Autoritetet në Hong Kong po marrin masa të reja për të frenuar përhapjen e virusit Chikungunya, i cili transmetohet nga mushkonjat dhe është në rritje në rajon. Pas regjistrimit të nëntë rasteve të importuara këtë vit, qyteti ka njoftuar se do të përdorë teknologji të avancuar për të luftuar këtë kërcënim shëndetësor.

Sekretari për Mjedisin dhe Ekologjinë, Tse Chin-wan, ka bërë të ditur se duke filluar nga muaji i ardhshëm do të vendosen në terren qen robotikë të pajisur me spërkatës për insekticide. Këta robotë janë krijuar për të operuar në zona të pabarabarta dhe të vështira për t’u arritur, duke ndihmuar në eliminimin e habitatëve të mushkonjave.

Virusi Chikungunya transmetohet nga mushkonjat e llojit Aedes dhe aktualisht nuk ka trajtim të disponueshëm në Hong Kong. Sipas raportimeve, provinca e Guangdong në Kinë, përfshirë qytetin Foshan, ka regjistruar mbi 7,000 raste që nga qershori.

Përveç ndihmës në spërkatjen e zonave të rrezikuara, përdorimi i qenve robotikë synon edhe të lehtësojë ngarkesën mbi punonjësit e terrenit, veçanërisht gjatë periudhave me temperatura të larta.

Robotët janë të pajisur me kamera, sensorë dhe inteligjencë artificiale, që mund t’i ndihmojnë të identifikojnë zonat ku shumohen mushkonjat dhe të dërgojnë të dhëna në kohë reale tek ekipet shëndetësore.

Ndërkohë, qeveria e Hong Kongut po shqyrton edhe metoda të tjera për kontrollin e mushkonjave. Njëra prej tyre është një teknikë e mbështetur nga Organizata Botërore e Shëndetësisë, që përfshin futjen e baktereve në mushkonjat Aedes albopictus për të reduktuar aftësinë e tyre për t’u riprodhuar dhe për të transmetuar viruse.

Apple është duke punuar në një sistem të ri operativ, i njohur aktualisht me emrin e koduar “Charismatic”, sipas raportimeve nga Mark Gurman i Bloomberg.

Sistemi në fjalë besohet të jetë “homeOS”, një platformë për të cilën është folur prej kohësh dhe që mund të përdoret në pajisjet e ardhshme të Apple për shtëpitë inteligjente dhe në një robot desktopi, që pritet të dalin në treg në vitet 2026 dhe 2027.

Gurman bën të ditur se softueri do të përfshijë elemente nga tvOS dhe watchOS, ndërsa ndërfaqja e tij do të jetë e ndërtuar rreth një rrjeti aplikacionesh me formë gjashtëkëndore, të ngjashëm me atë që përdoret në Apple Watch.

Sistemi do të ofrojë mbështetje për shumë përdorues dhe ndërveprimi me të do të bëhet kryesisht përmes komandave zanore përmes Siri, por edhe përdorimi me prekje do të jetë i mundur.

Pajisjet që do të përdorin këtë sistem janë konceptuar të ndahen lehtë midis përdoruesve të ndryshëm. Ato do të përfshijnë një kamerë në pjesën e përparme, e cila do të jetë në gjendje të skanojë fytyrat dhe të përshtasë automatikisht përmbajtjen dhe funksionalitetin sipas preferencave të secilit përdorues.

Më shumë detaje mbi “Charismatic” pritet të zbulohen në muajt e ardhshëm.

NASA dhe Google kanë nisur një bashkëpunim për të testuar një asistent mjekësor të avancuar, të mbështetur nga Inteligjenca Artificiale, me qëllim që të ofrojë ndihmë për ekuipazhet gjatë misioneve të gjata hapësinore, ku komunikimi i drejtpërdrejtë me Tokën mund të mos jetë gjithmonë i mundur për shkak të vonesave.

Në kuadër të përgatitjeve për misionet e ardhshme përtej orbitës së ulët të Tokës, siç janë ato në Hënë dhe Mars, NASA dhe Google po testojnë një model të quajtur “Asistent Digjital Mjekësor i Ekuipazhit” (CMO‑DA). Ky sistem është projektuar për t’u mundësuar astronautëve që të menaxhojnë në mënyrë të pavarur situatat mjekësore duke diagnostikuar dhe trajtuar simptomat gjatë misionit.

Sipas përfaqësuesve të Google, asistenti digjital është trajnuar mbi literaturën e fluturimeve hapësinore dhe përdor teknologji të avancuara të përpunimit të gjuhës natyrore dhe të mësimit automatik për të analizuar në kohë reale gjendjen shëndetësore dhe performancën e astronautëve. Të dhënat paraprake tregojnë rezultate premtuese, me mundësi për diagnoza të besueshme bazuar në simptomat e raportuara nga ekuipazhi.

NASA dhe Google po bashkëpunojnë ngushtë me mjekë për të testuar dhe përmirësuar më tej funksionalitetin e këtij asistenti.

Kjo teknologji pritet të jetë veçanërisht e rëndësishme në misionet në hapësirën e thellë, ku kthimi i menjëhershëm në Tokë nuk është i mundur dhe mbështetja mjekësore në distancë është e kufizuar. Po ashtu, aplikimi i saj mund të shtrihet edhe në mjedise të izoluara në Tokë, ku qasja në shërbime mjekësore është e kufizuar.

UBT ofron programin Master në Studime të Sigurisë, i konceptuar për të trajnuar profesionistë në sigurinë kombëtare dhe ndërkombëtare, me fokus në kërcënimet moderne si kibernetika, menaxhimi i krizave dhe politikat e mbrojtjes.

Programi synon nxjerrë kuadro të afta për parandalim, reagim dhe hartim strategjish efektive, për institucionet publike dhe private.

Programi dyvjeçar kombinon teori, punë në terren dhe kërkim shkencor, duke i pajisur studentët me aftësi analitike, vendimmarrëse dhe praktike për tregun e punës në Kosovë dhe rajon. Ky program mbështet objektivat e zhvillimit demokratik dhe të qëndrueshëm përmes edukimit cilësor në sektorë kritikë të sigurisë.

Çfarë mbulon programi?

• Strategji të sigurisë kombëtare dhe inteligjencës;
• Siguri kibernetike dhe mbrojtje të infrastrukturës kritike;
• Menaxhim krizash dhe emergjencash;
• Parandalim të terrorizmit dhe luftim të krimit të organizuar;
• Politika mbrojtjeje, diplomaci të sigurisë dhe gjeopolitikë.

Struktura akademike (përzgjedhje lëndësh):

Viti I: Koncepte të avancuara në siguri; Kërcënime bashkëkohore; Metoda të avancuara kërkimi; Mjetet ekonomike të sigurisë; zgjedhore si Mbrojtja e infrastrukturës kritike, Menaxhimi dhe siguria e informacionit, Analiza & shkrimi i politikave.

Viti II: Statistika & analiza të dhënash; Siguria në Ballkan; Siguri kibernetike dhe krim kibernetik; Gjeopolitikë; zgjedhore si Terrorizëm & kundërterrorizëm, Siguria e mjedisit, Migrimi & siguria.

Semestri III: Globalizim & inteligjencë; Luftë asimetrike & konflikte hibride; Politika e mbrojtjes & strategjia ushtarake; Siguria & të drejtat e njeriut; zgjedhore si Siguria e energjisë, Krimi i organizuar transnacional, Kontrolli i armëve & mospërhapja.

Semestri IV: Praktikë/punë në terren; Seminar i tezës; Teza (hulumtim & shkrim).

Rezultatet e të nxënit

• Aftësi për vlerësim rreziku dhe hartim politikash sigurie;
• Kompetenca në menaxhimin e krizave dhe ndërtimin e kapaciteteve institucionale;
• Aftësi kërkimore dhe konsulence mbi baza të dhënash;
• Udhëheqje dhe bashkëpunim ndër-institucional (përfshirë PPP).

Kujt i shërben

• Institucione shtetërore të sigurisë (ushtri, polici, inteligjencë);
• Agjenci rregullatore, qendra të menaxhimit të emergjencave;
• Organizata ndërkombëtare për paqe dhe stabilitet;
• Sektori privat në cybersecurity, mbrojtje të infrastrukturës kritike dhe menaxhim rreziku.

Aplikimi

Aplikimet realizohen online në: APLIKO TANI. Të gjithë kandidatët do të kenë qasje në infrastrukturë moderne, mentorim akademik dhe mundësi praktike në terren.