Lajmet

Alarmohen shkencëtarët, po nëse sëmundja e “drerit zombie” kalon te njerëzit

Disa ekspertë druhen se sëmundja mund të përhapet te njerëzit në një mënyrë të ngjashme me sëmundjen e “lopës së çmendur” në vitet 1980.

Published

on

Shkencëtarët thonë se duhet të jemi të përgatitur në rast se sëmundja e “drerit zombie” nis të përhapet te njerëzit. Ajo bën që kafshët të jargëzohen tej mase, të dobësohen, të fillojnë të pengohen kur ecin dhe të shikojnë në boshllëk. Disa ekspertë druhen se sëmundja mund të përhapet te njerëzit në një mënyrë të ngjashme me sëmundjen e “lopës së çmendur” në vitet 1980.

Dr. Michael nga Universiteti i Minesotës tha për revistën “Fortune” se “nuk ka ende prova që të ketë një kalim tek njerëzit, por çfarë edhe nëse do të ndodhte? Ka mjaft shqetësime se mund të ndodhë, por ne duhet të përgatitemi”.

CWD është një sëmundje infektive që prek drerin dhe kafshë të tjera dhe po bëhet gjithnjë e më e zakonshme.

Ajo është zbuluar në 32 shtete të SHBA-ve, 3 provinca kanadeze, Korenë e Jugut, Finlandë, Norvegji dhe Suedi. Alarmet ranë që në dhjetor pasi qindra drerë në Parkun Kombëtar Yellowstone u zbuluan se ishin infektuar me sëmundjen shumë ngjitëse. Departamenti i Lojërave në Wyoming testoi mishin e 6701 drerëve në vitin 2022 duke zbuluar sëmundjen në rreth 800 mostra. Sëmundja shkaktohet nga prionet, një lloj proteine, që shkakton ndryshime në trurin dhe sistemin nervor të kafshëve.

Hulumtimi zbuloi se CWD mund të infektojë njerëzit, megjithëse barriera e transmetimit ka të ngjarë të jetë më e lartë. Studimi zbuloi se teksa minjtë mund të infektohen me sëmundjen, ajo nuk shkaktonte të njëjtat simptoma si te dreri me koordinim të dobët dhe dridhje. Mund të duhet më shumë se një vit që një dre i infektuar të shfaqë simptomat dhe ai mund të vdesë para se të fillojë të ketë jargë apo vështrimi i tij të jetë i përhumbur. Aktualisht nuk ka asnjë trajtim apo vaksinë efektive për sëmundjen megjithëse po bëhen përpjekje.

Dr. Osterholm thotë se po punon me organizata të tjera për t’u përgatitur për një përhapje të mundshme te njerëzit ose kafshët e fermës që hamë. Grupi i tyre i studiuesve përfshin 67 ekspertë nga 7 vende të botës. Ata përfshijnë përfaqësues nga agjencitë federale si Qendrat e SHBA për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC) dhe Institutet Kombëtare të Shëndetit (NIH).

Ekspertët po mbikëqyrin kafshët, por po merren edhe me diagnostifikim dhe reagimin për sëmundjen. “Nëse 25 vjet më pas do të zbulojmë se e gjithë kjo punë që bëmë ishte e panevojshme, kjo do të ishte fitorja më e madhe nga të gjitha” – tha Dr. Osterholm./Lapsi.al

Aktualitet

Kurti: Qëllimi i Serbisë është hakmarrja, duhet të jemi të përgatitur!

Published

on

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka thënë se elita politike në Beograd nuk ka hequr dorë nga projekti i Serbisë së Madhe. Kurti thotë se Vuçiq thjesht po e mashtron Perëndimin.

“Vuçiq thjesht po mashtron Perëndimin. Elita që dominon vendin nuk ka hequr dorë kurrë nga projekti i Serbisë së Madhe. Thjesht quhet diçka ndryshe tani, domethënë ‘Bota Serbe’”. Kjo do të thotë bashkim i të gjithë serbëve në një vend. Kjo do të nënkuptonte shpërbërjen e Bosnje-Hercegovinës, Malit të Zi dhe Kosovës”, ka thënë Kurti për gazetën zvicerane NNZ.

Kurti ka thënë se qëllimi i Serbisë është hakmarrja, dhe Kosova duhet të jetë e përgatitur.

Thjesht duhet të dëgjoni me kujdes se çfarë po thotë Vuçiq, vazhdon Kurti. “Për shembull, kur bëhet fjalë për Kaukazin e Jugut. Në vitin 2023, presidenti serb vlerësoi veprimet e Azerbajxhanit për “kthimin në shtëpi” të Nagorno-Karabakut. Zona shpalli në mënyrë të njëanshme pavarësinë në 1991. Presidenti i Azerbajxhanit Ilham Aliyev më pas mori kohën e tij. Ai u përqendrua në zhvillimin e ekonomisë dhe riarmatosi sistematikisht ushtrinë. Vetëm kur situata gjeopolitike e lejoi, ai goditi dhe rifitoi zonën. Durimi, sipas Vuçiqit, shpërblehet.

“Kjo është pikërisht ajo që Vuçiq dëshiron të bëjë me Kosovën”, thotë Kurti. Ushtron edhe durim strategjik, por synimi mbetet hakmarrja. Ne duhet të jemi të përgatitur për këtë”, citohet të ketë thënë ai./UBTNews/

Continue Reading

Kulturë

Alfabeti që bashkoi kombin: 22 Nëntori, Dita e Alfabetit të Gjuhës Shqipe

Published

on

Sot është Dita e Alfabetit Shqip, tashmë e shpallur festë zyrtare e Shqipërisë, një ngjarje me rëndësi të jashtëzakonshme historike dhe kulturore për kombin shqiptar.

Kjo ditë, tashmë festë zyrtare, ka një simbolikë të thellë, pasi përkujtohet një moment kyç i unitetit kombëtar – Kongresi i Manastirit, që u zhvillua nga data 14 deri më 22 nëntor të vitit 1908. Ky kongres, i mbledhur në qytetin e Manastirit, ishte një ngjarje vendimtare për formimin dhe standardizimin e alfabetit të gjuhës shqipe, një hap i domosdoshëm për forcimin e identitetit kombëtar dhe kulturor të shqiptarëve.

Nëpërmjet një vendimi të Këshillit të Ministrave, Shqipëria ka shpallur këtë ditë si festë kombëtare, duke e njohur atë si një ngjarje historike me peshë të veçantë. Kuvendi i Shqipërisë e miratoi këtë nismë në shkurt të këtij viti, pas diskutimeve dhe propozimeve nga samiti i diasporës, dhe për herë të parë kjo ditë po kremtohet si festë zyrtare. Kjo iniciativë, që vjen si rezultat i një debati të gjërë kombëtar dhe ndërkombëtar, thekson rëndësinë e ruajtjes dhe zhvillimit të gjuhës shqipe si një nga shtyllat kryesore të identitetit shqiptar.

Kongresi i Manastirit, që mori vendime të rëndësishme për unifikimin e alfabetit shqip, u mbajt në një periudhë kritike për shqiptarët, në një kohë kur populli shqiptar ishte i shpërndarë në disa shtete të ndryshme dhe shumë prej tyre ishin të ndarë nga njëra-tjetra edhe në aspektin gjuhësor.

Ky kongres, i zhvilluar me pjesëmarrjen e 50 delegatëve nga 26 qytete të ndryshme të trojeve shqiptare, miratoi alfabetin latin me disa ndryshime, duke e përshtatur atë për gjuhën shqipe. Mid’hat Frashëri, si kryetar, dhe Luigj Gurakuqi e Gjergji Qiriazi, si nënkryetarë, udhëhoqën këtë ngjarje historike, ku Parashqevi Qiriazi ishte e vetmja grua pjesëmarrëse. Kongresi i Manastirit është një nga ngjarjet më të rëndësishme në historinë moderne të shqiptarëve, dhe si rezultat i tij, më 28 nëntor 1912, Shqipëria shpalli pavarësinë./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Singapori var trafikantin e drogës, ekzekutimi i tretë i tillë brenda një jave

Published

on

Më 22 nëntor 2024, Singapori ka kryer varjen e tretë të një trafikanti droge brenda një jave, duke theksuar përdorimin e dënimit me vdekje për krimet e lidhura me drogën. Rosman Abdullah, një qytetar 55-vjeçar nga Singapori, u ekzekutua për trafikimin e 57,43 gram heroina. Ekzekutimi u realizua në burgun Changi, pas një procesi të rregullt ligjor, ku Rosman ishte përfaqësuar nga këshilltarë ligjorë.

Ekspertët e Kombeve të Bashkuara dhe organizata të tilla si Amnesty International kritikuan ekzekutimin, duke theksuar shqetësime për paaftësinë intelektuale të Rosmanit dhe mungesën e ndihmës së nevojshme gjatë procesit të tij gjyqësor. Ata gjithashtu argumentuan se dënimi me vdekje nuk ka efektivitet në parandalimin e krimit dhe kërkuan që ekzekutimi të ndalohej.

Singapori, një qytet-shtet i njohur për ndjekjen e politikave strikte kundër drogës, është një nga vendet e pakta që përdorin dënimin me vdekje për krimet e drogës. Ligjet e vendit parashikojnë dënimin me vdekje për trafikimin e më shumë se 15 gram heroina, ndërkohë që qeveria mbështet këtë masë duke e cilësuar atë si një mjet parandalues për të mbrojtur shoqërinë nga abuzimi me drogën./Al Jazeera./

Continue Reading

Bota

Biden: Vendimi i ICC për arrestimin e Netanyahu dhe Gallant është skandaloz

Published

on

Presidenti amerikan Joe Biden ka reaguar ashpër ndaj urdhër-arrestimeve të lëshuara nga Gjykata Ndërkombëtare Penale (ICC) kundër kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu dhe ish-ministrit të mbrojtjes Yoav Gallant, për krime lufte të dyshuara në lidhje me konfliktin në Rripin e Gazës.

Vendimi i ICC-së, i miratuar nga një dhomë paragjyqësore në Hagë, erdhi pas kërkesës së kryeprokurorit të Gjykatës Ndërkombëtare, Karim Khan, në maj të këtij viti. Urdhër-arrestet përfshijnë Netanyahu dhe Gallantin, të cilët akuzohen për pjesëmarrje në veprime që kanë shkaktuar shkatërrim dhe vuajtje të mëdha në Gazë gjatë operacioneve ushtarake izraelite.

Në një deklaratë të lëshuar të enjten në mbrëmje, Biden e quajti këtë masë “skandaloze” dhe e kritikoi ashpër vendimin e ICC-së, duke theksuar se nuk kishte asnjë ekuivalencë mes Izraelit dhe Hamasit.

“Më lejoni të jem i qartë edhe një herë: Çfarëdo që mund të nënkuptojë ICC, nuk ka asnjë ekuivalencë, asnjë, midis Izraelit dhe Hamasit”, theksoi Biden, duke u angazhuar për mbështetje të pandërprerë për shtetin izraelit.

Biden shtoi gjithashtu se Shtetet e Bashkuara do të qëndrojnë gjithmonë pranë Izraelit dhe do të mbrojnë sigurinë e tij kundër çdo kërcënimi.

Ky reagim i Presidentit Biden pason tensionet e vazhdueshme ndërkombëtare lidhur me luftën në Gazë, ku vazhdon të kritikohet përdorimi i forcës nga Izraeli, ndërkohë që shumë vende dhe organizata ndërkombëtare kanë kërkuar hetime për mundësinë e krimeve të mundshme të luftës./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara