Në këtë ditë të veçantë, përkujtojmë 88-vjetorin e çeljes së Muzeut Arkeologjik të Vlorës, institucioni i parë i këtij lloji në Shqipëri. Më 8 tetor 1936, u hodh hapi i parë në ruajtjen dhe ekspozimin e trashëgimisë kulturore shqiptare, një ngjarje e rëndësishme për historinë e arkeologjisë në vend.

Muzeu, i pagëzuar me emrin e monarkut “Zogu I”, u vendos në një ndërtesë historike që është thellësisht e lidhur me kujtesën kombëtare. Aty, Ismail Bej Vlora, një nga figurat më të shquara të historisë shqiptare, mblodhi qeverinë pas shpalljes së Pavarësisë, duke e bërë këtë vend një simbol të rëndësishëm për identitetin tonë kombëtar.

Pas hapjes, Muzeu Arkeologjik u pasurua me objekte arkeologjike që rezultuan nga gërmimet e kryera në Apoloni, një projekt i udhëhequr nga arkeologu francez, Leon Rey. Kjo pasuri kulturore përfshinte artefakte të ndryshme, si enë qeramike, objekte xhami, monedha, terrakota dhe figura të tjera artistike. Në katin e parë të muzeut, u vendosën statujat dhe kolonat e gjetura në Apoloni, të cilat flisnin për një të kaluar të pasur dhe të lavdishme.

Megjithatë, historia e këtij muzeu nuk ka qenë e lehtë. Me fillimin e Luftës së Dytë Botërore, muzeu u përball me një fatkeqësi tragjike: bombardimet nga ushtria italiane, që shkaktuan dëme të mëdha. Më pas, muzeu ra viktimë e grabitjeve, një akt që shqetësoi thellësisht komunitetin arkeologjik. Arkeologu Rey, i cili kishte kontribuar shumë për pasurimin e këtij muzeu, botoi një notë proteste në revistën “Albania”, duke denoncuar shkatërrimin e tij.

Një pjesë e koleksionit antik të Muzeut të Vlorës arriti të shpëtohet dhe sot ndodhet në institucione të ndryshme, si Muzeu Historik Kombëtar, Muzeu Arkeologjik i Tiranës, Muzeu Historik i Vlorës, si dhe në Muzeun e Parkut Arkeologjik të Apolonisë. Këto koleksione janë dëshmi e një trashëgimie të vyer dhe një kujtesë për brezat e ardhshëm mbi rëndësinë e mbrojtjes dhe ruajtjes së kulturës sonë.

Dita e sotme na kujton jo vetëm historinë e këtij muzeu, por edhe detyrimin tonë për të ruajtur dhe mbrojtur pasuritë kulturore që përbëjnë identitetin tonë kombëtar. Muzeu Arkeologjik i Vlorës vazhdon të jetë një dritare e rëndësishme për të kuptuar të kaluarën tonë dhe për të ndihmuar në formësimin e të ardhmes./UBTNews/

Nga 2 deri më 6 tetor, Festivali dhe Panairi i Librit për Fëmijë në Prishtinë ka arritur një numër rekord vizitorësh, duke tërhequr rreth 12 mijë njerëz, dyfish më shumë se vitin e kaluar. Edicioni i dytë ka ofruar rreth dy mijë tituj dhe aktivitete argëtuese e edukative, duke u shndërruar në një ngjarje festive për lexuesit e rinj.

Shtande të mbushura me libra ishin vendosur në sheshin “Zahir Pajaziti”, ku ndodheshin gjithashtu aktivitete si muzikë, biseda artistike, lojëra dhe eksperimentime teknologjike. Agon Ahmeti, drejtor i organizatës ETEA, e quajti edicionin e këtij viti trefish më të suksesshëm se të parin, edhe përkundër motit të keq, shkruan Koha.

Ngjarja ka si qëllim nxitjen e kulturës së leximit te fëmijët dhe është planifikuar të bëhet tradicionale. Pjesëmarrësit kanë mundësinë të shijojnë një atmosferë energjike dhe kreative, duke ndihmuar kështu në përmirësimin e lexueshmërisë dhe letërsisë për fëmijë në Kosovë.

Në ditën e fundit, u zhvilluan punëtori interaktive me “Young Engineers Prishtina” dhe u promovua libërthi “Rrëfenjëzat”, rezultat i Punëtorive të Shkrimit Kreativ të organizatës ETEA. Festivali ka mbledhur edhe dhjetë shtëpi botuese nga Kosova, Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut, por ka pasur shqetësime për mungesën e autorëve vendorë në letërsinë për fëmijë./UBTNews/

Akademia e Shkencave dhe Arteve të Kosovës njoftoi me dhimbje ndarjen nga jeta të piktorit të shquar dhe akademik Tahir Emra, në moshën 86-vjeçare. Një figurë e rëndësishme e artit shqiptar, Emra la një trashëgimi të çmuar në fushën e pikturës dhe edukimit artistik.

Lindur në Gjakovë në vitin 1938, Tahir Emra filloi rrugëtimin e tij artistik që në moshë të re. Ai përfundoi shkollën fillore në vendlindje dhe më pas studioi në Shkollën e Mesme të Artit në Pejë, ku e zhvilloi pasionin e tij për artin vizual. Në periudhën 1959-1961, ai punoi si mësues vizatimi në vendlindje, një përvojë që do ta ndihmonte në formimin e breza të rinjsh artistësh. Emra vazhdoi studimet në Akademinë e Arteve Figurative në Beograd, ku u diplomua në vitin 1966, duke u kthyer më pas si ligjërues në Shkollën e Lartë Pedagogjike të Prishtinës.

Karriera akademike e Tahir Emrës është një histori suksesi dhe angazhimi të thellë. Ai u bë docent për vizatim dhe pikturë në Akademinë e Arteve të Universitetit të Prishtinës dhe më 1982 arriti titullin profesor ordinar. Si njëri nga themeluesit e Akademisë së Arteve, ai kontribuoi në zhvillimin e arsimit artistik në Kosovë, duke mbajtur mësim në atelienë e shtëpisë së tij gjatë viteve ’90, për të vazhduar më tej mësimdhënien në Akademinë e Arteve të Universitetit të Tetovës.

Tahir Emra ishte gjithashtu anëtar i Shoqatës së Artistëve Figurativë të Kosovës, ku kontribuoi me pasion dhe përkushtim. Ai mori pjesë në shumë aktivitete artistike dhe ekspozita, si në vend ashtu edhe jashtë tij, duke lënë gjurmë të thella në peizazhin kulturor të vendit. Vepra e tij është e pranishme në shumë galeri e muze, si dhe në koleksione private, duke dëshmuar për ndikimin e tij të gjerë në artin shqiptar.

Një njohje e veçantë për punën e tij erdhi me botimin e monografisë mbi veprën e tij nga Akademia e Shkencave dhe Arteve të Kosovës në vitin 2013, e cila përfshinte riprodhime të veprave më të njohura dhe studimin e piktorit Kujtim Buza.

Në nder të jetës dhe veprës së akademik Tahir Emrës, homazhe do të mbahen në Akademinë e Shkencave dhe të Arteve të Kosovës ditën e nesërme, duke nderuar kështu një jetë të përkushtuar ndaj artit dhe kulturës. Rruga e tij artistike do të mbetet një burim frymëzimi për brezat e ardhshëm, duke përçuar mesazhe të fuqishme për të bukurën dhe thelbin e humanizmit nëpërmjet artit./UBTNews/

Në këtë ditë të shënuar, Shqipëria kremton 79-vjetorin e themelimit të Lidhjes së Shkrimtarëve, një institucion që ka luajtur një rol të rëndësishëm në zhvillimin e kulturës dhe letërsisë shqiptare. Krijimi i saj në vitin 1945 shënon një moment të rëndësishëm në historinë e artit dhe kulturës në vend.

Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave na kujton se vetëm dy vjet më pas, në vitin 1947, Lidhjes së Shkrimtarëve iu bashkëngjit edhe Lidhja e Artistëve, duke formuar kështu një bashkëpunim të frytshëm mes letrarëve dhe artistëve të tjerë të vendit. Kjo bashkëpunim e forcoi identitetin kulturor shqiptar dhe krijoi mundësi të reja për ndarjen dhe shkëmbimin e ideve.

Në fillimet e saj, Lidhja e Shkrimtarëve (LSHA) numëronte 70 anëtarë, të cilët përfshinin jo vetëm shkrimtarë, por edhe gazetarë dhe gjuhëtarë të njohur. Kryetar i parë u zgjodh Sejfulla Malëshova, ndërsa detyra e presidentit iu besua Fan Nolit, një figurë e shquar e letërsisë shqiptare. Statuti i Lidhjes parashikonte se nuk do të pranohej anëtar asnjë shkrimtar, publicist apo gazetar që kishte shërbyer okupatorëve, duke e konsideruar kështu si armiq të popullit.

Me kalimin e viteve, Lidhja ka njohur një rritje të konsiderueshme në numrin e anëtarëve. Disa nga pasuesit e Malëshovës në krye të LSHA-së, si Dhimitër Shuteriqi, Dritëro Agolli, Bardhyl Londo, Xhevahir Spahiu dhe Limos Dizdari, kanë lënë gjurmë të thella në letërsinë dhe kulturën shqiptare.

LSHA ka pasur organet e saj letrare dhe artistike, mes të cilave mund të përmendim revistën “Literatura jonë”, që më vonë u quajt “Letërsia jonë” (1947), revistën mujore “Nëntori” (1954), përjavshmen “Drita” (1961) dhe revistën në frëngjisht “Les lettres Albanaises” (1978). Këto publika kanë kontribuar në promovimin e krijimtarisë letrare dhe artistike, duke u bërë një platformë për shprehjen e ideve dhe emocioneve të brezave të ndryshëm.

79 vjet pas themelimit, Lidhja e Shkrimtarëve vazhdon të jetë një nga pilonët e kulturës shqiptare, duke mbështetur krijimtarinë dhe duke promovuar vlerat artistike që e pasurojnë identitetin kombëtar. Me këtë rast, kremtojmë historinë e saj dhe kontribuimin e çmuar të anëtarëve të saj në pasurimin e letërsisë dhe artit shqiptar./UBTNews/