Lajmet

“Bandat” zëvendësojnë rregullat në rendin e ri global

Pafuqia kombëtare është duke u provuar të jetë një frenues i dobët në ngritjen e nacionalizmit.

Published

on

Nga Philip Stephens

Epoka e internacionalizmit liberal i ka hapur rrugën rikthimin e rivalitetit të madh për pushtet. Faktet e ndërvarësisë globale janë të njëjta -shihni përçmimin për kufijtë shtetërorë të treguar nga Covid-19 dhe ndryshimin e klimës. Por rishpërndarja e fuqisë globale, e ka ndryshuar “motin” gjeopolitik.

Pafuqia kombëtare është duke u provuar të jetë një frenues i dobët në ngritjen e nacionalizmit. Tani për tani, bota qëndron në pozitën interesante të “tokës së askujt” – ende e lidhur me institucionet e njohura shumëpalëshe, por me fuqitë e mëdha që po përplasen në një betejë rreth kontureve të peizazhit të ri gjeopolitik. Fuqitë jo aq të mëdha do të përballen me një presion në rritje për të marrë anë.

A do të jenë me SHBA-në apo me Kinën? Historianët do të shkruajnë kalimthi se ky ishte një moment vërtetë i çuditshëm që zgjodhi një fuqi mesatare si Britania,për t’u larguar nga Bashkimi Evropian. Një Kinë e guximshme në rritje, dhe një Rusi e zemëruar në rënie, nuk janë të gatshme në thelb që të pranojnë një rend global, të cilin ata e akuzojnë se është llogaritur që të përjetësojë hegjemoninë perëndimore.

Xi Jinping dëshiron ta vendosë Kinën në qendër të skenës globale. Rusia e Vladimir Putin dëshiron të rikthejë sferën e ndikimit në hapësirën ish-sovjetike. Efekti i përgjithshëm është zëvendësimi nga “bandat rivale”i rregullave shumëpalëshe.

Disa kombe do të ulen në gardhin përbri; të tjerët do të përpiqen të mbajnë një marrëdhënie të privilegjuar ekonomike me Kinën, ndërsa do të mbeten ende të fshehur pas mburojës së sigurisë së Uashingtonit. Shumë prej tyre e kanë bërë tashmë zgjedhjen e tyre.

Këto kohë është në mode të thuash se autokratët kryesojnë ngado. Dhe është e vërtetë që mungesa e opozitës së brendshme do të thotë që Xi i Kinës dhe Putin i Rusisë mund të veprojnë me një farë mosndëshkimi relativ. Por kur është fjala tek bandat, prioriteti qëndron tek Perëndimi.

Joe Biden ka një karrierë të gjatë politike. Ai e vlerëson rendin e vjetër. Dhe ka shumë arsye të forta për këtë. Periudha midis viteve 1945-2000, solli një rreshtim pothuajse të përsosur midis interesave kombëtare egoiste të Amerikës dhe udhëheqjes së saj ndërkombëtare.

Kjo ishte para se Kina të anëtarësohej në Organizatën Botërore të Tregtisë, para se SHBA-ja në hynte në luftë në Lindjen e Mesme, dhe para se sistemi global financiar të shembej mbi arkitektët e tij perëndimorë. Paraqitjet e Biden gjatë një jave të samiteve ndërkombëtare, duke përfshirë edhe një takim kokë më kokë me Putin në Gjenevë, kishin një synim të vetëm:të bënin bashkë bandën e vjetër për konfrontimin e afërt me Kinën.

Rusia përbën një shqetësim serioz. Kina paraqet një kërcënim sistematik. Këtu miqtë e Amerikës janë aseti i saj më i rëndësishëm. Streset dhe tensionet në aleancën transatlantike nuk do të zhduken. Francezët do t’i shohin gjithmonë me dyshim qëllimet e amerikanëve. Angela Merkel refuzon që të lejojë që angazhimi i saj ndaj rregullave demokratike liberale, të pengojë interesat ekonomike të Gjermanisë. Dhe evropianët kanë “bandën” e tyre. BE-së mund t’i mungojë një prani gjeostrategjike, por ajo është atje në majë me SHBA-në dhe Kinën në përcaktimin e normave ekonomike globale.

Për të gjitha arsyet e lartpërmendura, ndjekja agresive nga ana e Xi e interesave të Kinës, e ka bërë më të lehtë detyrën e Joe Biden. Rëndësia e arritjes së një marrëveshje për t’i dhënë fund mosmarrëveshjes BE-SHBA mbi subvencionet ndaj kompanive “Boeing” dhe “Airbus”qëndron në njohjen e faktit se kërcënimi i vërtetë për të dy kompanitë do të vijë së shpejti nga Kina.

Emmanuel Macron është Golist si çdo president francez. Ai është gjithashtu po aq i zellshëm sa çdo udhëheqës evropian,që sigurohet që kamerat televizive të kapin sjelljen e tij të afërt me presidentin e SHBA-së. Merkel është në muajt e fundit në detyrë.

Kur presidenti amerikan ta presë atë në Shtëpinë e Bardhë muajin e ardhshëm,ai do të urojë që pasardhësi i saj të përputhë retorikën me veprimet konkrete. Me pak fjalë evropianët kanë nisur të përballen me realitete strategjike të pakëndshme.

Jo aq shpejt sa parashikonin disa në Uashington, por gjithsesi mjaftueshëm që Biden të pretendojë se koha e shpenzuar në Evropë ishte një javë e frytshme. Këtu vendi i çuditshëm është Britania e Madhe. Si mikpritës i samitit të G7-ës në Gjirin Karbis, Boris Johnson mund të ketë shpresuar që të vendosë në qendër të ngjarjeve Britaninë pas Brexit. Në vend të kësaj përpjekja e tij për të hequr dorë nga marrëveshja tregtare e Irlandës së Veriut, mbi të cilën ai ra dakord me BE-në, e la atë të izoluar midis kolegëve të tij.

Irritimi i Macron me anglezin dinak bëri bujë në media, por Biden nuk ishte më pak i ftohtë në bisedat e tij me Johnson. Ndoshta ai ia bëri të qartë së nuk mund ta paraqitë veten si një kampion i rendit të bazuar në rregulla, teksa nga ana tjetër shkel një traktat që sapo kishte nënshkruar me aleatët.

Siç do t’ju thonë diplomatët evropianë dhe amerikanë, Johnson nuk besohet nga askush. Nëse nuk ndryshon kjo gjë, “Britania Globale” e promovuar prej tij do të duket shumë më tepër “Britania e Vetmuar”. / “Financial Times”

Continue Reading

Lajmet

VV-ja e çon në Kushtetuese vendimin e Supremes për votat me postë

Published

on

Lëvizja Vetëvendosje e ka dërguar në Gjykatën Kushtetuese vendimin e Gjykatës Supreme, që të mërkurën i cilësoi si të pathemelta ankesat e kësaj partie.

VV-ja ka shkruar në Facebook se vendimi i Supremes është politik dhe absurd, duke shtuar se “vetëm një vendim i drejtë i Gjykatës Kushtetuese do të ishte siguresë e ndalimit të deformimi të tillë”.

Supremja i hodhi poshtë ankesat e VV-së për votat e Lidhjes Demokratike të Kosovës (LDK) që erdhën me postë.

VV-ja tha se vendimi sa më i hershëm mbi këtë çështje “do të ishte mundësi e vetme e parandalimit të tjetërsimit dhe deformimit të vullnetit të shprehur të qytetarëve në zgjedhjet e 9 shkurtit 2025”.

“Lëvizja VETËVENDOSJE! sot ka parashtruar kërkesë për vlerësimin e kushtetutshmërisë së vendimit të Gjykatës Supreme në Gjykatë Kushtetuese së bashku edhe me kërkesën për masë të përkohshme ndaj një vendimi absurd dhe të ndikuar politikisht të Supremes. Konsiderojmë se është detyrë e të gjithëve dhe veçanërisht e inistutcioneve të thirrura që të ruajnë vullnetin e shprehur të qytetarëve në procesin zgjedhor, vullnet nga i cili buron legjitimiteti i secilit institucion të Republikës. Kësisoj, vetëm një vendim i drejtë i Gjykatës Kushtetuese do të ishte siguresë e ndalimit të deformimi të tillë”, thuhet në njoftimin e Vetëvendosjes.

 

Continue Reading

Lajmet

​Kurti: Do të vazhdojmë punën deri në zgjedhjen e qeverisë së re nga Kuvendi

Published

on

By

Kryeministri në detyrë Albin Kurti ka thënë se qeveria aktuale deri në zgjedhjen e Qeverisë së re nga Kuvendi, do të vazhdojë të ushtrojë përgjegjësitë që i takojnë pushtetit ekzekutiv në përputhje me legjislacionin në fuqi, duke qenë në rolin e kujdestarit për të garantuar funksionimin e pandërprerë të shtetit.

Ai ka thënë se ligji parasheh që Qeveria dhe të gjithë anëtarët e saj vazhdojnë të kryejnë detyrat e tyre, duke respektuar plotësisht kufizimet e parashikuara nga neni 30 të Ligjit për Qeverinë e Kosovës, si dhe kërkesat e Kushtetutës.

Postimi i plotë në Facebook:

Më 23 mars 2025, mandati i plotë katërvjeçar i Qeverisë së Kosovës, të udhëhequr nga unë si kryeministër, përfundoi zyrtarisht dhe kaloi në fazën kalimtare të funksionimit si qeveri në detyrë, e cila efektivisht është sikur qeveria në dorëheqje e mandateve të mëhershme të të tjerëve.

Kjo është hera e parë që një Qeveri e Kosovës ka përfunduar me sukses mandatin e plotë kushtetues, duke shënuar një kapitull të ri të stabilitetit institucional në Republikën tonë demokratike.

Në përputhje me nenin 29, paragrafin 1, nënparagrafin 1.4 të Ligjit Nr. 08/L-117 për Qeverinë e Kosovës, mandati i secilit anëtar të Qeverisë po ashtu përfundoi më 23 mars, bashkë me përfundimin e mandatit të Qeverisë, pa pasur nevojë për aktin shtesë dhe formal të dorëheqjes prej posteve të tyre përkatëse sipas nënparagrafit 1.3 të po të njëjtit paragraf dhe nen.

Në këtë rast, Ligji parasheh që Qeveria dhe të gjithë anëtarët e saj vazhdojnë të kryejnë detyrat e tyre, duke respektuar plotësisht kufizimet e parashikuara nga neni 30 të Ligjit në fjalë, si dhe kërkesat e Kushtetutës së Republikës së Kosovës.

Deri në zgjedhjen e Qeverisë së re nga Kuvendi, Qeveria jonë (që në popull quhet Kurti 2) do të ushtrojë të gjitha përgjegjësitë që i takojnë pushtetit ekzekutiv në përputhje me legjislacionin në fuqi. Kjo e vendos Qeverinë në një rol kujdestar, për të garantuar vazhdimësinë, sigurinë dhe funksionimin e pandërprerë të shtetit, në zbatim të Kushtetutës dhe ligjeve. Ju faleminderit për mbështetjen.

Continue Reading

Lajmet

Kryetarët e komunave lirojnë postin e deputetit

Published

on

By

Kryetarët e komunave, Bedri Hamza, Gazmend Muhaxheri dhe Imri Ahmeti kanë liruar postin e deputetit.

Hamza ia ka liruar vendin Rashit Qalajt, Gazmend Muhaxheri, Arben Gashit dhe Imri Ahmeti, Paris Gurit.

“Gazmend Muhaxheri kryetar i komunës në Pejë dhe Imri Ahmeti kryetar i komunës së Lipjanit. Japin dorëheqje nga marrja e mandatit të deputetit dhe Bedri Hamza kryetar i komunës në Mitrovicë kanë hqur dorë nga marrja e mandatit të deputetit. Muhaxheri zëvendësohet me Arben Gashi, Imri Ahmeti me Paris Guri dhe Bedri Hamza me Rashit Qalën”, tha kryetari i KQZ-së.

Continue Reading

Lajmet

​Njohja nga Kenia rikthen kritikat ndaj qeverisë: Katër vjet dështim lobimi në nivel ndërkombëtar

Published

on

By

Kenia është shteti afrikan që njohu pavarësinë e Kosovës të mërkurën më 26 prill, duke sjellë kështu njohje pas më shumë se 4 vjet “pauzë”. Kjo është njohja e 118-të që i bëhet Kosovës dhe po konsiderohet një hap i rëndësishëm për forcimin e subjektivitetit të shtetit. Ky zhvillim riktheu kritikat ndaj Ministrisë së Jashtme të Kosovës për mungesë të strategjisë në këtë drejtim.

Por, kush e siguroi njohjen?

I pari që njoftoi për këtë lajm ishte ish-presidenti Behgjet Pacolli, pas të cilit shkruan edhe presidentja Vjosa Osmani dhe kryeministri në detyrë Albin Kurti.

Në njoftimin zyrtar, Kenia e quajti Pacollin të deleguar special të presidentes Osmani. E vet presidentja e falënderoi atë për “angazhim të vazhdueshëm”.

“Një mirënjohje e veçantë shkon për të gjithë ata që kontribuuan në këtë proces. Falënderim të veçantë për angazhimin e vazhdueshëm të ish-Presidentit dhe ish-ministrit të punëve të Jashtme të Kosovës, Behgjet Pacolli”, shkroi Osmani.

Ndërkaq, Kurti falënderoi Osmanin dhe Pacollin për rolin e tyre, sic tha ai, krahas edhe të gjithë atyre që kontribuan në këtë arritje.

Por, ndryshe reagoi ministrja në detyrë e Punëve të Jashtme, Donika Gërvalla.

Në reagimin e saj të mërkurën ajo nuk përmendi Pacollin por tha se “nga takimi i parë që kemi pasur në vitin 2021 bashkë me presidenten Vjosa Osmani me ish-presidentin Uhuru Kenyatta, kemi parë rrugën graduale drejt njohjes reciproke”.

Ndërkaq, Pacolli, i cili publikoi fotografi nga ceremonia e nënshkrimit, tha se vendimi është “fryt i një pune të gjatë, të palodhur, me përkushtim e sakrificë, që nga viti 2009”.

Kosova nuk arriti të sigurojë asnjë njohje në këto vjet. E fundit ishte më 2021 kur Izraeli njohu pavarësinë e shtetit.

Drejtoresha ekzekutive Arbëresha Loxha Stublla vlerëson këtë njohje si një ndryshim pozitiv në dinamikën e punëve të jashtme të Kosovës, por theksoi se ajo nuk është rezultat i përpjekjeve të Ministrisë së Punëve të Jashtme.

“Kjo njohje nga Kenia na vjen pas më shumë se katër viteve kur patëm njohjen e fundit që ishte njohja nga Izraeli. Pra, kanë qenë më shumë se katër vite që kjo qeveri nuk ka arritur të sigurojë njohje nga asnjë shtet mosnjohjes i Kosovës. Ne e mirëpresim dhe vlerësojmë shumë njohjen e re, sepse është një ndryshim në dinamikat pasive të punëve të jashtme të Kosovës, ose të atyre të cilët janë përgjegjës për politiken e jashtme të Kosovës. Mirëpo, duket se e njëjta nuk është që ka ardhur si rezultat i përpjekjeve të MPJD-së në këtë rast për të siguruar njohje nga Kenia, por duket që e njëjta është siguruar nga zotëri Behgjet Pacolli. Natyrisht, në do të rezervoheshin të diskutonim më tepër rreth kësaj, për faktin që ka shumë mungesë të informacioneve se si konkretisht ka ardhur deri të njohja”, thotë Loxha-Stublla.

Loxha-Stublla ka theksuar se mungesa e njohjeve për më shumë se katër vjet është një dështim i qeverisë dhe MPJD-së për të krijuar një strategji të qartë dhe për të angazhuar lobimin në nivel ndërkombëtar.

“Çdo njohje e re është tejet e rëndësishme për forcimin e subjektivitetit të Republikës së Kosovës. Por, marrë parasysh se kanë kaluar më shumë se katër vjet që nuk kemi pas fare njohje, kjo e bënë ende më të rëndësishme. Ne gjithmonë u kemi bërë thirrje Qeverisë së Republikës së Kosovës dhe përkatësisht dikasterit të Punëve të Jashtme që të kenë një strategji të qartë se si do të sigurojnë njohje, sepse njohjet janë të domosdoshme për të forcuar subjektivitetin e Republikës, por edhe për të garantuar më tutje pavarësinë dhe subjektivitetin ndërkombëtar të Kosovës. Nëse do të kishte përpjekje dhe strategji të qartë për sigurim të njohjeve, lobim të vazhdueshëm dhe një qasje konkrete për të bindur shtetet për të njohë Kosovën, konsideroj që do të kishim rezultate. Por, meqenëse nuk kemi pasur asnjë rezultat mund t’i faturohet MPJD-së si dështim në këtë drejtim. Ka mungesë të lobimit, të një strategjie të qartë se si të arrihen njohjet dhe punës konkrete në këtë drejtim”, nënvizon Loxha- Stublla.

Në anën tjetër edhe njohësi për çështje politike, Emrush Ujkani vlerëson se meritat më të mëdha për këtë njohje i ka Pacolli.

“Është një njohje shumë e rëndësishme dhe kjo padyshim që e fuqizon subjektivitetin juridik të vendit tonë në arenën ndërkombëtare. Është dashtë të ketë diplomaci më aktive, por, po fokusohemi tek kjo fundit, besoj se ka një kontribut të pakontestueshëm zotëri Pacolli në këtë njohje, ai ka bërë njoftim qysh në një kohë më herët që institucionet e Kosovës duhet të presin lidershipin e këtij shteti, të bashkëpunojmë më ta, sepse njohja vetëm është e kryer. Por, a është dashtë të punohet më shumë nga institucionet e Kosovës në mënyrë të veçantë nga ata që janë bartës të diplomacisë së Kosovës në këto vite, s’ka nevojë të komentohet, sepse, ka nevojë të punohet edhe tash kur po flasim, e lëre më për një mandat të tërë”thotë Ujkani.

Kenia tha se “e ka njohur Kosovën në interes të paqes dhe sigurisë ndërkombëtare, integritetit territorial dhe në avancimin e forcimit të marrëdhënieve me vendet e Ballkanit, duke përkujtuar se shpallja e pavarësisë së Kosovës mori miratimin e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë”.

Presidentja Osmani ishte takuar me homologun në Kenia tri herë gjatë vitit të kaluar.

Osmani tha se marrëdhëniet në mes të Kosovës dhe Kenias do të thellohen në fusha të ndryshme

Continue Reading

Të kërkuara