Lajmet

Analizë: Vlerësimi i ri mbi origjinën e COVID-19 ngjall konfuzion

Si u përhap COVID-19?

Published

on

Nga Paul LeBlanc

“Ne duam të dimë se si erdhëm deri te kjo, kështu që ne mund të përpiqemi dhe të parandalojmë që diçka e ngjashme të mos ndodhë në të ardhmen”.

Këto fjalë nga David Relman, një ekspert i sëmundjeve infektive dhe mikrobiolog në Universitetin e Stanfordit, pasqyrojnë bisedën kombëtare rreth origjinës së COVID-19 në vitin 2021.

A rrodhi nga laboratori? A ishte një transferim zoonotik? Diçka tjetër? Natyrisht, me kalimin e kohës edhe përgjigja do të jetë e qartë. Por tani, tri vjet qëkur nisi pandemia që ende po ndikon në jetën e përditshme, një vlerësim i Departamentit të Engjisë i Shteteve të Bashkuara të Amerikës vetëm sa shtoi konfuzionin rreth asaj që ndodhi në të vërtetë në Wuhan, në fund të vitit 2019.

Departamenti ka vlerësuar se pandemia COVID-19 ka shumë gjasa të ketë dalë si pasojë e një rrjedhjeje laboratorike në Kinë, sipas një raporti të inteligjencës që u raportua për herë të parë nga Wall Street Journal, të dielën. Megjithatë, sipas dy burimeve, departamenti tha në raportin e inteligjencës se nuk beson se koronavirusi rrodhi aksidentalisht nga një laborator në Wuhan.

Agjencitë e inteligjencës mund të bëjnë vlerësime me nivel të ulët të besueshmërisë, të mesëm ose të lartë; dhe një vlerësim i ulët besueshmëri në përgjithësi do të thotë se informacioni i marrë nuk është mjaftueshëm i besueshëm ose është shumë i fragmentuar për të sjellë një gjykim më përfundimtar analitik ose se nuk ka informacion të mjaftueshëm në dispozicion për të nxjerrë një përfundim më të qëndrueshëm.

Këshilltari për siguri kombëtare, Jake Sullivan, e pranoi në “State of the Union” të CNN të dielën se komuniteti i inteligjencës është i ndarë për këtë çështje, si dhe tregoi se presidenti amerikan, Joe Biden, ka vënë në dispozicion njerëz për të arritur deri në fund të çështjes së origjinës.

Komuniteti i inteligjencës ka qenë i ndarë mbi këtë çështje për vite.

  • Në vitin 2021, komuniteti i inteligjencës deklasifikoi një raport që tregon se katër agjenci në komunitetin e inteligjencës vlerësuan me besim të ulët se virusi mund të kalojë nga kafshët te njerëzit natyrshëm në natyrë.
  • Një vlerësim me besim të mesëm tregoi se pandemia ishte si rezultat i një aksidenti laboratorik.
  • Tre elementë të tjerë të komunitetit të inteligjencës nuk u bashkuan rreth asnjërit shpjegim pa informacion shtesë, thuhet në raportin e komunitetit.

Teoria e rrjedhjes laboratorike u mbështet më shumë

Në pjesën më të madhe të vitit 2020, mbështetësit e teorisë së rrjedhjes laboratorike po luftonin kundër pretendimeve se ata ishin ksenofobikë apo racist – pjesërisht falë retorikës antikineze që rrodhi nga ish-presidenti Donald Trump, i cili e përqafoi këtë teori.

Një hetim që u nis nga Departamenti i Shtetit nën qeverisjen e Trumpit, mbi atë nëse programi i armëve biologjike të Kinës mund të ketë pasur ndikim të madh në origjinën e pandemisë në Wuhan, u hodh poshtë në fazat e para të administratës së Bidenit.

Edhe një letër e ekspertëve të shëndetit publik, që u publikua në shkurt të vitit 2020, gjithashtu vuri theksin se origjina e virusit është nga natyra.

Por teoria e rrjedhjes së laboratorit ka fituar më shumë tërheqje me kalimin e kohës, veçanërisht pas raporteve se komuniteti i inteligjencës gjeti prova se studiuesit në Institutin e Virologjisë në Wuhan u sëmurën rëndë me një virus misterioz në nëntor 2019 – megjithëse nuk është e qartë nëse ata kontraktuan Covid-19 dhe asnjë provë tjetër nuk ka dalë për të vërtetuar atë raport.

Deri në korrik të vitit 2021, zyrtarë të lartë të administratës Biden që mbikëqyrën një rishikim të inteligjencës mbi origjinën besonin se teoria e rrjedhjes së virusit nga laboratori ishte të paktën po aq e besueshme sa mundësia që virusi të shfaqej natyrshëm në natyrë – një ndryshim dramatik nga një vit më parë, kur demokratët e minimizuan publikisht një ide e tillë.

“S’është përgjigje definitive”

Vlerësimi i fundit i inteligjencës iu dha Kongresit ndërsa republikanët në Capitol Hill kanë kërkuar hetime të mëtejshme mbi teorinë, si dhe akuzojnë administratën Biden për minimizimin e mundësisë së saj.

Kryetari i Dhomës për Punë të Jashtme, Michael McCaul tha të dielën se është “i kënaqur” që Departamenti i Energjisë “më në fund arriti të njëjtin përfundim që unë kisha arritur tashmë”. (Republikani i Teksasit kishte lëshuar një raport të vitit 2021 që arriti në përfundimin se provat treguan se pandemia kishte origjinën nga laboratori në Wuhan.

“Tani është koha që e gjithë administrata Biden t’i bashkohet Departamentit të Energjisë, Byrosë Federale të Hetimit dhe shumicës së amerikanëve duke përfunduar publikisht atë që na tha arsyeja e shëndoshë në fillim – pandemia COVID-19 filloi nga një rrjedhje laboratori në Wuhan të Kinës”, tha McCaul në një deklaratë.

Sullivan tha të dielën se Biden ka urdhëruar që laboratorët kombëtarë, të cilët janë pjesë e Departamentit të Energjisë, të analizoheshin.

“Tani për tani, nuk ka një përgjigje përfundimtare që ka dalë nga komuniteti i inteligjencës për këtë pyetje”, tha ai.

“Disa elementë të komunitetit të inteligjencës kanë arritur në përfundime nga njëra anë, disa nga ana tjetër. Një numër prej tyre kanë thënë se thjesht nuk kanë informacion të mjaftueshëm për të qenë të sigurt”, deklaroi ai tutje.

Pra, ku na lë kjo? Jo shumë larg nga ku nisëm.

Pandemitë e kaluara kanë dalë nga transmetimi natyror përmes kafshëve dhe shpesh duhen muaj ose vite për të zbuluar strehuesin nëpër të cilin kaloi virusi ndërsa u përshtat për të infektuar njerëzit.

Në disa raste, si në Ebola, burimi natyror origjinal nuk është identifikuar kurrë. Dhe kanë kaluar më shumë se 40 vjet që nga rastet e para të Ebolës./UBTNews/

Bota

Parlamenti i Ukrainës anulon seancën për shkak të rrezikut të sulmit rus

Published

on

Parlamenti i Ukrainës ka anuluar seancën e tij të planifikuar për këtë të premte, duke përmendur rrezikun e një sulmi me raketa nga Rusia, i cili mund të godiste rrethin e Kievit, ku ndodhen ndërtesat qeveritare. Kjo masë erdhi pas shqetësimeve të rritura për mundësinë e një sulmi të mundshëm, duke përfshirë gjithashtu kërcënimin ndaj sigurisë së deputetëve dhe personelit që ndodhen në Kuvendin e Ukrainës.

“Ora e pyetjeve për qeverinë është anuluar,” deklaroi një deputet nga partia në pushtet për agjencinë e lajmeve AFP. Deputetja Yevgenia Kravchuk, e cila bëri të ditur detajet e këtij vendimi, shtoi se “ka sinjale për një rrezik të shtuar të sulmeve në qarkun qeveritar në ditët në vijim.”

Ky zhvillim ka ndodhur në një periudhë të tensionuar, pasi sulmet ruse vazhdojnë të përshkallëzohen në disa zona të Ukrainës, përfshirë përdorimin e dronëve dhe raketave për të goditur infrastrukturën kritike dhe objektet qeveritare. Parlamenti ukrainas ka marrë masa të tjera të sigurisë, duke përfshirë ndalimin e mbledhjeve fizike dhe kalimin në platforma virtuale kur është e nevojshme, për të mbrojtur jetën e deputetëve dhe punonjësve të shtetit.

Continue Reading

Bota

Irani synon të instalojë centrifuga ‘të reja dhe të avancuara’

Published

on

Irani ka njoftuar se do të fillojë instalimin e një numri centrifugash të reja dhe të avancuara, si përgjigje ndaj një rezolute të miratuar nga Agjencia Ndërkombëtare për Energjinë Atomike (IAEA), e cila kritikoi vendin për bashkëpunim të dobët dhe kërkoi që të përmbushë detyrimet ligjore. Komunikata e lëshuar nga Ministria e Jashtme dhe Organizata për Energji Atomike e Iranit, konfirmoi urdhrin e kreut bërthamor Mohammad Eslami për të filluar një seri të rëndësishme centrifugash të reja dhe të avancuara.

Rezoluta e miratuar më 21 nëntor nga IAEA, e mbështetur nga shtetet perëndimore si Franca, Britania dhe Gjermania, dhe Shtetet e Bashkuara, shprehu shqetësimin për aktivitetet bërthamore të Iranit, duke theksuar urgjencën e bashkëpunimit të plote të Iranit me hetimin ndërkombëtar pas gjetjes së grimcave të uraniumit në dy lokacione që nuk ishin raportuar më parë. Kjo masë vjen në një kohë të tensionuar politik, pasi Donald Trump është duke u përgatitur të kthehet në Shtëpinë e Bardhë në janar, duke ngritur shqetësime për një mundësi të rritjes së presionit dhe sanksioneve ndaj Iranit.

Gjatë një vizite të shefit të IAEA-s, Rafael Grossi, në Iran, u arrit marrëveshja për të kufizuar sasinë e uraniumit të pasuruar deri në 60 për qind, ndërkohë që kërkesa për armë bërthamore është uranium i pasuruar deri në 90 për qind. Megjithatë, ministri i Jashtëm i Iranit, Abbas Araqchi, ka paralajmëruar se Irani nuk do të negociojë nën presion, duke theksuar se vendi i tij ka të drejtë të zhvillojë programin bërthamor për qëllime paqësore, siç pretendon./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

​Barnatorja qendrore e mbushur me barna pa afat, MSh thotë se po angazhohet për asgjësim

Published

on

By

Barnatorja qendrore e mbushur me barna pa afat, MSh thotë se po angazhohet për asgjësim.

Në pamundësi të asgjësimit, një numër i konsiderueshëm i barnave dhe materialeve medicinale me afat të skaduar janë grumbulluar në barnatoren qendrore pranë Qendrës Klinike Universitare të Kosovës. E nga viti 2010 në Kosovë nuk ka ndodhur asgjësimi i barnave pa afat.

Ndër medikamentet me afat të skaduar është edhe Remdesivir, bari të cilin qytetarët në kohën e pandemisë COVID-19, e blenë me çmime shumë të larta.

Drejtoresha e Barnatores Qendrore pranë QKUK-së, Dardane Mehaj, thotë se barnat dhe produkte pa afat ruhen në kushte të veçanta të ndara prej barnave të tjera.

Është një numër i konsiderueshëm, barnat janë të natyrave të ndryshme ose të përdorimit të ndryshëm, nuk janë të theksuar vetëm antibiotikët ose të tjera. Çka vlen me u theksua është produkti Remdesivir, i cili ka skaduar me sasi të madhe që i kemi në barnatore qendrore”, tha ajo.

Për drejtoreshën e Barnatores Qendrore shkaktar për numër të madh të barnave me afat të skaduar po shihet keqplanifikimi i bërë nga klinikat dhe spitalet.

Ajo thekson nevojën për asgjësimin sa më të shpejt të ilaçeve me afat të skaduar me qëllim të lirimit të hapësirave të zëna.

Ndoshta me e quajtur keqplanifikim se planifikimet e produkteve medicinale të barnave dhe materialeve vijnë prej klinikave…Kur ka qenë pandemia janë shpenzuar shumë produkte të tjera, mirëpo kanë mbetur pa u shpenzuar produkte”, u shpreh Mehaj.

Sa i përket procesit të asgjësimit të këtyre barnave në Ministrinë e Shëndetësisë thonë se janë afër zgjidhjes së këtij problemi.

Zëvendësministri i Shëndetësisë, Arsim Berisha tha se Ministria e Shëndetësisë në bashkëpunim me GIZ-in gjerman po përcaktojnë një hapësirë për shkatërrimin e ilaçeve pa afat.

Jemi përafërsisht afër finishit të zgjedhjes së këtij problemit në mënyrë që mos të ketë shumë vende ku djegien apo asgjësohen këto barna, por të ketë në një vend që kostoja financiare të jetë më e vogël për shtetin”, tha Berisha.

Në anën tjetër, derisa në sistemin shëndetësor publik po skadojnë ilaçe dhe materiale medicinale, qytetarët e Kosovës po vazhdojnë të blejnë barna me çmime të larta.

E nga Shoqata e të Drejtave të Pacientëve bëjnë thirrje për hetim nga Prokuroria e shtetit për menaxhimin e barnave.

Besim Kodra nga kjo shoqatë e sheh shqetësues faktin e skadencës së barnave, derisa qytetarët po blejnë barna me çmime marramendëse në sektorin privat.

Problematike për mua është qysh njerëzit me qenë pa barna dhe me pas skadim të barnave, këtu duhet të involvohet Prokuroria”, theksoi ai.

Ligji që parashihte rregullimin e çmimit të barnave për blerjet publike dhe tregun privat është miratuar në korrik të vitit të kaluar, por në mungesë të listës për çmimin e produkteve medicinale ende nuk ka nisur zbatueshmëria e tij.

Continue Reading

Bota

Kroacia gati për zgjedhje: Milanoviç tërheq vëmendjen me sloganin ‘President për president’

Published

on

Në muajin dhjetor, Kroacia do të mbajë zgjedhjet presidenciale, një ngjarje që pritet të ndikojë thellësisht në politikën e vendit. Kandidatët kanë nisur tashmë të prezantojnë sloganet dhe programet e tyre për këtë garë të rëndësishme, ndërkohë që presidenti aktual, Zoran Milanoviç, ka tërhequr vëmendjen e opinionit publik me sloganin e tij të zgjedhur: “President për president”.

Ky slogan është një thirrje për një Kroaci që, sipas Milanoviç, duhet të fokusohet në mbrojtjen e interesave të qytetarëve të saj dhe ruajtjen e sovranitetit kombëtar. Në një deklaratë të shpërndarë në mediat kroate, Milanoviç theksoi se një shtet i fortë dhe i respektuar duhet të ketë institucione që shërbejnë për të mirën e popullit dhe jo për interesa të ngushta individuale. “Kroacia që mendon për veten dhe mbron interesin personal duhet të jetë gjithashtu një shtet që respekton të gjithë qytetarët e saj dhe ku të gjitha institucionet shtetërore janë në shërbim të popullit kroat dhe jo të individëve,” tha ai.

Presidenti aktual ka deklaruar gjithashtu se prioriteti i tij ka qenë dhe do të mbetet mbrojtja e sovranitetit kroat, mbrojtja e institucioneve dhe, më e rëndësishmja, kujdesi për njerëzit kroatë. Ky mesazh ka ngjallur shumë diskutime, sidomos për mënyrën se si ai i është përkushtuar mbrojtjes së integritetit të shtetit kroat dhe forcimit të demokracisë brenda institucioneve të tij.

Në anën tjetër, qeveria kroate ka shpallur datën zyrtare për zgjedhjet presidenciale, të cilat do të zhvillohen të dielën, më 29 dhjetor 2024. Ky do të jetë procesi i tetë presidencial që nga shpallja e pavarësisë së Kroacisë. Vendimi i qeverisë kroate, i miratuar javën e kaluar, hyn në fuqi më 28 nëntor, ditën kur do të fillojnë afatet për mbledhjen e nënshkrimeve të nevojshme për kandidaturat.

Zgjedhjet e ardhshme pritet të jenë një betejë e fortë mes Milanoviç dhe rivalëve të tij politikë, të cilët gjithashtu do të paraqesin platforma për të ardhmen e Kroacisë. Sloganët dhe mesazhet e kandidatëve do të jenë një reflektim i drejtimit të ardhshëm të vendit dhe i politikave që ata synojnë të implementojnë për t’u përballur me sfidat e brendshme dhe ndërkombëtare që i presin./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara