

Shëndeti
Benefitet e hudhrës së zezë
Procesi i nxirjes arrihet në mënyrë të natyrshme pa aditivë të shtuar.
Published
2 years agoon
By
UBT newsNë mitologjinë aziatike, hudhra e zezë thuhej që ofronte përjetësinë.
Ndoshta kjo është thjesht legjendë, por nuk ka asnjë dyshim që hudhra e zezë është e mirë për shëndetin, duke qenë se është e pasur me antioksidantë, dy herë më shumë se hudhra e zakonshme që ne njohim dhe duam.
Si nxihet hudhra? Duhet të dini që ky proces bëhet në mënyrë të natyrshme pa aditivë të shtuar.
AgroWeb.org ju tregon se hudhra e zezë bëhet nëpërmjet një procesi fermentimi, një teknikë që aplikohet prej mijëra vitesh. Hudhra përmban sheqerna dhe amino acide.
Gjatë procesit të fermentimit, këto elementë prodhojnë melanoidinën, një substancë me ngjyrë të zezë që është përgjegjëse për nxirjen e hudhrës.
Zakonisht, fermentimi i hudhrës ndodh në një proçes të kontrolluar që shija dhe përmbajtja e saj të ruajnë vlerat.
Si të përgatisësh hudhrën e zezë në shtëpi?
Zgjidhni kokrrat e hudhrës së freskët me thelbinj të plotë kryesisht me ngjyrë të bardhë ose të kuqe. AgroWeb.org ju këshillon që kokrra duhet të jetë e paprekur dhe e padëmtuar, përndryshe të gjitha përpjekjet do të shkojnë dëm.
Procesi është shumë i thjeshtë dhe nuk kërkon shumë kohë. Pasi t’i lani dhe pastroni lërini të thahen në një vend të freskët për më shumë se gjashtë orë.
Shikoni nëse janë të pastra. Nëse jo, lajini sërish. Mos përdorni hudhër të njomë. Fusni kokrrat e hudhrës në një tenxhere ose enë me korent.
Nuk është e nevojshme të hiqni lëkurën e hudhrës. Në Azi, njerëzit kanë enë të posaçme me temperaturë të ulët dhe nivel gradimi të lagështisë që përdoret në një proces nxirje që zgjat shumë orë. Ky proces nis dhe mbaron duke rritur nga pak temperaturën dhe duke ulur lagështinë në të njëjtën kohë.
Por, ka disa mënyra sipas kërkimeve të AgroWeb.org, nxirja e hudhrës bëhet edhe në furrë, ose në tenxhere me presion, ose me korent.
Nxirja e hudhrës kërkon një temperaturë të ulët dhe të ngadaltë, dhe më e mira është përdorimi i një tenxhere ku temperatura të gradohet 50 apo 60 gradë dhe ta lini në prizë për të paktën 14 ditë. Tenxheren nuk duhet ta mbani brenda në shtëpi sepse aroma e hudhrës është shumë e fortë.
Si të gatuash hudhrën e zezë?
Pasi të keni nxjerrë hudhrën e zezë, ju mund ta gatuani atë në shumë mënyra, shumica prej të cilave të ngjashme me rastin e hudhrës së bardhë. Hudhrën e zezë mund ta përdorni në gatime, pica, pure, oriz. Mund ta shoqëroni me djathra, mish në furrë, salçice, peshk etj.
Vlerat shëndetësore
Proçesi i fermentimit nuk ia merr hudhrës vlerat fantastike të saj. Në fakt, hudhra është e pasur me antioksidantë dhe substanca të tjera që janë shumë efektive në parandalimin e kancerit dhe një sërë sëmundjesh të tjera. Hudhra e zezë i ka këto vlera të shumëfishuara dhe me kalimin e kohës ajo bëhet më e ëmbël. Hudhrën e zezë mund ta ruani për deri 3 muaj duke e vendosur në një enë qelqi dhe ruajtur në frigorifer.
Kundër kolesterolit
Procesi një-mujor i fermentimit krijon një supër hudhër. Të gjithë përbërësit dhe vlerat fillestare që gjenden tek hudhra e freskët shumëfishohen tek hudhra e zezë dhe kanë aftësi të mrekullueshme për uljen e kolesterolit.
Mbron nga infeksionet
Hudhra e bardhë përmban shumë substanca që luftojnë mikrobet, infeksionet dhe mykun. Tek hudhra e zezë, përbërësi i njohur si S-allylcysteine ndihmon në përthithjen e alicinës. Ajo ndihmon metabolizmin dhe fuqizon aftësitë mbrojtëse kundër infeksioneve.
Mbron nga sëmundjet
Hudhra është e pasur me antioksidantë. Niveli i tyre tek hudhra e zezë është dyfish më i lartë. E dimë tashmë që antioksidantët mbrojnë qelizat nga sëmundjet dhe parandalojnë procesin e plakjes.
Duke qenë se hudhra e zezë është kaq e fuqishme, antioksidantët që ajo ofron japin mbrojtjen maksimale nga dëmet e shkaktuara nga radikalet e lira. Rrjedhimisht hudhra e zezë është një ushqim ideal për të luftuar sëmundjet kronike.
Radikalet e lira shkaktojnë dëme të mëdha në zemër, duke hapur rrugën për sëmundje si ajo e Alzheimerit, probleme me qarkullimin e gjakut, artitit dhe sëmundje të tjera kronike. Hudhra e zezë nuk ka të njëjtën aromë të fortë si hudhra e bardhë dhe mund të konsumohet në sasi të mëdha pa dhënë ato efektet e padëshiruara siç është aroma e gojës./AgroWeb.org
You may like
Shëndeti
Gjumi i dobët ju shkatërron shëndetin? Ja shenjat alarmante që nuk duhet t’i injoroni
Published
6 hours agoon
August 7, 2025By
UBT News
A ndihesh i lodhur edhe pse ke fjetur mjaftueshëm? Harron shpesh, je i irrituar pa arsye apo të zë gjumi në timon?
Ekspertja britanike Dr. Deborah Lee paralajmëron: këto nuk janë rastësi, por sinjale të qarta se po vuan nga mungesa e gjumit cilësor.
Shumë njerëz e nënvlerësojnë rëndësinë e gjumit, por ai është thelbësor për shëndetin mendor dhe fizik
Disa nga shenjat që tregojnë se trupi po vuan për gjumë cilësor janë:
– Lodhje kronike, edhe pas një nate të gjatë gjumi
– Harresë, përqendrim i dobët dhe mjegullim mendor
– Ndryshime të shpeshta humori, ankth apo depresion
– Zgjime të shpeshta gjatë natës
– Nevoja për të dremitur gjatë ditës
Sipas Dr. Lee, mungesa e gjumit rrit rrezikun për sëmundje të zemrës, diabet dhe obezitet. Nëse këto simptoma zgjatin me javë të tëra, mos i injoro – kërko ndihmë profesionale sa më parë! Gjumi nuk është luks. Është shpëtim.
Shëndeti
Çdo ditë një grusht arra, për zorrë të pastra dhe imunitet të fortë
Published
9 hours agoon
August 7, 2025By
UBT News
Arrat janë aleatët idealë për zorrë të shëndetshme, nga fibra te omega-3, ja pse një grusht në ditë sjell përfitime të jashtëzakonshme.
Shëndeti i sistemit tretës është më tepër sesa një jashtëqitje e rregullt, ndikon në imunitet, nivelin e energjisë dhe në gjendjen shpirtërore.
Në qendër të gjithçkaje ndodhen zorrët e miliarda mikroorganizma që jetojnë aty. Nëse duam ta ruajmë këtë mikroflorë të shëndetshme, ushqimi luan rol kyç.
Ndër të gjitha ushqimet që ndihmojnë zorrët, një frut i thatë veçohet në mënyrë të veçantë. Sipas gastroenterologut Dr. Will Bulsiewicz, zgjedhja më e mirë për shëndetin e zorrëve janë arrat.
Ja pse pikërisht ato e meritojnë titullin e frutit më të dobishëm për tretjen.
Pse arrat janë zgjedhja më e mirë për zorrët?
Fijet ushqimore ushqejnë bakteret e dobishme
Një porcion arrash (rreth 28 gramë) përmban dy gramë fibra ushqimore.
Siç shpjegon gastroenterologu, “Fijet janë thelbësore për shëndetin e mikrobiomës. Shumica i konsumojnë shumë më pak sesa sasia e rekomanduar.”
Fijet nxisin jashtëqitje të rregullt, parandalojnë kapsllëkun dhe ushqejnë bakteret e dobishme në sistemin tretës. Rezultati është një mikroflorë më e balancuar dhe një tretje më e mirë.
Acidet yndyrore omega-3 ulin inflamacionin
Arrat janë një nga burimet e acideve yndyrore omega-3, të acidit alfa-linolenik. Përveç që janë të mira për zemrën, yndyrnat omega-3 ndikojnë dhe në zorrë.
Ato ndihmojnë në rritjen e baktereve të dobishme e reduktimin e inflamacionit që dëmton mukozën e zorrëve. Kjo forcon barrierën mbrojtëse të murit të zorrëve dhe ul rrezikun që substanca të dëmshme të kalojnë në qarkullimin e gjakut.
Nxisin prodhimit e acidit butirik
Acidi butirik është acid yndyror me zinxhir të shkurtër, i rëndësishëm për shëndetin e zorrës së trashë. Nivelet më të larta të butiratit janë të lidhura me më pak inflamacion, qarkullim më të mirë të gjakut, funksion të rregullt të zorrëve e nmikrobiomë më të shëndetshme.
Ky acid vepron si karburant për qelizat e zorrëve dhe mbështet drejtpërdrejt një tretje të shëndetshme.
Antioksidantët e fuqishëm mbrojnë qelizat e zorrëve
Arrat janë të pasura me antioksidantë si elagitanina e flavonoidet, që mbrojnë qelizat e zorrëve nga stresi oksidativ, proces që shkakton dëmtim të indeve.
Shëndeti i zorrëve fillon me një grusht arrash
Frutat e thata janë të dobishme për tretjen se përmbajnë fibra dhe yndyra, por arrat veçohen për shkak të kombinimit të lëndëve ushqyese që veprojnë drejtpërdrejt mbi mikrobiomën.
Nëse doni të përmirësoni shëndetin e zorrëve, përfshirja e një grushti arrash në përditshmëri është një hap i thjeshtë dhe efektiv. Përveç që janë të shijshme dhe ngopëse, ato mund të kenë përfitime afatgjata për gjithë trupin.
Shëndeti
Pse dushi me ujë të ftohtë nuk është zgjidhja e duhur gjatë vapës?
Published
10 hours agoon
August 7, 2025By
UBT News
Kur temperaturat arrijnë nivele përvëluese dhe një zhytje në det nuk është e mundur, një dush i ftohtë duket si shpëtim. Por, sipas Dr. Adam Taylor, profesor i anatomisë në Universitetin e Lancaster, kjo qasje nuk është aq efektive sa mendojmë për të freskuar trupin.
Në një artikull për The Conversation, ai shpjegon pse ndodh kjo, bazuar në mënyrën se si funksionon trupi ynë.
Si freskohet trupi në mënyrë natyrale?
Temperatura për funksionimin normal të trupit është 37°C. Kur temperatura e brendshme rritet mbi këtë nivel, truri aktivizon mekanizmat e ftohjes: dërgon sinjale nervore për të zgjeruar enët e gjakut pranë lëkurës dhe për të stimuluar djersitjen.
Nëse trupi mbetet për një kohë të gjatë në temperatura mbi 39–40°C, mund të dëmtohen organet. Trupi përdor disa strategji për të ruajtur ekuilibrin termik:
Rrezatimi i nxehtësisë – rreth 60% e nxehtësisë lëshohet në mjedis përmes valëve termike.
Djersitja – kur mjedisi është më i nxehtë se trupi, djersitja bëhet mekanizmi kryesor për ftohje, duke larguar rreth 22% të nxehtësisë.
Avullimi, konduksioni dhe konveksioni – trupi humbet nxehtësi edhe përmes kontaktit me ajrin, ujin ose sipërfaqe të ftohta.
Për të ndihmuar këtë, enët e gjakut pranë sipërfaqes së lëkurës zgjerohen, duke çuar më shumë gjak pranë lëkurës, që është më e ftohtë. Gjaku qarkullon për të transferuar nxehtësinë nga brendësia drejt sipërfaqes së trupit.
Dush i ftohtë apo i ngrohtë?
Kur përballeni me valë të madhe të të nxehtit, mekanizmat e trupit nuk mjaftojnë. Edhe pse dush i ftohtë duket si shpëtim i menjëhershëm, efektet në realitet mund të jenë të kundërta: Uji i ftohtë ngushton enët e gjakut pranë lëkurës, duke reduktuar rrjedhjen e gjakut në sipërfaqe e bllokuar ftohjen e trupit.
Trupi “mashtron veten” se nuk ka nevojë të freskohet më. Uji i ftohtë nuk pastron lëkurën, pasi nuk largon sebumin e papastërtitë siç bën uji i ngrohtë.
Ekspozimi ndaj ujit me temperaturë rreth 15°C shkakton “shok nga të ftohtit”, një reagim i rrezikshëm që përfshin rritje të tensionit të gjakut, rrahje të çrregullta të zemrës e në raste ekstreme, rrezik për jetën, sidomos tek personat me sëmundje të zemrës.
“Fatmirësisht, këto raste janë të rralla e nuk ndodhin me dush të ftohtë në shtëpi, por për të qenë të sigurt, është më mirë të shmangni ekspozimin e befasishëm ndaj ujit të akullt gjatë ditëve shumë të nxehta,” thekson Dr. Taylor.
As një dush i nxehtë nuk është zgjidhje, uji më i ngrohtë se trupi shton nxehtësinë e brendshme, duke rritur temperaturën trupore.
Cila është zgjidhja më e mirë?
Sipas Dr. Taylor, një dush ose banjë me ujë të vakët (rreth 26–27°C) është zgjidhja më e mirë në ditët me vapë ekstreme. Kjo temperaturë ndihmon gjakun të lëvizë drejt sipërfaqes së trupit për t’u freskuar, pa ngushtuar enët apo aktivizuar reagime mbrojtëse që ruajnë nxehtësinë.
Uji i vakët ndihmon gjithashtu në pastrimin e lëkurës dhe parandalimin e problemeve si puçrrat dhe pikat e zeza, duke hapur butësisht poret.
Nëse ndjeni se kërkoni freski të menjëhershme, mund ta provoni ujin e ftohtë, por duke ulur temperaturën gradualisht, në mënyrë që të mos shokoni sistemin e brendshëm të rregullimit të temperaturës. Kjo metodë ndihmon trupin të përshtatet pa stres dhe shmang efektet negative.
Shëndeti
A u lejohet diabetikëve të hanë rrush dhe fiq?
Published
11 hours agoon
August 7, 2025By
UBT News
Rrushi dhe fiqtë konsiderohen si frutat më të mira të stinës. Ushqimet e pasura, me përbërës të rëndësishëm, nuk duhet të mungojnë në dietë, për sa kohë që nuk konsumohen në sasi të pakontrolluara dhe kombinohen me ushqime tjera, të pasura me yndyrna dhe proteina.
A privohen diabetikët?
Rekomandimi që diabetikët të mos konsumojnë fruta ose, nga kategoria kryesore e frutave, të konsumojnë mollë të tharta, është i vjetër dhe i tejkaluar.
Diabetikëve u rekomandohet të konsumojnë fruta e perime të cilat, përveç karbohidrateve, përmbajnë edhe fibra që ndihmojnë në rregullimin e sheqerit në gjak. Çelësi i konsumit të tyre është sasia dhe kombinimi me ushqime të tjera.
Një diabetik i tipit 1 që merr insulinë duhet të stërvitet në mënyrë që duke konsumuar fruta në sasi specifike, të marrë edhe njësitë përkatëse të insulinës.
Një diabetik i tipit 2 duhet të kombinojë frutat me ushqime që përmbajnë yndyrë ose proteina që të shmangë rritjet e papritura të sheqerit.
Sasia dhe kombinimi me proteinat dhe yndyrnat
Një pjesë e karbohidratit sillet si fibër e quhet “niseshte rezistente”, nuk zbërthehet si “sheqer frutash”. Kalon nëpër zorrët tona i patretshëm, duke i dhënë jetë mikrobiomës sonë të zorrëve, domethënë është një prebiotik.
Mund të hamë çdo frut që duam, për sa kohë që sasia është e mjaftueshme për t’u futur në një filxhan çaji ose aq e madhe sa grushti ynë, rreth 20 rrush të thatë ose rreth 15 luleshtrydhe. Prandaj, për fiqtë, lejohen deri në 2 deri në 3 fiq, varësisht nga madhësia.
Ne ndjekim rregullin “fruta + proteina + yndyrë” dhe zgjedhim fruta paksa të paëmbëlsuara, sepse ato kanë një Indeks Glicemik më të ulët.

Gjumi i dobët ju shkatërron shëndetin? Ja shenjat alarmante që nuk duhet t’i injoroni

Përmbyllet protesta kundër Gjykatës Speciale

Apple do të përdorë çipa të prodhuar nga Samsung në Teksas

Machine Gun Kelly habit fansat kur pranon se nuk ha ushqim kurrë: Unë thjesht pi shumë ujë

Barduani takon Sorensen, Orav e Barbano në selinë e KFOR-it

Lëngu i panxharit ul tensionin e gjakut tek të moshuarit, ja çfarë thotë studimi i ri

Frikë për rikthim të sëmundjes? Pamja e fundit e Kate trazon rrjetin

GM dhe Hyundai bashkëpunojnë për pesë modele të reja

Bullgaria dërgon një kontingjent ushtarak në KFOR
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit