Lajmet

Analizë: A do të jetë Gaza Stalingradi i Izraelit?

Published

on

Analizë nga: Zoran Kusovac, Al Jazeera

Pavarësisht aftësive shumë më të larta ushtarake, Izraeli mund të gjendet i bllokuar në Gaza!

Bombardimi vdekjeprurës i spitalit Arab Al-Ahli në qytetin e Gazës të martën mbrëma, i cili ka vrarë të paktën 500 njerëz sipas zyrtarëve shëndetësorë, ka shkaktuar zemërim global dhe ka shkaktuar një raund tjetër akuzash të ndërsjella.

Pala palestineze është e bindur se shpërthimi u shkaktua nga një tjetër bombë inteligjente e hedhur nga një aeroplan i Forcave Ajrore izraelite, por Izraeli shpejtoi të fajësonte luftëtarët palestinezë, duke pretenduar se shpërthimi ishte shkaktuar nga një raketë e lëshuar nga Gaza që nuk mund të arrinte trajektoren e plotë të fluturimit.

Provat e pakta të disponueshme menjëherë pas kësaj janë të pamjaftueshme për të nxjerrë përfundime të qarta. Vetëm një analizë e kujdesshme e mbeturinave të mbetura në spital që duhet të zbulojë fragmente të guaskës së jashtme të pajisjes që shpërtheu mund të rezultojë në një identifikim pozitiv.

Megjithatë, edhe para këtij sulmi të fundit, kishte një vëllim në rritje të provave që tregonin se sulmet ajrore izraelite ndaj palestinezëve në Gaza kanë qenë kryesisht pa dallim. Analizat më të kujdesshme të objektivave nuk arrijnë të zbulojnë një model të qartë ushtarak në goditjet e pamëshirshme ajrore, duke ngritur një pyetje: Cila logjikë e shtyu thirrjen izraelite drejtuar palestinezëve për të evakuuar Gazën veriore javën e kaluar?

Nga perspektiva e strategjisë ushtarake, ka dy përgjigje të mundshme.

Mundësia e parë mund të ishte dëshira për të krijuar një kaos të tillë në rrugët e Rripit të Gazës, saqë lëvizja e luftëtarëve të Hamasit do të bëhej e vështirë ose pothuajse e pamundur. Kjo logjikë do të ndiqte mendimin klasik ushtarak, të provuar shumë herë në luftëra të ndryshme. Por kjo nuk është një luftë klasike me dy palë të barabarta, as luftëtarët e Hamasit nuk janë një formacion klasik ushtarak. Çdo qasje izraelite që nuk e njeh këtë nuk mund të garantojë sukses qoftë edhe atë të kufizuar.

Gjatë viteve të bllokadës së enklavës nga Izraeli, luftëtarët e Hamasit krijuan një rrjetë tunelesh të gërmuara nën Rripin e Gazës. Për arsye të dukshme ushtarake, vetë ekzistenca e tyre ishte një sekret ushtarak palestinez i ruajtur nga afër dhe madje edhe kur prania e tyre nuk mund të mohohej më, vetëm informacionet më të paqarta u lejuan të dilnin jashtë, kështu që ata janë ende të mbuluar me mister.

Fillimisht, ato tunele u supozuan të ishin shumë rudimentare, mjaft të gjata për të kaluar nën gardhe kufitare me Egjiptin me hyrje në të dy anët. Ata vrapuan për disa qindra metra dhe ishin aq të vegjël sa njerëzit duhej të strukeshin për t’i përdorur. Kushdo që vizitoi tunelin e Sarajevës, mund të imagjinojë se si dukeshin tunelet e hershme Egjipt-Gaza: një tub i ngushtë i gërmuar me dorë me tavanin e ulët të mbajtur nga trarët dhe shtyllat.

Me kalimin e kohës, tunelet u bënë mjete shumë efektive për kontrabandimin e furnizimeve në Gaza. Rrjeti u zgjerua edhe brenda territorit palestinez, duke lejuar lëvizjen e lirë larg civilëve kureshtarë, të cilët mund të kishin qenë informatorë të armikut dhe pajisje vëzhgimi izraelite, duke filluar nga satelitët, aeroplanët dhe helikopterët e deri te dronët pa pilot. Në këtë proces, gërmuesit u bënë shumë të aftë dhe përmirësonin cilësinë e objekteve nëntokësore.

Videot e Hamasit të publikuara javën e kaluar tregojnë tunele me përmasa të mahnitshme dhe të sofistikuara, të ndërtuara nga elemente të parafabrikuara të betonit, të gjatë dhe mjaft të gjerë për të lejuar jo vetëm lartësinë në këmbë dhe gjerësinë e mjaftueshme për luftëtarët të lëvizin me një ritëm të shpejtë, por edhe hapësirë të mjaftueshme për të vepruar si depo e mbrojtur mirë për armët dhe municionet, përfshirë raketat.

Shtrirja dhe vendndodhja e saktë e tuneleve nuk dihet, por nuk ka dyshim se rrjeti është i gjerë dhe se ato lejojnë lëvizjen efikase të trupave dhe municioneve nën tokë. Për të gjitha qëllimet praktike, forca luftarake relativisht e vogël e Hamasit mund të rishpërndahej nga një përleshje në tjetrën përmes tuneleve, si në operacione mbrojtëse ashtu edhe në sulme. Pra, nëse urdhri i Izraelit që njerëzit në Gazën veriore të largoheshin kishte për qëllim ngadalësimin e dislokimit të trupave të Hamasit, ky është një keqinterpretim i realitetit tokësor – ose më mirë nëntokësor.

Linja e dytë e mundshme e të menduarit nga komandantët ushtarakë izraelitë për urdhrin mund të jetë dëshira për të zbrazur zonën nga joluftëtarët dhe për ta bërë ofensivën më të thjeshtë dhe më të lehtë për t’u kryer.

Në teori, ka një logjikë të shëndoshë në këtë: nëse shumica e civilëve evakuohen, sulmuesit mund të supozojnë se kushdo që është ende i pranishëm në terren është një luftëtar, dhe kështu një objektiv legjitim ushtarak. Për më tepër, një zhvillim i tillë do të pakësonte viktimat civile kolaterale dhe do të reduktonte akuzat se Forcat e Mbrojtjes izraelite vrasin pa dallim civilë.

Në realitet, Izraeli duhet ta ketë ditur – siç kanë theksuar Kombet e Bashkuara dhe organizata të shumta humanitare – se do të ishte e pamundur që 1.1 milion njerëz në një territor tashmë të dendur të populluar të lëviznin brenda natës, veçanërisht në kushte rrethimi ku ushqimi, uji, ilaçet dhe karburantet janë në mungesë.

Por edhe nëse të gjithë jo-luftëtarët do të ndiqnin direktivën dhe do të arrinin mrekullisht të largoheshin nga zonat veriore, një ofensivë tokësore izraelite nuk do të ishte aspak një rrugëdalje, pavarësisht nga avantazhi i tyre joproporcional në këmbësorinë e stërvitur, të armatosur dhe të pajisur, kontrollin total të pakundërshtueshëm të ajrit dhe dominimi në pajisjet e sofistikuara të teknologjisë së lartë të gjeneratës së fundit.

Një maksimë e vjetër ushtarake thotë se një komandant mund të konsiderojë një territor të marrë vetëm kur çizmet e ushtarëve të tij janë në tokë në çdo cep dhe në qendër të asaj zone. Një terren i dendur urban i mbushur me rrënoja, ku ndërtesat tashmë janë shkatërruar ose dëmtuar kryesisht nga bombardimet ajrore dhe zjarri i artilerisë, është padyshim lloji më kërkues dhe sfidues i terrenit për përparimin ushtarak.

Kur kërkoni një precedent, Stalingradi vjen në mendje… Pavarësisht stërvitjes dhe përvojës së tyre më të mirë ushtarake dhe epërsisë së madhe teknike, ushtritë gjermane atje luftuan për tetë muaj për të marrë qytetin e shkatërruar, për t’u kapërcyer nga vendosmëria dhe sakrifica e mbrojtësve sovjetikë.

Në qytetet gjysmë të shkatërruara, sulmuesit janë në një situatë shumë më të vështirë se në çdo terren tjetër dhe raporti klasik 3:1 i nevojshëm për ushtrinë sulmuese për të pasur një shans për sukses nuk është i mjaftueshëm, me një raport 5:1 ose më të lartë, më realiste.

Në mënyrë paradoksale, nëse civilët në Gaza do t’i dëgjojnë kërkesat izraelite dhe do të lirojnë veriun, ata do ta bëjnë më të lehtë për luftëtarët e Hamasit të luftojnë pasi nuk do të duhet të shqetësohen për efektet e veprimeve të tyre mbi vëllezërit dhe motrat e tyre. Ata mund të godisnin këdo që lëvizte në tokë pa u menduar, duke e ditur se shokët e tyre po aq praktikisht do të përdornin korridoret nëntokësore për t’u zhdukur nga një vend dhe për t’u rishfaqur papritur diku tjetër./UBTNews/

Rajoni

Presidenti i Austrisë nderon Rektorin e UBT-së, Dr. Edmond Hajrizi, me Medaljen e Artë të Meritave

Published

on

Presidenti i Austrisë, Alexander Van der Bellen e ka dekoruar Presidentin dhe Rektorin e UBT-së, Prof. Dr. Edmond Hajrizi me Medaljen e Artë të Meritave, një çmim që u jepet personaliteteve të larta botërore.

Dekorata e lartë iu dorëzua Rektorit Hajrizi, në një ceremoni solemne organizuar sot në Parkun Inovativ të UBT-së, nga Ambasadori i Austrisë në Kosovë, z. Georg Schnetzer.

Kjo dekoratë është ndarë me dekret shtetëror nga Presidenti Austrisë, Van der Bellen, më 23 prill 2025. Ajo nderon kontributin e jashtëzakonshëm të Rektorit Hajrizit në zhvillimin dhe avancimin e sistemit arsimor në Kosovë, si dhe në forcimin e marrëdhënieve akademike, shkencore dhe kulturore ndërmjet Austrisë dhe Kosovës.

Në fjalën e tij, ambasadori Schnetzer vlerësoi ndikimin afatgjatë që Rektorit Hajrizi ka pasur në fushën e arsimit dhe bashkëpunimit ndërkombëtar.

“Është një nder i veçantë për mua që sot, në emër të Republikës së Austrisë, t’ia dorëzoj këtë medalje të rëndësishme Profesor Edmond Hajrizit. Ky çmim, i ndarë nga Presidenti Federal Alexander Van der Bellen, përfaqëson mirënjohjen e Austrisë për kontributin e tij të jashtëzakonshëm në përmirësimin e cilësisë së arsimit në Kosovë dhe për forcimin e lidhjeve të qëndrueshme ndërmjet dy vendeve tona në fushën e shkencës, kërkimit dhe shkëmbimeve akademike”, deklaroi ambasadori Schnetzer.

Ai shtoi se UBT është shndërruar në një urë të fortë akademike mes Austrisë dhe Kosovës, duke nxitur partneritete të qëndrueshme dhe bashkëpunime të frytshme në shumë fusha.

Në fjalën e tij falënderuese, Prof. Dr. Edmond Hajrizi e cilësoi këtë medalje si një nder të jashtëzakonshëm dhe me domethënie të veçantë personale.

“Kjo medalje ka një kuptim jashtëzakonisht të veçantë për mua, sepse më jepet nga shteti i Austrisë, një vend që për më shumë se 30 vjet e kam quajtur shtëpinë time të dytë. Në një kohë kur Kosova po kalonte periudha të vështira, Austria ishte vendi që hapi dyert për ne, duke na dhënë mundësinë të ëndërrojmë, të zhvillohemi dhe të kontribuojmë për të ardhmen”, theksoi Rektori Hajrizi.

Ai shtoi se modeli austriak i arsimit ka qenë një nga frymëzimet kryesore në ndërtimin e filozofisë akademike të UBT-së:

“Austria është një lider global në inovacion, arsim dhe zhvillim. Ajo ka krijuar një ekosistem të jashtëzakonshëm që lidh ngushtë akademinë me industrinë, duke u ofruar studentëve mundësinë të aplikojnë dijen në praktikë. Kjo qasje është bërë pjesë thelbësore e punës sime dhe e modelit që kemi ndërtuar në UBT”, tha Rektori Hajrizi.

Hajrizi, i nderuar për këtë çmim jetësor, falënderoi të gjithë bashkëpunëtorët e shumtë, ndërkombëtarë e vendorë, që ndihmuan në rrugëtimin dhe të arriturat e tij jetësore.

Ai theksoi mbështetjen e familjen së tij, si një nga elementet më të rëndësishme të suksesit dhe të arritjeve së tij, veçanërisht bashkëshorten e tij, Fisnete Hajrizi, e cila ishte bashkrijuese, përkrahëse e vazhdueshme e vizionit dhe ideve të tij, nga fillimi deri në realizimin final.

Përveç rolit të tij akademik, Prof. Hajrizi është ndërmarrës vizionar që ka themeluar më shumë se 30 kompani dhe laboratorë inovacioni, si dhe Parkun e parë të Shkencës, Inovacionit dhe Teknologjisë në Kosovë. Ai është anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave dhe Arteve, fitues i disa çmimeve ndërkombëtare dhe pjesëmarrës aktiv në iniciativa që promovojnë arsimin, kërkimin shkencor, inovacionin dhe zhvillimin e qëndrueshëm.

UBT, i themeluar në vitin 2001 nga Prof. Hajrizi, ku mandej nisi me vetëm 29 studentë dhe sot numëron mbi 10000 studentë në disa kampuse. Institucioni është ndërtuar mbi modelet dhe standardet akademike austriake, me një qasje ndërdisiplinore dhe të orientuar drejt praktikës. Në vitet e para të funksionimit, UBT ka përfituar ndjeshëm nga ekspertiza e profesorëve dhe hulumtuesve të Universitetit Teknik të Vjenës (TU Wien) dhe institucioneve të tjera akademike austriake.

Sot, institucioni vazhdon bashkëpunime të shumta me universitete, institute kërkimore dhe qendra ekselence në Austri, ndërsa programi EUROTRIP i UBT-së u mundëson studentëve vizita studimore dhe eksperienca praktike në institucione austriake.

Përveç dimensionit akademik, UBT ka kontribuar ndjeshëm edhe në forcimin e marrëdhënieve ekonomike ndërmjet Austrisë dhe Kosovës, përmes bashkëpunimeve me Dhomën Ekonomike Federale të Austrisë (WKÖ), organizatën austriake për zhvillim ekonomik WIFI, si dhe institucione të tjera partnere. Universiteti organizon rregullisht aktivitetin tradicional “Ditët e Austrisë”, që ka shërbyer si platformë për shkëmbim idesh, përvoja dhe mundësi bashkëpunimi.

Gjithashtu, UBT ka qenë një nga promotorët kryesorë të futjes së modelit austriak të arsimit profesional dual në Kosovë, duke kontribuar në reformimin e sistemit arsimor në vend.

Ceremonia e dorëzimit të medaljes u mbyll me një pritje solemne, ku morën pjesë përfaqësues institucionesh, profesorë, studentë, bashkëpunëtorë ndërkombëtarë dhe miq të institucionit.

Continue Reading

Lajmet

​KQZ nuk certifikon kandidatët e Listës Serbe

Published

on

By

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) ka certifikuar sot kandidatët për deputetë të subjekteve politike që marrin pjesë në zgjedhjet e parakohshme parlamentare të 28 dhjetorit, me përjashtim të Listës Serbe, e cila nuk mori miratimin e komisionit.

Kundër certifikimit të kandidatëve të Listës Serbe votuan anëtarët e KQZ-së nga Lëvizja Vetëvendosje, Sami Kurteshi dhe Alban Krasniqi. Sipas tyre, kjo parti është e përkrahur nga Beogradi zyrtar dhe nuk duhet të certifikohet për pjesëmarrje në zgjedhje.

Pas votimit, rezultati ishte tre vota për, dy kundër dhe gjashtë abstenime. Me këtë balancë votash, kryesuesi i KQZ-së njoftoi se certifikimi i listës së kandidatëve të Listës Serbe refuzohet.

Lista Serbe kishte dorëzuar gjithsej 33 kandidatë për zgjedhjet e parakohshme për Kuvendin e Kosovës, që do të mbahen më 28 dhjetor.

Continue Reading

Lajmet

Specialja liron me kusht Isni Kilajn

Published

on

Dhomat e Specializuara dhe Zyra e Prokurorit tё Specializuar tё Kosovёs kanë njoftuar se është liruar me kusht Isni Kilaj.

Njoftimi thekson se Kilaj mbetet i akuzuar në gjykimin aktual dhe për lirimin e tij janë caktuar disa kushte që synojnë të zvogëlojnë rrezikun e ndikimit të tij ndaj dëshmitarëve në ҫështjen gjyqësore kundër të tij  dhe po ashtu përcaktohet se në rast se Kilaj do të shkelë cilindo prej kushteve të lirimit të tij, do të lëshohet një fletarrestim për arrestimin e tij të menjëhershëm.

Në vendimin e tij të 3 dhjetorit, 2025, Gjykatësi konstatoi se rrethanat kishin ndryshuar që prej rishikimit të paraburgimit të  Kilajt në tetor 2025 dhe se mbajtja e tij në paraburgim nuk ishte më as e arsyeshme, as proporcionale.

Megjithëse Gjykatësi konstatoi se ekzistonte njëfarë rreziku që në qoftë se lirohet, Kilaj mund të pengojë ecurinë e procesit ose të kryejë vepra penale të tjera, ai arriti në përfundimin se në rrethanat konkrete e drejta themelore e Kilajt për liri peshon më shumë se këto rreziqe tjera gjyqësore në Dhomat e Specializuara, bëhet e ditur në njoftim.

Në njoftim thuhet po ashtu se ndër faktorë të tjerë, Gjykatësi mori parasysh se koha që Kilaj ka kaluar në paraburgim në këtë moment tejkalon dënimin minimal sipas ligjit me të cilin ai do të përballej në qoftë se do të shpallej fajtor për veprat penale për të cilat është akuzuar.

Kilaj mbetet i akuzuar në gjykimin aktual dhe për lirimin e tij janë caktuar disa kushte që synojnë të zvogëlojnë rrezikun e ndikimit të tij ndaj dëshmitarëve në ҫështjen gjyqësore kundër të tij ose në ҫështje të Në vendim përcaktohet se në qoftë se z. Kilaj do të shkelë cilindo prej kushteve të lirimit të tij, do të lëshohet një fletarrestim për arrestimin e tij të menjëhershëm./S.K/EO/

Continue Reading

Sport

Vdes në moshën 74-vjeçare boksieri Nazif Gashi

Published

on

Presidentja Vjosa Osmani ka ngushëlluar familjen e boksierit, Nazif Gashi i cili ndërroi jetë në moshën 74-vjeçare.

Ajo ka thënë se kujtimi për Gashin do të mbetet i paharruar dhe inspirues për brezat që vijnë.

“Me pikëllim të thellë morëm lajmin për ndarjen nga jeta të Nazif Gashit, njërit prej emrave më të shquar në historinë e sportit të Kosovës dhe pjesëtar i gjeneratës së artë të boksit prishtinas.Si boksier i klubit “Prishtina”, u bë simbol i guximit, disiplinës dhe përkushtimit. Fitoret dhe paraqitjet e tij na bënë krenar dhe e shndërruan Prishtinën në njërin prej klubeve më të suksesshme të kohës. Ju shpreh ngushëllime të sinqerta familjes, të afërmve, Federatës së Boksit të Kosovës dhe gjithë komunitetit sportiv”, thuhet në telegramin e ngushëllimit të presidentes.

Gashi ishte pjesë e gjeneratës së artë të Prishtinës që për shumë vite, dominoi në shtetin e dikurshëm federativ.

Për vdekjen e Gashit kanë njoftuar familjarë të tij./S.K/EO/

 

Continue Reading

Të kërkuara