Lajmet

Bisedimet për Qipron: Fronte të ashpërsuara

Publikuar

Në bisedimet e reja për Qipron në Gjenevë, OKB kërkon një zgjidhje të qëndrueshme për ishullin e ndarë. Por konfliktet mes Athinës dhe Ankarasë nuk e bëjnë të mundur kompromisin.

Janis Joanu rrallë i vë fre gojës. 59 vjeçari qipriot grek është sipërmarrës në Nikozia, kryeqytetin qipriot të ndarë. Nofka e tij është “Strovolitotis”, sipas emrit të lagjes, nga vjen. Në blogun me të njëjtin emër ai shkruan për gjithçka që është e rëndësishme për të, edhe për vendlindjen e tij Qipron dhe koklavitjen e situatës politike aty.

Joanu dëshiron që ishulli i ndarë për 47 vjet të bëhet sërish një shtet i bashkuar i grekëve qipriotë dhe turqve qipriotë, një shtet që njeh ekzistencën dhe nevojat e të dyja palëve, por kjo nuk u pëlqen shumë bashkëkombasve të tij. Në faqen e Facebook-ut nacionalistët qipriotë grekë e quajnë atë “mik të turqve”. Blogeri nuk ka mirëkuptim për këtë. “Duhet që gjithçka të shtrohet mbi tryezë. Kemi nevojë për një kuadër që përmban zgjidhje për të dy popujt.”

Në qendër të pjesës greke të ishullit bëhet e qartë situata politike. Në sheshe valëviten flamurët blu e të bardhë me rastin e 200-vjetorit të revolucionit grek kundër Perandorisë Osmane. Pas gardhit me gjemba që ndan qytetin ndodhet pjesa veriore e Nikozisë, kryeqyteti i pjesës turke. Aty valëviten flamuj të kuq me gjysmëhënën turke.

Plagët e historisë

Konfliktet mes dy popujve filluan në vitin 1963, tre vjet pas pavarësimit nga Britania e Madhe. Arsyeja: Presidenti i atëhershëm donte me referendum të zbuste ndikimin e qipriotëve turq në qeveri. 11 vite më vonë, më 20 korrik 1974 zbarkuan trupat turke në pjesën veriore të ishullit. Kësaj i parapriu një puç i gardës ushtarake të Qipros, që atëherë mbështetej nga junta ushtarake që sundonte në Athinë. Qëllimi: bashkimi i Qipros me Greqinë.

Megjithëse puçi dështoi, trupat turke nuk u larguan, por e vazhduan pushtimin. Pasuan masakra dhe gjakderdhje nga të dyja palët. Rreth 200.000 vetë u detyruan të largohen nga vendlindja. Rreth 1500 qipriotë grekë deri më sot konsiderohen të humbur, 200 qipriotë turq u vranë nga trupat paramilitariste të palës greke.

Ndarje për pesë dekada

Trupat turke në ishull, 20 korrik 1974

Që nga viti 1974 vija e demarkacionit ndan ishullin në jugun grek, Republika e Qipros e njohur në shkallë ndërkombëtare, anëtare e BE nga viti 2004, dhe “Republika Turke e Qipros Veriore”, që njihet vetëm nga Ankaraja. Në mes ndodhen trupat e paqes së Kombeve të Bashkuara, që janë stacionuar për të ndalur shkallëzimin ushtarak.

Më 23 Prill 2003 administrata turke ndryshoi rregulloret e udhëtimit. Që atëherë “vija e gjelbër” është e kalueshme dhe lidhjet mes banorëve u intensifikuan. Afrimi filloi, por ardhja e Coronës bëri që të mbyllen sërish kufijtë.

OKB kërkon zgjidhje

Tani Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guterres ka ftuar nga 27-29 Prill 2021 palët në një takim në Gjenevë. Ai kërkon të vlerësojë situatën, dhe nëse ka një bazë për një zgjidhje. Më parë këto përpjekje i bëri Kofi Annan. Me objektiv final një republikë federale me autonomi të gjerë për të dyja palët dhe një qeveri të përbashkët. Në një referendum pala turke e miratoi këtë plan, por ajo greke e refuzoi. Arsyeja: prezenca ushtarake turke. Annan donte ta reduktonte atë nga 40.000 në 6000 ushtarë. Por për shumë grekë qipriotë kjo nuk mjaftoi, sepse Turqia do të ruante rolin e saj si fuqi garatuese. Nga viti 2014-2017 u zhvilluan bisedime pa rezultat.

Pjesa turke e ishullit ndodhet nën ndikimin e Ankarasë

Një apo dy shtete?

“Ne duam të gjejmë një rrugë, ku të dy popujt të ndjehen të sigurtë, pa fuqi garantuese, pa trupa pushtuese, dhe sidomos pa varësinë nga palë të treta”, deklaroi presidenti grek i Qipros, Nikos Anastasiades para udhëtimit në Zvicër. Ai i mbetet besnik qëndrimit të tij për një shtet të bashkuar qipriot me dy shtete federale. Kurse për presidentin qipriot turk të veriut, Ersin Tatar të zgjedhur në tetor të vitit të kaluar kjo nuk shtrohet më si alternativë. Ai shkon në Gjenevë për të propozuar “vizionin e tij të ri për dy shtete sovrane që jetojnë krah njëra-tjetrës”. Këtë pozicion e kishte përforcuar më parë edhe ministri i Jashtëm turk, Mevlüt Çavuşoğlu.

Presidenti i pjesës greke të Qipros, Nikos Anastasiades

Megjithë hendekun e pakapërcyeshëm në dukje mes palëve, OKB dhe Sekretari i Përgjithshëm, Guterres duken të vendosur për të penguar dështimin. Sepse tek Qiproja nuk bëhet fjalë vetëm për një ishull. Në rajonin lindor të Mesdheut gjendja është kritike prej muajsh. Vitin e kaluar, Mevlüt Çavuşoğlu e kërcënoi Greqinë me “Casus Belli” nëse Athina do ta zgjeronte me 12 milje zonën e saj të territoriale të ishujve grekë para brigjeve turke duke shkatërruar kështu pretendimet turke për rezervat e gazit në Mesdheun lindor. Para brigjeve qipriote mendohet se ka rezerva të mëdha gazi, që Greqia, Izraeli dhe Qiproja i pretendojnë për vete.

Presidenti i Qipros Veriore, Ersin Tatar

Konflikte mes Athinës dhe Ankarasë

Kësaj i shtohet edhe kursi antieuropian i presidentit Erdogan. Më parë çështja e Qipros ishte një mjet presioni kundër Turqisë, në negociatat e dikurshme të anëtarësimit mes Turqisë dhe BE-së. Por Turqia ka kohë që është larguar nga ideja e një anëtarësimi në BE. Frontet tani nuk janë aq të ashpërsuara mes Nikozisë Veriore dhe Jugore se sa mes Athinës dhe Ankarasë.

Alxandros Sarris nuk sheh shumë shpresa për një zgjidhje në Gjenevë. “Për mua do të ishte sukses, nëse palët në fund nuk do të ndahen me grindje”, thotë Sarris, i lindur në Greqi, sot Profesor për të Drejtën Ndërkombëtare në Universitetin e Roterdamit. Ai e bën të qartë. “Ishulli është territori i vetëm në BE nën pushtim ilegal dhe ushtarak. Kjo nuk është çështje e mospajtimeve bilaterale, por e negociatave mes Bashkimit Europian dhe Turqisë.”

Alexandros Sarris

Ankarasë për momentin i mungon mbështetja ndërkombëtare. SHBA u pozicionuan kundër Erdoganit, kurse tek Moska mungon besimi. Në një kohë që kthesa për çështjen e Qipros mund ta ndihmonte Turqinë. “Një zgjidhje e kësaj grindjeje mund të hapë rrugë për marrëdhënie më të mira mes Ankarasë dhe Brukselit.”

Lajmet

Më 25 shtator mbahet seanca fillestare për sulmin terrorist në Banjskë

Publikuar

nga

Më 25 shtator të këtij viti do të nis gjykimi ndaj 45 të akuzuarve për sulmin terrorist të 24 shtatorit 2023 në Banjskë të Zveçanit. Këtë e ka bërë të ditu Gjykata Themelore e Prishtinës përmes një përgjigje me shkrim.

“Referuar kërkesës tuaj për informata, ju njoftojmë se seanca fillestare në këtë çështje penale është caktuar të mbahet me datë 25 shtator 2024, në ora 09:30. Gjyqtar i çështjes është Arben Hoti, gjyqtar në Departamentin Special të Gjykatës Themelore në Prishtinë”, thuhet në përgjigjen e kësaj gjykate për “Betimi për Drejtësi”

Ndryshe, Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës (PSRK)  më 11 shtator ka ngritur aktakuzë kundër Milan Radoiçiqit dhe 44 personave të tjerë për sulmin terrorist të 24 shtatorit 2023 në Banjskë të Zveçanit. Të akuzuarit ngarkohen se përmes përdorimit të dhunës me armatim të rëndë, tentuan ta shkëpusin pjesën veriore të territorit të Republikës së Kosovës e t’ia bashkojnë Republikës së Serbisë, me ç’rast si rezultat i dhunës së përdorur ka mbetur i vdekur zyrtari policor Afrim Bunjaku e u rrezikua jeta e zyrtarëve tjerë policorë dhe popullatës civile.

Kurse, kreu i këtij grupit terrorist të strukturuar, Milan Radoiçiq ngarkohet se nga viti 2017 e deri më 24 shtator 2023 ka siguruar të ardhura në mënyrë të tërthortë, e këto para i ka konvertuar në pasuri të paluajtshme dhe të luajtshme, ku një pjesë të pasurive të paluajtshme e ka transferuar dhe tek personat e tretë, me qëllim të fshehjes ose maskimit të burimit të pasurisë.

45 të akuzuarit ngarkohen për veprat penale “Kryerja e veprës terroriste”, “Veprat e rënda kundër rendit kushtetues dhe sigurisë së Republikës së Kosovës”, “Lehtësimi dhe financimi në kryerjen e terrorizmit” si dhe “Shpërarja e parave”.

Vazhdo të lexosh

Bota

Të paktën 500 emigrantë u shpëtuan pranë ishujve Kanarie

Publikuar

nga

Anijet spanjolle të shpëtimit detar kanë intervenuar gjatë natës duke shpëtuar rreth 500 emigrantë nga Afrika pranë Ishujve Kanarie. Ky operacion shpëtimi është një prej atyre që tregon rritjen e vazhdueshme të numrit të migrantëve që përpiqen të arrijnë në këtë arkipelag, i cili ndodhet në brigjet perëndimore të Afrikës.

Më shumë se 300 nga këta njerëz u morën në bordin e anijes së kërkim-shpëtimit, Guardamar Calliope, e cila i dërgoi ata në qytetin port të La Restinga, në skajin jugor të ishullit El Hierro. Shërbimi i shpëtimit detar të Spanjës ka raportuar se operacioni ka përfshirë gjithashtu katër varka të tjera, të cilat shpëtuan emigrantë të mbetur dhe i transferuan ata në ishujt e tjerë të Kanarive, si La Gomera dhe Lanzarote.

Ditët e fundit, fluksi i emigrantëve ka vazhduar të rritet, me qindra individë që arrijnë në ishuj me varka të vogla prej druri, shpesh të mbingarkuara. Kjo situatë tregon sfidat e vazhdueshme që emigrantët përballen në përpjekjet e tyre për të gjetur një jetë më të mirë, duke kaluar përmes ujërave të rrezikshme të Oqeanit Atlantik.

Sipas Komisionerit të Lartë të Kombeve të Bashkuara për Refugjatët (UNHCR), pothuajse 27,000 migrantë janë numëruar që kanë mbërritur në Ishujt Kanarie nga Afrika midis janarit dhe mesit të shtatorit të këtij viti. Kjo tregon një rritje të ndjeshme të numrit të atyre që e bëjnë këtë udhëtim të rrezikshëm, në kërkim të sigurisë dhe mundësive më të mira për jetesën.

Ky incident i fundit nxjerr në pah nevojën për një përgjigje më të fortë ndërkombëtare për të adresuar krizat e emigracionit dhe për të mbështetur ata që janë të detyruar të ikin nga vendet e tyre për shkak të luftës, varfërisë dhe pasigurisë. Shpëtimi i këtyre njerëzve është një hap i rëndësishëm, por sfidat e mëdha vazhdojnë të ekzistojnë përpara tyre./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Bota

Irani thërret të dërguarin afgan për ‘mosrespektim’ të himnit

Publikuar

nga

Irani ka thirrur ushtruesin e detyrës së kreut të ambasadës së Afganistanit, pas një incidenti të ndodhur në një konferencë për unitetin islamik në Teheran, ku një zyrtar afgan u akuzua për “mosrespektim” të himnit kombëtar të Republikës Islamike. Ky veprim vjen pas një ngjarjeje të ngjashme që ndodhi në Pakistan, duke theksuar tensionet diplomatike në rajonin e Lindjes së Mesme.

Ministria e Jashtme iraniane e quajti veprimin e zyrtarit afgan si “jokonvencional dhe të papranueshëm,” duke ngritur një “protestë të fortë” ndaj tij. Pjesëmarrësi nga Kabul mbeti ulur gjatë luajtjes së himnit kombëtar të Iranit, një veprim që u konsiderua si një shkelje e rregullave diplomatike.

Pas incidentit, ai kërkoi falje, duke shpjeguar se ulja e tij ishte e lidhur me ndalimin e muzikës nga talebanët, të cilët kanë shpallur rregulla të rrepta në lidhje me kulturën dhe artin. “Ne e kuptojmë rëndësinë e himneve kombëtare, por ky është një zakon i yni,” deklaroi ai në një video postuar pas ngjarjes.

Ministria e Jashtme iraniane theksoi se, përveç domosdoshmërisë që mysafirët të respektojnë simbolet e vendit pritës, respektimi i himnit kombëtar është një sjellje e njohur ndërkombëtarisht.

Një ngjarje e ngjashme ndodhi në Pakistan, ku të ngarkuarit me punë të Afganistanit u thirrën për mosrespektimin e himnit kombëtar nga një konsull afgan gjatë një ceremonie në Peshawar. Zyrtarët pakistanezë thanë se zyrtarët afganë nuk qëndruan në këmbë për shkak të muzikës së himnit, duke sqaruar se nuk kishin për qëllim të ofendonin.

Irani, i cili ndan një kufi prej 900 kilometrash me Afganistanin, nuk e ka njohur zyrtarisht qeverinë e talebanëve që nga rikthimi i tyre në pushtet në gusht 2021. Kjo situatë ka ndikuar në marrëdhëniet mes dy vendeve, duke shtuar tensionet dhe kompleksitetet diplomatike në rajon./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Lajmet

Pesë gra e akuzojnë biznesmenin egjiptian Mohamed Al-Fayed për përdhunim

Publikuar

nga

Më shumë se 20 gra, të gjitha ish-punonjëse të Mohamed Al-Fayedit, i thanë BBC-së se u përdhunuan nga biznesmeni i njohur egjiptian dhe ish-pronar i Harrods, ndërsa akuzuan dyqanin e famshëm luksoz për mbulimin e tij.

Avokatët që përfaqësojnë gratë – pesë prej të cilave pretendojnë se janë përdhunuar dhe 16 që dyshohet se janë abuzuar seksualisht nga Al-Fayed, thanë se çështja është e ngjashme me krimet e shkelësve seksualë sikurse personazhe të njohura, si Jimmy Savile, Jeffrey Epstein. dhe Harvey Weinstein.

Në një konferencë shtypi në Londër të premten, pas dokumentarit të BBC-së “Al-Fayed: Predator At Harrods”, avokatët e përshkruan Al-Fayed, i cili vdiq vitin e kaluar në moshën 94-vjeçare, si një “përbindësh” që abuzonte të rinjtë. gra dhe vajza që punonin në dyqan gjatë pronësisë së tij 25-vjeçare.

“Ky rast kombinon disa nga elementët më të tmerrshëm të rasteve që përfshijnë Jimmy Savile, Jeffrey Epstein dhe Harvey Weinstein”, tha avokati kryesor Dean Armstrong. “Savile sepse në këtë rast, si në atë rast, institucioni, ne themi, dinte për sjellje”./UBTNews/

Vazhdo të lexosh

Të kërkuara