jenë bashkë me politikat qendrore që të ketë përfshirje. Ka rënie 5 për qind kjo kërkon thellë transformim kjo grupmoshë. Dikur jemi mburrur me një popullsi të re po e shohim që vitet e fundit ka ndikuar faktorë të ndryshëm. Qyteti i Prishtinës dhe Fushë Kosovës ka sfida që po e presion ka mbi ngarkesë një migrim prej zonave rurale në ato urbane”, tha ajo.

Milan zyrtarizon goditjen e radhës

Mbyllet pishina e Gërmisë

Google zbulon linjën e plotë Pixel 10

Zbulohet superoferta e Realit për Rodrin

A është i sigurt të pihet uji që ka qëndruar gjatë natës?

Kurti mori pjesë në Festivalin Ndërkombëtar të Domates në Mamushë

Rama në Javën e Gruas: Politike arsimore që bazohet në nevojat reale të fëmijëve

Mbreti Charles flet për gjendjen shëndetësore pas diagnostikimit me kancer

Frutat që mbrojnë trurin dhe zemrën gjatë ditëve të nxehta
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore