

Kuriozitete
A po rikthejnë fuqitë e mëdha, programet e armëve bërthamore?
Published
1 year agoon
By
UBT newsTensionet Bërthamore janë shtuar që nga pushtimi i Ukrainës, me Rusinë dhe fuqitë e tjera të armatosura bërthamore që thuhet se përditësojnë vendet e testimit të armëve të papërdorura. Tani, ligjvënësit rusë kanë votuar për të filluar procesin e zhbërjes së një traktati që ndalon teste të tilla.
A do të shohim një rikthim të armëve më shkatërruese në botë?
Moratoriumi kundër testeve bërthamore mbështetet në një marrëveshje ndërkombëtare. Traktati i Kufizuar i Ndalimit të Testeve u firmos nga Britania e Madhe, SHBA dhe Bashkimi Sovjetik në vitin 1963, duke ndaluar testimet e këtyre armëve në atmosferë, nën ujë apo në hapësirën e jashtme, por duke lejuar ato nëntokësore. Më pas, në vitin 1996, Traktati Gjithëpërfshirës i Ndalimit të Testeve Bërthamore (CTBT) i ndaloi teorikisht edhe testimet nëntokësore.
Megjithatë, CTBT është i papërfunduar. Pavarësisht se 178 shtete e kanë ratifikuar, traktati nuk do të hyjë zyrtarisht në fuqi deri sa të veprohet nga tetë vende të tjera. Kina, Egjipti, Irani, Izraeli dhe SHBA kanë firmosur, por e pa ratifikuar marrëveshjen, ndërsa India, Pakistani dhe Koreja e Veriut nuk e firmosën kurrë atë.
Pavarësisht kësaj, ndalimet e testeve bërthamore kanë rezultuar efektive. Më shumë se 2000 teste u bënë midis shpërthimit të parë të SHBA, Trinity, në vitin 1945 dhe hartimit të CTBT. Që atëherë, India dhe Pakistani kryen secila një sërë testesh në vitin 1998, dhe Koreja e Veriut është i vetmi shtet që ka testuar një armë bërthamore në shekullin e 21-të, teksa i fundit u zhvillua në 2017.
Megjithatë, pushtimi rus i Ukrainës dhe lufta e vazhdueshme mund të kenë ndryshuar pikëpamjen e saj për testimin. Rusia ratifikoi CTBT në vitin 2000, por më 17 tetor dhoma e saj e ulët parlamentare, Duma, miratoi një masë për revokimin e ratifikimit. Kryetari i Dumës Vyacheslav Volodin tha se vendimi ishte marrë për shkak se SHBA nuk e ka ratifikuar traktatin dhe “qëndrimin e papërgjegjshëm të SHBA, ndaj çështjeve të sigurisë globale”.
Lexime dhe votime të mëtejshme nevojiten për të revokuar zyrtarisht ratifikimin e traktatit nga Rusia dhe pritet që ajo të mbetet nënshkruese tij, por kjo është një tjetër shenjë se vendi mund të rifillojë testimin që përfundoi në 1990, me shpërbërjen përfundimtare të Bashkimit Sovjetik. Në muajt e fundit, Rusia ka testuar sisteme të reja të shpërndarjes bërthamore – pa koka me mbushje – dhe ka pasur zëra të spikatur brenda vendit që bëjnë thirrje për rifillimin e testeve bërthamore.
Në një fjalim të fundit, presidenti rus Vladimir Putin tha: “Si rregull, thonë ekspertët, me një armë të re, duhet të siguroheni që koka speciale do të funksionojë pa dështime.”
Të tre fuqitë kryesore bërthamore duket se po përgatiten për teste. CNN raporton se zgjerim dhe modernizim ka patur në bazën e testimit të Kinës në rajonin Xinjiang, në atë të Rusisë në një arkipelag të Oqeanit Arktik dhe në vendin e testimit të SHBA në shkretëtirën e Nevadës. Duke folur për CNN, Jeffrey Lewis, i cili punon në Institutin Middlebury të Studimeve Ndërkombëtare në Kaliforni, tha se “ka vërtet shumë tregues që sugjerojnë se Rusia, Kina dhe Shtetet e Bashkuara mund të rifillojnë testimet bërthamore”.
Edhe pse armët bërthamore janë kthyer në axhendën politike, nuk ka asnjë arsye logjike për të testuar një bombë, thotë Andrew Futter në Universitetin e Leicester. Kjo për shkak se nevoja për të testuar bie, pasi projektimet vërtetohen dhe të dhënat grumbullohen. “Teknologjia ka ndryshuar, por shkenca bazë jo,” thotë ai. Shumica e shteteve të armatosura bërthamore mund të kryejnë simulime kompjuterike për të eksploruar se çfarë do të ndodhë me projektet e reja, thotë ai.
“Problemi është që, ajo që logjika sugjeron se do të ndodhë, ndryshon ndonjëherë nga realiteti,” thotë Futter. / New Scientist – Bota.al
Kuriozitete
Çfarë funksioni ka butoni i vogël në rripin e sigurimit?
Published
2 weeks agoon
February 11, 2025
Butoni i vogël në rripin e sigurimit, i cili zakonisht ndodhet afër lidhëses së rripit, ka një funksion të thjeshtë, por të rëndësishëm.
Ky buton përdoret për të rregulluar tensionin e rripit dhe për të parandaluar që ai të bëhet shumë i lirshëm gjatë udhëtimit.
Kur ky buton shtypet, lejon që rripi të shtrëngohet në mënyrë automatike për t’u përshtatur me trupin e pasagjerit, duke ofruar një mbrojtje më të mirë në rast aksidenti.
Në disa automjete moderne, ky buton është pjesë e sistemit të sigurisë që ndihmon në mbajtjen e pasagjerëve të lidhur ngushtë, duke minimizuar lëvizjen gjatë një freni të papritur ose në një përplasje.
Po ashtu, ndihmon që rripi të mbetet i ngushtë edhe kur pasagjeri është i ulur në pozita të ndryshme.
Kuriozitete
Shkencëtarët: Tharja e rrobave brenda në shtëpi mund të jetë e rrezikshme!
Published
2 weeks agoon
February 11, 2025
Tharja e rrobave në shtëpi është e rrezikshme dhe kjo e ka konfirmuar studim nga shkencëtarët nga Universiteti i Mançesterit, i cili theksoi të gjitha rreziqet ndaj të cilave jemi të ekspozuar kur thajmë rrobat në ambiente të mbyllura.
Sipas autorëve, rreziku rritet ndjeshëm nëse vendosim rroba në radiatorë ose në afërsi të tyre. Problemi kryesor është se niveli i lagështisë në ajër më pas rritet ndjeshëm, duke krijuar një mjedis ideal për mbarështimin e mykut të rrezikshëm.
Nëse thithim sporet që lëshojnë, mund të marrim inflamacion të rëndë të mushkërive. Veçanërisht të rrezikshme janë sporet e kërpudhave Aspergillus. Ky myk mund të sulmojë njerëzit, por në rrethana normale, sistemi imunitar është i fortë për ta përballuar pa pasoja serioze.
Për njerëzit me astmë ose një sistem imunitar të dobësuar, qoftë për shkak të sëmundjes ose terapive, rreziku është i lartë e çon në aspergillozë pulmonare. Myku përhapet përmes sporeve që thithim dhe përqindja e lartë e lagështisë e kombinuar me ajrosjen e pamjaftueshme krijon kushte ideale për riprodhimin e tyre.
Ekspertët rekomandojnë të mos i thani rrobat në ambiente të mbyllura. Mënyra më e mirë është të thaheni jashtë, por kjo është e vështirë të arrihet në dimër ose kur bie shi. Një opsion janë tharëset e rrobave, të cilat janë shumë efikase dhe praktike, por edhe të shtrenjta.
Nëse duhet të thani rrobat brenda, ajroseni dhomën rregullisht. Përveç kësaj, përdorni dehumidifikues, por ata duhet të ndizen vetëm gjatë tharjes së rrobave. Në muajt e dimrit, radiatorët e thajnë ajrin, është e rëndësishme të ruani një nivel optimal të lagështisë në shtëpi.
Vlerat ideale për lagështinë e brendshme janë midis 40-60 përqind, në varësi të temperaturës dhe ajrosjes.
Në një temperaturë dhome prej 20 gradë, niveli optimal i lagështisë është rreth 50 përqind. /UBT News/

Një sërë studimesh kanë vërtetuar se, vitamina C lehtëson me 23% intensitetin e simptomave të rrufës dhe gripit, si: dhembjen e muskujve, hundët që rrjedhin dhe kollën. Vitamina C ka treguar që ul kohëzgjatjen e rrufës nga disa ditë deri në një javë. Por, nëse e parandalon rrufën dhe gripin, kjo është e vështirë të përcaktohet.
Efektet e dobishme të vitaminës C janë demonstruar në segmentin e shkurtimit të kohëzgjatjes së ftohjes dhe të lehtësimit të simptomave.
Megjithëse kërkimet tregojnë që se parandalon, një studim zbuloi që atletët e garave të gjata, sistemet imunitare të të cilëve kanë tendencën të jenë më të dobët pas një gare, që kanë pirë 600 miligramë vitaminë C në ditë si zinte shpesh gripi sa që nuk e merrnin fare vitaminën.
Këshillë: Nuk ju dëmton marrja e një vitamine C në ditë, veçanërisht nëse ndieni se po ju zë gripi. Nëse ju zë gripi, është e mundshme të shëroheni më shpejt dhe të mos bezdiseni nga simptomat e tij. Marrja e 200 miligramëve është e mjaftueshme, sepse një pjesë e saj sekretohet me urinën.
Edhe pse lëngu i portokallit është i pasur në vitaminë C, mos u varni vetëm tek ai. Përmbajtja e vitaminës C ndryshon në varësi të portokalleve të përdorura dhe se sa kohë lëngu ka qëndruar në karton. Vitamina C është jostabile dhe shpejt humbet gjatë ngrirjes dhe ruajtjes së ushqimeve në frigorifer. Ajo gjithashtu zhduket nga procesimi termik dhe nga gatimi me ujë.
Kuriozitete
Kjo është mosha kur njerëzit shpenzojnë më shumë
Published
4 weeks agoon
January 29, 2025
E dini se në çfarë moshe njerëzit shpenzojnë më shumë? Kompania ClearScore bëri një studim ku intervistuan 3,000 njerëz dhe një pjesë e mirë e tyre kishin shpenzuar më shumë para në të njëjtën moshë, 31 vjeç.
Çdo vit mund të duket i shtrenjtë dhe më i shtrenjtë se viti paraardhës. Kjo pasi njerëzve u duhet të përballojnë çmimet në rritje të qirave, rritjen e inflacionit të produkteve ushqimore përfshirë dhe koston e jetesës.
Por, studimi zbuloi se një britanik mesatar, shpenzon më shumë se 43 000 £ për të mbuluar të gjitha shpenzimet e moshës 31-vjeçare.
Për të arritur në këtë 3 000 njerëz u pyetën për të treguar gjërat për të cilat kanë shpenzuar më shumë në jetën e tyre.
Nga përgjigjet u zbulua se shpenzimet më të mëdha janë bërë në moshën 31-vjeçare, pasi kjo moshë përfshin disa momente që tentojnë të tkurrin trasësinë e portofolit tuaj dhe janë 4 faktorë që ndikojnë në këtë:
-Pagesa e martëses 27%
-Blerja e një shtëpie 48%
-Të kesh një fëmijë 20%
-Të bësh muaj mjalti 14%
Mënyra më e zakonshme për të paguar të gjitha këto shpenzime të këtij viti të shtrenjtë të jetës janë kursimet, por ka edhe nga ata që preferojnë të marrin kredi në bankë. Prandaj, nëse ende nuk e keni arritur këtë vit të jetës suaj, studiuesit këshillojnë nisjen e kursimeve.

Ish-udhëheqësi i Hezbollah do të varroset të dielën

Shteti mbështet kinematografinë, 800 mijë euro për tri projekte filmi

Izraeli do të lirojë 602 të burgosur palestinezë të shtunën sipas marrëveshjes së shkëmbimit

Arrestohet ish-kryetarja e Nishit, Dragana Sotirovski

KQZ: Votat me kusht dhe ato nga Diaspora numërohen javën e ardhshme

Kremlini mohon se ka kërkuar që NATO-ja të tërheqë trupat nga krahu lindor

Abdixhiku pas takimit me ambasadorët: LDK e respekton vullnetin qytetar, as nuk dëshiron e as nuk pretendon ta anashkalojë

Trump: Kanadaja mund të mbajë himnin e saj si shteti i 51-të amerikan

Çfarë dihet nga operacionet e fshehta të CIA-s në Meksikë
Të kërkuara
-
Magazinë2 months ago
Ky mendohet se është djali 20 vjeçar i Parashqevi Simaku, Luke Nohfe
-
Bota4 weeks ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota4 weeks ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota4 weeks ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt