Lajmet

Aktivistet egjiptiane: Ne duhet të flasim rreth abortit

Aborti është i ndaluar për gratë egjiptiane.

Published

on

Kujtimi i asaj dite është tejet i dhimbshëm për Nouran. Ajo ishte në qendrën tregtare City Stars të Kajros, kur papritur ndjeu ngërçe, të shoqëruara me gjakderdhje të madhe: “U ula në tualet. Ndjeva diçka të rëndë që më rridhte nga mitra. Vura dorën poshtë meje për të kapur gjakun”.

Noura nuk është emri i saj i vërtetë. Ajo kishte një shtatzëni të paplanifikuar në moshën 23-vjeçare pas një lidhje me një burrë të quajtur Khaled.

Kur ata e kuptuan se ishte shtatzënë, i dashuri i saj mori pilula të abortit përmes miqve.

“Ishte shumë herët për mua të martohesha dhe të bëhesha nënë”, deklaroi ajo mes tjerash.

Meqë abortet janë të ndaluara në Egjipt dhe ndalohen me ligj, ajo mund të fliste rreth abortit vetëm me të dashurin e saj dhe me shoqen e dhomës.

Ajo tha rreth abortit se “ishte një moment tepër brutal, një moment që nuk do ta harrojë kurrë”.

Të folurit rreth kësaj tabuje

Përvojat e tilla sikurse të Nouras janë ato që e shtynë aktivisten feministe Ghadeer Ahmed Eldamaty të shkruante për to. Në librin e saj “Abortion Tales — Women between Family, Love and Medicine”, i cili u botua në arabisht në fund të dhjetorit të vitit 2022, ajo shpjegon rrethanat në Egjipt, përshkruan situatën ligjore dhe mjekësore dhe ua mundëson shumë grave të flasin hapur.

“Dua që gratë e tjera që kanë kaluar një abort, ose janë ende duke u përballur me një të tillë, të dinë se nuk janë vetëm”, thotë ajo. “Në shoqërinë tonë është theksuar mëmësia, por tema e abortit shmanget plotësisht. Është e ndaluar”.

Eldamaty, tani 32-vjeçare, protestoi kundër regjimit të mëparshëm në sheshin Tahrir të Kajros në vitin 2011. Të drejtat e grave janë veçanërisht të rëndësishme për të, dhe me kalimin e viteve interesi i saj për çështjen e abortit u rrit.

Ligjet e rrepta të Egjiptit për abortin

The Egyptian Initiative for Personal Rights and the Alliance for Realizing Sexual and Reproductive Justice e përshkruan Egjiptin si një nga vendet më kufizuese në botë kur bëhet fjalë për abortin.

Ligji egjiptian nuk e lejon abortin, as nuk i lejon të mbijetuarat e përdhunimit apo incestit të ndërpresin një shtatzëni të padëshiruar. Rreziku i vetëm për jetën e nënës ose fetusit në pritje është një justifikim ligjor për ndërprerjen e shtatzënisë – madje vlen vetëm nëse gruaja është e martuar.

Nenet 260 deri në 264 të kodit penal parashikojnë dënime për gratë, mjekët, mamitë dhe farmacistët që kryejnë ose ndihmojnë në aborte të paligjshme ose që shesin barna që nxisin abortin. Në Egjipt, abortet u kriminalizuan për herë të parë në vitin 1883 gjatë epokës së Muhamed Tawfiq Pashës, sipas kodit penal francez të asaj kohe.

“Këto ligje pasqyrojnë qëndrimin ndaj trupit të grave. Gratë nuk mund të vendosin nëse duan të mbesin shtatzënë apo jo, apo nëse duan të abortojnë”, tha Azza Soliman për DW. Ajo është juriste, feministe dhe kryetare e bordit të Qendrës për Ndihmën Ligjore ndaj Grave Egjiptiane (CEWLA). Soliman ka vite që lufton për të drejtat e grave dhe për këtë u arrestua në vitin 2016.

Ndalimet nuk i parandalojnë abortet

Megjithatë, fakti që abortet janë të ndaluara në Egjipt nuk i pengon gratë që të kenë një të tillë, pavarësisht nëse janë të martuara apo jo.

Hulumtimet e Organizatës Botërore të Shëndetësisë kanë treguar se ndalimet apo kufizimet e abortit nuk e zvogëlojnë numrin e procedurave. Përkundrazi, ato ndikojnë që më shumë gra t’i nënshtrohen procedurave të dyshimta ose të rrezikshme që mund të rrezikojnë jetën e tyre.

“Nëse diçka i ndodh një gruaje ose ka gabime mjekësore, nuk mund të marrësh masa kundër mjekut”, thotë Eldamaty.

“Gjithashtu nuk ka asnjë kujdes pasues, shton ajo. Gratë mbesin vetëm me dhimbjet e tyre dhe pasojat e mundshme. Përveç kësaj, “aborti është i mundur vetëm nëse keni mundësi financiare. Ata shpesh janë shumë të shtrenjta”, tha ajo për DW.

Sipas shifrave të Organizatës Botërore të Shëndetësisë, rreth 39 mijë gra në mbarë botën vdesin çdo vit si rezultat i aborteve joprofesionale. Rreth 60% e tyre ndodhin në kontinentin afrikan dhe 30% në kontinentin aziatik. Nuk ka statistika të besueshme për abortet e pasigurta në Egjipt.

“Statistikat jo të besueshme mbi abortin e pasigurt në vendet ku aksesi në abortin e sigurt është i kufizuar ose inekzistent parandalon kërkimin adekuat mbi efektet e ligjeve të abortit në shëndetin e grave në zonën e Lindjes së Mesme dhe Afrikës së Veriut”, tha ekspertja e studimeve gjinore me bazë në Uashington, Habiba Abdelaal, për DW.

Egjipti nuk bën përjashtim nga ky rregull. Në të gjitha vendet e Lindjes së Mesme dhe të Afrikës Veriore, abortet lejohen vetëm nëse jeta e gruas shtatzënë është në rrezik. Disa vende, përfshirë Bahreinin, Irakun, Jordaninë, Kuvajtin, Libinë, Marokun dhe Omanin, për shembull, lejojnë abortet vetëm nëse ekziston rrezik për shëndetin fizik të gruas shtatzënë.

Abortet dhe lëvizjet lokale të grave

Në vitin 1990, 28 shtatori u shpall Dita e Abortit të Sigurt. Është dita ndërkombëtare e veprimit për të drejtën për akses të sigurt dhe ligjor ndaj abortit. Eldamaty thotë se në vitet 1990, çështja e shëndetit seksual dhe gjithashtu abortit u mor nga disa organizata në Egjipt. Por kjo ka ndryshuar tani, thotë ajo.

Edhe Abdelaal ka të njëjtin mendim.

“Aborti është rrallë në krye të agjendave të lëvizjeve lokale të grave”, tha ajo. “Kjo është ndoshta për shkak të frikës së ndëshkimit nga grupet sociale konservatore që shpesh përpiqen të rregullojnë dhe kufizojnë gratë dhe vajzat për t’iu përshtatur roleve gjinore stereotipe në shoqëri”.

Sipas saj, ka edhe përpjekje të shpeshta për të justifikuar ndalimin e abortit mbi baza fetare.

Soliman i CEWLA shpreson se në të ardhmen çështja e abortit do të diskutohet më shumë dhe në një kontekst më të gjerë.

“Në planin ligjor është e qartë se ligji duhet të ndryshohet”, tha ajo. “Abortet nuk duhet të ndalohen. Por ne gjithashtu duhet të flasim më shumë për të drejtat seksuale dhe riprodhuese të grave në nivelin mjekësor dhe social dhe të edukojmë të tjerët rreth kësaj teme”.

Pas abortit të saj traumatik, Noura duhej të sillej sikurse gjithçka ishte në rregull. Frika nga stigma sociale apo ndëshkimi i mundshëm ishte shumë e madhe. Pak kohë më vonë, Khaled dhe ajo u ndanë./UBTNews/

Lajmet

Kurti merr pjesë në Forumin Ekonomik në Davos, pritet nënshkrimi i Marrëveshjes së Tregtisë së Lirë me EFTA-n

Published

on

By

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti ka udhëtuar sot (e martë) për në Zvicër, ku do të marrë pjesë në Forumin Ekonomik Botëror në Davos.

Sipas njoftimit të Zyrës së Kryeministrit, në Davos do të nënshkruhet Marrëveshja e Tregtisë së Lirë me vendet anëtare të EFTA-s (Shoqatës Evropiane të Tregtisë së Lirë).

