Shëndet
Çfarë është goditja nga të nxehtit, si ta dalloni atë dhe çfarë të bëni më pas?
Ndjenja e marramendjes ose e plogështisë në një ditë përvëluese mund të sinjalizojë trupin për një gjendje më serioze.
Published
4 years agoon
By
UBT.NewsNë ditët e verës, kur temperaturat rriten, dëmtimi i nxehtësisë mund t’i ndodhë kujtdo, sidomos të moshuarve, fëmijëve të vegjël, atletëve dhe personave që punojnë ose qëndrojnë aktivë në natyrë.
Ndjenja e marramendjes ose e plogështisë në një ditë përvëluese mund të sinjalizojë trupin për një gjendje më serioze. Mos i neglizhoni këto tri faza të sëmundjeve të lidhura me nxehtësinë:
Ngërçe nga nxehtësia
Faza e parë është ngërçet e nxehtësisë. Spazma të rënda muskulore ndodhin si rezultat i humbjes së kripës dhe ujit pas sforcimit, më shpesh në duar, viça dhe këmbë. Spazmat e muskujve mund të ndalojnë vetvetiu spontanisht, por simptomat e zgjatura të dhimbjes shpesh vazhdojnë për 24-48 orë.
Lodhje nga nxehtësia
Tjetra është rraskapitja aktuale e nxehtësisë. Më shumë sesa thjesht të ndiheni të lodhur, rraskapitja nga nxehtësia është një gjendje serioze e shkaktuar nga ekspozimi ndaj temperaturave të larta, lagështisë dhe aktivitetit të fortë fizik. Simptomat përfshijnë dhimbje koke, ethe e shkallës së ulët, nauze ose të vjella, etjen e shtuar, dobësi e përgjithësuar dhe dhimbje muskulore ose ngërçe.
Ndjenja e shqetësuar dhe ankthi janë të zakonshme dhe disa njerëzve madje mund t’i bie të fikët ndërsa presioni i gjakut përpiqet të kompensojë, por përfundimisht ulet. Ky derregullim nga rraskapitja për shkak të nxehtësisë mund të çojë në një goditje ose kushte të tjera kërcënuese për jetën, nëse nuk trajtohet.
Goditje nga nxehtësia
Faza e fundit është goditja e nxehtësisë dhe konsiderohet një urgjencë mjekësore, pra merrni ndihmë shpejt. Kjo gjendje potencialisht fatale është rezultat i ekspozimit të zgjatur ndaj nxehtësisë ose sforcimeve fizike. Goditja e nxehtësisë karakterizohet kur temperatura thelbësore e trupit arrin 104 gradë Fahrenheit ose më shumë.
Simptomat përfshijnë: konfuzion për shkak të mungesës së qarkullimit të gjakut në tru, lëkurë të thatë të skuqur, mungesë djerse, mosfunksionimi i organeve dhe konvulsione ose kriza.
Për fat të mirë, këto gjendje janë të parandalueshme me disa përgatitje të thjeshta dhe duke i kushtuar vëmendje trupit tuaj. Disa nga këshillat e sigurisë përfshijnë: qëndroni të hidratuar – pini një gotë ujë çdo orë, shmangni përdorimin e alkoolit dhe madje edhe kafeina në fakt mund të dehidratojnë trupin, monitoroni temperaturën, pra kontrolloni temperaturën e jashtme gjatë ditës dhe kufizoni aktivitetin e mundimshëm, veçanërisht gjatë orëve të pikut të ditës 11:00 – 16:00.
Mënyra të tjera për të monitoruar se si funksionon trupi juaj kur është në nxehtësi është të kontrolloni ngjyrën e urinës tuaj, urina e verdhë e errët nënkupton kohë për t’u hidratuar. Dikush do të priste të djersitej shumë nëse dilni në diell, por nëse djersitja është pakësuar, kjo është një tjetër shenjë e dehidrimit, prandaj kufizoni çdo aktivitet të mundimshëm.
Nëse dikush tjetër shfaq shenja rreziku të lodhjes nga nxehtësia: zhvendoseni personin nga nxehtësia në një mjedis të freskët, vendosni ujë të ftohtë direkt mbi personin, jepni ujë të freskët ose një pije joalkoolike dhe pa kafeinë, hiqni rrobat e ngushta ose të rënda, matni temperaturën e personit nëse ka një termometër dhe vazhdoni të monitoroni personin dhe kërkoni ndihmë urgjente nëse nuk ka përmirësim./UBTNews/
Shëndet
Ish-anesteziologu francez dënohet me burgim të përjetshëm për helmimin e 30 pacientëve
Published
3 hours agoon
December 19, 2025By
UBTnews
Një ish-anesteziolog francez është dënuar me burgim të përjetshëm pasi u shpall fajtor për helmimin e qëllimshëm të 30 pacientëve, 12 prej të cilëve humbën jetën.
Frédéric Péchier, 53 vjeç, u dënua të premten pas përfundimit të një gjyqi katërmujor në qytetin lindor të Besançon, në një nga rastet më të rënda të keqpërdorimit mjekësor të regjistruara ndonjëherë në Francë.

Sipas hetimeve dhe aktakuzës, Péchier kishte futur substanca kimike si klorur kaliumi ose adrenalinë në qeset e infuzionit të pacientëve, duke shkaktuar arreste kardiake ose hemorragji të papritura gjatë ndërhyrjeve kirurgjikale.
Viktima më e re ishte një fëmijë katërvjeçar, i cili i mbijetoi dy arresteve kardiake gjatë një operacioni rutinë të bajameve në vitin 2016. Viktima më e moshuar ishte 89 vjeç.
“Ju jeni Doktor Vdekja. Një helmues, një vrasës. Ju turpëroni gjithë profesionin mjekësor”, deklaruan prokurorët gjatë seancave përmbyllëse, duke shtuar se ai “e kishte kthyer klinikën në një varrezë”.
Sipas prokurorisë, Péchier shpesh nuk ishte anestezisti kryesor në operacione. Ai dyshohet se mbërrinte herët në klinikë për të manipuluar qeset e infuzionit, ndërsa më pas, kur pacientët pësonin komplikacione, ndërhynte vetë për t’u paraqitur si “shpëtimtari”.
Në 12 raste, ndërhyrja erdhi shumë vonë ose nuk ndodhi fare, duke përfunduar me vdekjen e pacientëve.
Hetimi nisi në vitin 2017, kur në qesen e infuzionit të një pacienteje u gjet një tepricë e rrezikshme kloruri kaliumi. Autoritetet zbuluan një model alarmues “ngjarjesh serioze të padëshiruara” në klinikën private Saint-Vincent në Besançon.
Ndërsa mesatarja kombëtare për vdekje nga arresti kardiak nën anestezi ishte 1 në 100 mijë, në këtë klinikë shifra ishte më shumë se gjashtë herë më e lartë. Anomalia u zhduk kur Péchier u largua përkohësisht dhe u rikthye sapo ai u kthye në klinikë. Pas pezullimit të tij nga profesioni në vitin 2017, rastet u ndalën përfundimisht.
Gjatë gjyqit, Péchier mohoi vazhdimisht akuzat, duke deklaruar se kishte respektuar “betimin e Hipokratit”. Megjithatë, dëshmia e tij ndryshoi disa herë dhe ai pranoi se mund të ketë pasur “një helmues tjetër” në klinikë.
Psikologu i gjykatës e përshkroi atë si një person me personalitet të dyfishtë, i aftë të shfaqej i respektueshëm në publik, por edhe të shkaktonte dëme të mëdha.
Tani, Péchier pritet të kalojë të paktën 22 vite pas hekurave. Ai ka 10 ditë kohë për të apeluar vendimin.
“Është fundi i një makthi”, tha Sandra Simard, një nga pacientet që i mbijetoi helmimit. Një tjetër i mbijetuar, Jean-Claude Gandon, u shpreh: “Tani mund të kemi një Krishtlindje më të qetë”./BBC
Shëndet
Kur dieta dhe pesha nuk mjaftojnë, arsyeja e fshehur e kolesterolit të lartë
Published
3 days agoon
December 16, 2025By
UBT News
Studimet tregojnë se nivelet e kolesterolit në gjak ndikohen më shumë nga gjenet sesa nga ushqimi, pesha apo aktiviteti fizik.
Mëlçia prodhon shumicën e kolesterolit dhe kjo prodhimtari kontrollohet nga gjenet, ndaj disa persona ka kolesterol LDL të lartë edhe pse jetojnë shëndetshëm.
Edhe pse faktorët e stilit të jetesës si ushqimi i pashëndetshëm, mungesa e aktivitetit fizik, mbipesha dhe stresi janë shkaktarë të shpeshtë, forma e trashëguar – hiperkolesterolemia familjare (FH) – përbën rreth 5% të rasteve dhe është më e rrezikshme.
Ajo shfaqet herët dhe shpesh nuk përmirësohet vetëm me dietë.
FH shkaktohet nga mutacione gjenetike që pengojnë largimin e kolesterolit LDL nga gjaku, duke rritur ndjeshëm rrezikun për infarkt ose goditje në tru në moshë të re, shpesh pa simptoma.
Ekspertët theksojnë se pamja e jashtme nuk garanton shëndet të mirë.
Kontrolli i profilit lipidik të paktën një herë në vit, pasi kolesteroli i lartë nuk dhemb, por dëmton në heshtje zemrën dhe enët e gjakut. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Si ta kuptoni nëse trupi juaj ka mungesë të vitaminës D?
Published
4 days agoon
December 15, 2025By
UBT News
Vitamina D është thelbësore për shëndetin e kockave, pasi ndihmon trupin të përthithë kalciumin dhe kontribuon në forcimin e tyre.
Ajo luan rol të rëndësishëm në rritjen dhe zhvillimin e qelizave, ul inflamacionin dhe mbështet funksionimin e sistemit imunitar.
Kur trupi ka mungesë të vitaminës D, mund të shfaqen disa shenja paralajmëruese.
Djersitje e tepruar
Djersitja e pazakontë, sidomos gjatë dimrit, lidhet me mungesën e vitaminës D, pasi trupi ka vështirësi në rregullimin e temperaturës.
Lodhje e vazhdueshme
Ndjenja e lodhjes, edhe pas gjumit të mjaftueshëm, si dhe marramendja, janë shenja të shpeshta të mungesës së kësaj vitamine.
Ndryshime në humor
Mungesa e saj lidhet me ndjenja trishtimi e depresioni, pasi ndikon në prodhimin e hormoneve të mirëqenies si serotonina dhe dopamina.
Dhimbje në kocka dhe muskuj
Dhimbjet në kyçe, kocka dhe muskuj janë shenjë e niveleve të ulëta të vitaminës D, veçanërisht te personat me probleme reumatike.
Si ta furnizoni trupin me vitaminë D?
Ekspozimi i moderuar në diell ndihmon prodhimin e vitaminës D, duke përdorur gjithmonë mbrojtje nga rrezet UV.
Përveç kësaj, vitamina D merret edhe nga ushqimi, si: peshqit e yndyrshëm (salmon, sardele, ton), vezët, qumështi dhe produktet e bulmetit, kërpudhat, drithërat dhe lëngu i portokallit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Çfarë të hani para gjumit për një natë më të qetë?
Published
4 days agoon
December 15, 2025By
UBT News
Nëse vetëm mendimi për gjumin të shqetëson, ajo që ha mund të ketë ndikim të madh. Gjumi cilësor ndihmon shëndetin e trurit, forcon sistemin imunitar dhe ul rrezikun për sëmundje kronike.
Edhe pse rekomandohen 7–8 orë gjumë çdo natë, shumë njerëz e kanë të vështirë ta arrijnë këtë.
Përveç zakoneve të mira të gjumit, edhe ushqimi luan rol kyç.
Ja 9 ushqime dhe pije që mund të ndihmojnë për gjumë më të mirë:
Bajamet – të pasura me magnez, vitamina B dhe melatoninë.
Gjeli i detit – përmban triptofan që nxit përgjumjen.
Çaji i kamomilit – ka efekt qetësues dhe ndihmon kundër pagjumësisë.
Kivi – përmban serotonin dhe antioksidantë.
Lëngu i qershisë së thartë – burim natyral i melatoninës.
Peshqit e yndyrshëm – të pasur me vitaminë D dhe omega-3.
Arrat – ndihmojnë rregullimin e ciklit të gjumit.
Çaji i lules së pasionit – ul stresin dhe nxit relaksimin.
Orizi i bardhë – karbohidratet mund të ndihmojnë rënien në gjumë kur konsumohet me masë. /A.Z/UBT News/
Qeveria miraton vendime preliminare për shpronësime në disa projekte infrastrukturore
Nëse kualifikohet në botëror, Kosova fiton rreth 10.5 milionë dollarë
Gjilani ndalon përdorimin e fishekzjarreve
Paris Saint-Germain fiton trofeun e gjashtë sezonal pas një drame penalltish ndaj Flamengos
TikTok nënshkruan marrëveshje për ndarjen e aseteve në ShBA
Mbappe dhe Endrick udhëhoqën sulmin e Real Madrid në Copa del Rey
REL: SHBA-ja kërkon zbatimin e Marrëveshjes së Ohrit mes Kosovës dhe Serbisë
FIFA ndryshon kategoritë e biletave pas kritikave për çmimet e larta përpara Kupës së Botës 2026
Inter Miami ia mbyll dyert Lewandowskit
Të kërkuara
-
Aktualitet2 months agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Lajmet3 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni3 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Vendi3 months agoNë UBT diplomon ushtaraku i FSK-së, Major Vilson Musaj
