

Lajmet
Arrati, dëbim, pajtim – Qendër e re e kujtesës në Berlin
Qendra e re e dokumentacionit në Berlin i kushtohet historisë së dëbimeve nga vendlindja në të gjithë botën. Kjo qendër kujton edhe 14 milionë gjermanët, që humbën vendlindjen pas Luftës së Dytë Botërore.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiGjithçka u zhvillua ndryshe. Lufta i shkatërroi të gjitha planet e Stefan Fergerit, kur ishte 14 vjeç. Në vend të jetës në konvikt erdhi dëbimi. Familja e tij u largua nga veriu i Serbisë, atëherë pjesë e Jugosllavisë nga frika e Ushtrisë së kuqe. Stefani “më i madhi” në grupin e refugjatëve, kishte detyrën e drejtimit të automjetit deri në Austri. Kjo është një nga historitë që rrëfehen në Qendrën e Arratisë, Dëbimit dhe Pajtimit. Ky vend të kujton faqen më të errët të historisë gjermane dhe pasojat që solli ajo. Rreth 1 kilometër e gjysmë larg vendit më të rëndësishëm të kujtesës për mizoritë e nazistëve, monumentit që kujton Holokaustin. Të hënën (21.06) këtë qendër e inaguron zyrtarisht kancelarja Angela Merkel.
“Të kuptosh, se çfarë do të thotë humbje”
Studiuesja, Gundula Bavendamm është drejtuese e Qendrës së Dokumentacionit nga viti 2016. Ajo e shikon këtë qendër si një vend të kujtesës dhe të mësimit të historisë. “Në qendrën e dokumentacionit bëhet fjalë për arratinë dhe dëbimin e gjermanëve, por edhe të shumë njerëzve të tjerë.” Një fjali simbol qëndron në krye. “Të kuptosh, se çfarë do të thotë humbje.”
Në katin e parë të ekspozitës së rregullt vizitorët kanë mundësi të ndjekin hisotrinë europiane dhe botërore të migracionit të detyruar, deri në dëbimin e njerëzve nga Siria, apo të myslimanëve Rohinxha nga Mianmari budist.
Tek fati i 14 milionë gjermanëve të dëbuar pas Luftës së Dytë Botërore në katin e dytë të ekspozitës mëson vetëm pasi ke kaluar stacionet e informimit për kohën e nazizmit, Holokaustin dhe rolin e aleatëve. Shkaku dhe pasoja në histori përshkruhen kështu në mënyrë sa më ilustrative.

Të dëbuarit nuk ishin të mirëpritur në perëndim
Faza e tretë e ekspozitës i kushtohet ardhjes dhe shpërndarjes së personave të dëbuar në zonat e pushtuara nga aleatët në Gjermani. Në ekspozitën prej 5000 metrash katrorë gjenden eksponate të ndryshme, video të dëshmitarëve të kohës dhe tabela informuese.
Gjermanët nazistë ndezën një luftë shfarorëse, që u kushtoi jetën miliona njerëzve. Kur lufta mori fund, shumë gjermanë nga Lindja, edhe shumë polakë e hungarezë u dëbuan. Të ashtuquajturit “të dëbuarit nga vendlindja” duhet të merrnin arratinë drejt perëndimit në katër zonat e pushtuara nga fuqitë fituese. Në zonën sovjetike për shembull pas lufte gati një e treta e banorëve ishin refugjatë. Të mirëseardhur ata shpesh nuk ishin, në një kohë që pas lufte sundonte kudo varfëria dhe uria.
Hapësira e heshtjes
Shumica e të dëbuarvë në Gjermaninë perëndimore u organizuan në shoqata të ndryshme, shpesh me orientim konservator. Në vitet e para të Republikës Federale ata përbënin 20% të votuesve. Në Gjermaninë lindore, RDGJ të dëbuarit quheshin “të zhvendosur”, nga vitet 50-të tema e të dëbuarve në RDGJ u kthye në një temë tabu.
Grindje e vazhdueshme për kujtesën historike
Hapja e ekspozitës tani i ngjason një mrekullie të vogël. 22 vite kaluan që nga ideja e parë deri tek ekspozita përfundimtare. Kjo vonesë lidhet me debatin mjaft kontrovers që shkakton tema e të dëbuarve dhe me Erika Steinbach. Deputetja e CDU-së nga viti 1998-2014 ishte një drejtuese me influencë e Shoqatës së të Dëbuarve, (BdV) me rreth 1,3 milionë anëtarë. Që në fund të shekullit të kaluar ajo kishte idenë e themelimit të qendrës, por për vendin dhe konceptimin e kësaj qendre u ndez një debat i ashpër, që çoi edhe në pakënaqësi diplomatike me Çekinë dhe sidomos me Poloninë. Kjo qendër u pa me skepticizëm, sepse kishte dyshime, që gjermanët kështu mund të stilizojnë veten si viktima dhe të largojnë vëmendjen nga koha e nazizmit.
Dr. Gundula Bavendamm
Në vitin 2008 Bundestagu vendosi krijimin e fondacionit. Erika Steinbach humbi influencën, në vitin 2017 ajo u largua nga CDU-ja dhe drejtuesja e qendrës, Gundula Bavendamm nuk e ftoi ish-deputeten e CDU-së në ceremoninë e hapjes së qendrës, e cila tani mbështet populistët e djathtë të AfD-së.
Mbështetje nga politika
Në këshillin e fondacionit janë të përfaqësuar qeveria, kishat, shoqata e të dëbuarve, por edhe politikanë, si deputeti i CDU-së, Stephan Mayer. Për Deutsche Wellen ai thotë, se ngritjen e kësaj qendre ai e ka për zemër si nip i gjermanëve sudetë. Sipas tij kjo qendër kontribuon në “pajtimin e gjermanëve me veten”. Të dëbuarit kanë tani një vend ku “kujtohet fati i miliona vetëve dhe zbardhet ky kapitull i fundit i Luftës së Dytë Botërore.”
Në konferencën e shtypit drejtuesja, Gundula Bavendamm u pyet se pse zgjati kaq shumë ngritja e qendrës. “Për kapituj të dhimbshëm” të historisë së tyre, tha drejtuesja, “shoqëritë kanë nevojë për një kohë të caktuar.”
Nga 23 qershori qytetarët mund ta vizitojnë falas Qendrën për Arratinë, Dëbimin dhe Pajtimit në Berlin.

You may like
Lajmet
Gjermania me kritika për politikën kosovare, bën thirrje për krijimin e institucioneve dhe respektim të Kushtetutës
Published
7 minutes agoon
September 24, 2025By
UBTnews
Zëvendësambasadori i Gjermanisë në Kosovë, Christian Böttcher, ka kritikuar politikën në vend dhe ka theksuar rëndësinë e respektimit të Kushtetutës si dhe përgjegjësinë e përfaqësuesve politikë për të garantuar funksionimin normal të shtetit.
Ai ka vënë theksin mbi nevojën që parlamenti të formojë një qeveri të qëndrueshme, duke paralajmëruar se çdo vonesë mund të ndikojë negativisht në interesin e investitorëve dhe në mirëqenien e qytetarëve.
Böttcher ka theksuar se është përgjegjësi e partive politike dhe e deputetëve të parlamentit të përmbushin pritjet e qytetarëve dhe të konstituojnë kuvendin në përputhje me Kushtetutën.
“Dua të them diçka kritike për politikën këtu. Pra, është përgjegjësi e partive politike dhe e anëtarëve të parlamentit që të përmbushin pritjet e qytetarëve. Është përgjegjësi e anëtarëve të parlamentit që ta konstituojnë Kuvendin në përputhje me kushtetutën dhe të formojnë e zgjedhin një qeveri që ta drejtojë vendin. Dhe nëse Kuvendi konstaton se rruga më e mirë përpara janë zgjedhjet e parakohshme, atëherë le të jetë ashtu”, tha ai.
Ai ka paralajmëruar se çdo vonesë në formimin e qeverisë dhe avancimin e tranzicionit energjetik rrezikon interesin e investitorëve dhe sjell humbje të drejtpërdrejta ekonomike.
“Çdo ditë vonese në formimin e qeverisë dhe në avancimin e tranzicionit energjetik, Kosova rrezikon të humbasë interesin e investitorëve. Dhe kjo nënkupton humbje reale në para, në vende pune dhe në mirëqenie të ardhshme”, ka shtuar Böttcher.
Ai këto deklarata i bëri gjatë organizimit dy ditor të Kosova Energy Forum dhe Green Business Expo 2025, ngjarje kjo që synon të ofrojë një platformë për diskutime mbi tranzicionin energjetik, liberalizimin e tregut të energjisë dhe sfidat për tërheqjen e investimeve në sektorin e energjisë së pastër dhe bizneset e qëndrueshme./D.B/EO
Lajmet
Dështon mbledhja për buxhetin në Prishtinë
Published
11 minutes agoon
September 24, 2025By
UBTnews
Në mungesë të kuorumit ka dështuar të mbahet mbledhja e jashtëzakonshme në Kuvendin Komunal të Prishtinës, e cila ishte thirrur nga kryetari Përparim Rama, për miratimin e buxhetit për vitin 2026.
Mungesën e kuorumit e konstatoi kryesuesi i Kuvendit Komunal, Fehmi Kupina.
“Konstatoj se nuk kemi kuorum për mbajtjen e kësaj mbledhje. Ju falënderoj për pjesëmarrje dhe me kaq e konstatoj të mbyllur këtë seancë,” tha ai.
Përkundër kësaj, fjalën e mori kryetari i Prishtinës, i cili e shfrytëzoi foltoren e Kuvendit Komunal të kryeqytetit për t’i bërë thirrje qytetarëve që në zgjedhjet lokale të 12 tetorit, siç tha, “t’ia tregojnë vendin asamblistëve që po sabotojnë miratimin e buxhetit për vitin 2026”.
“Po e shihni që opozita në mënyrë destruktive po vazhdon të sabotojë proceset e zhvillimit të kryeqytetit, po vazhdon të jetë bllokuese. Për këtë arsye, ftoj qytetarët e kryeqytetit të reflektojnë që me 12 tetor t’ia tregojnë vendin secilit asamblistë që ka bllokuar dhe vazhdon të sabotojë këtë proces demokratik të transformimit të kryeqytetit. Prandaj, me 12 tetor uroj të kemi një shumicë me të cilën do të vazhdojmë me transformimin e kryeqytetit, siç kemi bërë këto katër vite,” tha ai.
Grupi i asamblistëve të LVV-së më herët ka bërë të ditur se nuk do të marrin pjesë në këtë mbledhje, derisa kanë arsyetuar vendimin e saj duke thënë se kryetari i Komunës së Prishtinës, Përparim Rama, e ka dërguar për votim buxhetin në mënyrë të njëanshme, pa asnjë konsultim paraprak dhe duke i anashkaluar anëtarët e Kuvendit Komunal dhe qytetarët e Prishtinës./D.B/KP
Lajmet
Juventusi, Milani dhe Napoli mësojnë kundërshtarët në Kupën e Italisë
Published
52 minutes agoon
September 24, 2025By
UBT News
Pas përfundimit të ndeshjeve të raundit të dytë të Kupës së Italisë, janë përcaktuar disa nga çiftet e 1/8-ve të finales, ku skuadrat e mëdha si Juventusi, Milani dhe Napoli tashmë njohin kundërshtarin e tyre.
Milani u kualifikua pas një fitoreje të pastër 3-0 ndaj Lecces në “San Siro”.
Falë këtij suksesi, kuqezinjtë do të përballen me Lazion në raundin e ardhshëm, me ndeshjen që do të zhvillohet në “Stadio Olimpico”, pasi bardhekaltrit e mbyllën sezonin e kaluar mbi Milanin në renditje.
Juventusi, nga ana tjetër, do të presë në “Allianz Stadium” skuadrën e Udineses, e cila eliminoi Palermon me shifrat 2-1.
Ndërkohë, kampionët në fuqi të Serie A, Napoli i Antonio Contes, do të ndeshen me Cagliarin, që triumfoi 4-1 ndaj Frosinones.
Ndeshjet e raundit të 1/8-ve të Kupës së Italisë do të zhvillohen në mesjavë, duke nisur nga 3 dhjetori./S.K/KP/
Lajmet
Kontrabandë me migrantë, arrestohen dy persona të dyshuar në Prizren
Published
2 hours agoon
September 24, 2025By
UBTnews
Policia e Kosovës ka arrestuar dy persona në Prizren nën dyshimin se kanë tentuar të bëjnë kontrabandë me emigrant me qëllim përfitimi pasuror.
Policia e këtë rast e ka cilësuar kontrabandë me migrantë, ku të dyshuarit kanë deklaruar se destinacion kanë pasur Mitrovicën.
“Fsh. Shkozë, Prizren 23.09.2025 – 01:50. Janë arrestuar dy të dyshuar meshkuj kosovarë, të cilët janë takuar nga policia kufitare me veturën e tyre duke tentuar të bëjnë kontrabandë me emigrant me qellim përfitimi pasuror. Të dyshuarit kanë deklaruar se destinacionin kanë pasur Mitrovicën”, thuhet në raportin 24 orësh të Policisë.
Më tej thuhet se është njoftuar prokurori dhe është iniciuar rasti./D.B/KP

Gjermania me kritika për politikën kosovare, bën thirrje për krijimin e institucioneve dhe respektim të Kushtetutës

Dështon mbledhja për buxhetin në Prishtinë

Juventusi, Milani dhe Napoli mësojnë kundërshtarët në Kupën e Italisë

Pse nuk duhet ta përdorni limonin për çdo pastrim?

Kontrabandë me migrantë, arrestohen dy persona të dyshuar në Prizren

LVV-ja thotë se nuk merr pjesë në seancën për buxhetin në Prishtinë

Miley Cyrus: Nuk frikësohem të largoj famën!

Një 59 vjeçar dënohet për tentativë të vrasjes ndaj Trump gjatë fushatës së vitit 2024

Evropa kritikon ashpër Trumpin: Përdorimi i paracetamolit mbetet i pandryshuar
Të kërkuara
-
Aktualitet4 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Lajmet nga UBT3 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës