Lajmet

Bota nuk është e përgatitur për mot ekstrem

Bota është më e nxehtë se në kohërat para-industriale .

Published

on

Shkencëtarët paralajmërojnë se ngjarje të motit ekstrem do të ndodhin gjithnjë e më shumë në të ardhmen.

Sipas tyre, bota është më e nxehtë se në kohërat para-industriale dhe kjo i bën më intensive përmbytjet, stuhitë apo valët e nxehtësisë.

Hayley Fowler, ligjëruese e ndryshimeve klimatike në Universitetin Newcastle në Mbretërinë e Bashkuar, thotë në një intervistë për Radion Evropa e Lirë se ngjarjet e tilla i ndikon edhe faktori njeri dhe bën thirrje për zvogëlimin urgjent të gazrave serë.

Fowler thotë se vendet, në përgjithësi, nuk janë të përgatitura për mot ekstrem, “nuk kanë sisteme të paralajmërimit, as menaxhimit”.

Ajo tregon hapat që duhet t’i ndërmarrin qeveritë, sepse, siç thotë, ka fshatra dhe qytete, ku njerëzit nuk duhet të jetojnë më, pasi ato “do të përmbyten gjithnjë e më shumë”.

Fowler flet edhe për përmbytjet masive në Gjermani, që shkaktuan numër të lartë viktimash dhe shkatërrime të mëdha.

Radio Evropa e Lirë: Profesoreshë Fowler, ngjarje të motit ekstrem po bëhen të zakonshme në të gjithë botën. Brenda disa ditësh kemi parë përmbytje masive në Evropën Perëndimore, zjarre në Arktik dhe valë rekorde të nxehtësisë në Shtetet e Bashkuara dhe Kanada. Cili është shpjegimi juaj për këto?

Hayley Fowler: Bota është tashmë 1.2 gradë më e nxehtë se në kohërat para-industriale. Kjo është mesatarja globale. Temperaturat ekstreme rriten me ritme shumë më të shpejta se temperaturat mesatare globale. Për valën e nxehtësisë në Kanada, organizata Atribuimi i Motit në Botë ka nxjerrë një raport, ku thuhet se ajo është pasojë e ndryshimeve klimatike. Pra, është e sigurt se kjo ngjarje është përkeqësuar për shkak të ngrohjes globale.

Pastaj, edhe përmbytjet, si ato që kemi parë javën e kaluar në Gjermani, janë më intensive, për shkak të atmosferës më të ngrohtë në të cilën jetojmë.

Radio Evropa e Lirë: A mund të parashikohen këto ngjarje në shkallën që ndodhin? Kemi parë që përmbytjet në Gjermani kanë shkaktuar shumë viktima dhe shkatërrime.

Hayley Fowler: Po, përmbytjet në Gjermani kanë qenë shumë mirë të parashikuara nga parashikuesit e motit. Pra, nuk janë shkencëtarët e klimës që ndjekin këtë gjë, por parashikuesit e motit. Ata i kanë parashikuar reshjet ekstreme të shiut në Gjermani që nga e hëna e javës së kaluar. Por – cilado që të ketë qenë arsyeja – paralajmërimet e tyre nuk janë marrë parasysh.

Unë nuk jam e sigurt se ku saktësisht është ndërprerë komunikimi, por reshjet ekstreme të shiut janë parashikuar. Ndoshta paralajmërimet edhe janë dërguar, por njerëzit kanë menduar se nuk do të ketë përmbytje, sepse përmbytje të tilla nuk mbahen mend. Por, ndoshta paralajmërimet edhe nuk janë dërguar. Unë mendoj se duhet një analizë e madhe e kësaj ngjarjeje.

Radio Evropa e Lirë: Këto ngjarje, siç e thatë edhe ju, vijnë në kohën e ndryshimeve klimatike. Por, sa i kanë ndikuar ndryshimet klimatike përmbytjet e fundit në Evropë?

Hayley Fowler
Hayley Fowler

Hayley Fowler: Ndryshimet klimatike i kanë ndikuar këto përmbytje në Evropë, sepse ne po jetojmë në një botë më të nxehtë se në të kaluarën dhe ky fakt i bën ngjarjet e tilla më intensive. Organizata Atribuimi i Motit në Botë do të bëjë analiza për të parë se sa ka ndikuar ngrohja globale në këto përmbytje, por rezultatet do të jenë në dispozicion për rreth një muaj.

Radio Evropa e Lirë: A ka ndikime edhe nga njerëzit? Mendoj në zhvillimet pranë lumenjve, për shembull.

Hayley Fowler: Po, padyshim. Ne po flasim për përmbytje historike. Por, këto vende janë përmbytur edhe para rreth 70 vjetësh, edhe më herët. Popullsia, ndërkohë, është rritur masivisht dhe në ato pjesë të Gjermanisë, që kanë qenë zona të përmbytura, ka pasur shumë ndërtime.

Për t’i përballuar këto lloje ngjarjesh, nuk duhet ndërtuar në zona përmbytjesh, duhet kuptuar më mirë rrezikun e mundshëm për komunitetet dhe duhet pasur sisteme më të zhvilluara të paralajmërimit dhe menaxhimit të emergjencave.

Radio Evropa e Lirë: Sa të përgatitura janë vendet për t’u përballur me motin ekstrem?

Hayley Fowler: Nuk duket sikur jemi shumë mirë të përgatitur. Në Mbretërinë e Bashkuar, disa javë më parë, kishte një raport nga Komiteti për Ndryshimin e Klimës, i cili analizoi shpejtësinë me të cilën Britania e Madhe po përshtatet në trajtimin e ngjarjeve të tilla të motit ekstrem. Ka dalë se hendeku po zgjerohet – rreziqet rriten, ndërsa ne nuk ndërmarrim veprime. Unë dyshoj se kështu është rasti me shumicën e vendeve të botës.

Ne thjesht nuk kemi në dispozicion sisteme të paralajmërimit dhe menaxhimit të këtyre fatkeqësive dhe sigurisht që nuk kemi menduar mjaft mirë në përshtatjen e infrastrukturës.

Radio Evropa e Lirë: A do të shohim më shpesh këtë lloj moti ekstrem?

Hayley Fowler: Puna që unë dhe ekipi im kemi bërë me Zyrën Meteorologjike në Mbretërinë e Bashkuar, për më shumë se një dekadë tani, sugjeron se do të kemi më shumë ngjarje si këto. Do të shohim stuhi shiu shumë më intensive në të ardhmen. Do të shohim stuhi erërash dhe, rrjedhimisht, akumulime më të mëdha të të reshurave. Për këtë arsye, padyshim se edhe rreziku nga përmbytjet do të rritet.

Radio Evropa e Lirë: Atëherë, si duhet t’i përshtatemi këtij moti ekstrem për të zvogëluar rrezikun?

Hayley Fowler: Është e vështirë. Siç e thashë edhe më herët, ne duhet të mendojmë së pari për paralajmërimin e emergjencave dhe menaxhimin. Kur i parashikojmë këto ngjarje dhe e dimë se do të ketë përmbytje të rënda, duhet t’i largojmë njerëzit. Kjo është gjëja e parë që duhet bërë: të shpëtojmë jetë.

Pastaj, duhet të mendojmë për shtëpitë e reja. Nuk duhet të ndërtojmë shtëpi të reja në zona përmbytjesh ose zona që janë në rrezik nga ngjarjet e motit ekstrem. Ndoshta ka edhe disa pjesë, fshatra ose qytete, ku njerëzit nuk duhet të jetojnë më, sepse ato do të përmbyten gjithnjë e më shumë.

Lajmet

Aktori Christian Bale duket thuajse i panjohur rrugëve të Atlantas, teksa po xhiron filmin e ri

Published

on

Një nga yjet më të mëdhenj të Hollywood-it është shfaqur i paidentifikueshëm në xhirimet e filmit të ri biografik me temë sportive por a mund ta dalloni kush është?

Aktori 51-vjeçar është parë i veshur me një xhaketë të zezë prej lëkure, me flokë të lëmuar pas dhe duke mbajtur tre unaza të Super Bowl-it në xhirimet e filmit të tij më të ri, shkruan The Sun.

Ky fitues i çmimit Oscar kishte një pamje ndryshe nga ajo me të cilën jemi mësuar ta shohim si zemërthyes klasik, teksa po xhironte të mërkurën në Atlanta.

Ylli i njohur është fotografuar duke shëtitur në setin e filmit me një shprehje goje të hapur në fytyrë.

Por, a e zbuluat se për cilin aktor bëhet fjalë? As më pak e as më shumë, është ylli i filmit Batman, Christian Bale.

Aktori i famshëm është duke xhiruar skena për filmin e tij të ri të titulluar Madden, ku luan përkrah yllit tjetër amerikan, Nicolas Cage, në një projekt shumë të përfolur të regjisorit David O. Russell. Në rolin e tij, Christian Bale i ngjan shumë personazhit real që portretizon – të ndjerit Al Davis, pronari dhe menaxheri legjendar i ekipit Oakland Raiders. Bale shihej me një pamje të zbehtë dhe me fytyrë të skuqur, karakteristike për Davis.

Ndërkohë, Nicolas Cage është parë në set i veshur me një kostum special që e bënte të dukej më i shëndoshë, me flokë të gjatë, duke interpretuar trajnerin e famshëm të Raiders dhe më pas transmetuesin legjendar të NFL-it, John Madden.

Në film marrin pjesë edhe komediani John Mulaney në rolin e Trip Hawkins, themeluesit të Electronic Arts, si dhe aktorja britanike Sienna Miller, e cila luan Carol Davis, bashkëshorten e Al Davis.

Sipas një deklarate nga Amazon, “Filmi ndjek rrugëtimin e jashtëzakonshëm të Madden – nga partneriteti i suksesshëm në Super Bowl me Al Davis dhe ekipin Raiders, te krijimi i lojës së famshme Madden NFL, e deri tek shndërrimi në një nga zërat më ikonë në historinë e futbollit amerikan”.

Fansat e NFL-it kanë reaguar me habi ndaj transformimit të Christian Bale dhe Nicolas Cage për rolet e tyre.

“Prisni pak, a është kjo e vërtetë?”, shkroi një përdorues. “Ata s’duken aspak si vetja e tyre e vërtetë”, komentoi një tjetër. “Jo, nuk ka mundësi që ky të jetë John Madden!”, shtoi dikush tjetër i habitur.

Filmi Madden është i drejtuar nga David O. Russell, i cili ka qenë i nominuar për çmimin Oscar me filmat si The Fighter dhe Silver Linings Playbook.

Ai gjithashtu ka shkruar skenarin e këtij filmi, i cili është i bazuar në jetën e vërtetë të John Madden – nga koha si trajner i NFL-it, tek karriera si komentator dhe më pas fytyra ikonë e lojërave video Madden NFL të EA Sports.

Madden ndërroi jetë në dhjetor të vitit 2021, në moshën 85-vjeçare. Në film përfshihet edhe jeta e Al Davis – pronarit karizmatik të Raiders, i njohur për moton e tij të famshme: “Fitoni, thjesht fitoni, baby.” Davis ndërroi jetë në tetor të vitit 2011, në moshën 82-vjeçare për shkak të dështimit të zemrës.

Në prill të kaluar, u bë e ditur se roli i Madden do t’i besohej Nicolas Cage, ndërsa më vonë u konfirmua se Christian Bale do të portretizonte Al Davis. /

Continue Reading

Lajmet

Tërnava u uron besimtarëve Kurban Bajramin

Published

on

By

Myftiu i Kosovës, Naim Tërnava, ka uruar besimtarët për Festën e Kurban Bajramit, duke u bërë thirrje për më shumë mirësi mes tyre.

Në urimin e tij tradicional në prag të Festës së Bajramit të Vogël, Tërnava tha se kjo festë është përkujtim i sakrificës të profetit Ibrahim, “i cili ishte i gatshëm të flijonte më të dashurin e tij për hir të Zotit të madhërishëm, e i cili na mësoi se besimi i vërtetë nuk njeh kufi e as frikë nga sprovat, por gjen kuptimin e lartë pikërisht në dorëzimin ndaj vullnetit hyjnor të Zotit”.

Në këtë ditë, zemrat e besimtarëve mbushen me mirënjohje dhe përkushtim, ndërsa duart e tyre shtrihen në ndihmë dhe bujari, ngase kjo festë është një akt që mishëron në frymën e afërsisë me Zotin dhe përgjegjësisë ndaj shoqërisë”, tha ai.

Myftiu Tërnava tha se Kurban Bajrami është festë fetare, por bart edhe mesazhe të thella shoqërore dhe atdhetare.

Festa e Bajramit nuk kufizohet vetëm me adhurim, por ajo kontribuon në forcimin e vlerave që ndërtojnë shoqërinë dhe forcojnë atdheun”, u shpreh ai.

Festa e Kurban Bajramit karakterizohet me therjen e kubanit dhe kryerjen e haxhillëkut.

Sot, kur miliona besimtarë janë në tokën e shenjtë të Mekës dhe ku do ta kalojnë këtë ditë në rrafshnaltën e Arafatit dhe në mesin e tyre gjenden edhe haxhilerët nga Kosova, të cilët janë duke e përjetuar haxhillëkun – udhëtimin e jetës – me lutjet e tyre drejtuar krijuesit për falje gabimesh, shëndet dhe mirëqenie për familjet e tyre, për popullin tonë dhe siguri për vatanin tonë”, tha Tërnava.

Haxhillëku ka nisur më 4 qershor dhe besimtarët myslimanë do të kryejnë rite fetare në Mekë deri më 8 qershor. Këtë vit, më shumë se 1.5 milion pelegrinë po marrin pjesë në ritualin më të rëndësishëm të Islamit./REL/

Continue Reading

Lajmet

​Bajrami: Nuk kemi nevojë që ta përsërisim një proces zgjedhor

Published

on

By

Deputetja e Lidhjes Demokratike të Kosovës, Hykmete Bajrami deklaroi se nuk ka nevojë që të përsëritet sërish një proces zgjedhor. Sipas tij, qëndrimi i LDK-së është që ketë konstituim të institucioneve pas zgjedhjeve të 9 shkurtit, teksa shtoi se bashkimi i dy palë zgjedhjeve do të shkaktonte probleme të mëdha.

Kështu u shpreh deputetetja Bajrami, pas dështimit për herë të 27-të për konstituim të legjislaturës së nëntë të Kuvendit të Kosovës.

Unë mendoj që ne veç sa e kemi kaluar një proces të zgjedhjeve nacionale, në fakt edhe si parti e kemi të njëjtin qëndrim dhe duhet të bëhet konstituimi i institucioneve të dala nga zgjedhjet e 9 shkurtit. Nuk kemi nevojë që ta përsërisim një proces zgjedhor, sepse nuk mund të priten as edhe ndryshime të mëdha. Në ndërkohë ne e dimë të gjithë procesin tejet të ndërlikuar dhe kohën që e ka marrë për numërim të votave nga ana e KQZ-së. Bashkimi i dy palë zgjedhjeve në një periudhë të caktuara do të shkaktonte probleme të mëdha dhe ka shumë mundësi që zgjedhje të tilla mandej edhe të mos pranohen nga ndonjë subjekt”, u shpreh Bajrami.

Deputetja e Lidhjes Demokratike të Kosovës tha se degët e LDK-së në komuna janë në procesin konsulatativ për paraqitjen e kandidaturave për kryetar komunash.

Nuk janë përcaktuar emrat, janë mbajtur takime të përbashkëta me kryesinë dhe kryetarët e degëve, gjithashtu me kryetarin dhe kryetarët e degëve, e kemi ndarë procesin në tri faza. Dhe tani janë komunat, degët e LDK-së në gjitha komunat në Kosovë të cilat janë në fazën e procesit konsultativ, disa prej tyre veç i kanë paraqitur kandidaturat, disa të tjera janë në proces”, shtoi Bajrami.

Continue Reading

Lajmet

Kryeziu-Hyseni: Qëllimi i partive opozitare nuk është zgjidhja por vazhdimi i bllokadës

Published

on

By

Deputetja e Lëvizjes Vetëvendosje, Arbëreshë Kryeziu-Hyseni ka thënë se qëllimi i partive që deri tani ishin në opozitë nuk është formimi i institucioneve të reja pas zgjedhjeve të 9 shkurtit, mirëpo vazhdimi i bllokadës dhe krizës politike.

Pas dështimit të sotëm të seancës konstituive të Kuvendit për herë të 27-të, ajo tha se këto parti parlamentare qëllimshëm nuk po marrin pjesë në votim për formimin e komisionit verifikues për zgjedhjen në mënyrë të fshehur të kryeparlamentarit.

Qëllimi i partive opozitare nuk është zgjidhja por vazhdimi i bllokadës që ata vet e kanë krijuar qysh në fillim të sagës së këtyre seancave të vazhdueshme. Fillmimisht kanë refuzuar komisionin për verifikimin e mandateve dhe më pastaj duke refuzuar të marrin pjesë në votim për komisionin verifikues për votim të fshehtë të kryeparlamentarit”, tha ajo.

Madje, Kryeziu-Hyseni para gazetarëve tha se në procesin e zgjedhjes së nënkryetarëve ata nuk do të votojnë për asnjë deputetë të LDK-së, kurse për ata të PDK-së tha se votojnë vetëm Nait Hasanin dhe Sala Jasharin.

Është qëndrim i joni që nuk do të votojmë asnjë emër tjetër nga radhët e PDK-së përveç Nait Hasanit dhe Sala Jasharit. Ndërkohë që edhe ne kemi vendosur reciprocitet ndaj LDK-së dhe nuk pranojmë asnjë propozim nga ana e tyre. Nëse duam që të hyjmë në ciklin e dëshirave dhe të shndërrojmë Kuvendin në vend të dëshirave, e jo në vend të numrave atëherë le të vendosim këso lloj kriteresh”, tha ajo./KosovaPress/

Continue Reading

Të kërkuara