Shëndet
Ankthi tek fëmijët: Si ta njohim dhe si t’i ndihmojmë?
Published
2 months agoon
By
UBT NewsPothuajse një në dhjetë fëmijë përballet me ankth – jo thjesht me stresin e përditshëm, por me çrregullime të ankthit që ndikojnë drejtpërdrejt në funksionimin e tyre në shtëpi, në shkollë dhe në marrëdhëniet shoqërore.
Sipas të dhënave nga Qendrat Amerikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, në periudhën 2016–2019 rreth 9.4% e fëmijëve të moshës 3–17 vjeç u diagnostikuan me ankth.
Pas pandemisë, këto shifra ka shumë gjasa të jenë rritur, pasi shëndeti mendor i fëmijëve u përkeqësua ndjeshëm.
Shenjat e ankthit tek fëmijët
Njohja e shenjave është hapi i parë për të ndihmuar një fëmijë që vuan nga ankthi. Megjithatë, kjo shpesh është e vështirë, sepse tek fëmijët ankthi shfaqet ndryshe nga tek të rriturit. Sipas psikologes klinike Dr. Caroline Danda, disa shenja të zakonshme janë:
Kërkim i vazhdueshëm i sigurisë
Pyetje të shpeshta të tipit “po sikur…?”
Frikë për të bërë gjëra të zakonshme
Shmangie e situatave sociale ose përvojave të reja
Sjellje sfiduese, agresivitet apo shpërthime nervash
Ndërsa Dr. Kelsey M. Latimer thekson se ankthi shpesh manifestohet edhe përmes:
Problemeve me gjumin (vështirësi për të fjetur ose zgjime të shpeshta)
Ndryshimeve në oreks
Tërheqjes nga shoqëria
Dhimbjeve të trupit (barku, koka) apo ndjesisë së lodhjes pa arsye të dukshme
Si t’i ndihmojmë fëmijët që vuajnë nga ankthi?
Së pari, është e rëndësishme të kuptoni se ankthi i fëmijës nuk është pasojë e prindërimit të keq. Siç thotë Dr. Latimer:
“Fakti që një fëmijë vuan nga ankthi nuk ju bën prind të keq.”
Çelësi është dëgjimi aktiv e pa gjykim. Shmangni fraza si “mos e merr aq seriozisht” apo “duhet ta kapërcesh”, sepse mund t’i bëjnë fëmijët të ndihen të keqkuptuar. Një bisedë e qetë – gjatë një shëtitjeje, një vakti apo një momenti të përbashkët – mund të ketë ndikim të madh.
Disa hapa praktikë që mund të ndihmojnë janë:
Krijimi i një mjedisi të sigurt dhe të qetë ku fëmija ndihet i lirë të shprehë emocionet.
Përdorimi i teknikave të thjeshta relaksimi, si frymëmarrja e thellë.
Përdorimi i gjesteve të ngrohta, si përqafimet, që kanë efekt qetësues edhe tek adoleshentët.
Ruajtja e një rutine të qëndrueshme, e cila u jep fëmijëve ndjenjë sigurie.
Nëse ankthi fillon të ndikojë thellësisht në jetën e përditshme të fëmijës, është e rëndësishme të kërkohet ndihmë profesionale.
Psikologët për fëmijë dhe adoleshentë janë të specializuar për të ofruar mbështetje dhe strategji efektive për menaxhimin e ankthit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Gripi nuk ka shanse! Këshilla praktike për të qëndruar të shëndetshëm
Published
54 minutes agoon
November 24, 2025By
UBT News
Stina e vjeshtës dhe dimrit shpesh shoqërohet me rritje të rasteve të gripit dhe infeksioneve të frymëmarrjes, për shkak të motit të ftohtë dhe ndryshimeve të papritura të temperaturës.
Megjithëse ilaçet mund të jenë opsion, ekzistojnë disa mënyra natyrale për të lehtësuar simptomat/parandaluar përkeqësimin e sëmundjes.
Uji dhe lëngjet: Konsumimi i lëngjeve ndihmon në parandalimin e dehidratimit dhe lehtëson rrjedhjen e hundëve. Pini ujë, lëngje frutash, supë me lëng pule ose ujë të ngrohtë me mjaltë dhe limon. Shmangni pijet me kafeinë, që mund të shkaktojnë etje.
Ujë me kripë: Gargara me ujë të ngrohtë dhe kripë ndihmon për të qetësuar fytin e irrituar dhe për të lehtësuar simptomat e ftohjes.
Supë me lëng pule: Studimet kanë treguar se supa e pulës ka efekt antiinflamator dhe ndihmon në rrjedhjen e hundëve, duke kufizuar aktivitetin e viruseve në pjesën e brendshme të hundës.
Antihistamina: Përdorimi i saj mund të lehtësojë rrjedhjen e hundëve, teshtimat, lotimin e syve dhe kollitjen.
Lagështira: Ajri i thatë favorizon përhapjen e viruseve. Përdorni aparate për lagështi, por kujdesuni t’i pastroni rregullisht sipas udhëzimeve të prodhuesit, për të shmangur mykun dhe bakteret.
Këto masa të thjeshta e ndihmojnë trupin të përballojë gripin më lehtë dhe të ruani shëndetin gjatë muajve më të ftohtë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Këto janë përfitimet e xhenxhefilit për shëndetin
Published
2 hours agoon
November 24, 2025By
UBT News
Xhenxhefili është një nga erëzat më të shëndetshme dhe konsumimi i tij i rregullt sjell shumë përfitime për organizmin.
Përmirëson qarkullimin e gjakut
Xhenxhefili përmban minerale të rëndësishme si magnezi, kromi dhe zinku, që ndihmojnë në përmirësimin e qarkullimit të gjakut. Ai është i dobishëm kur jeni të sëmurë dhe keni ethe apo temperaturë të lartë.
Ndihmon në luftimin e inflamacioneve
Dhimbjet e vazhdueshme dhe inflamacionet shkojnë dorë për dore. Xhenxhefili njihet si anti-inflamator natyral, i cili lehtëson dhimbjet dhe përmirëson gjendjen e përgjithshme të trupit.
Si ta përdorni xhenxhefilin?
Mund të përdoret në shumë forma, i freskët, në pluhur a i ëmbëlsuar. Për efekt shërues kur jeni ftohur, zien xhenxhefil në ujë të vluar, shtoni limon e një lugë mjaltë. Ky kombinim është i shkëlqyer për të lehtësuar simptomat e përshpejtuar shërimin. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Lëngjet e gazuara shkaktojnë probleme serioze me mëlçinë!
Published
5 hours agoon
November 24, 2025By
UBT News
Nuk është një sekret që lëngjet e gazuara mund të jenë të dëmshme për mëlçinë. Përveç rritjes së rrezikut për sëmundje kardiovaskulare, prishjes së dhëmbëve dhe mbipeshes, këto pije ndikojnë negativisht edhe në funksionimin e mëlçisë.
“Mëlçia ndihmon në metabolizimin e karbohidrateve, proteinave dhe yndyrnave që konsumojmë, dhe më pas i ruan ato si glukogjen, vitamina dhe minerale për përdorim të mëvonshëm”, thotë dietologia me bazë në New York, Carrie Gans.
“Ajo gjithashtu ndihmon në heqjen e toksinave nga gjaku dhe zvogëlon dëmtimin e trupit”, shton ajo.
Studimet tregojnë se konsumimi i tepruar i sheqerit mund ta mbingarkojë mëlçinë, duke e kthyer në yndyrë. Sipas Klinikës Mayo, simptomat e sëmundjes së mëlçisë yndyrore jo-alkoolike përfshijnë lodhje dhe dhimbje, e mund të çojnë në cirozë dhe dështim të mëlçisë.
Konsumimi i madh i pijeve të gazuara shkakton edhe rezistencë ndaj insulinës. Një studim tregoi se njerëzit që pinin katër pije me sheqer në ditë për tre javë, në total 40-80 gram sheqer, raportuan rritje të rezistencës ndaj insulinës. Kjo gjithashtu rrit rrezikun për diabetin e tipit 2.
Pijet e gazuara janë të dëmshme jo vetëm për shkak të sheqerit, por edhe për shkak të përmbajtjes së lartë të shurupit të misrit me fruktozë.
Një studim mbi minjtë zbuloi se konsumimi i gjatë i këtij shurupi shkaktoi dëmtime në mëlçi e përkeqësim të barrierës së murit të zorrëve. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ky frut ‘i shëndetshëm’ mund të dëmtojë tretjen tuaj
Published
5 hours agoon
November 24, 2025By
UBT News
Një mjek i njohur nga Universiteti i Harvardit ka zbuluar se jo të gjitha frutat janë po aq të dobishme për shëndetin, duke treguar se një prej tyre nuk bën pjesë kurrë në dietën e tij.
Sipas specialistit, ky frut, edhe pse shihet si i shëndetshëm shkakton probleme me tretjen dhe po ashtu ndikon negativisht në shëndetin e zorrëve, veçanërisht tek personat me ndjeshmëri të lartë.
Në intervistën e tij, mjeku përmendi frutat më të mira për aparatin tretës, si frutat e pyllit, kivi, mollët dhe dardhat, të pasura me fibra që ndihmojnë në balancën e mikrobiotës intestinale.
Ai paralajmëroi për disa fruta që duhen konsumuar me kujdes, pasi përmbajnë sheqerna të thjeshta në sasi të larta ose mund të shkaktojnë fryrje dhe parehati. Në këtë grup përfshihet edhe fruti që ai nuk e konsumon asnjëherë, duke e cilësuar problematik për shëndetin e zorrëve.
Sipas mjekut të Harvardit, fruti që duhet shmangur është bananja e pjekur. Ai shpjegon se bananjat që kanë arritur në një fazë të pjekur përmbajnë sheqerna të thjeshta në sasi të madhe, që rrisin glukozën në gjak dhe nuk furnizojnë siç duhet bakteret e mira të zorrëve.
Ky qëndrim ka tërhequr vëmendje, duke treguar se edhe ushqimet që konsiderohen “gjithmonë të shëndetshme” mund të kenë efekte të padëshiruara, varësisht nga organizmi i secilit. /A.Z/UBT News/
Studentët e Fakultetit të Artit të UBT-së vizitojnë Institutin ARKIV në Pejë
UBT dhe partnerët organizojnë tryezën rajonale “She Builds Peace” në përkujtim të 25-vjetorit të Rezolutës 1325 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së
Eva Longoria për lindjen në 43 vjeç: “Koha e duhur”!
Studentët e UBT-së në Prizren vizitojnë Autostrada Hangar për një përvojë praktike në art bashkëkohor
Procesi i votimit të diasporës nxit debat në mbledhjen e KQZ-së
Të shtëna në Bregun e Diellit, çfarë ndodhi me furgonin që transportonte para?
Gripi nuk ka shanse! Këshilla praktike për të qëndruar të shëndetshëm
Kurti pret delegacionin amerikan në Kosovë” Diskutuam për raporte ndërmjet vendeve tona mike
Udhëtim muzikor në Shkodër: Inva Mula dhe Genc Tukiçi ndezin skenën e “Migjenit
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së fiton grant prestigjioz kërkimor në Universitetin Çarls të Pragës
