Shëndet

Çfarë është sëmundja e virusit Marburg, dhe cilat janë simptomat e saj?

Te njerëzit, sëmundja e virusit Marburg mund të shkaktojë një sëmundje shumë të rëndë.

Published

on

Sëmundja e virusit Marburg shkaktohet nga virusi Marburg, një virus gjenetikisht unik zoonotik (i lindur nga kafshët).

Sëmundja është ajo që njihet si ethe hemorragjike virale dhe i referohet një gjendjeje që prek shumë nga sistemet e organeve të trupit, dëmton sistemin kardiovaskular dhe zvogëlon aftësinë e trupit për të funksionuar vetë.

Lakuriqët e natës afrikane janë nikoqirët e virusit Marburg, sipas Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC). Lakuriqët e natës, të cilët janë banorë të shpellave, gjenden në të gjithë Afrikën. Sëmundja ka qenë gjithashtu e njohur për ndikimin e primatëve jo-njerëzor.

Virusi Marburg u regjistrua për herë të parë në vitin 1967, kur shpërthimet ndodhën njëkohësisht në laboratorë në Gjermani dhe Jugosllavi. Gjatë atij shpërthimi, 31 persona u sëmurën dhe shtatë vdiqën. Sipas CDC, individët e infektuar në atë kohë ishin ekspozuar ndaj majmunëve të gjelbër afrikanë të importuar nga Uganda ose indeve të tyre gjatë kryerjes së kërkimeve.

Shpërthimet pasuese kanë qenë shumë të kufizuara dhe sporadike. Kjo është vetëm hera e dytë që sëmundja raportohet në Afrikën Perëndimore, sipas OBSh-së. I pari ishte në Guinea, një rast i vetëm, dhe shpërthimi u shpall i përfunduar në vitin 2021.

Shpërthime të tjera kanë ndodhur në Angola, Republikën Demokratike të Kongos, Kenia, Afrikën e Jugut dhe Ugandë.

Te njerëzit, sëmundja e virusit Marburg mund të shkaktojë një sëmundje shumë të rëndë. Zakonisht, sipas OBSh-së, ajo fillon papritur, me temperaturë të lartë, dhimbje koke të rëndë dhe keqardhje.

Simptomat shtesë, të cilat mund të shfaqen diku nga dy deri në 21 ditë pas ekspozimit përfshijnë të dridhura, dhimbje koke dhe dhimbje muskulore, tha Dr. Blumberg.

Një skuqje shfaqet shpesh pas rreth pesë ditësh të simptomave. Mund të shfaqen gjithashtu simptoma gastrointestinale si të vjella dhe diarre. Simptomat mund të përparojnë në sëmundje të rënda që përfshijnë shumë organe dhe mund të pasojë shoku që përfshin episode të gjakderdhjes masive“, tha Blumerg.

Në shumë raste, pacientët zhvillojnë shenja të rënda hemorragjike brenda shtatë ditëve dhe shkalla e vdekshmërisë së rasteve varion diku nga 24% në 88%, në varësi të llojit të virusit dhe menaxhimit të rastit, sipas OBSh-së.

Ajo përhapet në të gjithë trupin, duke i bërë organet tona të sëmura në mënyrë progresive. Mund të hyjë edhe në qelizat e lëkurës sonë. Kjo është arsyeja pse njerëzit vdesin nga Marburgu. Sisteme të ndryshme organesh mund të infektohen. Mund të ndikojë në kapacitetin tuaj të gjakderdhjes dhe njerëzit mund të hemorragjinë në lëkurën e tyre ose të rrjedhin gjak nga rektumi ose nga goja“, shpjegoi Dr. Schaffner. /UBTNews/

Shëndet

Si të përdorni sirtarin e frigoriferit si duhet?

Published

on

Shumë njerëz mendojnë se sirtari i poshtëm i frigoriferit është vetëm për fruta dhe perime, por ekspertët tregojnë se ai mund të ruajë freskinë e një larmi ushqimesh, nëse përdoret siç duhet.

Si funksionon sirtari i lagështisë?

Ky sirtar është projektuar për të rregulluar lagështinë, duke e mbrojtur ushqimin nga prishja e parakohshme. Çelësi është qarkullimi i ajrit dhe niveli i lagështisë, ndaj është e rëndësishme të dini se cilat ushqime kërkojnë mjedis më të lagësht dhe cilat më të thatë.

Perimet: nevojë për lagështi të lartë

Perimet me gjethe si sallata, spinaqi dhe erëzat e freskëta, si edhe karotat, kastravecët dhe specat, ruajnë freskinë më gjatë në një mjedis të lagësht. Nëse mbahen në kushtet e thata të frigoriferit, ato shpejt zbuten dhe humbin shijen.

Frutat: lagështi më e ulët

Disa fruta, si mollët dhe dardhat, që lëshojnë etilen, nuk e durojnë lagështinë e lartë. Këto duhet të ruhen në sirtarin me lagështi të ulët, për të shmangur pjekjen e shpejtë dhe kalbjen.

Mishi dhe vezët: një zbulim i papritur

Edhe pse sirtari lidhet me perimet dhe frutat, ekspertët theksojnë se temperatura konstante e këtij sirtari e bën të përshtatshëm edhe për mish, peshk dhe vezë. Në dyert e frigoriferit temperatura ndryshon shpesh, ndërsa sirtari siguron një ambient të ftohtë dhe të qëndrueshëm.

Këshilla për përdorim optimal

Mos mbushni sirtarin; mbushja ideale është deri në një të tretën ose gjysmën, për të lejuar qarkullimin e lirë të ajrit.

Pastroni rregullisht me ujë të ngrohtë dhe uthull, që vepron si dezinfektues natyral dhe largon erërat e pakëndshme.

Sirtari i poshtëm i frigoriferit nuk është thjesht një ndarje shtesë, por një sistem i vogël që ruan freskinë e ushqimeve.

Me rregullimin e duhur të lagështisë e vendosjen e ushqimeve, mund të zgjatni jetëgjatësinë e të shmangni hedhjen e panevojshme. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Çaji natyral që lehtëson fryrjen e barkut

Published

on

Një ndër arsyet më të shpeshta pse ndiheni të fryrë, të rënduar apo të shqetësuar nga gazrat, lidhet ngushtë me mënyrën e të ushqyerit.

Pirja e tepërt i alkoolit, ushqimeve të shpejta dhe ëmbëlsirave industriale ngadalëson tretjen dhe krijon një mjedis të ngarkuar në zorrë.

Si pasojë, organizmi jo vetëm që humb energjinë, por edhe ndikon në gjendjen e mirëqenies suaj. Shumë mendojnë se pastrimi i zorrëve është një proces i komplikuar, që kërkon trajtime të shtrenjta ose barna me efekte të padëshiruara anësore.

Por në të vërtetë, ka një mënyrë të natyrshme, të thjeshtë dhe ekonomike për të rifituar lehtësinë në stomak dhe për të përmirësuar funksionimin e sistemit tretës: përgatitja e një çaji detox në kushte shtëpie.

Ky çaj i posaçëm përfshin përbërës krejtësisht natyralë, të cilët njihen prej kohësh për vetitë e tyre anti-inflamatore dhe tretëse:

Gjysmë luge shafran i Indisë (kurkumë) – ndihmon në reduktimin e inflamacionit dhe stimulon pastrimin e mëlçisë.

Një majë piper i zi – aktivizon përthithjen e kurkumës dhe përmirëson tretjen.

Pluhur xhenxhefili – qetëson stomakun, lehtëson gazrat dhe nxit qarkullimin e mirë të ushqimit në zorrë.

Një lugë mjaltë natyral – jo vetëm që i jep ëmbëlsi natyrale çajit, por ka edhe veti antibakteriale e qetësuese për sistemin tretës.

Përgatitja është e lehtë: Shtoni këta përbërës në filxhan ujë, përzieni mirë dhe konsumojeni ngadalë, veçanërisht pas vakteve kryesore.

Me përdorim, ky çaj jo vetëm që eleminojë ndjesinë e fryrjes, por dhe ndihmon në rivendosjen e funksionimit normal të zorrëve. Si rezultat, do të ndiheni më të lehtë, më energjikë dhe do të përjetoni një përmirësim të përgjithshëm të tretjes suaj. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Studimi: Personat me më shumë tatuazhe kanë rrezik më të ulët për melanomë!

Published

on

Një studim i fundit nga Huntsman Cancer Institute në Universitetin e Utah sugjeron se personat që kanë bërë dy ose më shumë seanca tatuazhesh mund të kenë rrezik më të ulët për të zhvilluar melanomë, një lloj i rrezikshëm i kancerit të lëkurës.

Ekipi i udhëhequr nga doktoresha Jennifer Doherty analizoi të dhënat e 7 mijë banorëve dhe gjeti se personat me një seancë tatuazhi kishin rrezik më të lartë, veçanërisht për melanomën “in situ”, ndërsa ata me disa tatuazhe dukeshin më të mbrojtur.

Shkencëtarët nuk e kuptojnë ende pse ndodh kjo, por një shpjegim i mundshëm është se personat me më shumë tatuazhe tregohen më të kujdesshëm ndaj diellit dhe përdorin krem mbrojtës, ose që tatuazhet mund të nxisin një reagim imunitar të dobishëm.

Doktoresha Rachel McCarty thekson se kjo nuk do të thotë që të bësh më shumë tatuazhe ul automatikisht rrezikun.

Hulumtimet e mëparshme sugjerojnë se tatuazhet mund të lidhen me lloje të tjera kanceri, si disa forma të leukemisë.

Studimi u publikua në Journal of the National Cancer Institute, dhe ekspertët theksojnë rëndësinë e kuptimit të faktorëve të rrezikut për të përmirësuar strategjitë parandaluese dhe shpëtuar jetë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Çka duhet të dini për ulcerën: shkaqet, rreziqet dhe trajtimin

Published

on

Ulcera peptike është një plagë që formohet në mukozën e aparatit tretës, më së shpeshti në stomak, dymbëdhjetëgishtore ose më rrallë në ezofag.

Ajo lind kur prishet ekuilibri midis faktorëve mbrojtës të mukozës dhe atyre agresivë, si acidi gastrik dhe pepsina.

Dy faktorët më të shpeshtë që çojnë në ulçerë janë:

Infeksioni me bakterin Helicobacter pylori (H. pylori) – një nga infeksionet bakteriale më të përhapura në botë dhe faktor i rëndësishëm rreziku edhe për kancerin gastrik.

Përdorimi i gjatë i barnave anti-inflamatore jo-steroide (NSAID), si ibuprofeni, aspirina, naprokseni apo diklofenaku, të cilat dëmtojnë mukozën dhe e bëjnë stomakun më të ndjeshëm ndaj acidit.

Si zhvillohet ulcera?

Mukoza e stomakut mbrohet nga një shtresë mukoze e cila pengon acidin të dëmtojë indet. Kur kjo shtresë dobësohet ose dëmtohet, acidi fiton përparësi dhe krijon plagën.

Simptomat më të zakonshme:

Dhimbje në pjesën e sipërme të barkut

Tek ulçera e stomakut: dhimbja shfaqet menjëherë pas ngrënies

Tek ulçera e dymbëdhjetëgishtores: dhimbja shfaqet disa orë pas ngrënies ose gjatë natës

Simptoma të tjera: nauze, të vjella, fryrje, ndjesi ngopjeje të hershme

Në disa raste, ulçera mund të mos japë shenja deri sa të shfaqen komplikime.

Komplikimet më të rrezikshme:

Gjakderdhja – mund të jetë e fshehur (duke shkaktuar anemi) ose e dukshme (jashtëqitje e zezë, gjak në të vjella).

Perforimi (shpimi i murit të stomakut/duodenumit) – gjendje urgjente që çon në dalje të përmbajtjes së stomakut në zgavrën abdominale dhe kërkon ndërhyrje kirurgjikale të menjëhershme.

Diagnostikimi:

Metoda më e saktë është endoskopia e sipërme (EGDS), e cila mundëson:

identifikimin e ulcerës,

marrjen e mostrave për biopsi,

ndalimin e gjakderdhjes përmes teknikave të ndryshme terapeutike.

Trajtimi:

Inhibitorë të pompës protonike (PPI) – për uljen e aciditetit.

Terapia eradikuese kundër H. pylori – kombinim antibiotikësh me PPI.

Barnat mbrojtëse të mukozës si sukralfati.

Metoda endoskopike – në rastet me gjakderdhje aktive.

Me trajtim adekuat, shumica e ulcerave shërohen brenda disa javësh. Nëse faktorët shkaktarë nuk eliminohen, ulçera mund të rikthehet.

Përfundim:

Ulçera është një sëmundje e zakonshme, por e trajtueshme. Zbulimi i hershëm i simptomave dhe trajtimi i duhur janë thelbësorë për të shmangur komplikimet serioze. Konsultimi me mjekun mbetet hapi më i sigurt drejt shërimit. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara