NASA dhe Google kanë nisur një bashkëpunim për të testuar një asistent mjekësor të avancuar, të mbështetur nga Inteligjenca Artificiale, me qëllim që të ofrojë ndihmë për ekuipazhet gjatë misioneve të gjata hapësinore, ku komunikimi i drejtpërdrejtë me Tokën mund të mos jetë gjithmonë i mundur për shkak të vonesave.

Në kuadër të përgatitjeve për misionet e ardhshme përtej orbitës së ulët të Tokës, siç janë ato në Hënë dhe Mars, NASA dhe Google po testojnë një model të quajtur “Asistent Digjital Mjekësor i Ekuipazhit” (CMO‑DA). Ky sistem është projektuar për t’u mundësuar astronautëve që të menaxhojnë në mënyrë të pavarur situatat mjekësore duke diagnostikuar dhe trajtuar simptomat gjatë misionit.

Sipas përfaqësuesve të Google, asistenti digjital është trajnuar mbi literaturën e fluturimeve hapësinore dhe përdor teknologji të avancuara të përpunimit të gjuhës natyrore dhe të mësimit automatik për të analizuar në kohë reale gjendjen shëndetësore dhe performancën e astronautëve. Të dhënat paraprake tregojnë rezultate premtuese, me mundësi për diagnoza të besueshme bazuar në simptomat e raportuara nga ekuipazhi.

NASA dhe Google po bashkëpunojnë ngushtë me mjekë për të testuar dhe përmirësuar më tej funksionalitetin e këtij asistenti.

Kjo teknologji pritet të jetë veçanërisht e rëndësishme në misionet në hapësirën e thellë, ku kthimi i menjëhershëm në Tokë nuk është i mundur dhe mbështetja mjekësore në distancë është e kufizuar. Po ashtu, aplikimi i saj mund të shtrihet edhe në mjedise të izoluara në Tokë, ku qasja në shërbime mjekësore është e kufizuar.

UBT ofron programin Master në Studime të Sigurisë, i konceptuar për të trajnuar profesionistë në sigurinë kombëtare dhe ndërkombëtare, me fokus në kërcënimet moderne si kibernetika, menaxhimi i krizave dhe politikat e mbrojtjes.

Programi synon nxjerrë kuadro të afta për parandalim, reagim dhe hartim strategjish efektive, për institucionet publike dhe private.

Programi dyvjeçar kombinon teori, punë në terren dhe kërkim shkencor, duke i pajisur studentët me aftësi analitike, vendimmarrëse dhe praktike për tregun e punës në Kosovë dhe rajon. Ky program mbështet objektivat e zhvillimit demokratik dhe të qëndrueshëm përmes edukimit cilësor në sektorë kritikë të sigurisë.

Çfarë mbulon programi?

• Strategji të sigurisë kombëtare dhe inteligjencës;
• Siguri kibernetike dhe mbrojtje të infrastrukturës kritike;
• Menaxhim krizash dhe emergjencash;
• Parandalim të terrorizmit dhe luftim të krimit të organizuar;
• Politika mbrojtjeje, diplomaci të sigurisë dhe gjeopolitikë.

Struktura akademike (përzgjedhje lëndësh):

Viti I: Koncepte të avancuara në siguri; Kërcënime bashkëkohore; Metoda të avancuara kërkimi; Mjetet ekonomike të sigurisë; zgjedhore si Mbrojtja e infrastrukturës kritike, Menaxhimi dhe siguria e informacionit, Analiza & shkrimi i politikave.

Viti II: Statistika & analiza të dhënash; Siguria në Ballkan; Siguri kibernetike dhe krim kibernetik; Gjeopolitikë; zgjedhore si Terrorizëm & kundërterrorizëm, Siguria e mjedisit, Migrimi & siguria.

Semestri III: Globalizim & inteligjencë; Luftë asimetrike & konflikte hibride; Politika e mbrojtjes & strategjia ushtarake; Siguria & të drejtat e njeriut; zgjedhore si Siguria e energjisë, Krimi i organizuar transnacional, Kontrolli i armëve & mospërhapja.

Semestri IV: Praktikë/punë në terren; Seminar i tezës; Teza (hulumtim & shkrim).

Rezultatet e të nxënit

• Aftësi për vlerësim rreziku dhe hartim politikash sigurie;
• Kompetenca në menaxhimin e krizave dhe ndërtimin e kapaciteteve institucionale;
• Aftësi kërkimore dhe konsulence mbi baza të dhënash;
• Udhëheqje dhe bashkëpunim ndër-institucional (përfshirë PPP).

Kujt i shërben

• Institucione shtetërore të sigurisë (ushtri, polici, inteligjencë);
• Agjenci rregullatore, qendra të menaxhimit të emergjencave;
• Organizata ndërkombëtare për paqe dhe stabilitet;
• Sektori privat në cybersecurity, mbrojtje të infrastrukturës kritike dhe menaxhim rreziku.

Aplikimi

Aplikimet realizohen online në: APLIKO TANI. Të gjithë kandidatët do të kenë qasje në infrastrukturë moderne, mentorim akademik dhe mundësi praktike në terren.

ChatGPT ka arritur një tjetër pikë të rëndësishme, me 700 milionë përdorues aktivë javore, duke shënuar një rritje katërfish nga vitin e kaluar. Përdoruesit kalojnë mesatarisht 16 minuta në ditë në platformë, duke dërguar mbi 2.5 miliardë kërkesa çdo ditë.

Megjithatë, pavarësisht suksesit të dukshëm në përdorueshmëri, OpenAI ende nuk është fitimprurëse dhe ka shpenzime më të mëdha se të ardhurat. Kompania nuk pritet të arrijë fitime para vitit 2029.

Për të rritur të ardhurat, OpenAI po shqyrton mundësinë e integrimit të reklamave në ChatGPT. Ata synojnë që reklamat të jenë sa më pak të ndjeshme dhe të ofrojnë një përvojë pozitive për përdoruesit.

Në të njëjtën kohë, xAI, konkurrenti i ChatGPT në pronësi të Ilon Musk, gjithashtu planifikon të shtojë reklama në chatbot-in e tij Grok.