“Kosova është i vetmi vend në rajon që përveç negocimit për tregti të mallrave, ka negociuar edhe për tregti të shërbimeve me EFTA-n. Kjo marrëveshje do të krijojë mundësi të reja për prodhuesit dhe kompanitë tona vendore dhe do të forcojë partneritetin ekonomik dhe tregtar ndërmjet vendit tonë dhe Norvegjisë, Zvicrës, Lihtenshtajnit dhe Islandës si shtete anëtare të EFTA-s”, thuhet në njoftim.

Sipas komunikatës, gjatë qëndrimit atje, kryeministri Kurti gjithashtu do të ketë takime me përfaqësues shtetërorë të vendeve mike e partnere dhe me investitorë potencialë, si dhe do të marrë pjesë në panelin e diskutimit me titull “Demokracitë e qëndrueshme në një epokë të ndryshimit” dhe panelin “Inteligjenca Artificiale për Njerëzimin: inovacioni etik në epokën e Inteligjencës”. Të dy këto panele do të mbahen në Shtëpinë e Kosovës (House of Kosova) në Davos e cila është hapur për herë të parë.

Në Forumin Ekonomik në Davos marrin pjesë edhe ministrja e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, Rozeta Hajdari dhe ministrja e Ekonomisë, Artane Rizvanolli.

Në samitin e sivjetshëm pritet pjesëmarrja e 3 mijë personave si biznesmenë, politikanë, akademikë dhe përfaqësues të organizatave të shoqërisë civile nga më shumë se 130 vende, përfshirë dhe nga Ballkani, ndërsa 60 krerë të shteteve dhe qeverive do të mbajnë fjalime.

Në këtë periudhë kur ekonomia globale po përjeton një ndryshim paradigme, në samit do të diskutohet se si të rivendoset rritja, si të përfitohet nga teknologjitë e reja dhe mënyrat për të forcuar qëndrueshmërinë sociale dhe ekonomike në 220 sesione të ndryshme.

Në sesione, folësit do të ndajnë vlerësimet e tyre mbi politikat e reja të SHBA-së, fragmentimin që është shfaqur si rezultat i dobësimit gradual të bashkëpunimit global, politikat tregtare, inteligjenca artificiale dhe digjitalizimi, transformimi i energjisë së pastër, lufta kundër ndryshimeve klimatike, politikat monetare të bankave qendrore, normat e interesit dhe inflacioni.

Takimi vjetor i Forumit Ekonomik Botëror në Davos ka nis dje dhe zgjatë deri më 24 janar. Sipas një njoftimi në faqen zyrtare të Forumit Ekonomik Botëror thuhet se takimi vjetor 2025 mbledh liderët globalë për të adresuar sfidat kryesore globale dhe rajonale./UBTNews/

Continue Reading

Lajmet

​Akulli, rrezik për banorët e një ndërtese në Bregu Diellit

Published

on

By

Të martën, Policia e Kosovës ka bllokuar rrugën “Preng Doçi”, në lagjen Bregu i Diellit për shkaqe të rrezikshmërisë së akullit të krijuar në një ndërtesë.

Vendi u rrethua derisa punëtorët e “Dardaniaa SHPK”, kompani për mirëmbajtjen e rrugëve dhe trotuareve, larguan akullin.

Temperaturat e ulëta kanë krijuar akull të mëdhenj, gjë që sipas banorëve mund të rrezikojnë jetën e tyre.

Këtë çështje e ka komentuar edhe drejtori për Siguri dhe Emergjenca, Lulzim Fushtica. Ai ka thënë se kjo dukuri ka ardhur nga pakujdesia e banorëve të asaj ndërtese.

“Ne dje kemi dërguar inspektorët e drejtorisë për emergjenca dhe siguri, po ashtu edhe shërbimin e zjarrfikësve bashkë me kompaninë për intervenime emergjente. Sot kemi filluar me largimin e akullit që është në ndërtesë, e cila ka ardhur si pasojë e pakujdesisë nga banorët e ndërtesës dhe kjo paraqet jashtëzakonisht shumë rrezik për banorët dhe kalimtarët e rasti, pasi që mund të lëndohen me këputjen e ndonjë cope akulli deri në fatalitet”, ka deklaruar Fushtica.

Drejtori për Siguri dhe Emergjenca thotë, se çdo ditë kanë inspektime në kryeqytet dhe presin thirrje nga qytetarët për raste të tilla që të intervenohet sa më shpejtë.

Continue Reading

Bota

Davos – Scholz: SHBA-ja do të mbetet një nga aleatet më të afërta dhe më të domosdoshme të Gjermanisë

Published

on

Në fjalimin e tij të mbajtur gjatë Forumit Ekonomik Botëror në Davos më 21 janar 2025, kancelari gjerman Olaf Scholz ka theksuar rëndësinë e vazhdimit të bashkëpunimit dhe partneritetit të ngushtë mes SHBA-së dhe Gjermanisë, pavarësisht zhvillimeve të mundshme politike në Shtetet e Bashkuara, duke përfshirë rikthimin e Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë.

Scholz e ka cilësuar SHBA-në si një nga aleatët më të afërt dhe më të domosdoshëm për Gjermaninë, duke theksuar se kjo është një lidhje strategjike që është thelbësore për sigurinë dhe zhvillimin ekonomik të të dyja vendeve dhe të rajonit më të gjerë. Ai është shprehur se bashkëpunimi i vazhdueshëm mes SHBA-së dhe Gjermanisë është në interesin e përbashkët, duke nënvizuar se përpjekjet për të ndërtuar një partneritet të qëndrueshëm janë gjithashtu të rëndësishme për stabilitetin dhe paqen globale.

Një aspekt i rëndësishëm që ka përmendur Scholz në fjalimin e tij është se, edhe pse çdo ndryshim politik, siç ishte kthimi i Trump në Shtëpinë e Bardhë për një mandat të dytë, mund të shkaktojë pasiguri ose tensione, kjo nuk duhet të çojë në reagime të tepruara ose në “biseda të ëmbla” që synojnë të krijojnë njëfarë “mirënjohjeje” të rreme për liderët e huaj. Ai është shprehur se nuk duhet që çdo konferencë shtypi apo deklaratë nga Uashingtoni të shkaktojë debate të nxehta dhe ekzistenciale që mund të krijojnë ndasi të panevojshme.

Scholz ka nënvizuar se është e rëndësishme që Evropa dhe SHBA të mbeten të bashkuar dhe të përqendrohen në temat e përbashkëta të interesit si siguria, stabiliteti global dhe zhvillimi ekonomik, dhe se përpjekjet për të krijuar paqe dhe siguri në botë janë të domosdoshme. Ai theksoi gjithashtu se, pavarësisht qëndrimeve dhe retorikës së ndryshme që mund të pasojnë pas kalimit të pushtetit në SHBA, aleanca mes SHBA-së dhe Gjermanisë është një shtyllë kyçe për të siguruar një të ardhme të qëndrueshme për të dyja vendet dhe për botën në tërësi.

Në lidhje me pasigurinë e mundshme që mund të lindë nga rikthimi i Trump, Scholz ka theksuar se Gjermania dhe aleatët e saj evropianë janë të gatshëm të përballen me sfidat që mund të lindin, duke siguruar që aleanca transatlantike të mbetet e fortë dhe funksionale. Ai e përfundoi fjalimin e tij duke theksuar se bashkëpunimi dhe partneriteti i ngushtë me SHBA-në është thelbësor për paqen dhe sigurinë globale, si dhe për arritjen e një zhvillimi ekonomik të suksesshëm./UBTNews/

 

Continue Reading

Lajmet

Subjektet politike me më së shumti vëzhgues për zgjedhjet e 9 shkurtit

Published

on

By

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) ka akredituar 18 mijë e 163 vëzhgues të 21 subjekteve të ndryshme politike të cilat janë të certifikuara për pjesëmarrje në Zgjedhjet për Kuvendin e Kosovës, të cilat do të mbahen më 9 shkurt 2025.

Në mbledhjen e radhës të KQZ-së u bë e ditur se dy subjektet politike, Lëvizja Vetëvendosje (LVV) dhe Partia Demokratike e Kosovës (PDK) kanë aplikuar me numrin më të madh të vëzhguesve, me mbi 4 mijë.

Drejtori i Zyrës për Regjistrim, Certifikim dhe Kontrollin Financiar të Subjekteve Politike, Besnik Buzhala tregoi numrin e aplikuesve për vëzhgues nga 21 subjekte politike.

“Janë gjithsej 21 subjekte politike. Numri i vëzhguesve të subjekteve politike në total është 18 mijë e 163. Po filloj me Lidhjen Demokratike të Kosovës me gjithsej 3 mijë e 693 vëzhgues. Kosova Demokratik Turk Partisi me 257 vëzhgues…Serbska Lista me 290 vëzhgues. Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës (AAK) dhe Nisma Socialdemokrate me 3 mijë e 571 vëzhgues. Koalicioni për Familje me 253 vëzhgues… Lëvizja Vetëvendosje ka aplikuar me gjithsej 4 mijë e 356 vëzhgues, të cilët nuk janë kandidatë përpos zgjedhor në Kosovë dhe të gjithë vëzhguesit janë në listën përfundimtare të votuesve…Partia Demokratike e Kosovës ka aplikuar me gjithsej 3 mijë e 939 vëzhgues, janë të grupit të dytë. Nëse përfshihen edhe vëzhguesit e grupit të parë, që kanë qenë 95. Në total janë 4 mijë e 34 vëzhgues”, tha Buzhala.

Përveç kësaj, ndër pikat e rendit të ditës ishte edhe miratimi i rekomandimit të sekretariatit për shfrytëzimin e hapësirave të institucionit të Avokatit të Popullit për vlerësimin dhe pranimin e dërgesave postare të votimit jashtë Kosovës.

Anëtari i KQZ-së, Arianit Elshani tha se janë paraparë të gjitha masat e sigurisë në raport me policinë e Kosovës dhe institucionet e tjera për shfrytëzimin e kësaj hapësire.

“Këshilli për Operacione Zgjedhore ka shqyrtuar rekomandimin e sekretariatit për shfrytëzimin e hapësirave të institucionit të avokatit të popullit. Për vlerësimin dhe pranimin e dërgesave postare të votimit jashtë Kosovës. Bëhet fjalë për zarfe dhe fletëvotimet. Ky proces do të fillojë me pranimin e pakove postare, në këtë rast që arrijnë në Kosovë. Përmes postës të trajtohen, të vlerësohen dhe të pranohen në ambientet e mësipërme. Nevojitet që të lëshohet një vendim. Janë paraparë të gjitha masat e sigurisë në raport me policinë e Kosovë dhe të tjerat”, tha Elshani.

Po ashtu, anëtarët e KQZ-së miratuan pikën sipas të cilës transporti i materialit zgjedhor nga qendrat komunave drejt këshillave të vendvotimit të bëhet përmes kombibusëve dhe kamionëve, e jo me mjete private të kryesuesve.

“Ne në rregullat zgjedhore kemi paraparë që transportimi i materialeve zgjedhore, i kutive të bëhet nga kryesuesit bashkë me Policinë e Kosovës. Por të bëhet me automjetet e tyre private. Duke parë vështirësitë që kanë në raport me gjetjet e këtyre, ka raste kryesuesi ose anëtarët e Këshillit të vendvotimit nuk kanë vetura ose nuk dëshirojnë të shfrytëzojnë veturën e tyre për këtë. Kemi vendosur t’i rikthemi asaj praktikës së mëhershme, që të mundësohet gjetja e kombibusëve dhe kamionëve të cilët do të mundësojë shërbimin e transportit të materialit zgjedhor nga qendra komunale e drejt këshillave të vendvotimit dhe anasjelltas”, potencoi Elshani.

Ndër të tjera, u aprovuan kërkesat që të bëhet zëvendësimi i anëtarit të komisionit komunal të zgjedhjeve në komunën e Deçanit, Isuf Mehemetaj me Lirije Turkaj Bufaj.

Gjithashtu, KQZ miratoi ndërrimin e lokacionit të qendrës komunale të numërimit për komunën e Gjilanit dhe të Skenderajt.

Në Gjilan u vendos që të zhvendoset në palestrën sportive “Bashkim Selishta”. Ndërkaq në Skenderaj u miratua që të zhvendoset në sallën e Edukatës Fizike në Shkollën e Mesme Teknike “Anton Çeta”. Zgjedhjet parlamentar në Kosovë mbahen më 9 shkurt.

Continue Reading

Të kërkuara