Ulcera peptike është një plagë që formohet në mukozën e aparatit tretës, më së shpeshti në stomak, dymbëdhjetëgishtore ose më rrallë në ezofag.
Ajo lind kur prishet ekuilibri midis faktorëve mbrojtës të mukozës dhe atyre agresivë, si acidi gastrik dhe pepsina.
Dy faktorët më të shpeshtë që çojnë në ulçerë janë:
Infeksioni me bakterin Helicobacter pylori (H. pylori) – një nga infeksionet bakteriale më të përhapura në botë dhe faktor i rëndësishëm rreziku edhe për kancerin gastrik.
Përdorimi i gjatë i barnave anti-inflamatore jo-steroide (NSAID), si ibuprofeni, aspirina, naprokseni apo diklofenaku, të cilat dëmtojnë mukozën dhe e bëjnë stomakun më të ndjeshëm ndaj acidit.
Si zhvillohet ulcera?
Mukoza e stomakut mbrohet nga një shtresë mukoze e cila pengon acidin të dëmtojë indet. Kur kjo shtresë dobësohet ose dëmtohet, acidi fiton përparësi dhe krijon plagën.
Simptomat më të zakonshme:
Dhimbje në pjesën e sipërme të barkut
Tek ulçera e stomakut: dhimbja shfaqet menjëherë pas ngrënies
Tek ulçera e dymbëdhjetëgishtores: dhimbja shfaqet disa orë pas ngrënies ose gjatë natës
Simptoma të tjera: nauze, të vjella, fryrje, ndjesi ngopjeje të hershme
Në disa raste, ulçera mund të mos japë shenja deri sa të shfaqen komplikime.
Komplikimet më të rrezikshme:
Gjakderdhja – mund të jetë e fshehur (duke shkaktuar anemi) ose e dukshme (jashtëqitje e zezë, gjak në të vjella).
Perforimi (shpimi i murit të stomakut/duodenumit) – gjendje urgjente që çon në dalje të përmbajtjes së stomakut në zgavrën abdominale dhe kërkon ndërhyrje kirurgjikale të menjëhershme.
Diagnostikimi:
Metoda më e saktë është endoskopia e sipërme (EGDS), e cila mundëson:
identifikimin e ulcerës,
marrjen e mostrave për biopsi,
ndalimin e gjakderdhjes përmes teknikave të ndryshme terapeutike.
Trajtimi:
Inhibitorë të pompës protonike (PPI) – për uljen e aciditetit.
Terapia eradikuese kundër H. pylori – kombinim antibiotikësh me PPI.
Barnat mbrojtëse të mukozës si sukralfati.
Metoda endoskopike – në rastet me gjakderdhje aktive.
Me trajtim adekuat, shumica e ulcerave shërohen brenda disa javësh. Nëse faktorët shkaktarë nuk eliminohen, ulçera mund të rikthehet.
Përfundim:
Ulçera është një sëmundje e zakonshme, por e trajtueshme. Zbulimi i hershëm i simptomave dhe trajtimi i duhur janë thelbësorë për të shmangur komplikimet serioze. Konsultimi me mjekun mbetet hapi më i sigurt drejt shërimit. /A.Z/UBT News/