Shëndet
Çfarë ndodh me yndyrën në gjak kur konsumohen vezë çdo ditë?
Published
3 months agoon
By
UBT NewsKonsumimi ose jo i vezëve krijon konfuzion: herë konsiderohen të shëndetshme për zemrën, herë jo. Por, për shumicën e njerëzve, ato mund të jenë pjesë e një diete të balancuar.
“Vezët janë burim i mirë e ekonomik i proteinës cilësore dhe vitaminave si A, D, E, K dhe vitaminave B, si dhe luteinës dhe kolinës”, tha dietologia Susan White, e specializuar në shëndetin e zemrës, ka raportuar EatingWell.
Vezët përmbajnë edhe kolesterol ushqyes, dhe trupi i secilit njeri e përthith ndryshe. Ndikimi i vezëve te kolesteroli apo yndyra në gjak ndryshon nga personi në person.
3 mënyra si vezët ndikojnë në kolesterol:
Trupi i secilit përthith ndryshe kolesterolin e vezëve.
Një vezë e madhe ka rreth 206 mg kolesterol.
“Prodhimi i kolesterolit nga vetë trupi ynë ka ndikimin më të madh te nivelet e kolesterolit në gjak. Trupi prodhon mes 800 dhe 1,000 mg kolesterol në ditë, në varësi të gjeneve dhe funksionit të mëlçisë”, ka shpjeguar White.
Disa njerëz përthithin 20 për qind të kolesterolit nga ushqimi, ndërsa të tjerë deri 80 për qind. Pra, nëse je nga ata që përthithin pak, vezët nuk do të kenë ndikim të madh. Por nëse përthithja është e lartë, një vezë çdo ditë mund të rrisë kolesterolin.
Vezët kanë pak yndyrë të ngopur
Niveli i kolesterolit në gjak ndikohet shumë edhe nga yndyrat e ngopura, që rrisin kolesterolin e keq dhe rrezikun për sëmundje të zemrës.
Shoqata Amerikane e Zemrës rekomandon që yndyrat e ngopura të mos kalojnë 6 për qind të kalorive ditore (11-13 gramë në ditë për një person që konsumon 2000 kalori). Një vezë ka vetëm 1.6 gram yndyrë të ngopur, ndërsa pjesa tjetër e yndyrave janë të shëndetshme.
Mund të ndihmojnë në menaxhimin e peshës
Mbipesha rrit rrezikun për kolesterol të lartë, humbja e peshës e ul. Një vezë ka 70 kalori e 6 gramë proteina, që ndihmojnë të ndihesh i ngopur. Studimet tregojnë se vezët, kur kombinohen me plan ushqimor që nuk përmban shumë kalori, ulin indeksin e masës trupore.
Sa vezë mund t’i hash pa rrezik?
Dikur këshillohej të mos kalohej 300 mg kolesterol në ditë, por sot nuk ka kufi të qartë.
“Mund të lexosh një studim që thotë se nuk ka problem të hash vezë, dhe një tjetër që sugjeron vetëm një në ditë,” ka thënë White.
Nëse ke diabet a tension të lartë, dietologët rekomandojnë jo më shumë se 3 të verdha vezësh në javë. Të bardhat nuk përmbajnë kolesterol dhe mund të hahen lirshëm. Nëse nuk ke faktorë rreziku për sëmundje kardiovaskulare, një vezë në ditë është përgjithësisht e sigurt.
Madje një studim i gjerë nuk gjeti dallime në rrezikun e vdekshmërisë mes atyre që hanin një vezë në ditë dhe atyre që nuk hanin fare.
“Nuk kemi ende prova të forta klinike që më shumë se dy vezë në ditë janë të sigurta për shëndetin”, ka shtuar White.
Si t’i hash vezët në mënyrë të shëndetshme?
Ha më shumë ushqim bimor: Sipas White dieta e pasur me ushqime bimore lidhet me më pak sëmundje kardiovaskulare.
Balanco vaktin: kombino vezët me fruta, perime, arra e drithëra.
Shto të bardhat: për më shumë proteina, përziej një ose dy të bardha me një vezë të plotë.
Zgjedh metoda më të shëndetshme gatimi: vezë të ziera, jo të skuqura me gjalpë apo dhjam.
Shëndet
Si të lehtësoni dhimbjet e kockave në mënyrë natyrale?
Published
15 hours agoon
December 2, 2025By
UBT News
Dhimbjet e kockave po bëhen një problem i zakonshëm, sidomos te njerëzit që nuk bëjnë shumë aktivitet fizik.
Shumë kërkojnë ilaçe qetësuese, që dëmtojnë stomakun e mëlçinë nëse përdoren me tepri. Natyrisht, ekzistojnë alternativa të shëndetshme.
Vlerat e vajit të ullirit:
I pasur me polifenolë, që ngadalësojnë plakjen e qelizave.
Parandalon inflamacionin dhe përmirëson qarkullimin e gjakut.
Vlerat e kripës së detit:
Përmban magnez dhe minerale që forcojnë kockat dhe muskujt.
Ndihmon sistemin imunitar, përmirëson qarkullimin e gjakut dhe ul tensionin.
Kura me vaj ulliri dhe kripë:
Përbërësit: 1 gotë ujë, 20 lugë gjelle vaj ulliri, 10 lugë gjelle kripë deti.
Përziejini dhe masazhoni zonën e dhimbshme 3–20 minuta çdo ditë për 10 ditë.
Rezultatet: Lëvizshmëri më e mirë, dhimbje e reduktuar dhe qarkullim i përmirësuar.
Në disa raste, lëkura mund të skuqet, por një peshqir i ngrohtë dhe pak pudër mund të ndihmojnë. Kjo kurë është natyrale dhe e sigurt. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Sekreti i shijes, pse nuk duhet të shkrini mishin para gatimit?
Published
16 hours agoon
December 2, 2025By
UBT News
Shkrirja e mishit të pulës dhe i mishrave të tjerë mund të jetë rrezik për shëndetin!
Ja përse nuk është mirë të veproni kështu!
Kur mishi qëndron gjatë në temperaturë dhome, krijimi i baktereve është i pashmangshëm, madje barten edhe në duart tuaja, në lecka të kuzhinës, në enë dhe mund të shkaktojnë sëmundje të rrezikshme.
Edhe më keq është shkrirja e mishit në furrë me mikrovalë, pos që temperatura e lartë i përshtatet zhvillimit të baktereve, dëmtohet edhe tekstura e mishit. Ajo që është më së miri duhet që një natë para se ta gatuani gjellën, mishin duhet ta zhvendosni nga frizi në frigorifer.
Ekziston edhe një metodë e shpejtë – mishin futeni në qese plastike, lidheni qesen mirë dhe vendoseni në një enë me ujë të ftohtë. Është shumë me rëndësi që uji të mos ketë kontakt të drejtpërdrejtë me mishin. Assesi mos e përdorni ujin e ngrohtë, por vetëm të ftohtë.
Mbase nuk e keni ditur, mirëpo nëse nuk keni kohë, fare nuk ka nevojë ta shkrini mishin e pulës!
Bëjeni me erëza dhe futeni në furrë apo zieni si zakonisht dhe çdo gjë do të jetë sikur ta kishit shkrirë, vetëm që përpunimi termik patjetër duhet të zgjatë dyfish më shumë.
Kjo mënyrë nuk rekomandohet vetëm kur e fërgoni mishin, vazhdimisht do të lëshojë ujë e do spërkatë në të gjitha anët. /A.Z/UBT News/
Shëndet
A ndikojnë tatuazhet në rrezikun për kancer të lëkurës?
Published
20 hours agoon
December 2, 2025By
UBT News
Një studim nga Universiteti Lund në Suedi tregon se njerëzit me tatuazhe kanë 29% rrezik më të lartë për zhvillimin e melanomës, formës më të rrezikshme të kancerit të lëkurës, që shpesh lidhet me ekspozimin ndaj rrezeve UV.
Megjithatë, tatuazhet nuk duket të ndikojnë tek karcinoma planocelulare, një lloj tjetër i kancerit të lëkurës.
Studimi përdori qasjen “rast-kontroll”, duke krahasuar personat me melanomë ose karcinomë planocelulare me individë pa kancer, dhe analizoi faktorë si madhësia dhe vendndodhja e tatuazhit, ekspozimi ndaj diellit, përdorimi i solarit, tipi i lëkurës dhe stilin e jetës.
Rezultatet treguan se rritja e rrezikut për melanomë ishte më e dukshme tek personat me tatuazhe të bëra mbi dhjetë vjet më parë.
Arsyeja mund të lidhet me faktin që boja e tatuazheve mund të stimulojë inflamacion kronik, i cili teoretikisht rrit rrezikun për kancer.
Megjithatë, studiuesit theksojnë se ende nuk ka prova të qarta për një lidhje shkak-pasojë, dhe nevojiten hulumtime të mëtejshme për të kuptuar mekanizmat biologjikë dhe ndikimin e pigmentëve të ndryshëm ndaj rrezeve UV.
Në përfundim, tatuazhet nuk mbrojnë lëkurën nga dielli dhe mund të jenë të lidhura me rritjen e rrezikut për melanomë, por rezultatet duhet interpretuar me kujdes dhe nuk nënkuptojnë se tatuazhet shkaktojnë direkt kancer. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Mavijosjet në lëkurë pa arsye, pse ndodhin dhe kur duhet të shqetësoheni?
Published
20 hours agoon
December 2, 2025By
UBT News
Nëse keni mavijosje të shpeshta pa ndonjë shkak të dukshëm, kjo zakonisht lidhet me dobësimin e kapilarëve.
Por, çfarë e shkakton këtë dhe cilat janë shkaqet e mundshme sipas mjekëve? Ja disa arsye kryesore:
Diabeti
Mund të ndikojë negativisht në qarkullimin e gjakut, duke e bërë më të lehtë shfaqjen e mavijosjeve. Simptoma tjera përfshijnë etje të shpeshta, plagë që shërohen ngadalë, lodhje, shikim të turbullt dhe njolla të bardha në lëkurë.
Ndryshimet me moshën
Me moshën, sistemi i enëve të gjakut dobësohet dhe indet humbasin elasticitetin, duke bërë mavijosjet më të shpeshta, sidomos në këmbë.
Mosbalancimi hormonal
Mungesa e estrogjenit, e zakonshme gjatë menopauzës, shtatzënisë ose marrjes së ilaçeve hormonale, dobëson kapilarët dhe muret e tyre, duke e bërë më të lehtë shfaqjen e mavijosjeve.
Mungesa e vitaminave dhe elementëve ushqyes
Mungesa e vitaminave B12, C, K dhe P, ose bilanci i hekurit, mund të dobësojë enët e gjakut dhe të çojë në mavijosje. Burime të këtyre vitaminave janë: çaji jeshil, molla, kungulli, hudhra, banane, vezë, djathë dhe peshk yndyror.
Sëmundjet e gjakut dhe të enëve të gjakut
Sëmundje si varikoza, Willebrand, trombocitopenia apo leuçemia mund të shkaktojnë mavijosje. Konsultohuni me mjek nëse keni edhe dhimbje, këmbë të fryra, gjakderdhje nga hundët ose mishrat e dhëmbëve.
Përdorimi i ilaçeve
Disa ilaçe, si aspirina, analgjezikët, medikamentet anti-inflamatore, anti-astmatikët, shkaktojnë mavijosje. Nëse vini re lidhje ndërmjet ilaçeve dhe mavijosjeve, konsultohuni me mjekun tuaj.
Ushtrimi i tepërt fizik
Peshat ose aktiviteti fizik dobëson kapilarët e shkakton mavijosje. Edhe fëmijët mund të kenë mavijosje për shkak të çantave shkollore.
Si të dalloni mavijosjet e zakonshme nga ato të rrezikshme?
Pas një dëmtimi, mavijosjet janë të kuqe e bëhen blu, të purpurta ose të zeza. Brenda 5-10 ditëve bëhen jeshile ose të verdha, dhe brenda 10-14 ditëve marrin ngjyrë kafe dhe pastaj zbehen. Nëse nuk zhduket pas dy javëve ose ka ngjyrë të pazakontë, duhet të vizitoni mjekun.
Kushtoni vëmendje shpeshtësisë dhe intensitetit të mavijosjeve, konsultohuni me një hematolog për të identifikuar shkaqet e mundshme.
Kontrolloni dietën tuaj dhe suplementoni vitaminat e nevojshme vetëm pas konsultimit mjekësor. /A.Z/UBT News/
Dita Ndërkombëtare e Personave me Aftësi të Kufizuar
OSBE: Jemi seriozisht të shqetësuar nga polarizimi politik në rritje brenda KQZ
Keqtrajtim në stacion policor: IPK rekomandon pezullimin e 7 zyrtarëve
Bitcoin bie ndjeshëm pasi Kina dyfishon ndalimin e kriptomonedhave
Putin: Nëse Evropa dëshiron luftë, ne jemi gati
Trafiku Urban rifillon punën pas grevës njëjavore
Parashikimi i motit
Si të lehtësoni dhimbjet e kockave në mënyrë natyrale?
Prada përforcon dominimin në modë, blen zyrtarisht Versace
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
