Lajmet

Bisedimet për Qipron: Fronte të ashpërsuara

Published

on

Në bisedimet e reja për Qipron në Gjenevë, OKB kërkon një zgjidhje të qëndrueshme për ishullin e ndarë. Por konfliktet mes Athinës dhe Ankarasë nuk e bëjnë të mundur kompromisin.

Janis Joanu rrallë i vë fre gojës. 59 vjeçari qipriot grek është sipërmarrës në Nikozia, kryeqytetin qipriot të ndarë. Nofka e tij është “Strovolitotis”, sipas emrit të lagjes, nga vjen. Në blogun me të njëjtin emër ai shkruan për gjithçka që është e rëndësishme për të, edhe për vendlindjen e tij Qipron dhe koklavitjen e situatës politike aty.

Joanu dëshiron që ishulli i ndarë për 47 vjet të bëhet sërish një shtet i bashkuar i grekëve qipriotë dhe turqve qipriotë, një shtet që njeh ekzistencën dhe nevojat e të dyja palëve, por kjo nuk u pëlqen shumë bashkëkombasve të tij. Në faqen e Facebook-ut nacionalistët qipriotë grekë e quajnë atë “mik të turqve”. Blogeri nuk ka mirëkuptim për këtë. “Duhet që gjithçka të shtrohet mbi tryezë. Kemi nevojë për një kuadër që përmban zgjidhje për të dy popujt.”

Në qendër të pjesës greke të ishullit bëhet e qartë situata politike. Në sheshe valëviten flamurët blu e të bardhë me rastin e 200-vjetorit të revolucionit grek kundër Perandorisë Osmane. Pas gardhit me gjemba që ndan qytetin ndodhet pjesa veriore e Nikozisë, kryeqyteti i pjesës turke. Aty valëviten flamuj të kuq me gjysmëhënën turke.

Plagët e historisë

Konfliktet mes dy popujve filluan në vitin 1963, tre vjet pas pavarësimit nga Britania e Madhe. Arsyeja: Presidenti i atëhershëm donte me referendum të zbuste ndikimin e qipriotëve turq në qeveri. 11 vite më vonë, më 20 korrik 1974 zbarkuan trupat turke në pjesën veriore të ishullit. Kësaj i parapriu një puç i gardës ushtarake të Qipros, që atëherë mbështetej nga junta ushtarake që sundonte në Athinë. Qëllimi: bashkimi i Qipros me Greqinë.

Megjithëse puçi dështoi, trupat turke nuk u larguan, por e vazhduan pushtimin. Pasuan masakra dhe gjakderdhje nga të dyja palët. Rreth 200.000 vetë u detyruan të largohen nga vendlindja. Rreth 1500 qipriotë grekë deri më sot konsiderohen të humbur, 200 qipriotë turq u vranë nga trupat paramilitariste të palës greke.

Ndarje për pesë dekada

Trupat turke në ishull, 20 korrik 1974

Që nga viti 1974 vija e demarkacionit ndan ishullin në jugun grek, Republika e Qipros e njohur në shkallë ndërkombëtare, anëtare e BE nga viti 2004, dhe “Republika Turke e Qipros Veriore”, që njihet vetëm nga Ankaraja. Në mes ndodhen trupat e paqes së Kombeve të Bashkuara, që janë stacionuar për të ndalur shkallëzimin ushtarak.

Më 23 Prill 2003 administrata turke ndryshoi rregulloret e udhëtimit. Që atëherë “vija e gjelbër” është e kalueshme dhe lidhjet mes banorëve u intensifikuan. Afrimi filloi, por ardhja e Coronës bëri që të mbyllen sërish kufijtë.

OKB kërkon zgjidhje

Tani Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guterres ka ftuar nga 27-29 Prill 2021 palët në një takim në Gjenevë. Ai kërkon të vlerësojë situatën, dhe nëse ka një bazë për një zgjidhje. Më parë këto përpjekje i bëri Kofi Annan. Me objektiv final një republikë federale me autonomi të gjerë për të dyja palët dhe një qeveri të përbashkët. Në një referendum pala turke e miratoi këtë plan, por ajo greke e refuzoi. Arsyeja: prezenca ushtarake turke. Annan donte ta reduktonte atë nga 40.000 në 6000 ushtarë. Por për shumë grekë qipriotë kjo nuk mjaftoi, sepse Turqia do të ruante rolin e saj si fuqi garatuese. Nga viti 2014-2017 u zhvilluan bisedime pa rezultat.

Pjesa turke e ishullit ndodhet nën ndikimin e Ankarasë

Një apo dy shtete?

“Ne duam të gjejmë një rrugë, ku të dy popujt të ndjehen të sigurtë, pa fuqi garantuese, pa trupa pushtuese, dhe sidomos pa varësinë nga palë të treta”, deklaroi presidenti grek i Qipros, Nikos Anastasiades para udhëtimit në Zvicër. Ai i mbetet besnik qëndrimit të tij për një shtet të bashkuar qipriot me dy shtete federale. Kurse për presidentin qipriot turk të veriut, Ersin Tatar të zgjedhur në tetor të vitit të kaluar kjo nuk shtrohet më si alternativë. Ai shkon në Gjenevë për të propozuar “vizionin e tij të ri për dy shtete sovrane që jetojnë krah njëra-tjetrës”. Këtë pozicion e kishte përforcuar më parë edhe ministri i Jashtëm turk, Mevlüt Çavuşoğlu.

Presidenti i pjesës greke të Qipros, Nikos Anastasiades

Megjithë hendekun e pakapërcyeshëm në dukje mes palëve, OKB dhe Sekretari i Përgjithshëm, Guterres duken të vendosur për të penguar dështimin. Sepse tek Qiproja nuk bëhet fjalë vetëm për një ishull. Në rajonin lindor të Mesdheut gjendja është kritike prej muajsh. Vitin e kaluar, Mevlüt Çavuşoğlu e kërcënoi Greqinë me “Casus Belli” nëse Athina do ta zgjeronte me 12 milje zonën e saj të territoriale të ishujve grekë para brigjeve turke duke shkatërruar kështu pretendimet turke për rezervat e gazit në Mesdheun lindor. Para brigjeve qipriote mendohet se ka rezerva të mëdha gazi, që Greqia, Izraeli dhe Qiproja i pretendojnë për vete.

Presidenti i Qipros Veriore, Ersin Tatar

Konflikte mes Athinës dhe Ankarasë

Kësaj i shtohet edhe kursi antieuropian i presidentit Erdogan. Më parë çështja e Qipros ishte një mjet presioni kundër Turqisë, në negociatat e dikurshme të anëtarësimit mes Turqisë dhe BE-së. Por Turqia ka kohë që është larguar nga ideja e një anëtarësimi në BE. Frontet tani nuk janë aq të ashpërsuara mes Nikozisë Veriore dhe Jugore se sa mes Athinës dhe Ankarasë.

Alxandros Sarris nuk sheh shumë shpresa për një zgjidhje në Gjenevë. “Për mua do të ishte sukses, nëse palët në fund nuk do të ndahen me grindje”, thotë Sarris, i lindur në Greqi, sot Profesor për të Drejtën Ndërkombëtare në Universitetin e Roterdamit. Ai e bën të qartë. “Ishulli është territori i vetëm në BE nën pushtim ilegal dhe ushtarak. Kjo nuk është çështje e mospajtimeve bilaterale, por e negociatave mes Bashkimit Europian dhe Turqisë.”

Alexandros Sarris

Ankarasë për momentin i mungon mbështetja ndërkombëtare. SHBA u pozicionuan kundër Erdoganit, kurse tek Moska mungon besimi. Në një kohë që kthesa për çështjen e Qipros mund ta ndihmonte Turqinë. “Një zgjidhje e kësaj grindjeje mund të hapë rrugë për marrëdhënie më të mira mes Ankarasë dhe Brukselit.”

Lajmet

​Regjistrimi i diasporës, KQZ ende pa vendim për shtyrjen e afatit

Published

on

By

Ka dështuar mbledhja e sotme e KQZ-së për shkak të mungesës së kuorumit. Në mbledhje munguan anëtarët nga radhët e PDK-së, LDK-së dhe AAK-së. Në rend të ditës për shqyrtim mes tjerash ishte njoftimi për afatin e aplikimit për regjistrim të votuesve jashtë Kosovës.

Kjo pikë sipas anëtarit të KQZ-së nga radhët e LVV-së, Alban Krasniqi ishte arsyeja e mungesës së këtyre anëtarëve në mbledhjen e sotme.

Sipas tij, opozitarët janë kundër shtyrjes deri më 29 dhjetor të afatit për regjistrim të mërgatës për zgjedhjet e 9 shkurtit.

Duke argumentuar nevojën e shtyrjes së afatit, ai tha se deri tani mbi 92 mijë qytetarë nga mërgata mund të konsiderohen votues jashtë vendit, ndërsa trendi është në rritje, andaj kërkoi të gjenden forma të tjera për shtyrjen e afatit.

“Sot është çështja krejt tjetër, ka të bëjë me një rekomandim që sekretariati ka sjell mbi mundësitë e shtyrjes së afatit për aplikim për regjistrim të mërgatës, i cili përfundon sot në ora 00:00. Duke parë trendin, i cili është në rritje i aplikimeve dhe me qëllim të mundësimit të qytetarëve tanë që jetojnë jashtë vendit që të aplikojnë është shqyrtuar mundësia e shtyrjes së këtij afati. Sekretariati ka ardhur me një raport dhe ai në tërësi e jep rekomandimin që ky afat mund të shtyhet edhe pse prek disa aspekte organizative. Mendoj se mungesa e kolegëve këtu, PDK, LDK dhe AAK lidhet me këtë çështje. Ata edhe më herët e kanë shfaqur kundërshtimin e tyre për çfarëdo lloj shtyrje të afateve apo veprimeve që KQZ-ja do t’i merrte për përfshirjen e mërgatës në zgjedhje…Ata nuk janë të gatshëm që të vijnë dhe KQZ-ja të merr vendim. Mungesa e tyre është përpjekje për të pamundësuar shtyrjen e afatit”, tha ai.

Por kjo u refuzua nga kryetari i KQZ-së, Kreshnik Radoniqi, i cili në mungesë të kuorumit u largua nga salla e mbledhjeve.

Paraprakisht, ai tha se mungesa e anëtarëve nga opozita nuk lidhet me vendimin e PZAP-it për certifikimin e Listës Serbe. Sipas tij, pasi ai vendim të bëhet i plotfuqishëm dhe të kalojnë afatet kohore të ankesave KQZ-ja do të ketë vendimmarrje.

“Mund të konstatoj se nuk kemi kuorum për të mbajtur këtë mbledhje. Tre nga anëtarët e KQZ-së kanë njoftuar se nuk do të marrin pjesë në mbledhje për shkak të disa obligimeve të tjera, ndërsa pjesa tjetër nuk kanë dhënë ndonjë njoftim… Lidhur me vendimin e PZAP-it, duhet të kalojë afati për ankesë dhe prapë do ta trajtojmë në KQZ sapo të bëhet i plotfuqishëm ai vendim…10:36 Në mungesë të kuorumit, takimi nuk mbahet dhe unë me kaq po e përfundoj”, theksoi ai.

Anëtari tjetër i LVV-së në KQZ, Sami Kurteshi, ka komentuar vendimin e Panelit Zgjedhor për Ankesa dhe parashtresa, (PZAP) për certifikimin e Listës Serbe, duke thënë se një gjë e tillë është gabim, pasi dëshmitë tregojnë se kjo parti është strofull e terrorizmit shovinist serb në Kosovë.

“Janë disa aspekte formale që i ka trajtuar PZAP sipas parimit në letër gjithçka në rregull. Ne e kemi shumë dëshmi dhe fakte për involvimin e Listës Serbe dhe të anëtarëve të saj në veprimet të dhunshme terroriste kundër Republikës së Kosovës, policisë, institucioneve, KFOR-it dhe gazetarëve, si dhe vetë kundër KQZ-së. Zyrat e KQZ-së, ne i kemi pasur katër bashkëpunëtorë, ata kanë dhënë dorëheqje me kërkesë dhe urdhër të Listës Serbe, i kanë mbyllur zyrat dhe kanë shkatërruar dokumentet dhe kanë vendosur eksploziv në zyre. Këtë e kanë bërë me urdhër të Listës Serbe. Nënkryetari i atëhershëm të Listës Serbe, Radoiçiq e ka udhëhequr sulmin terrorist në Banjskë vitin e kaluar. Ai sot është i lirë. Ne nuk kemi deri sot asnjë rast të vetëm kur ky subjekt politik ka dënuar sulmet e dhunshme terroriste në Kosovë. Atë trashëgimi e bart pa e prekur edhe sot. Prandaj ne konsiderojmë se Lista Serbe është strofull i terrorizmit shovinist serb në Kosovë”, deklaroi Kurteshi.

PZAP dje ka aprovuar ankesën e Listës Serbe dhe ka hedhur poshtë vendimin e KQZ-së, e cila kishte vendosur që këtë parti të mos e certifikonte për zgjedhjet e 9 shkurtit.

Continue Reading

Lajmet

​LVV-ja nuk do të ankohet për vendimin e PZAP-së për certifikimin e Listës Serbe

Published

on

By

Anëtarët e Lëvizjes Vetëvendosje në Komisionin Qendror Zgjedhor (KQZ), nuk do të ankohen në Gjykatën Supreme për vendimin e Panelit Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa (PZAP), ku aprovohet ankesa e Listës Serbe dhe hidhet poshtë vendimi i KQZ-së e cila kishte vendosur që këtë subjekt të mos e certifikojë për zgjedhjet e 9 shkurtit.

Anëtari i LVV-së në KQZ, Sami Kurteshi thotë se nuk do të ankohen në Gjykatë Supreme, pasi mendojnë se do të jetë vendimi i njëjtë sikurse i PZAP-së.

Sipas tij, vendimi i PZAP-së të mërkurën, ishte “shumë formal pasi ai merr për bazë vetëm parimin se me letra është gjithçka në rregull” për pjesëmarrjen e Listës Serbe në zgjedhjet e 9 shkurtit.

“Ne, dy kolegët që përfaqësojmë Lëvizjen Vetëvendosje në KQZ, kemi vendosur që mos të ankohemi si persona me interes juridik në këtë rast, pasi kemi votuar kundër. Ne mendojmë se edhe një vendim i Gjykatës Supreme do të jetë po kaq formal sikur ky i PZAP-së. Ne kemi parë vendimin e kemi lexuar dhe ai ka marrë parasysh vetëm disa aspekte formale, në kuptimin që njihet në Kosovë që me letra jemi gjithçka jemi në rregull”, thekson Kurteshi.

Ai vazhdon të insistojë se ka dëshmi dhe fakte të bollshme se Lista Serbe është” strofull e terrorizmit serb në Kosovë”, andaj, thotë ai, nuk duhet të certifikohet për zgjedhjet e 9 shkurtit.

“Bindja dhe qëndrimi jonë mbështetet në shumë dëshmi dhe fakte. Argumenti jonë është se ky subjekt politik nuk duhet të certifikohet për zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit. Ai përbën strofull të terrorizmit serb në Kosovë”, shton ai.

Përkitazi me këtë, Kurteshi deklaron se sërish kur KQZ-ja të shqyrtojë certifikimin e Listës Serbe, do të votojnë kundër.

“Ne nuk kemi asnjë arsye të vetme që të ndryshojmë qëndrimin tonë në raport me certifikimin e këtij subjekti politik. Ne jemi kundër certifikimit të këtij subjekti politik për të gjitha faktet që i kemi përmendur…Ne do të votojmë kundër, se si votojnë anëtarët e tjerë të KQZ-së është çështje e tyre dhe qëndrim i tyre dhe ne nuk përzihemi aty”, thekson Kurteshi.

Kryetari i partisë më të madhe të serbëve në Kosovë, Zllatan Ellek, në prezantimin e kandidatëve për deputetë i është referuar Kosovës si “Kosova dhe Metohija”.

Kjo u bë shkak që dy anëtarë të KQZ, nga partia në pushtet – Sami Kurteshi dhe Albin Krasniqi, të kundërshtojnë certifikimin e këtij subjekti në mbledhjen e 23 dhjetorit.

Pas ankesës së këtij subjekti politik në PZAP, kjo e fundit të mërkurën aprovoi ankesën e saj dhe urdhëroi KQZ-në të certifikojë Listën Serbe.

Sipas arsyetimit të PZAP-së, Lista Serbe me aplikimin e saj për të marrë pjesë në zgjedhjet e 9 shkurtit ka plotësuar të gjitha kriteret ligjore të kërkuara.

Sipas afateve ligjore, pas përfundimit të afatit për ankesa prej 48 orëve dhe nëse s’ka të tilla, vendimi i PZAP-së bëhet i plotfuqishëm dhe vendimmarrja i kthehet sërish KQZ-së.

Moscertifikimi i Listës Serbe ishte kritikuar edhe nga vendet e QUINT-it.

Continue Reading

Lajmet

​Kryqëzimi në Novi Sad u bllokua për dy orë, studentët: “Shihemi të hënën”

Published

on

By

Studentët e Novi Sadit kanë vazhduar edhe sot protestën, edhe pse seanca e Kuvendit komunal, në të cilën donin të merrnin pjesë, u shty për herë të dytë.

Studentët u mblodhën në orën 10:00 dhe bllokuan kryqëzimin e bulevardit Car Lazar dhe Bulevardin e Çlirimit nga ora 10:20 deri 11:52.

Më pas, në orën 11:52 u mbajtën 15-minuta heshtjeje për viktimat nga rrëzimi i çatisë së hekurudhës më 1 nëntor. Ata njoftuan se të hënën do të jenë para ndërtesës së Kuvendit të Novi Sadit dhe do të kërkojnë të marrin pjesë në seancën komunale. Siç thonë ata, kërkesa e tyre për këtë tashmë është refuzuar dy herë.

Edhe në qytetet tjera të Serbisë, si çdo ditë, është mbajtur aksioni përkujtimor “15 minuta heshtjeje për 15 viktimat e aksidentit në Novi Sad”.

Studentët e Fakultetit Juridik në Beograd, një ditë më parë mbajtën një shëtitje proteste drejt Prokurorisë së Lartë Publike, ku në mënyrë simbolike i dorëzuan 1000 letra identike prokurores publike Zagorka Dolovac me mesazhin “të fillojë të bëjë punën e saj”. Në shëtitjen e protestës iu bashkuan studentë të fakulteteve të tjera.

Continue Reading

Lajmet

Shkarkimi i Agron Bekës nga Kuvendi, ky është vendimi i Kushtetueses

Published

on

By

Gjykata Kushtetuese ka vendosur të enjten se vendimi i 15 dhjetorit të vitit 2023 i Kuvendit të Kosovës për shkarkimin e anëtarit joprokuror të Këshillit Prokurorial, Agron Bekës, nuk është në kundërshtim me kompetencat e parlamentit.

Në njoftimin e Kushtetueses thuhet se aktgjykimi sqaron që Beka ishte shkarkuar nga Kuvendi bazuar në rekomandimin e Komisionit për Legjislacion, në të cilin ishin listuar arsyet për ushtrimin e funksionit të tij.

Në vendim duhet se “Vendimi është në përputhje me kompetencat e Kuvendit dhe në bazë të Ligjit të Këshillit Prokurorial”.

“Në rrethana të tilla, në të cilat, Kuvendi ka ushtruar rolin e tij ndërlidhur me anëtarët jo-prokurorë të Këshillit Prokurorial, dhe ka shkarkuar një anëtarë jo-prokuror bazuar në procedurën dhe bazat e shkarkimit sipas përcaktimeve të Ligjit për Këshillin Prokurorial, përfshirë mbi bazën e një arsyetimi që nuk rezulton të jetë dukshëm arbitrar, Aktgjykimi konstaton se Kuvendi përmes Vendimit të kontestuar, nuk ka tejkaluar autorizimet kushtetuese dhe ligjore në kontekst të paragrafit 9 të nenit 65 [Kompetencat e Kuvendit] dhe paragrafit 4 të nenit 110 [Këshilli Prokurorial i Kosovës] të Kushtetutës”, thuhet në vendimin e Gjykatës Kushtetuese.

Kërkesën në Kushtetuese për rastin e Agron Bekës nga Kuvendi i Kosovës e pati dërguar për vlerësim të kushtetueshmërisë në Gjykatën Kushtetuese deputetë të Grupit Parlamentar të Partisë Demokratike të Kosovës.

Continue Reading

Të kërkuara