Lajmet

Çfarë do të ndodhte nëse Toka do të ndalonte së rrotulluari?

Rrotullimi i planetit tonë qëndron në themel të disa prej proceseve më themelore që ndodhin në Tokë.

Published

on

Në filmin e vitit 1951, “Ditën kur Toka sërish mbijetoi”, një jashtëtokësor i quajtur Klatu dhe miku i tij robot Gort, ndalojnë njëkohësisht funksionimin e thuajse të gjithë pajisjeve elektronike në Tokë, duke përdorur teknologjinë e tyre të përparuar aliene.

Makinat, fabrikat, pajisjet televizive dhe shumë gjëra të tjera pushuan së funksionuari, dhe planeti u vendos në një lloj qetësie të frikshme. Por imagjinoni një alien që zotëron një mjet akoma më të fuqishëm, që mund të ndalojë rrotullimin e Tokës?

Pasojat do të ishin shumë më shkatërrimtare. Ne mund të mos e kuptojmë, por rrotullimi i planetit tonë qëndron në themel të disa prej proceseve më themelore që ndodhin në Tokë. Në fakt, nëse Toka do të ishte një planet i palëvizshëm, ne njerëzit ndoshta nuk do të ishim këtu.

Nëse Toka do të ndalonte të rrotulluari në çast, kjo gjë do të ishte tejet katastrofike për pjesën më të madhe të sipërfaqes së planetit. Megjithëse nuk e ndiejmë në përditshmëri, ne të gjithë lëvizim bashkë me planetin tonë që rrotullohet.

Në ekuator, kjo shpejtësi është rreth 1600 km/h. Nëse planeti do të ndalonte befas, edhe gjithçka që qëndron mbi të do të fluturonte për inerci drejt lindjes. Imagjinoni një moment njerëz, shtëpi, pemë, gurë dhe shumë gjëra të tjera që zhvendos me një shpejtësi qindra km në orë.

Pas kësaj, erërat me shpejtësi të lartë, me një shpejtësi po aq sa ajo e rrotullimit të planeti, do ta pastrojnë çdo gjë mbi sipërfaqen e Tokës. Në rast se ngadalësimi do të ndodhte më gradualisht, efektet do të ishin ende dramatike, por do të zhvilloheshin për një periudhë më të gjatë kohore.

Gjëja e parë që mund të vinim re, do të ishte fakti që Dielli nuk udhëton më nëpër qiell gjatë një dite. Lëvizja e dukshme e diellit vjen nga rrotullimi i Tokës. Ndaj, nëse planeti do të ishte i palëvizshëm, kjo do të bënte që një ditë e vetme të zgjaste gjysmë viti (megjithëse mund të prisnim disa perëndime dielli shumë të gjata).

Pa ditët 24-orëshe me të cilat jemi mësuar, ritmet tona biologjike cirkadiane do të dilnin jashtë kontrollit. Proceset qelizore ritmike, që i tregojnë trupave tanë se kur të flenë dhe kur të zgjohen, varen pjesërisht nga ndryshimet e rregullta të dritës së diellit për të funksionuar. Shumë krijesa në Tokë, nga bletët tek pemët, mbështeten tek ritmet cirkadiane për të kryer funksionet normale të jetës së tyre. Ndryshimi i këtyre cikleve, mund të përdorë modelet normale të sjelljes.

Modelet atmosferike në Tokë, janë gjithashtu të lidhura me rrotullimin e planetit. Nëse planeti do të ndalonte së rrotulluari, ai do të ndryshonte shumë edhe mënyrën e lëvizjes së rrymave të ajrit (pasi do të ishin zhdukur erërat me shpejtësi 1600 km/h).

Modelet e erës që ne shohim sot, luajnë një rol të rëndësishëm në drejtimin e reshjeve dhe temperaturave në gjithë globin. Çdo ndryshim i rrymave të ajrit, mund të bëjë të krijohen shkretëtira atje ku aktualisht ndodhen pyjet, apo për shembull tundra e ngrirë të bëhet e banueshme.

