

Kuriozitete
A ishte Egjipti i lashtë një shkretëtirë?
Jo i gjithë Egjipti, i lashtë apo modern, kualifikohet si shkretëtirë.
Published
2 years agoon
By
UBT newsFalë imazheve moderne të piramidave ikonike të Egjiptit që ngrihen mbi një peizazh të madh ranor, shumë njerëz supozojnë se kjo zonë është dhe ka qenë gjithmonë një shkretëtirë.
Por duke pasur parasysh se klima dhe peizazhet mund të ndryshojnë me kalimin e kohës dhe se njerëzit kanë qenë të njohur për të ndryshuar mjediset natyrore, a ishte Egjipti i lashtë një shkretëtirë? Dhe a konsiderohet Egjipti ende sot një shkretëtirë?
Përgjigja e thjeshtë është jo. Jo i gjithë Egjipti, i lashtë apo modern, kualifikohet si shkretëtirë.
Zonat pranë lumit Nil priren të jenë më të harlisur dhe egjiptianët – si në kohët e lashta ashtu edhe ato moderne – kanë pasur një sistem bujqësor të lulëzuar.
Megjithatë, mjedisi ka ndryshuar gjatë historisë së Egjiptit dhe ndërtimi i Digës së Lartë të Aswanit përtej Nilit midis 1960 dhe 1970 ndryshoi ndjeshëm peizazhin.
Disa zona të Egjiptit që tani janë shkretëtirë ishin më të lagështa në të kaluarën.
Një shembull i famshëm është “Shpella e Notarëve” në pllajën Gilf Kebir në Egjiptin jugperëndimor.
Sot, zona është shumë e thatë, por mijëra vjet më parë, ishte më e lagësht dhe disa nga artet shkëmbore të gjetura në shpellat në zonë duket se tregojnë njerëzit duke notuar, sipas Muzeut Britanik.
Ky art shkëmbor daton midis 6.000 dhe 9.000 vjet më parë, vëren Muzeu Britanik. Por kjo periudhë më e lagësht përfundoi rreth 5.000 vjet më parë, dhe që atëherë, shkretëtirat e Egjiptit kanë mbetur shumë të ngjashme me atë që janë tani, tha për Live Science Joseph Manning, profesori i klasikëve William K. dhe Marilyn Milton Simpson në Universitetin Yale.
Diga e Lartë e Aswanit shkaktoi përmbytje të disa zonave në Egjiptin jugor, duke çuar në krijimin e një rezervuari të konsiderueshëm të quajtur Liqeni Naser. Shumë njerëz, veçanërisht nubianët e sotëm, duhej të zhvendoseshin dhe disa vende arkeologjike përfunduan nën ujë.
Ndërtimi i digës i dha fund edhe përmbytjes natyrore të Nilit. Nuk ka “më përmbytje natyrore; kjo është e sigurt,” tha Manning.
Krijimi i liqenit Nasser çoi gjithashtu në më shumë lagështi në ajër në disa zona të Egjiptit jugor, vuri në dukje Manning.
Përpara ndërtimit të digës, përmbytja e Nilit në përgjithësi kishte qenë më pak intensive.
Hulumtimet tregojnë se gjatë epokës së bronzit (rreth 3.300 p.e.s. deri në vitin 1.200 p.e.s.), përmbytjet e Nilit prireshin të ishin më të mëdha se gjatë epokës së hekurit (rreth 1.200 p.e.s. deri në 400 p.e.s.), dhe ky nivel më i ulët i përmbytjeve vazhdoi deri në atë kohë diga u ndërtua, tha Manning.
Një efekt i niveleve përgjithësisht më të larta të lumit Nil gjatë epokës së bronzit është se rreth vitit 2.500 p.e.s., kur u ndërtuan piramidat në Giza, “dega Khufu”, një krah i zhdukur i lumit Nil, erdhi pikërisht pranë piramidave. Kjo degë lejonte që materialet të transportoheshin në vend me anije, duke ndihmuar në ndërtimin e piramidave.
Egjiptianët e lashtë që jetonin pranë Nilit në një farë mënyre e shihnin veten sikur jetonin në një ishull në Luginën e Nilit, me shkretëtirat si një lloj deti i madh, tha Pearce Paul Creasman, drejtor i Qendrës Amerikane të Kërkimeve Orientale, për Live Science.
“Shumë nga mitet e tyre të krijimit flasin për këtë, perënditë dhe tokat e tyre dhe popujt që dalin nga ujërat fillestare, duke u ngritur si një ishull për të lulëzuar,” tha Creasman.
You may like
Kuriozitete
Çfarë funksioni ka butoni i vogël në rripin e sigurimit?
Published
2 weeks agoon
February 11, 2025
Butoni i vogël në rripin e sigurimit, i cili zakonisht ndodhet afër lidhëses së rripit, ka një funksion të thjeshtë, por të rëndësishëm.
Ky buton përdoret për të rregulluar tensionin e rripit dhe për të parandaluar që ai të bëhet shumë i lirshëm gjatë udhëtimit.
Kur ky buton shtypet, lejon që rripi të shtrëngohet në mënyrë automatike për t’u përshtatur me trupin e pasagjerit, duke ofruar një mbrojtje më të mirë në rast aksidenti.
Në disa automjete moderne, ky buton është pjesë e sistemit të sigurisë që ndihmon në mbajtjen e pasagjerëve të lidhur ngushtë, duke minimizuar lëvizjen gjatë një freni të papritur ose në një përplasje.
Po ashtu, ndihmon që rripi të mbetet i ngushtë edhe kur pasagjeri është i ulur në pozita të ndryshme.
Kuriozitete
Shkencëtarët: Tharja e rrobave brenda në shtëpi mund të jetë e rrezikshme!
Published
2 weeks agoon
February 11, 2025
Tharja e rrobave në shtëpi është e rrezikshme dhe kjo e ka konfirmuar studim nga shkencëtarët nga Universiteti i Mançesterit, i cili theksoi të gjitha rreziqet ndaj të cilave jemi të ekspozuar kur thajmë rrobat në ambiente të mbyllura.
Sipas autorëve, rreziku rritet ndjeshëm nëse vendosim rroba në radiatorë ose në afërsi të tyre. Problemi kryesor është se niveli i lagështisë në ajër më pas rritet ndjeshëm, duke krijuar një mjedis ideal për mbarështimin e mykut të rrezikshëm.
Nëse thithim sporet që lëshojnë, mund të marrim inflamacion të rëndë të mushkërive. Veçanërisht të rrezikshme janë sporet e kërpudhave Aspergillus. Ky myk mund të sulmojë njerëzit, por në rrethana normale, sistemi imunitar është i fortë për ta përballuar pa pasoja serioze.
Për njerëzit me astmë ose një sistem imunitar të dobësuar, qoftë për shkak të sëmundjes ose terapive, rreziku është i lartë e çon në aspergillozë pulmonare. Myku përhapet përmes sporeve që thithim dhe përqindja e lartë e lagështisë e kombinuar me ajrosjen e pamjaftueshme krijon kushte ideale për riprodhimin e tyre.
Ekspertët rekomandojnë të mos i thani rrobat në ambiente të mbyllura. Mënyra më e mirë është të thaheni jashtë, por kjo është e vështirë të arrihet në dimër ose kur bie shi. Një opsion janë tharëset e rrobave, të cilat janë shumë efikase dhe praktike, por edhe të shtrenjta.
Nëse duhet të thani rrobat brenda, ajroseni dhomën rregullisht. Përveç kësaj, përdorni dehumidifikues, por ata duhet të ndizen vetëm gjatë tharjes së rrobave. Në muajt e dimrit, radiatorët e thajnë ajrin, është e rëndësishme të ruani një nivel optimal të lagështisë në shtëpi.
Vlerat ideale për lagështinë e brendshme janë midis 40-60 përqind, në varësi të temperaturës dhe ajrosjes.
Në një temperaturë dhome prej 20 gradë, niveli optimal i lagështisë është rreth 50 përqind. /UBT News/

Një sërë studimesh kanë vërtetuar se, vitamina C lehtëson me 23% intensitetin e simptomave të rrufës dhe gripit, si: dhembjen e muskujve, hundët që rrjedhin dhe kollën. Vitamina C ka treguar që ul kohëzgjatjen e rrufës nga disa ditë deri në një javë. Por, nëse e parandalon rrufën dhe gripin, kjo është e vështirë të përcaktohet.
Efektet e dobishme të vitaminës C janë demonstruar në segmentin e shkurtimit të kohëzgjatjes së ftohjes dhe të lehtësimit të simptomave.
Megjithëse kërkimet tregojnë që se parandalon, një studim zbuloi që atletët e garave të gjata, sistemet imunitare të të cilëve kanë tendencën të jenë më të dobët pas një gare, që kanë pirë 600 miligramë vitaminë C në ditë si zinte shpesh gripi sa që nuk e merrnin fare vitaminën.
Këshillë: Nuk ju dëmton marrja e një vitamine C në ditë, veçanërisht nëse ndieni se po ju zë gripi. Nëse ju zë gripi, është e mundshme të shëroheni më shpejt dhe të mos bezdiseni nga simptomat e tij. Marrja e 200 miligramëve është e mjaftueshme, sepse një pjesë e saj sekretohet me urinën.
Edhe pse lëngu i portokallit është i pasur në vitaminë C, mos u varni vetëm tek ai. Përmbajtja e vitaminës C ndryshon në varësi të portokalleve të përdorura dhe se sa kohë lëngu ka qëndruar në karton. Vitamina C është jostabile dhe shpejt humbet gjatë ngrirjes dhe ruajtjes së ushqimeve në frigorifer. Ajo gjithashtu zhduket nga procesimi termik dhe nga gatimi me ujë.
Kuriozitete
Kjo është mosha kur njerëzit shpenzojnë më shumë
Published
4 weeks agoon
January 29, 2025
E dini se në çfarë moshe njerëzit shpenzojnë më shumë? Kompania ClearScore bëri një studim ku intervistuan 3,000 njerëz dhe një pjesë e mirë e tyre kishin shpenzuar më shumë para në të njëjtën moshë, 31 vjeç.
Çdo vit mund të duket i shtrenjtë dhe më i shtrenjtë se viti paraardhës. Kjo pasi njerëzve u duhet të përballojnë çmimet në rritje të qirave, rritjen e inflacionit të produkteve ushqimore përfshirë dhe koston e jetesës.
Por, studimi zbuloi se një britanik mesatar, shpenzon më shumë se 43 000 £ për të mbuluar të gjitha shpenzimet e moshës 31-vjeçare.
Për të arritur në këtë 3 000 njerëz u pyetën për të treguar gjërat për të cilat kanë shpenzuar më shumë në jetën e tyre.
Nga përgjigjet u zbulua se shpenzimet më të mëdha janë bërë në moshën 31-vjeçare, pasi kjo moshë përfshin disa momente që tentojnë të tkurrin trasësinë e portofolit tuaj dhe janë 4 faktorë që ndikojnë në këtë:
-Pagesa e martëses 27%
-Blerja e një shtëpie 48%
-Të kesh një fëmijë 20%
-Të bësh muaj mjalti 14%
Mënyra më e zakonshme për të paguar të gjitha këto shpenzime të këtij viti të shtrenjtë të jetës janë kursimet, por ka edhe nga ata që preferojnë të marrin kredi në bankë. Prandaj, nëse ende nuk e keni arritur këtë vit të jetës suaj, studiuesit këshillojnë nisjen e kursimeve.

Ish-udhëheqësi i Hezbollah do të varroset të dielën

Shteti mbështet kinematografinë, 800 mijë euro për tri projekte filmi

Izraeli do të lirojë 602 të burgosur palestinezë të shtunën sipas marrëveshjes së shkëmbimit

Arrestohet ish-kryetarja e Nishit, Dragana Sotirovski

KQZ: Votat me kusht dhe ato nga Diaspora numërohen javën e ardhshme

Kremlini mohon se ka kërkuar që NATO-ja të tërheqë trupat nga krahu lindor

Abdixhiku pas takimit me ambasadorët: LDK e respekton vullnetin qytetar, as nuk dëshiron e as nuk pretendon ta anashkalojë

Trump: Kanadaja mund të mbajë himnin e saj si shteti i 51-të amerikan

Çfarë dihet nga operacionet e fshehta të CIA-s në Meksikë
Të kërkuara
-
Magazinë2 months ago
Ky mendohet se është djali 20 vjeçar i Parashqevi Simaku, Luke Nohfe
-
Bota4 weeks ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota4 weeks ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota4 weeks ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt