Lajmet

​Bëhet thirrje për drejtësi e mbështetje të viktimave të dhunës seksuale

Published

on

Në luftën gjenocidale të kasapit të Ballkanit Sllobodan Millosheviq kundër popullit të Kosovës, dhuna seksuale u përdor si arma më mizore që ka njohur njerëzimi, u tha në konferencën ndërkombëtare mbi dhunën seksuale.

Në konferencën ndërkombëtare të organizuar nga QKRMT mbi dhunën seksuale, krerë të shtetit, ambasadorë të huaj, të mbijetuar të dhunës seksuale kanë folur për krimet serbe 25 vjet më parë, ku kanë bërë thirrje për drejtësi e mbështetje të kësaj kategorie.

Presidentja Vjosa Osmani tha se institucionet e vendit do të vazhdojnë mbështetjen e tyre për viktimat e dhunës seksuale gjatë luftës në Kosovë.

“Keni arritur që ta dëshmoni çdo kund në botë që ata që menduan që mund ta çnderojnë Kosovën, në fakt asnjëherë nuk kanë arritur dhe nuk do të arrijnë ta bëjnë një gjë të tillë sepse ju jeni heroinat, ju jeni krenaria dhe ju jeni vet nderi i Kosovës… Dua të ju siguroj që mbështetja jonë për ju nuk do të ndalet, do të vazhdojë dhe ne gra e burra të Kosovës që do të luftojmë për këtë kauzë do të jemi më shumë e jo më pak çdo vit që shkon të rritet dhe do të vazhdojë. Për këta 25 vjet e kemi kujtuar dhimbjen e së shkuarës, por kemi dëshmuar se përkundër kësaj dhimbje ka guxim, shpresë, por mbi të gjitha ka edhe një vendosmëri të palëkundur për drejtësi. Për fat të keq, sikurse edhe në vendet tjera para luftës në Kosovë, edhe në luftën gjenocidale të Millosheviqit kundër popullit tonë, dhuna seksuale u përdor si një armë. Arma më mizore që e ka njohur njerëzimi”, deklaroi e para e shtetit.

Kryeministri Albin Kurti foli për rëndësinë e dokumentimit të këtyre krimeve të luftës, për çka tha se për herë të parë në Kosovë është miratuar edhe strategjia për drejtësi tranzicionale.

“Përkundër traumave të pashlyeshme, të mbijetuarat e dhunës seksuale gjatë luftës kanë treguar forcë të jashtëzakonshme për të ndërtuar një jetë të re. Andaj krahas mbështetjes së përhershme dhe të thellë e kemi mirënjohjen për to. Si shtet e shoqëri ne po ecim përpara, teksa po punojmë për ballafaqimin me të kaluarën, me përkushtimin tonë të përbashkët për të luftuar padrejtësitë dhe për të ndërtuar një shoqëri më të drejtë dhe më të ndjeshme. Me këtë qëllim kemi miratuar për herë të parë pas përfundimit të luftës strategjinë për drejtësi tranzicionale, kemi filluar procesin e dokumentimit të krimeve të kryera gjatë luftës në Kosovë”, u shpreh Kurti.

Ndërsa laureati i Çmimit Nobel për Paqe, doktor Denis Mukwege, tha se viktimat e dhunës seksuale nuk duhet të përjashtohen nga shoqëria, por ato duhet të mbështeten.

“Shumë viktima mbeten shumë të traumatizuara, të lënë anash dhe të përjashtuar nga shoqëria. Gjë që ilustron ndikimin afatgjatë të krimeve seksuale të cilat mbeten një trashëgimi e dhimbshme e luftës në të gjitha shoqëritë. Ajo për çka vendosa të kthehem në Kosovë këtu është para se gjithash të shpreh solidaritetin tim dhe ndjeshmërinë time për viktimat e dhunës seksual dhe të mbijetuarit e luftës… Mos pranimi dhe përjashtimi që ri-viktimizon dhe ri-traumatizon të mbijetuarit çdo ditë duhet të ndalet. Le të ri-pohojmë këtu me zë të lartë dhe të qartë se viktimat nuk janë kurrë fajtor për krimet. Stigma, përçmimi dhe turpi duhet të transferohet në vendin e tyre të duhur, mbi supet e porositësve të tyre, të cilat janë përgjegjësit e vetëm për këto krime të rënda”, tha ai.

Ambasadorja e Guximit, Vasfije Krasniqi Goodman, e cila gjashtë vjet më parë rrëfeu publikisht për krimin e përjetuar, kujtoi ditën e 14 prillit të vitit 1999.

“Kjo mund të jetë vetëm një tregim për gjithë juve, por për mua në këtë moment po i kthehem 14 prillit 1999 dhe pavarësisht sa kohë ka kaluar kurrë nuk do të largohet nga unë. Lufta kurrë nuk sjell diçka të mirë, por kur është një luftë e drejtë është ndërmjet ushtarëve është ndryshe, mirëpo kur je civil, kur je grua, kur je fëmijë, kur je në duart e armikut atëherë është diçka që nuk mund të krahasohet me të në këtë botë… Ndonjëherë mundohem të jem e mirë gjatë gjithë kohës, është vështirë me qenë në Kosovë kur ke të mbijetuar të tjerë që më kontaktojnë, por ka edhe të mbijetuar që me ligj, që nuk kërkohet nga ata por vetëm ju premtohet të aplikojnë për një pension dhe pastaj shkojnë të aplikojnë dhe ju mohohet kjo. Kjo është diçka që nuk mund të ja fali qeverisë time, duhet të bëjë pak më shumë për këta të mbijetuar. Nuk mund të dëshmosh tek mjeku për diçka që ka ndodhur para 25 vjetësh”, tha ajo.

Drejtoresha e Qendrës Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës, Feride Rushiti kujtoi vjeshtën e vitit 1998, ku tha se për herë të parë takoi popullatën e prekur nga lufta. Në mesin e tyre, ajo theksoi se grupi më i prekur ishin të mbijetuarit e dhunës seksuale.

“Unë fillova të punoj në kampe duke ju dhënë ndihmën e parë mjekësore personave të cilët kishin parë tmerret luftës. Në mesin e këtyre personave dua të them që pa dyshim ishin disa histori të trishtuara, të fshehta, të cilat nuk kishin zë fare. Ishin të mbijetuarit e dhunës seksuale, që për mua ishin një sfidë e veçantë, sepse si mjeke nuk mund t’i përballoja gjithë ato histori të pa imagjinuara dhe të paharruara njerëzore. Duke punuar me ta ndjeja frikën, turpin, pasigurinë që ata ndjenin për të ardhmen e tyre. Dhe kuptova se përtej ndihmës mjekësore si mjeke e re, ata kishin nevojë të marrin përkrahje emocionale, shpirtërore dhe siguri. Në atë kohë derisa punoja në Qendrën Shqiptare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës, shërbimet psiko-sociale nuk ishin të njohura në Shqipëri”, deklaroi ajo.

Ambasadori i Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Prishtinë, Jeffrey Hovenier deklaroi se nuk kanë vend tendencat që nuk kanë pasur spastrim etnik apo gjenocid.“Dëshiroj që të dënoj të gjitha ato përpjekje për të ju ulur dhe për t’i mposhtur të gjitha viktimat apo për të minimizuar të gjitha ato që kanë ndodhur. Ngjarjet të cilat sugjerojnë që nuk ka pasur spastrim etnik apo gjenocid nuk kanë vend në një shoqëri të civilizuar të shekullit 21. Dhe të gjithë ata që kanë përjetuar traumë gjatë luftës meritojnë që të ju shprehet mirënjohje dhe t’iu pranohet ajo që ka ndodhur dhe të mos të hedhim anash atë”, deklaroi ai.

Ndërkaq, ambasadori Britanisë së Madhe në Kosovë, Jonathan Hargreaves u shpreh se pasardhësit e të mbijetuarve janë e ardhmja e Kosovës, për çka tregoi se shpesh trauma mund të trashëgohet.
“Pasojat e dhunës seksuale psikologjike dhe sociale vazhdojnë me familjet e tyre, komunitetet dhe shoqërinë përreth. E dimë se dhimbja dhe vuajtjet e një individi barten edhe te gjenerata tjetër edhe nëse ata nuk janë ndikuar drejtpërdrejt. Mund të ketë ndikim në familje, në mënyrën se si përballen me stresin dhe si e bartin sfidat emocionale pa e kuptuar nganjëherë fare. KRCT dhe hulumtimi i tyre tregon se efektet e traumës mund të barten edhe me ADN-në duke ndryshuar mënyrën se si reagojmë ndaj frikës dhe stresit dhe edhe fëmijët mund t’i trashëgojnë dhe sjell depresion dhe ankth”, përfundoi ai.

Konferenca e 25-vjetorit të QKRMT-së lidhur me avancimin e të drejtave dhe ndryshimin e jetës për të mbijetuarit e dhunës seksuale në konflikt do të vijojë edhe nesër me panele të ndryshme.

Lajmet

A është kosi i kulluar më i shëndetshëm se kosi i zakonshëm?

Published

on

Kosi i trashë apo kosi i kulluar është bërë një nga ushqimet më të dashura të dietës mesdhetare. Që nga viti 2017, prodhimi i kosit të kulluar në New York e ka tejkaluar atë në Greqi (pasi njihet si kos grek).

Ky kos i trashë e kremoz përftohet duke i hequr hirrën (lëngun) kosit, gjë që e bën më të koncentruar dhe më të pasur me lëndë ushqyese.

The New York Times ka folur me ekspertët e ushqyerjes që tregojnë disa arsye pse kosi i kulluar është kaq i shëndetshëm.

I pasur me proteina

Pasi i hiqet hirra, kosi i trashë ka përqendrim të madh proteinash. Një kuti prej 150 gramësh kos të kulluar pa yndyrë përmban 15.4 gramë proteina, më shumë se dyfish krahasuar me kosin e zakonshëm. Kjo është më shumë se një e katërta e nevojës ditore për një të rritur që peshon 72 kilogramë.

“Proteinat e kosit të kulluar janë të plota, që do të thotë se përmbajnë nëntë aminoacidet esenciale që trupi nuk mund t’i prodhojë vetë”, tha Ethan Balk, profesor në Universitetin e New Yorkut.

Sipas Angie Hasemann Bayliss, drejtoreshë në UVA Health, ani pse shumica e njerëzve marrin mjaftueshëm proteina, është më mirë që ato të vijnë nga ushqime të pasura me lëndë ushqyese si kosi i kulluar, sesa nga suplementet.

I mirë për zorrët

Kosi i trashë, si çdo lloj kosi, përmban probiotikë, bakteret “e mira” që ndihmojnë ekuilibrin e mikrobiomës së zorrëve.

“Probiotikët ndihmojnë në ruajtjen e shëndetit të sistemit tretës e kanë rol në parandalimin e disa llojeve të kancerit”, ka theksuar dietologia Elaine Siu nga City of Hope Cancer Center.

Edhe gastroenterologu Andrew T. Chan nga Harvard Medical School ka gjetur se ata që konsumonin kos të paktën dy herë në javë kishin 20 për qind më pak gjasa të zhvillonin një lloj kanceri të zorrës së trashë, krahasuar me ata që hanin më rrallë.

Edhe pse studimi nuk provon drejtpërdrejt se kosi ul rrezikun, Chan thotë se “gjetjet përforcojnë idenë se ushqimet e fermentuara si kosi mund të ndihmojnë në mbrojtjen nga kanceri”.

Burim i vitaminës B12

Një porcion 150 gramë kos të trashë pa yndyrë ofron pak më shumë se 1 mikrogram vitaminë B12, gati gjysmën e sasisë që një i rritur ka nevojë. “Vitamina B12 është thelbësore për krijimin e qelizave të kuqe të gjakut, për energjinë dhe funksionimin e sistemit nervor”, tha shpjeguar Bayliss.

Si ta konsumoni më mirë kosin e kulluar?

Ekspertët këshillojnë që të zgjidhni kos të trashë sa më natyral dhe me pak përbërës. Versionet e aromatizuara shpesh përmbajnë shumë sheqer të shtuar apo aditivë. Për më tepër, është mirë ta kombinoni me fibra, pasi probiotikët ushqehen me to.

“Mund të shtoni fruta si manaferra, mango apo pjeshkë, ose fara dhe arra”, ka sugjeruar Elaine Siu.

Kosi në fjalë mund të përdoret edhe në ushqime të kripura, si salcat e sallatat.

Për shembull:

-si bazë për salcë me tranguj dhe nenexhik apo majdanoz (ngjashëm me tarator),

-për marinimin e salmonit apo mishit të pulës,

-si përbërës në sallata me perime të freskëta.

Continue Reading

Lajmet

Maqedonci në paradën kroate për 30 vjetorin e operacionit “Stuhia”: Kosova dhe Kroacia kontribojnë për paqe në rajon

Published

on

By

Ministri në detyrë i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci, ka marrë pjesë në paradën e ushtrisë kroate, në rastin e shënimit 30 vjetorit të operacionit “Stuhia”.

Ky operacion i ushtrisë kroate ishe vendimtar në çlirimin e Kroacisë.

Maqedonci tha se në këtë operacion morën pjesë edhe shumë shqiptarë – duke kontribuar në çlirimin e Kroacisë.

Tutje, ka thënë se sot – dy shtetet, Kosova dhe Kroacia kontribojnë për paqe në rajon.

Në paradën e ushtrisë kroate, për të shënuar 30 vjetorin e Operacionit “Stuhia” (“Oluja”), vendimtar për çlirimin e Kroacisë. I ftuar nga Zëvendëskryeministri dhe Ministri i Mbrojtjes i Republikës së Kroacisë, z. Ivan Anušić, me nderime e ndoqa këtë parakalim të Forcave të Armatosura të Republikës së Kroacisë, më i madhi i tillë i ushtrisë kroate që nga pavarësimi i Kroacisë më 25 qershor 1991.   Operacioni “Stuhia” (Operacija Oluja), ishte një operacion i ushtrisë kroate (HV) i zhvilluar nga 4 deri më 7 gusht të vitit 1995, kundër trupave të kuazi-shtetit të vetëshpallur, Republikës Serbe të Krajinës. I pasuar me luftime deri më 14 gusht, Operacioni “Stuhia” ishte vendimtar në Luftën Kroate për Pavarësi (1991 – 1995)”, ka thënë ai.

Shumë shqiptarë ishin pjesë e këtij operacioni dhe luftuan krah për krah me ushtarët kroatë, duke i kontribuar çlirimit të popullit kroat dhe pavarësimit të Kroacisë nga Jugosllavia e dominuar nga Serbia. Luftërat në Jugosllavi gjatë dekadës së fundit të shekullit XX, e kanë përafruar popullin shqiptar me popullin kroat, përballë politikave hegjemoniste dhe kriminale të Serbisë. Kosova dhe Kroacia janë dy shtete aleate që angazhohen për paqe në rajon, sepse shqiptarët dhe kroatët janë dy popuj miq, që besojnë te demokracia dhe fqinjësia e mirë. Ne nuk e harrojmë të kaluarën, andaj do të angazhohemi së bashku që ajo të mos përsëritet”, ka thënë Maqedonci./D.B/EO

Continue Reading

Lajmet

Transportonte marihuanë drejt Kosovës, kërkohet paraburgim për shtetasin e Shqipërisë

Published

on

By

Prokuroria Themelore në Gjakovë ka njoftuar se ka paraqitur kërkesë në Gjykatën Themelore në Gjakovë për caktimin e masës së paraburgimit prej 30 ditësh ndaj të dyshuarit me inicialet G.B., shtetas i Republikës së Shqipërisë, nën dyshimin për veprën penale të shitblerjes së paautorizuar të narkotikëve të Kodit Penal të Republikës së Kosovës.

Sipas njoftimit të Prokurorisë, më 08.09.2025, rreth orës 17:55, në fshatin Ponoshec, Komuna e Gjakovës, gjatë një kontrolli rutinë të realizuar nga patrulla e policisë kufitare e SPMK–Ponoshec, është ndalur një veturë me targa të huaja, e cila drejtohej nga i dyshuari G.B., i cili kishte hyrë në Kosovë nga Shqipëria.

Gjatë komunikimit me të dyshuarin, policia ka ndier një aromë të dyshimtë për substanca narkotike.

Pas pyetjes nëse posedonte ndonjë send të jashtëligjshëm, i dyshuari kishte mohuar, por me asistimin e njësisë K9 dhe gjatë kontrollit të detajuar të automjetit, janë zbuluar dy qese me narkotik të dyshuar të llojit marihuanë, të fshehura në bagazh, me peshë prej 1 kg e 048 gram, një qese e vogël me peshë 1.77 gram, e fshehur nën plastikën e fshesave të automjetit, si dhe automjeti, 246 euro dhe 5,000 lekë shqiptare janë sekuestruar nga autoritetet policore si prova materiale.

Prokuroria ka bërë të ditur se ekziston dyshimi i bazuar se i pandehuri ka kryer veprën penale të blerjes, posedimit, shpërndarjes dhe shitjes së paautorizuar të narkotikëve dhe për këtë arsye ka kërkuar që ndaj tij të caktohet masa e paraburgimit për shkak të rrezikut të ikjes dhe mundësisë së përsëritjes së veprës penale.

I dyshuari ndodhet aktualisht në ndalim 48-orësh, me vendim të Prokurorit të Shtetit, dhe do të dalë para gjykatës për shqyrtimin e kërkesës për paraburgim./D.B/KP

Continue Reading

Lajmet

Arrestohet një person i dënuar për posedim të paautorizuar të armëve dhe narkotikëve

Published

on

By

Policia e Kosovës në Prishtinë ka arrestuar një person të dënuar me 1 vit burgim i cili ishte në kërkim. Bëhet fjalë për një 38 vjeçar – shtetas i Kosovës, me inicialet J.XH.

Personi i kërkuar ishte i dënuar me 1 vit burgim për veprën penale “Blerje, posedim dhe shitje e paautorizuar e narkotikëve dhe mbajtje ose posedim i paautorizuar i armëve”.

I njëjti pas arrestimit nga ana e policisë është dërguar në vuajtje të dënimit./D.B/KP

Continue Reading

Të kërkuara