Ne po shohim që tani diçka të ngjashme, edhe pse në një shkallë shumë më të vogël, pasi ndryshimi i klimës po ndryshon ndjeshëm modelet globale të motit. Dhe pasojat mund të jenë katastrofike për organizmat që varen nga mjedise specifike.

Një Tokë pa rrotullim rreth boshtit të vet dhe rreth Diellit,do të nënkuptonte gjithashtu fundin e uraganeve. Stuhitë e këtij lloji krijohen nga forcat ‘Coriolis’, që krijohen pikërisht nga rrotullimi i planetit tonë.

Erërat e tërhequra në zonën me presion të ulët të një stuhie në rritje, rrotullohen në drejtim të akrepave të orës në Hemisferën Veriore, dhe në drejtim të kundërt me akrepave të orës në Hemisferën Jugore, duke shkaktuar spiralet tipike dhe “syrin” qendror të stuhisë që përcaktojnë një uragan. Ky proces është një arsye që stuhitë mund të rriten kaq të fuqishëm – kështu që prerja e tyre mund të jetë një nga përfitimet e rralla të ndalimit të rrotullimit të planetit.

Por një planet i palëvizshëm, do të nënkuptonte gjithashtu edhe fundin e fushës sonë magnetike. Ndonëse shkencëtarët janë ende të paqartë mbi mekanizmat e saktë, mendohet se fusha magnetike krijohet nga lëvizjet e bërthamës së lëngshme të metaleve të Tokës. Shkencëtarët e quajnë këtë një dinamo, dhe rezultati përfundimtar është një rrjet me linja të padukshme të fushës magnetike që sillen në formën harku përreth planetit.

Efektet e humbjes së kësaj fushe, do të ishin shumë më të këqija sesa thjesht të mos qenit më në gjendje për t’u orientuar përmes busullës. Kjo pasi fusha magnetike e Tokës, na mbron nga rrezet kozmike dhe stuhitë elektromagnetike të Diellit./syri.net

Lajmet

Ambasadori gjerman nderon Rugovën: Një avokat për rezistencën paqësore

Published

on

By

Ambasada e Gjermanisë në Kosovë ka nderuar sot figurën e Presidentit historik Ibrahim Rugova, duke rikujtuar rolin e tij si simbol i rezistencës paqësore dhe i zgjidhjes së konflikteve përmes dialogut.

Përmes një njoftimi në rrjetet sociale, ambasada ka bërë të ditur se ambasadori gjerman, Rainer Rudolph, ka vizituar varrin e presidentit të ndjerë, ku ka vendosur një kurorë me lule në shenjë respekti dhe mirënjohjeje për kontributin e Rugovës në shtetformimin e Kosovës.

Duke nderuar trashëgiminë e Presidentit Ibrahim Rugova, një avokat për rezistencën paqësore dhe zgjidhjen e konflikteve pa dhunë”, thuhet në postimin e ambasadës në Facebook.

Fotografitë e publikuara shfaqin ambasadorin Rudolph pranë varrit të Rugovës gjatë ceremonisë së vendosjes së kurorës, duke reflektuar respektin e vazhdueshëm të Gjermanisë ndaj rolit të tij historik.

Continue Reading

Lajmet

Dy raste dhune në familje në Prishtinë

Published

on

By

Policia e Kosovës ka ndërhyrë në dy raste të ndara të dhunës në familje në kryeqytet, ku është raportuar për kanosje dhe sulm fizik.

Një burrë kosovar është arrestuar nën dyshimin se kishte kanosur përmes telefonit një grua kosovare. I dyshuari u ndaluar dhe pas intervistimit, me vendim të prokurorit, është dërguar në mbajtje.

Më 03.12.2025 është ndaluar dhe arrestuat i dyshuari mashkull kosovar nën dyshimin se i njëjti me datën e lartcekur kishte kanosur përmes telefonit viktimën femër kosovare. Me vendim të prokurorit i njëjti pas intervistimit është dërgruar në mbajtje.“, thuhet në raport

Në një rast tjetër, të raportuar rreth orës 21:50 të së njëjtës ditë, një grua ka deklaruar se është sulmuar fizikisht nga dy persona pas një mosmarrëveshjeje. Viktima ka marrë tretman mjekësor, ndërsa palët janë intervistuar nga policia. Me vendim të prokurorit, njëri nga të dyshuarit është arrestuar dhe ndaluar në mbajtje.

Është raportuar se pas një mosmarrëveshje viktima femër kosovare është sulmuar fizikisht nga dy të dyshuarit meshkuj kosovarë. Viktima ka pranuar tretman mjekësor.  Palët janë intervistuar dhe me vendim të prokurorit,  njëri nga të dyshuarit është arrestuar dhe dërguar në mbajtje.“, thuhet në njoftim.

Rastet janë duke u trajtuar nga autoritetet kompetente./UBTNews

Continue Reading

Lajmet

Dy të arrestuar në Prishtinë për sulm ndaj zyrtarëve policorë

Published

on

By

Dy persona janë arrestuar të mërkurën në Prishtinë, pasi dyshohet se kanë sulmuar fizikisht dy zyrtarë policorë.

Sipas raportit nga Policia e Kosovës thuhet se incidenti ka ndodhur pasi policët u kishin shqiptuar një gjobë trafiku të dyshuarve.

Gjatë përleshjes nuk është raportuar për lëndime serioze dhe zyrtarët policorë kanë refuzuar tretmanin mjekësor. Me vendim të prokurorit, të dyshuarit janë ndaluar në mbajtje, ndërsa rasti po vazhdon të hetohet.

Janë arrestuar dy të dyshuar meshkuj kosovarë, pasi që kishin sulmuar fizikisht dy zyrtarë policorë, të cilët i kishin shqiptuar një gjobë trafiku të dyshuarve. Zyrtarët policor kanë refuzuar tretmanin mjekësor. Me vendim të prokurorit të dyshuarit janë dërguar në mbajtje.”, thuhet në njoftm./UBTnews

Continue Reading

Lajmet

Mbyllet zyrtarisht paraqitja e provave në rastin ndaj ish-krerëve të UÇK-së

Published

on

By

Në çështjen gjyqësore ndaj ish-krerëve të UÇK-së, mbrojtja e Hashim Thaçit dhe Jakup Krasniqit kanë mbyllur zyrtarisht paraqitjen e provave në rastin ku klientët e tyre së bashku me Rexhep Selimin dhe Kadri Veselin akuzohen për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.

Këtë njoftim mbrojtja e Thaçit dhe ajo e Krasniqit e kanë bërë ndaras më 2 dhjetor 2025

Ndryshe, mbrojtja ka filluar me paraqitjen e provave të saj më 15 shtator 2025, ku për tri ditë me radhë u dëgjua ish-ndihmësi i sekretarit amerikan të shtetit, James Rubin.

Ndërsa, pas tij u thirr ish-këshilltari ligjor i delegacionit shqiptar në Rambuje, Paul Williams. Kurse, ish-këshilltari politik i komandantit të lartë të NATO-s, Wesley Clark, John Stewart Duncan filloi dëshminë më 22 shtator dhe e mbaroi më 23 shtator 2025.

Kurse, më 30 shtator nisi dëshminë James Peter Covey, ish-zëvendës i përfaqësuesit të OKB-së në Kosovë, Bernard Kouchner. Covey e përfundoi dëshminë më 2 tetor.

Më pas, ish-diplomati amerikan Christopher Hill filloi dëshminë më 10 nëntor 2025 dhe vazhdoi edhe më 11 nëntor 2025 dhe 12 nëntor 2025. E ish-këshilltari politik i Wesley Clark, Michael Durkee dëshmoi më 12 dhe 13 nëntor 2025. Ndërsa, më 17 nëntor e filloi dëshminë Wesley Clark i cili e përfundoi më pas më 18 nëntor 2025.

Në mbështetje të ish-krerëve të UÇK-së të cilët po gjykohen në Hagë janë mbajtur katër protesta në Prishtinë, Hagë, Tiranë dhe Strasburg.

Ndërkohë, më 15 prill 2025, Prokuroria ka njoftuar se ka përfunduar paraqitjen e provave në këtë rast./EO/BetimipërDrejtësi

Continue Reading

Të kërkuara