Shëndeti

A ndikojnë çrregullimet e gjumit tek sulmet e migrenës?

Ja çfarë thonë ekspertët e shëndetit.

Published

on

Sëmundja e migrenës njihet për efektet dhe krizat e vazhdueshme që shkakton, po edhe për dhimbjet e forta të kokës. Kjo sëmundje mund t’ju lërë ditë të tëra pa gjumë dhe të shkaktojë një sërë simptomash të tjera prej dhimbjes së vazhdueshme të kokës. Sipas ekspertëve, shumica e njerëzve me migrenë kanë gjithashtu probleme me gjumin.

Ata shprehen se gjumi është një nga sekretet për të parandaluar një sulm të migrenës. Duke u bazuar në studimet e fundit, ju njeh më tepër rreth lidhjes midis migrenës dhe gjumit.

Lidhja midis migrenës dhe gjumit
Gjumi, gjendja shpirtërore dhe dhimbja e kokës kontrollohen nga rajone të njëjta në trurin tuaj. Këto rajone përdorin mesazhe të ngjashme kimike, kështu që nuk është rastësi që problemet e gjumit të mund të shkaktojnë migrenë. Gjithashtu, kur nuk flini mjaftueshëm, pragu juaj i dhimbjes ulet. Kjo do të thotë që ju jeni më të ndjeshëm ndaj gjërave që ju lëndojnë, përfshirë sulmin e migrenës.

Cilat lloje të problemeve të gjumit mund të shkaktojnë një sulm migrene?
Çdo gjë që ju ndalon të bëni 7 ose 8 orë gjumë të pandërprerë, çdo natë, mund të jetë shkas i migrenës. Këto probleme të gjumit përfshijnë:

• Apnea obstruktive e gjumit (frymëmarrje e ndërprerë gjatë gjumit)
• Pagjumësia (probleme me rënien ose ngritjen nga gjumi)
• Sindroma e këmbëve të lodhura (ndjesia e shpimit nga gjilpërat në këmbë, sidomos gjatë natës)
• Shtrëngimi i nofullës gjatë gjumit
• Gërhitja
• Narkolepsia (përgjumje e madhe gjatë ditës)
• Ecja në gjumë
• Çrregullimet e ritmit cirkadian ose “orës bilogjike të trupit”.
• Më pak se 6 orë gjumë në natë ose më shumë se 8 orë

Si mund ta kuptoni nëse çrregullimet e gjumit po iu shkaktojnë migrenë?
Nëse një orar i ndryshuar i gjumit ose çrregullimet e gjumit janë shkaku i migrenës tuaj, mund të vini re se gjithmonë keni dhimbje koke në të njëjtën kohë çdo ditë, më shpesh në mëngjes. Migrena gjithashtu mund të ju zgjojë, ose mund ta ndjeni se shfaqet menjëherë pasi ngriheni nga shtrati. Më shumë se gjysma sulmeve të migrenës ndodhin midis orës 4 dhe 9 të mëngjesit. Kjo mund të jetë një arsye se përse ato lidhen me gjumin.

Gjithashtu mungesa e gjumit ose ndryshimet në orarin e gjumit, mund të jetë një nga shkaktarët e migrenës. Për të ndihmuar të përcaktoni nëse është gjumi një nga shkaktarët e migrenës tuaj, mbani një ditar. Në të shënoni gjëra të tilla si:

• Kur fillon dhimbja e kokës, në cilën zonë, sa zgjat dhe a funksionon trajtimi që mund të jeni duke ndjekur.
• Sa orë flini çdo natë dhe kur shkoni në shtrat.
• Rutina juaj e gjumit.
• Nëse zgjoheni gjatë natës.
• Si ndiheni kur zgjoheni në mëngjes.
• Nëse bëni një sy gjumë apo ndjeheni të përgjumur gjatë ditës.
• Mbajtja e një ditari gjithashtu mund t’ju ndihmojë ju dhe mjekun tuaj të kuptoni nëse vuani nga një çrregullim i gjumit.

Si mund të përmirësoni gjumin për të shmangur dhimbjet e kokës?

• Mundohuni të bëni 7 deri në 8 orë gjumë të pandërprerë çdo natë për një periudhë kokore të qëndrueshme.
• Shkoni në shtrat dhe zgjohuni në të njëjtën kohë çdo ditë.
• Sigurohuni që dhoma juaj të jetë në errësirë të plotë dhe pa zhurma shqetësuese.
• Shmangni kafeinën, nikotinën dhe alkoolin, sidomos para gjumit.
• Mundohuni të mos shikoni TV, të përdorni kompjuterin ose celularin para se të flini.
• Bëni aktivitete relaksuese para gjumit.
• Ushtrohuni rregullisht, por jo menjëherë para gjumit.
• Kaloni pak kohë jashtë në dritë natyrale gjatë ditës.

Nëse kjo gjendje shëndetsore nuk përmirësohet është mirë të këshilloheni me mjekun tuaj. Trajtimet, duke përfshirë ilaçet, ndryshimet në regjimin ushqimor dhe terapia, gjithashtu mund të ndihmojnë në parandalimin e migrenës./AgroWeb

Continue Reading

Shëndeti

Ngërçet e këmbës, shkaqet e mundshme dhe parandalimi

Published

on

By

Tkurrjet muskulore në pulpën e këmbës shkaktojnë shumë dhimbje të forta, veçanërisht kur ato shfaqen gjatë natës. Këto ngërçe zakonisht prekin pjesën e pulpës së këmbës, shputën e këmbës madje edhe tendinët.

Ato janë më të shpeshta pas moshës 40-50 vjeçare. Deri më tani, shkencëtarët nuk kanë arritur të përcaktojnë një shkaktar të saktë të tkurrjeve muskulore, por teoritë janë të shumta.

Shkaqet e mundshme të ngërçit të këmbës

Disa shkencëtarë janë të mendimit se stili modern i jetesës është një nga shkaktarët e mundshëm të tkurrjeve të muskujve të këmbës. Nëse më parë, njerëzit kalonin shumë kohë duke ecur, duke u ulur dhe ngritur në këmbë, tani shtendosjes së tendinëve të këmbës i kushtohet më pak kohë. Ekspertë të tjerë thonë se gjatë gjumit, këmba është në pozicion të njëjtë për disa orë dhe çdo lëvizje e vogël shkakton kontraktim.

Ngërçet e këmbës shfaqen më shumë në verë se në dimër, transmeton AgroWeb. Sipas të dhënave gjatë verës, rritja dhe riparimi i nervave është më intensiv.

Trupi prodhon vitaminë D nga ekspozimi i diellit, dhe trupi përshpejton riparimin e nervave. Sipas teorive të tjera, gjatë verës njerëzit ushtrohen dhe djersijnë më shumë duke u dehidratuar rregullisht. Dehidratimi është identifikuar si shkaktar i mundshëm i ngërçeve muskulore.

Këto të fundit shfaqen më shumë në rastet e shtatzënisë, depresionit, artritit dhe tensionit të lartë.

Si të parandaloni ngërçet e këmbës

Ekspertët thonë se njerëzit që kryejnë shtendosje të rregullta të gjymtyrëve përpara gjumit pësojnë më pak kontraktime. Për më tepër, sipas informacioneve, konsumi i shumë ushqimeve me magnez është i këshillueshëm kundër ngërçeve.

Ushqime të pasura me magnez janë fasulet, arrorët, drithërat e plota dhe barishtet. Përpos ushqimeve, duhet të siguroheni që të pini shumë ujë gjatë ditës dhe të merrni edhe vitamina B.

E fundit, por jo për nga rëndësia, kur ngërçi kaplon këmbën, sigurohuni që ta shtendosni atë sa më shumë shtrirë ose në këmbë.

Continue Reading

Shëndeti

Kirurgu Durmishi: Kirurgjia në Kosovë ka nevojë për shumë përmirësime

Published

on

By

Kirurgu i përgjithshëm i cili profesionin e tij kirurgjikal e ushtron në Gjenevë dhe në Kosovë, Ymer Durmishi konsideron se organizimi i Kongresit të katërt Klinik të Kolegjit të Kirurgëve të Kosovës është i një rëndësie të veçantë. Këtë kongres, Durmishi e quan një lloj stacioni ku mund të bashkohen kuadrot e profileve të ndryshme brenda dhe jashtë Kosovës, për të këmbyer përvojat, në mënyrë që pacientëve t’u ofrohen trajtimet më moderne.

Kongresi është i një rëndësie shumë të madhe, qoftë në aspektin kirurgjikal shkencor, qoftë edhe në aspektin e kontakteve të reja, në kuadrat që vijnë nga jashtë, por edhe në kuadrot kosovare që punojnë jashtë. Dhe në një farë mënyre është një lloj stacioni ku mund të bashkohen kuadrot e profileve të ndryshme në drejtim të këmbimit të përvojës, qofshin atyre në Amerikë apo në Evropë dhe kolegëve tanë këtu në Kosovë, në mënyrë që të kemi një bashkëpunim sa më të mirë, t’iu ofrojmë pacientëve trajtimet e fundit, trajtimet më moderne dhe më të sigurta, të cilat trajtime sot aplikohen në botën e civilizuar”, tha Durmishi.

Kirurgu Ymer Durmishi vlerësoi se kirurgjia në Kosovë ka nevojë për përmirësime. Ai tha se furnizimi me aparatura moderne, formimi i kuadrove të reja dhe aplikimi i standardeve të reja të kirurgjisë janë të domosdoshme.

Kryesisht aktivitetin tim kirurgjikal e kam në Gjenevë dhe në Kosovë…Kirurgjia në Kosovë ka shumë nevojë (për përmirësime) për arsye se e para ne jemi shteti i ri dhe sa kemi dalë nga lufta dhe nuk i kemi formuar kuadrot e nevojshme, sepse vazhdimisht duhet të merremi me formimin e kuadrove. Pastaj furnizimi me aparaturat moderne, i cili ka qenë një hendikep shumë i madh në të kaluarën dhe tani gradualisht ky hendek është tejkaluar sepse për çdo ditë kemi aparatura të reja. Aplikimi i standardeve të reja të kirurgjisë i cili është mëse i domosdoshëm dhe Kosova edhe me tutje po ngec, sepse ne nuk mund të krahasohemi me shtetet tjera nëse nuk e bëjmë të njëjtën gjë. Në qoftë se edhe më tutje e bëjmë kirurgjinë e para 50 viteve dhe marrim pjesë në kirurgjinë ku flitet për kirurgjinë e javës së kaluar, ne apriori mbesim mbrapa dhe nuk kemi element krahasues, njerëzit mund të na marrin serioz nëse bëjmë diçka që në tjerat shtete as nuk bëhet fjalë”, potencoi Durmishi.

Ndër të tjera, Durmishi tregoi se në Kongresin e katërt Klinik të Kolegjit të Kirurgëve të Kosovës do të prezantojë disa tema të cilat kanë të bëjnë kryesisht me domenin e Kirurgjisë Abdominale dhe të Përgjithshme.

Aplikimi i terapisë “vakuum” për plagët e komplikuara, lezionet e shpretkës dhe reagimi në momentin e duhur kur zorrët janë të bllokuara pas operacionit janë disa nga çështjet të cilat Durmishi do të prezantojë gjatë këtij kongresi.

Këto kongrese nuk janë të shpeshta për ne kirurgët dhe mundohemi të jemi sa më aktiv, veçanërisht kategoria e kirurgëve që punon jashtë vendit në mënyrë që të sjellim pak a shumë edhe përvojën tonë nga atje. Për këtë kongres kam pesë prezantime të cilat kanë të bëjnë kryesisht me domenin e kirurgjisë abdominale dhe të përgjithshme. Duke filluar nga aplikimi i një terapie që quhet vakuum, për plagët e komplikuara të abdomenit dhe pilvikut pastaj duke vazhduar me paraqitjen e komplikimeve të mundshme gjatë intervenimeve, sepse ne në sallat e operacionit përdorim pajisje të ndryshme por gjithsesi ato kanë përparësi, por kuptohet kanë edhe komplikime. Pastaj një prezantim ka të bëjë me lezionet e shpretkës të cilat nuk janë të shpeshta, por që nuk kemi të drejtë t’i injorojmë…Një temë ka të bëjë, një kohë të gjatë është diskutuar nëpër kongrese se më cilin moment duhet të reagojmë kur zorrët janë të bllokuara pas operacionit”, tha Durmishi.

Ky kongres i cili ka nisur sot punimet, ka mbledhur më shumë se 50 ligjërues nga vendet të ndryshme të botës, e 65 nga Kosova dhe rajoni.

Në këtë Kongres pjesëmarrës do të jenë rreth 500 kirurgë nga Kosova, Shqipëria, Maqedonia e Veriut e vendet e ndryshme ku jeton diaspora.

Kongresi i katërt Klinik i Kirurgjisë është organizuar nga Kolegji i Kirurgëve të Kosovës dhe mbështetur nga Oda e Mjekëve të Kosovës.

Continue Reading

Lajmet

​Studimi i ri: Truri i gruas ndryshon në mënyrë drastike gjatë shtatzënisë

Published

on

Shtatzënia shkakton ndryshime të mëdha në trupin e femrës, dhe një studim i ri tregon se truri gjithashtu pëson ndryshime të mëdha, disa kalimtare dhe disa të gjata.

Shkencëtarët thanë se për herë të parë hartuan ndryshimet që ndodhin kur truri i një gruaje riorganizohet në përgjigje të shtatzënisë, bazuar në skanimet e bëra 26 herë, duke filluar tri javë para konceptimit, deri në nëntë muajt e shtatzënisë dhe më pas dy vjet pas lindjes.

Studimi dokumentoi një rënie të gjerë të vëllimit të lëndës gri kortikale, rajonit të rrudhosur të shtresës më të jashtme të trurit, si dhe një rritje në integritetin mikro-strukturor të lëndës së bardhë të vendosur më thellë në tru. Të dyja ndryshimet koinciduan me një rritje të niveleve të hormoneve estradiolit dhe progesteronit.

“Është mjaft tronditëse që në vitin 2024 ne nuk kemi pothuajse asnjë informacion për atë që ndodh në tru gjatë shtatzënisë. Kjo punë ngre më shumë pyetje sesa përgjigjet, dhe ne po gërvishtim vetëm sipërfaqen e këtyre pyetjeve”, tha Elizabeth Chrastil, një neuroshkencëtare pranë Universitetit të Kalifornisë, gjithashtu objekt i këtij hulumtimi.

Chrastil tha se gjatë studimit ajo nuk ishte në dijeni të të dhënave që tregonin ndryshime në trurin e saj dhe se nuk ndihej ndryshe.

Shkencëtarët thanë se që kur studimi përfundoi, ata kanë vënë re të njëjtin model në disa gra të tjera shtatzëna që i janë nënshtruar skanimeve të trurit në një iniciativë kërkimore në vazhdim të quajtur projekti i trurit të nënës, i cili synon të rrisë numrin e subjekteve në qindra.

“Studimet e mëparshme kanë marrë skanime të trurit para dhe pas shtatzënisë. Por ne kurrë nuk kemi parë metamorfozë të trurit”, shtoi Emily Jacobs, një neuroshkencëtare pranë Universitetit të Kalifornisë.

Skanimet treguan një reduktim mesatar prej rreth 4 për qind të lëndës gri në afërsisht 80 për qind të rajoneve të trurit të studiuara. Rikuperimi i vogël pas lindjes nuk e ktheu volumin në nivelet e para shtatzënisë. Studiuesit thanë se nuk është e qartë nëse humbja e lëndës gri është një gjë e keqe.

“Disa nga ndryshimet që vumë re mund të jenë gjithashtu një përgjigje ndaj kërkesave të larta fiziologjike të shtatzënisë, duke treguar se sa i adaptueshëm mund të jetë truri”, tha Laura Pritschet, një studente post-doktoratë pranë Universitetit të Pensilvanisë dhe autore kryesore e studimit.

Në të ardhmen, studiuesit shpresojnë të shqyrtojnë se si variacionet në këto ndryshime mund të ndihmojnë në parashikimin e fenomeneve të tilla si depresioni pas lindjes dhe se si pre-eklampsia, një gjendje serioze e presionit të gjakut që mund të zhvillohet gjatë shtatzënisë, mund të ndikojë në tru.

Continue Reading

Lajmet

Barnat për humbje peshe efektive edhe te fëmijët e moshës 6-vjeçare

Published

on

Një ilaç për obezitetin nga prodhuesi danez Novo Nordisk për të rriturit dhe adoleshentët është i sigurt dhe efektiv për t’u përdorur te fëmijët e moshës 6-vjeçare kur kombinohet me dietë dhe stërvitje. Kështu thuhet në një studim të fundit i cili mund të hapë rrugë për trajtimin e obezitetit te fëmijët e vegjël.

Liraglutide ul masën trupore, ngadalëson shtimin në peshë dhe përmirëson shënuesit e shëndetit te fëmijët e moshës 6 deri në 11 vjeç, sipas hulumtimit të botuar në New England Journal of Medicine dhe të prezantuar në Shoqatën Evropiane për Studimin e Diabetit në Madrid.

Ilaçi është në një klasë të të ashtuquajturave barna GLP-1 që përfshin barna të suksesshme sikurse Wegovy dhe Ozempic, që prodhohen nga Novo Nordisk, si dhe Eli Lilly, Mounjaro. Ilaçet imitojnë hormonet që ndikojnë në oreksin, ndjenjën e ngopjes dhe tretjen.

Studiuesit zbuluan se fëmijët që morën ilaçin për më shumë se një vit reduktuan indeksin e masës trupore./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara