Shëndet
Çfarë duhet t’i thuash dikujt që është në depresion
Për t’u diagnostikuar me depresion, një person do të përjetojë simptoma të çrregullimit të humorit pothuajse çdo ditë për dy javë.
Published
3 years agoon
By
UBT.NewsÇfarë i thoni dikujt që është në depresion? Shumë shpesh, atë që e thoni është gjëja e gabuar.
“Njerëzit kanë ende një ide kaq të turbullt se çfarë është sëmundja mendore”, tha Dr. Kathleen Brannon, nga Herndon, Virxhinia.
“Ndonjëherë njerëzit do të thonë, ‘Oh, ti je në depresion? Po, unë kam qenë në depresion’, dhe ti e kupton ashtu siç e thonë ata, jo, nuk është e njëjta gjë. Nuk është depresion vetëm se unë jam duke u ndjerë i trishtuar”, tha Brannon.
Sipas Institutit Kombëtar të Shëndetit Mendor, për t’u diagnostikuar me depresion, një person do të përjetojë simptoma të çrregullimit të humorit pothuajse çdo ditë për dy javë. Disa shenja përfshijnë trishtimin, ankthin, dëshpërimin, ndjenjën e fajit ose gjendjen shpirtërore boshe. Njerëzit me depresion mund të jenë nervoz, të humbasin interesin për hobi ose aktivitete të këndshme dhe të përjetojnë ndryshime fizike të tilla si dhimbja dhe humbja ose shtimi në peshë. Në raste të rënda, një person mund të ketë mendime për vdekje ose vetëvrasje.
Më poshtë është një listë e gjërave të dobishme për t’i treguar dikujt që po lufton me depresionin, e ndjekur nga ajo që nuk duhet thënë – mirësjellje e Aleancës së Depresionit, një organizatë kombëtare që bën fushata për t’i dhënë fund stigmës së depresionit, ofron informacion mbi opsionet e trajtimit të depresionit dhe rrit ndërgjegjësimin për atë që do të thotë të jetosh me depresionin.
“Jam këtu për ty”
Çfarë të thuash: “Nuk je vetëm në këtë”.
Çfarë NUK duhet thënë: “Gjithmonë është dikush më keq se ju”.
“Ti ke rëndësi”
Çfarë të thuash: “Ti je i rëndësishëm për mua”.
Çfarë NUK duhet thënë: “Askush nuk ka thënë që jeta ishte e drejtë”.
“Më ler të ndihmoj”
Çfarë të thuash: “A dëshiron një përqafim?”
Çfarë NUK duhet thënë: “Mos u vjen keq për veten tuaj”.
“Depresioni është i vërtetë”
Çfarë të thuash: “Nuk po çmendesh”.
Çfarë NUK duhet thënë: “Pra, ju jeni në depresion. A nuk jeni gjithmonë?”.
“Ka shpresë”
Çfarë të thuash: “Ne nuk jemi në këtë tokë për të parë njëri-tjetrin, por për të parë njëri-tjetrin përmes vështirësive”.
Çfarë NUK duhet thënë: “Mundohuni të mos jeni kaq të dëshpëruar”.
“Ju mund t’i mbijetoni kësaj”
Çfarë të thuash: “Kur të mbarojë e gjithë kjo, unë do të jem akoma këtu dhe ju gjithashtu”.
Çfarë NUK duhet të thuash: “Fajin e keni vetë”.
“Do të bëj çmos për të kuptuar”
Çfarë të thuash: “Unë nuk mund ta kuptoj me të vërtetë se çfarë po ndjen, por mund të të ofroj dhembshurinë time”.
Çfarë NUK duhet thënë: “Më besoni, e di si ndiheni. Kam qenë në depresion një herë për disa ditë”.
“Ju nuk do të më përzëni larg”
Çfarë të thuash: “Nuk do të të lë apo të braktis”.
Çfarë NUK duhet thënë: “Unë mendoj se depresioni juaj është një mënyrë për të na ndëshkuar”.
“Unë kujdesem për ty”
Çfarë të thuash: “Të dua”. (Thuaj këtë vetëm nëse e ndjen).
Çfarë NUK duhet thënë: “A nuk jeni lodhur akoma nga të gjitha këto gjëra “unë, unë, unë”?”
Ne do ta kalojmë këtë së bashku
“Çfarë të thuash: “Më vjen keq që po ke kaq shumë dhimbje. Nuk do të largohem nga ju. Unë do të kujdesem për veten, kështu që ju nuk duhet të shqetësoheni se dhimbja juaj mund të më lëndojë.”
Çfarë NUK duhet thënë: “A keni provuar çaj kamomili?”
Ne do ta kalojmë këtë së bashku
“Çfarë të thuash: “Më vjen keq që po ke kaq shumë dhimbje. Nuk do të largohem nga ju. Unë do të kujdesem për veten, kështu që ju nuk duhet të shqetësoheni se dhimbja juaj mund të më lëndojë”.
Çfarë NUK duhet thënë: “A keni provuar çaj kamomili?” /UBTNews/
Shëndet
Ish-anesteziologu francez dënohet me burgim të përjetshëm për helmimin e 30 pacientëve
Published
1 week agoon
December 19, 2025By
UBTnews
Një ish-anesteziolog francez është dënuar me burgim të përjetshëm pasi u shpall fajtor për helmimin e qëllimshëm të 30 pacientëve, 12 prej të cilëve humbën jetën.
Frédéric Péchier, 53 vjeç, u dënua të premten pas përfundimit të një gjyqi katërmujor në qytetin lindor të Besançon, në një nga rastet më të rënda të keqpërdorimit mjekësor të regjistruara ndonjëherë në Francë.

Sipas hetimeve dhe aktakuzës, Péchier kishte futur substanca kimike si klorur kaliumi ose adrenalinë në qeset e infuzionit të pacientëve, duke shkaktuar arreste kardiake ose hemorragji të papritura gjatë ndërhyrjeve kirurgjikale.
Viktima më e re ishte një fëmijë katërvjeçar, i cili i mbijetoi dy arresteve kardiake gjatë një operacioni rutinë të bajameve në vitin 2016. Viktima më e moshuar ishte 89 vjeç.
“Ju jeni Doktor Vdekja. Një helmues, një vrasës. Ju turpëroni gjithë profesionin mjekësor”, deklaruan prokurorët gjatë seancave përmbyllëse, duke shtuar se ai “e kishte kthyer klinikën në një varrezë”.
Sipas prokurorisë, Péchier shpesh nuk ishte anestezisti kryesor në operacione. Ai dyshohet se mbërrinte herët në klinikë për të manipuluar qeset e infuzionit, ndërsa më pas, kur pacientët pësonin komplikacione, ndërhynte vetë për t’u paraqitur si “shpëtimtari”.
Në 12 raste, ndërhyrja erdhi shumë vonë ose nuk ndodhi fare, duke përfunduar me vdekjen e pacientëve.
Hetimi nisi në vitin 2017, kur në qesen e infuzionit të një pacienteje u gjet një tepricë e rrezikshme kloruri kaliumi. Autoritetet zbuluan një model alarmues “ngjarjesh serioze të padëshiruara” në klinikën private Saint-Vincent në Besançon.
Ndërsa mesatarja kombëtare për vdekje nga arresti kardiak nën anestezi ishte 1 në 100 mijë, në këtë klinikë shifra ishte më shumë se gjashtë herë më e lartë. Anomalia u zhduk kur Péchier u largua përkohësisht dhe u rikthye sapo ai u kthye në klinikë. Pas pezullimit të tij nga profesioni në vitin 2017, rastet u ndalën përfundimisht.
Gjatë gjyqit, Péchier mohoi vazhdimisht akuzat, duke deklaruar se kishte respektuar “betimin e Hipokratit”. Megjithatë, dëshmia e tij ndryshoi disa herë dhe ai pranoi se mund të ketë pasur “një helmues tjetër” në klinikë.
Psikologu i gjykatës e përshkroi atë si një person me personalitet të dyfishtë, i aftë të shfaqej i respektueshëm në publik, por edhe të shkaktonte dëme të mëdha.
Tani, Péchier pritet të kalojë të paktën 22 vite pas hekurave. Ai ka 10 ditë kohë për të apeluar vendimin.
“Është fundi i një makthi”, tha Sandra Simard, një nga pacientet që i mbijetoi helmimit. Një tjetër i mbijetuar, Jean-Claude Gandon, u shpreh: “Tani mund të kemi një Krishtlindje më të qetë”./BBC
Shëndet
Kur dieta dhe pesha nuk mjaftojnë, arsyeja e fshehur e kolesterolit të lartë
Published
2 weeks agoon
December 16, 2025By
UBT News
Studimet tregojnë se nivelet e kolesterolit në gjak ndikohen më shumë nga gjenet sesa nga ushqimi, pesha apo aktiviteti fizik.
Mëlçia prodhon shumicën e kolesterolit dhe kjo prodhimtari kontrollohet nga gjenet, ndaj disa persona ka kolesterol LDL të lartë edhe pse jetojnë shëndetshëm.
Edhe pse faktorët e stilit të jetesës si ushqimi i pashëndetshëm, mungesa e aktivitetit fizik, mbipesha dhe stresi janë shkaktarë të shpeshtë, forma e trashëguar – hiperkolesterolemia familjare (FH) – përbën rreth 5% të rasteve dhe është më e rrezikshme.
Ajo shfaqet herët dhe shpesh nuk përmirësohet vetëm me dietë.
FH shkaktohet nga mutacione gjenetike që pengojnë largimin e kolesterolit LDL nga gjaku, duke rritur ndjeshëm rrezikun për infarkt ose goditje në tru në moshë të re, shpesh pa simptoma.
Ekspertët theksojnë se pamja e jashtme nuk garanton shëndet të mirë.
Kontrolli i profilit lipidik të paktën një herë në vit, pasi kolesteroli i lartë nuk dhemb, por dëmton në heshtje zemrën dhe enët e gjakut. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Si ta kuptoni nëse trupi juaj ka mungesë të vitaminës D?
Published
2 weeks agoon
December 15, 2025By
UBT News
Vitamina D është thelbësore për shëndetin e kockave, pasi ndihmon trupin të përthithë kalciumin dhe kontribuon në forcimin e tyre.
Ajo luan rol të rëndësishëm në rritjen dhe zhvillimin e qelizave, ul inflamacionin dhe mbështet funksionimin e sistemit imunitar.
Kur trupi ka mungesë të vitaminës D, mund të shfaqen disa shenja paralajmëruese.
Djersitje e tepruar
Djersitja e pazakontë, sidomos gjatë dimrit, lidhet me mungesën e vitaminës D, pasi trupi ka vështirësi në rregullimin e temperaturës.
Lodhje e vazhdueshme
Ndjenja e lodhjes, edhe pas gjumit të mjaftueshëm, si dhe marramendja, janë shenja të shpeshta të mungesës së kësaj vitamine.
Ndryshime në humor
Mungesa e saj lidhet me ndjenja trishtimi e depresioni, pasi ndikon në prodhimin e hormoneve të mirëqenies si serotonina dhe dopamina.
Dhimbje në kocka dhe muskuj
Dhimbjet në kyçe, kocka dhe muskuj janë shenjë e niveleve të ulëta të vitaminës D, veçanërisht te personat me probleme reumatike.
Si ta furnizoni trupin me vitaminë D?
Ekspozimi i moderuar në diell ndihmon prodhimin e vitaminës D, duke përdorur gjithmonë mbrojtje nga rrezet UV.
Përveç kësaj, vitamina D merret edhe nga ushqimi, si: peshqit e yndyrshëm (salmon, sardele, ton), vezët, qumështi dhe produktet e bulmetit, kërpudhat, drithërat dhe lëngu i portokallit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Çfarë të hani para gjumit për një natë më të qetë?
Published
2 weeks agoon
December 15, 2025By
UBT News
Nëse vetëm mendimi për gjumin të shqetëson, ajo që ha mund të ketë ndikim të madh. Gjumi cilësor ndihmon shëndetin e trurit, forcon sistemin imunitar dhe ul rrezikun për sëmundje kronike.
Edhe pse rekomandohen 7–8 orë gjumë çdo natë, shumë njerëz e kanë të vështirë ta arrijnë këtë.
Përveç zakoneve të mira të gjumit, edhe ushqimi luan rol kyç.
Ja 9 ushqime dhe pije që mund të ndihmojnë për gjumë më të mirë:
Bajamet – të pasura me magnez, vitamina B dhe melatoninë.
Gjeli i detit – përmban triptofan që nxit përgjumjen.
Çaji i kamomilit – ka efekt qetësues dhe ndihmon kundër pagjumësisë.
Kivi – përmban serotonin dhe antioksidantë.
Lëngu i qershisë së thartë – burim natyral i melatoninës.
Peshqit e yndyrshëm – të pasur me vitaminë D dhe omega-3.
Arrat – ndihmojnë rregullimin e ciklit të gjumit.
Çaji i lules së pasionit – ul stresin dhe nxit relaksimin.
Orizi i bardhë – karbohidratet mund të ndihmojnë rënien në gjumë kur konsumohet me masë. /A.Z/UBT News/
Ngadhnjim Arrni zgjidhet kryetar i Gjykatës Themelore në Prishtinës
REL: Shëndeti në QKUK pret, pavarësisht investimeve milionëshe
SHBA nis sulme vdekjeprurëse kundër Shtetit Islamik në Nigeri
Studentët e Psikologjisë në UBT vizitojnë Qendrën për Zhvillim, duke u njohur nga afër me shërbimet në shëndetin mendor
Ndarja e shtesave prej 100 eurove – Kurti: Çdo herë para vitit të ri ne i gëzojmë të moshuarit dhe fëmijët
Besimtarët katolikë kremtojnë Krishtlindjet, mesazh për paqe dhe reflektim shpirtëror
12 traditat më të çuditshme të Krishtlindjeve në botë
REL: Kurti: Kosova dhe Serbia duhet t’i normalizojnë marrëdhëniet
Punëtori statistikore për studentët e Psikologjisë në UBT me ligjëruese nga ShBA
Të kërkuara
-
Aktualitet2 months agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoU mbajt Mbledhje Komemorative në nder të Prof. Dr. Faton Kabashit në UBT Prizren
-
Lajmet3 months agoUBT hap thirrjen për punime shkencore në Konferencën Ndërkombëtare MBE 2025
-
Vendi3 months agoPunimi shkencor i profesoreshës së UBT-së, Miranda Sejdiu Abazi dhe bashkëautorëve botohet në Georgian Medical News
